1 верасня, Мінск /Кар. БЕЛТА/. Прэзідэнт Беларусі Аляксандр Лукашэнка ў Дзень ведаў сустрэўся са студэнтамі ВНУ і навучэнцамі ўстаноў агульнай сярэдняй і сярэдняй спецыяльнай адукацыі. Адкрыты ўрок "Гістарычная памяць - дарога ў будучыню" кіраўнік дзяржавы вырашыў правесці ў Палацы Незалежнасці, перадае карэспандэнт БЕЛТА.
На адкрыты ўрок запрасілі некалькі соцень маладых людзей. Сярод іх стыпендыяты спецыяльнага фонду Прэзідэнта па сацыяльнай падтрымцы адораных навучэнцаў і студэнтаў, уладальнікі прэзідэнцкіх стыпендый, удзельнікі рэспубліканскіх конкурсаў навуковых работ, пераможцы і лаўрэаты творчых міжнародных і рэспубліканскіх конкурсаў, прадстаўнікі валанцёрскага руху, члены студэнцкіх атрадаў і іншыя.
Акрамя таго, на відэасувязі з Палацам Незалежнасці знаходзяцца пяць вядучых рэгіянальных ВНУ, а прамая трансляцыя адкрытага ўрока вядзецца ва ўсіх установах адукацыі.
"Дазволю сабе пачаць з адной цытаты (зразумееце, хто гэта напісаў): "Разрастанне культу асобы Лукашэнкі, уключаючы абавязацельства моладзі слухаць яго павучанне перад пачаткам навучальнага года, - цалкам тыповы элемент таталітарных рэжымаў", - нечакана пачаў выступленне кіраўнік дзяржавы. - Яшчэ ўрока не было, размовы не было, а ўжо таталітарызм. Нам гэта знаёма, гэта па-першае. А па-другое, сёння не будзе ніякага таталітарызму".
Як гаворыцца, на злобу дня
Аляксандр Лукашэнка ў першую чаргу выказаўся, як ён любіць гаварыць, на злобу дня. Кіраўнік дзяржавы расказаў, што ў краіне ўжо сабрана больш за 8 млн тон ураджаю збожжавых каласавых. "Ёсць магчымасць сабраць 11 млн т збожжа. Такога ў краіне ніколі не было. Навошта нам зерне і хлеб, думаю, вам тлумачыць не трэба", - дадаў ён.
Прэзідэнт нагадаў аб сваім нядаўнім наведванні Беларускага оптыка-механічнага аб'яднання (з 2011 г. - холдынг "БелОМА"). Кіраўнік дзяржавы звярнуў увагу, што вядучыя беларускія прадпрыемствы, нягледзячы на санкцыі, прадаўжаюць развівацца і асвойваць сучасныя тэхналогіі, за іх прадукцыяй выстройваюцца ў чаргу замежныя партнёры. Традыцыйныя машынабудаўнічыя вытворчасці таксама загружаны як ніколі. "Каторы год мы пад санкцыямі, але тым не менш попыт на прадукцыю гігантаў машынабудавання велізарны", - заўважыў беларускі лідар.
У Беларусі завяршаюць увод у эксплуатацыю атамнай электрастанцыі, будуюць біятэхналагічную карпарацыю, займаюцца ракетабудаваннем і вытворчасцю касмічных спадарожнікаў, а пад Віцебскам ствараецца кластар, дзе будуць вырабляць антывірусныя прэпараты. "Чаму я аб гэтым гавару? Гэта супернайноўшыя тэхналогіі, якія даступныя і якія могуць рабіць толькі перадавыя і вельмі багатыя краіны свету", - падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка.
Не расслабляецца цяпер і армія, пагранічнікі, міліцыя, спецслужбы, таму што абстаноўка вакол Беларусі напружаная, дадаў Прэзідэнт.
Незвычайны экспанат
"Я спецыяльна папрасіў, каб сёння прынеслі на нашу сустрэчу вось гэты прадукт - гэта першы камп'ютар, які мне падарылі нашы разумныя людзі. Ім была пастаўлена задача "паблукаць" па ўсім свеце, знайсці самае лепшае з таго, што мы пакуль не можам ствараць (працэсары, праграмнае забеспячэнне), і стварыць гэты камп'ютар. Шчыра скажу, у ім сёння каля 12 працэнтаў беларускага. Да канца года будзе 30 працэнтаў. Але важны сам факт", - заявіў кіраўнік дзяржавы.
Ноўтбук створаны на беларускім заводзе "Гарызонт". "Дакрануўшыся да яго, вы не сказалі б, што ён створаны ў Беларусі. Гэта сведчыць аб тым, што ў нас ёсць вельмі вялікі патэнцыял. У нас ёсць людзі, якія (як амерыканцы некалі мне сказалі, калі я ствараў Парк высокіх тэхналогій) умеюць ствараць неверагоднае. Выступаючы тады на нарадзе ў мяне, амерыканскі спецыяліст падняўся і гаворыць: калі вы хочаце нешта стварыць, можна ў многіх краінах свету гэта зрабіць, калі вы хочаце стварыць нешта вялікае - едзьце ў Індыю, але калі хочаце стварыць нешта неверагоднае - прыязджайце ў Беларусь", - падзяліўся ўспамінамі кіраўнік дзяржавы.
Аляксандр Лукашэнка выказаў упэўненасць, што гэта будзе самы сучасны камп'ютар на ўзроўні сусветных стандартаў. "Вы можаце сказаць - ну зразумела, тут жа яшчэ і імпартныя складнікі. Але ва ўсіх самых лепшых камп'ютарах няма поўнасцю камплектуючых толькі адной краіны. Гэта збор твораў усёй планеты. Такія суперсучасныя рэчы не робіць (поўнасцю. - Заўвага БЕЛТА) ні адна краіна. І не таму, што, напрыклад, амерыканцы або кітайцы не могуць гэта зрабіць, а таму, што ў гэтым няма ніякай неабходнасці. Навука вельмі інтэрнацыянальная, і тое, што яна стварае, таксама з'яўляецца інтэрнацыянальным прадуктам", - звярнуў увагу ён.
"У вас узнікае пытанне: навошта Прэзідэнт на гэтым уроку усё пералічыў: ад збожжавых да суперкамп'ютараў. Паважаныя сябры! Такім чынам наш народ, мы з вамі пішам сваю гісторыю", - рэзюмаваў Прэзідэнт.
Аб супярэчлівай, але значнай для Беларусі асобе
"У гісторыі заўсёды ёсць месца подзвігу і асобам. Мяне ўчора ўразіў адзін цікавы факт, - адзначыў Прэзідэнт. - У самым пачатку як прэлюдыя да сённяшняй размовы... захапіў з сабой рэчавыя доказы. Учора старэйшы сын мне прынёс гэта ўсё".
Кіраўнік дзяржавы паказаў некалькі ўзнагарод, якія ўзяў з сабой: "Вось тут зорка Героя Сацыялістычнай Працы савецкіх часоў, да гэтай зоркі тады ўручалі ордэн Леніна, вось гэта - знак народнага пісьменніка, а гэта ордэн Працоўнага Чырвонага Сцяга. Гэта ўсё належыць, ну, спадзяюся, вядомаму нашаму пісьменніку Васілю Быкаву. Што мяне ў гэтым уразіла? Вось гэтыя (узнагароды. - Заўвага БЕЛТА) хтосьці са сваякоў і іншых на рынку прадавалі за $30", - сказаў Аляксандр Лукашэнка.
Прэзідэнт падкрэсліў, што Васіль Быкаў - значная фігура ў беларускай гісторыі. "Неадназначны чалавек, я гэта добра ведаю. Яго няма сёння, - адзначыў ён. - Але ён заўсёды цаніў вось гэта. Гэта проста так не даецца. І гэта ўсё перакрэслена. Гэта справа сваякоў, а мы не маем права забываць нашых людзей, няхай нават неадназначных, але адзначаных некалі нашай гісторыяй".
Аб адкрытым уроку
Аляксандр Лукашэнка ў першую чаргу павіншаваў навучэнцаў і педагогаў з пачаткам новага навучальнага года. "Для многіх з вас гэта год развітання са школай, а нехта робіць першы крок да выбранай прафесіі або стаіць на парозе сваёй працоўнай дзейнасці. У любым выпадку ў вашым жыцці надыходзіць пераломны і лёсавызначальны перыяд, вельмі важны перыяд. Раю вам быць акуратнымі, асцярожнымі і вельмі ўважлівымі - не толькі ў сваім жыцці, але менавіта ў гэтыя пераломныя перыяды, таму што можна нарабіць памылак, якія потым будзе вельмі цяжка выправіць", - сказаў Прэзідэнт.
"Гэты святочны дзень таксама асаблівы. І для вас, і для мяне. Вы ведаеце, што я заўсёды знаходжу час, каб па традыцыі ў Дзень ведаў сустрэцца з педагогамі, школьнікамі, студэнтамі. Але ўпершыню я сёння нікуды не паехаў. Не так даўно на сустрэчы з піянерыяй тут вы агучылі, на мой погляд, вельмі цікавую прапанову: правесці першы адкрыты ўрок новага навучальнага года менавіта тут, у палацы Незалежнасці. Я гэту прапанову прыняў. Урок дык урок, але па ўсіх правілах", - дадаў кіраўнік дзяржавы.
Ён нагадаў, што ў свой час правёў не адзін урок і прачытаў не адну лекцыю. У Дзень ведаў у статусе Прэзідэнта Аляксандр Лукашэнка выступаў у БДУ роўна 19 гадоў таму. І многія ўзнятыя з тым пакаленнем тэмы, адзначыў ён, актуальныя да гэтага часу.
"Як і тады, сёння свет ахоплены падзеямі, якія патрабуюць своечасовага растлумачэння пазіцыі дзяржавы. Пазіцыі, заснаванай на шматвяковым вопыце розных пакаленняў беларусаў, на іх гістарычным выбары, на подзвігах нашых продкаў, на прыкладах сапраўднай любові да сваёй зямлі", - заявіў Прэзідэнт.
Першае пытанне - намесніку дэкана гістарычнага факультэта БДУ
Прэзідэнт падкрэсліў, што ўрок будзе праведзены па ўсіх правілах і ў час яго ён мае намер задаваць пытанні ўдзельнікам мерапрыемства.
Першае пытанне Аляксандр Лукашэнка задаў намесніку дэкана гістарычнага факультэта БДУ - навошта беларусам захоўваць гістарычную памяць. "Гісторыя - настаўніца жыцця. Для таго, каб мы маглі выхаваць будучае пакаленне, патрыётаў сваёй радзімы, яны павінны ведаць, якія светлыя або не зусім светлыя старонкі гісторыі былі ў нашай рэспублікі. Без гістарычнай памяці немагчыма выхаваць сапраўды патрыётаў", - адказаў Аляксандр Бурачонак.
У Зоі Вінаградавай, настаўніка гісторыі Мінскай міжнароднай гімназіі, члена аўтарскага калектыву па падрыхтоўцы навучальных дапаможнікаў па гісторыі, кіраўнік дзяржавы не мог не пацікавіцца, ці праводзіцца чырвонай ніткай у падручніках гістарычная памяць беларусаў. Педагог адказала сцвярджальна.
Сваё пытанне Аляксандр Лукашэнка задаў і намесніку дырэктара па навуковай рабоце Інстытута гісторыі Нацыянальнай акадэміі навук Станіславу Юрэцкаму: "Асабіста для вас як вучонага, чалавека дасведчанага наша гісторыя - гэта што?"
"Для мяне гісторыя - гэта гісторыя маёй сям'і ў кантэксце краіны. Гэта значыць тыя падзеі, якія прайшлі праз нашу нацыю і адбіліся на маёй сям'і, - адказаў вучоны. - Гісторыя Беларусі - гэта гісторыя нашых сем'яў".
"Чым вы ганарыцеся ў нашай гісторыі?" - пацікавіўся кіраўнік дзяржавы ў маладых вучоных і школьнікаў.
Аспірант Брэсцкага дзяржаўнага ўніверсітэта Сяргей Жук заявіў, што ганарыцца першым сімвалам незалежнасці - Сафійскім саборам у Полацку - і гісторыяй сваёй сям'ію А навучэнка Мачулішчанскай сярэдняй школы, удзельніца і пераможца даследчых канферэнцый і алімпіяд па грамадазнаўстве Вікторыя Шайкіна расказала аб цёплых сустрэчах з ветэранамі Вялікай Айчыннай вайны. "Я ў першую чаргу ганаруся нашым народам, усімі людзьмі, якія гэта прайшлі", - адказала школьніца.
"Дык хто ж мы і адкуль?"
Дапытаў Прэзідэнт і, як ён выказаўся, "шкоднага выкладчыка ўніверсітэта". Ім аказаўся дэпутат Ігар Марзалюк.
"Дык хто ж мы і адкуль?" - спытаў Аляксандр Лукашэнка.
"Мы з гістарычнай Русі, з адзінай купелі ўсходнеславянскай. Мы - сэрца славянскай Еўропы. Старажытнаславянская мова, зыходная матрыца славянская - яна якраз з Беларусі. Мы разам з пабрацімамі стварылі старажытнейшае дзяржаўнае ўтварэнне", - адказаў гісторык.
Паводле слоў дэпутата, беларусы павінны ганарыцца тым, што ген здрадніцтва ў народзе быў мінімальны і ў самых складаных сітуацыях беларусы заставаліся людзьмі. "Мы павінны ганарыцца мужнасцю свайго народа, яго духоўнасцю. Беларусь - гэта краіна добрых людзей. Мы - краіна герояў, а не краіна здраднікаў", - падкрэсліў Ігар Марзалюк.
Давайце будзем шчырымі. Як у кожнага чалавека, так у кожнага народа былі дрэнныя часы, былі і касякі. Айцец Фёдар, любы народ мае свае недахопы. З вашага пункту гледжання, а што было дрэнна ў гісторыі беларускага народа?" - спытаў Прэзідэнт у Фёдара Поўнага.
Пасля алегарычнай прэлюдыі свяшчэннік адзначыў: "Мы сёння вельмі шмат гаворым пра духоўнасць і патрыятызм. Але выразнага адказу я не атрымліваю. Усяго два словы - духоўнасць і патрыятызм. Што маецца на ўвазе? Сапраўдны патрыятызм спалучаны з духоўным жыццём чалавека і гістарычнай праўдай. Нельга ўтойваць адны факты і размахваць іншымі. У кожнага часу ёсць свае дасягненні і памылкі. Без духу пачынаецца нацыяналізм, а без праўды - усхваленне нацыяналізму".
"Духоўнасць - гэта жыццё ў духу. А дух жывы, калі пераадольвае плоць - выгаду, звычкі, нястрымныя жаданні. Чалавек менавіта духам выбірае гонар, а не грошы. Радзіму, а не камфорт. Для духу важней быць, чым мець", - падкрэсліў Фёдар Поўны.
Аб навуцы, якая служыць інтарэсам Беларусі
"А яшчэ?" - відаць, не зусім застаўся задаволены адказам Прэзідэнт.
"Адукацыя заўсёды стваралася для рэтрансляцыі каштоўнасцей. Якіх - гэта спрадвеку вырашае ўлада. Добра, калі свая, а, прабачце, не загранічная. Няма і не было нейтральнай адукацыі, якая развіваецца па-за дзяржаўнымі інтарэсамі. Няма і не было грамадстваў без ідэалогіі. Калі такое раптам здаралася, гэта была перадсмяротная агонія. Цяпер, калі ў свеце фактычна ідзе неаб'яўленая трэцяя сусветная вайна супраць чалавецтва і чалавечнасці, наша сістэма адукацыі проста абавязана перагледзець нават не на ўзроўні прадметаў транслюемыя каштоўнасці, а аж да стварэння новай навукі, не проста падручнікаў", - заявіў Фёдар Поўны.
Свяшчэннік нагадаў, што ў 1990-я памяняліся прадметы ў ВНУ. Засталіся толькі дакладныя навукі, бо ўраўненні не пераробіш. "Іншыя падпарадкаваліся ліберальным каштоўнасцям "спадароў", якія вырашаюць лёс свету. Адважуся пажадаць, каб кожны, хто працуе ў ВНУ, уключыўся сам і прыцягнуў маладых людзей у актыўную работу па стварэнні навукі, якая служыць інтарэсам Беларусі, якая не прыслугоўвае, не абмяркоўвае, а творчай, якая імкнецца ўзвялічыць краіну і народ, забяспечыць працвітанне, захаваць і трансліраваць традыцыйныя каштоўнасці", - дадаў ён.
"Я падумаю над вашай прапановай і над тым, хто гэтым зоймецца. Будзьце таксама гатовы да гэтага", - адказаў Аляксандр Лукашэнка.
Аб дыялогу пакаленняў
"Дыялог пакаленняў - гэта заўсёды цікава. Ён вядзецца ўсё жыццё і кожны дзень. І ў вас дома, і ў мяне, як вы здагадваецеся. А сёння з улікам фармату сустрэчы ён, можна сказаць, прагучыць на ўсю краіну. Разумею, што вы вельмі розныя, у кожнага ёсць сваё меркаванне, ваш грамадзянскі светапогляд сфарміраваны. Хоць, паверце, яшчэ не канчаткова. Лёс не раз адкарэкціруе многія погляды на жыццё і не раз прымусіць вярнуцца да пражытага", - падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка.
Кіраўнік дзяржавы растлумачыў, што яго задача як Прэзідэнта падзяліцца з маладымі людзьмі не ведамі гісторыка па першай адукацыі і нават не асабістым поглядам на падзеі сённяшняга дня, а перш за ўсё палітычным вопытам. Таму тэма сённяшняга адкрытага ўрока і гучыць так - "Гістарычная памяць - дарога ў будучыню".
"Яна актуальная і ў кантэксце Года гістарычнай памяці, і ў кантэксце апошніх падзей у Беларусі, Украіне, Расіі, у свеце ў цэлым, - заявіў беларускі лідар. - Менш за ўсё хацелася б, каб наша з вамі размова ператварылася ў класічную лекцыю".-0-
