На бягучы момант заходнія санкцыі не прыносяць чаканага эфекту, а толькі стымулююць умацаванне беларускай эканомікі. Чаму так адбываецца і чаго чакаць у далейшым, расказала карэспандэнту БЕЛТА старшы выкладчык кафедры эканамічнай тэорыі і маркетынгу Беларускага дзяржаўнага тэхналагічнага ўніверсітэта Юлія Абуховіч.
Сусветная практыка паказвае, што пасля ўвядзення санкцый эканоміка краіны, якая трапіла пад такі ўдар, уваходзіць у рэцэсію. Перыядычна магчымы кароткачасовыя паляпшэнні стану эканомікі, але доўгатэрміновая агульная тэндэнцыя - негатыўная.
"Па шэрагу прычын санкцыйнае ўздзеянне на Беларусь пакуль уплывае на нашу эканоміку не так моцна, як можна было чакаць. Націск заходніх краін не дасягнуў патрэбных мэт, перш за ўсё, дзякуючы шырокай міжнароднай падтрымцы Беларусі, на што ўказаў кіраўнік дзяржавы, прымаючы ў канцы верасня даверчыя граматы. Паўплывалі таксама вопыт знаходжання Беларусі пад рознымі санкцыямі амаль усю гісторыю яе незалежнага існавання і высокая эфектыўнасць дзяржаўнага кіравання, што дало магчымасць хутка купіраваць узнікаючыя пагрозы", - адзначыла яна.
Узрастанне попыту на беларускую прадукцыю з боку Расійскай Федэрацыі і пераарыентацыя паставак з заходняга напрамку на азіяцкі прывялі да росту аб'ёмаў вытворчасці на асобных прадпрыемствах і павышэння прагнозных ацэнак экспартных продажаў. "Так, міністр прамысловасці аб'явіў аб 9 працэнтах росту выпуску прадукцыі падведамнымі прадпрыемствамі за першыя пяць месяцаў бягучага года, а Прэзідэнт краіны, спасылаючыся на віцэ-прэм'ера, які курыруе АПК, нядаўна сцвярджаў, што магчыма ў два разы павялічыць вытворчасць і экспарт сельскагаспадарчай прадукцыі", - звярнула ўвагу эксперт.
"Нарошчванне фізічных і вартасных аб'ёмаў вытворчасці і экспарту беларускай прадукцыі дае магчымасць эканоміцы ўтрымацца ад хуткага скачвання ў рэцэсію і падрыхтавацца да функцыянавання ва ўмовах, якія моцна змяніліся", - сказала Юлія Абуховіч.
У бліжэйшы час Беларусь яшчэ мацней асвоіцца на расійскім рынку, дзякуючы чаму грашовыя паступленні могуць вырасці яшчэ больш. "Чакаецца, што ў Расіі больш за ўсё пацерпяць рэгіёны з вытворчасцямі, цесна ўбудаванымі ў сусветныя ланцужкі падзелу працы (у першую чаргу Калужскі прамысловы кластар, Татарстан і іншыя). Рэгіёны на ўсход ад Омска дзякуючы сувязям з азіяцкімі краінамі пацерпяць менш за іншых, а ў цэлым пад удар у першую чаргу трапяць рэгіёны, якія больш за ўсё дабіліся за апошнія два дзесяцігоддзі, у асноўным - у еўрапейскай частцы краіны. Іх стабільнасць, а тое і выжыванне цяпер залежыць ад таго, як будзе арганізавана імпартазамяшчэнне з удзелам краін - членаў ЕАЭС, перш за ўсё Беларусі, а таксама іншых дружалюбных дзяржаў", - расказала старшы выкладчык кафедры.
"Для нашай краіны праблема тут заключаецца ў тым, што рынак Расійскай Федэрацыі становіцца менш канкурэнтным не толькі ў параўнанні з заходнееўрапейскім, але і з самім сабой ранейшых гадоў. Змяніўшы прэміяльны высокаканкурэнтны рынак ЕС на стагніруючы расійскі рынак, Беларусь можа доўгі час прадаваць і зарабляць больш, але пры гэтым і ўсё больш адставаць у тэхналагічным плане ад перадавых прамыслова развітых краін", - сказала эксперт.
Яна адзначыла, што кіраўнік Цэнтральнага банка Расіі ў свой час назвала санкцыі "пастаяннай рызыкай" для Масквы. З-за іх краіна вымушана праводзіць кансерватыўную грашовую палітыку і нарошчваць рэзервы ва ўрон фінансаванню развіцця.
На думку Юліі Абуховіч, структурная трансфармацыя ўсё больш цесна звязаных беларускай і расійскай эканомік ва ўмовах працяглага дзеяння знешніх абмежаванняў будзе суправаджацца тэхналагічным рэгрэсам у многіх галінах. Ужо цяпер найбольш моцна церпяць галіны, якія выкарыстоўваюць найбольш сучасныя замежныя тэхналогіі і дасягнулі высокага ўзроўню лічбавізацыі сваіх бізнес-працэсаў.
"Адаптацыйныя стратэгіі "зваротнай індустрыялізацыі", або індустрыялізацыі на аснове развіцця менш перадавых тэхналогій, дадуць нам магчымасць павялічыць вытворчасць тэхнікі, але на больш нізкім тэхналагічным узроўні, а ў спалучэнні з эфектам малога маштабу ва ўмовах абмежаванага аб'ёму ўнутранага рынку ЕАЭС такая тэхніка будзе каштаваць для спажыўца больш", - лічыць эксперт.
"Такім чынам, абвалу беларускай эканомікі не адбудзецца, а ў колькасным вымярэнні яна нават вырасце, але пазбяганне негатыўнага сцэнарыя "тэхналагічнага спрашчэння" патрабуе сёння выбудоўвання тэхналагічных, вытворчых і лагістычных ланцужкоў з максімальна шырокім колам краін свету", - рэзюмавала яна.
БЕЛТА.-0-
