Германія з'яўляецца адным з лідараў Еўрапейскага саюза і шмат у чым вызначае яго палітыку ў тым ліку ў адносінах да Беларусі. Аб актуальных тэндэнцыях у развіцці беларуска-германскіх адносін, уключаючы гандлёва-эканамічныя, у інтэрв'ю карэспандэнту БЕЛТА расказаў Надзвычайны і Паўнамоцны Пасол Рэспублікі Беларусь у Федэратыўнай Рэспубліцы Германія Дзяніс Сідарэнка. Ён упэўнены, што цяперашні няпросты перыяд у адносінах з Германіяй з'яўляецца часовым і ёсць вялікі патэнцыял беларуска-германскага ўзаемадзеяння. Беларусь адкрыта да канструктыўнага дыялогу і супрацоўніцтва з Германіяй.
- Дзяніс Уладзіміравіч, як бы вы сцісла ахарактарызавалі цяперашні этап у развіцці двухбаковых адносін Беларусі і Германіі?
- У цэлым гэта вельмі няпросты этап у нашым дыялогу і супрацоўніцтве з Германіяй. У сакавіку бягучага года мы адзначылі 30-годдзе аднаўлення двухбаковых дыпламатычных адносін з ФРГ. Аднак гэты дыпламатычны юбілей быў для нас не столькі святочнай падзеяй, колькі падставай сур'ёзна задумацца над тым, як далей выбудоўваць наша ўзаемадзеянне, з улікам бягучай негатыўнай дынамікі ў адносінах Рэспублікі Беларусь і Еўрапейскага саюза, а таксама напружанай рэгіянальнай сітуацыі.
На жаль, на працягу апошніх двух гадоў нямецкі бок паслядоўна, крок за крокам абмяжоўвае магчымасці для канструктыўнага дыялогу і супрацоўніцтва. Не па нашай ініцыятыве многія значныя і перспектыўныя двухбаковыя праекты, уключаючы функцыянаванне створанай у 2020 годзе стратэгічнай кансультацыйнай групы Беларусь-Германія, былі пастаўлены на паўзу або поўнасцю згорнуты. Істотны негатыўны ўплыў на розныя аспекты нашага ўзаемадзеяння з Германіяй таксама аказвае санкцыйная палітыка Еўрапейскага саюза.
Цвёрда перакананы, што такая сітуацыя не адпавядае рэальным інтарэсам ні Беларусі, ні Германіі. Яна ў корані супярэчыць інтарэсам і чаканням грамадзян нашых дзвюх краін. На садзейнічанні ў яе пераадоленні, стварэнні ўмоў для далейшага ўзаемавыгаднага, прагматычнага супрацоўніцтва з ФРГ і сканцэнтраваны асноўныя намаганні беларускага пасольства ў Берліне.
- Як з улікам гэтага развіваецца гандлёва-эканамічнае ўзаемадзеянне Беларусі з Германіяй?
- Германія традыцыйна была і застаецца адным з ключавых знешнегандлёвых партнёраў Беларусі. У 2021 годзе гэта краіна заняла чацвёртае месца па аб'ёму тавараабароту, пятае - па аб'ёму беларускага экспарту, трэцяе - імпарту.
Агульны аб'ём двухбаковага гандлю з ФРГ у мінулым годзе склаў каля $3,5 млрд, практычна на трэць павялічыўшыся ў параўнанні з 2020 годам. Пры гэтым беларускі экспарт у Германію вырас на 77,2 працэнта і перасягнуў $1,6 млрд. У прыватнасці, амаль на 80 працэнтаў выраслі пастаўкі ў ФРГ беларускай прадукцыі сельскай гаспадаркі і харчовай прамысловасці, больш як на 50 працэнтаў - машын і абсталявання.
Гэтыя лічбы наглядна сведчаць, што, нягледзячы на каранавірусныя абмежаванні і няпростыя палітычныя адносіны, беларускія тавары запатрабаваны і карыстаюцца попытам на нямецкім рынку.
Пры гэтым неабходна адзначыць, што рынак Германіі даволі складаны, у першую чаргу з пункту гледжання высокай канкурэнцыі. У ФРГ вырабляецца многае з таго, што выпускаецца і ў Беларусі. Таму прасоўванне сюды беларускай прадукцыі і забеспячэнне яе ўстойлівага продажу патрабуе ад нашых вытворцаў комплекснай, сістэмнай работы.
На жаль, перспектывы для далейшага эфектыўнага нарошчвання дзелавых сувязей паміж Беларуссю і Германіяй цяпер, па сутнасці, заблакіраваны ў выніку санкцыйных абмежаванняў, уведзеных Еўрапейскім саюзам адносна нашай краіны. Абмежавальныя меры ЕС закранулі непасрэдна ключавыя крыніцы беларускага экспарту ў Германію, уключаючы металапрадукцыю і дрэваапрацоўку. Таму ў бягучым годзе аб'ектыўна назіраецца істотнае зніжэнне паказчыкаў двухбаковага гандлю.
- Але ж эканамічныя санкцыі наносяць урон інтарэсам не толькі беларускіх і германскіх дзелавых колаў, але і інтарэсам простых грамадзян і спажыўцоў у абедзвюх краінах...
- Так, гэта так. Змяншэнне аб'ёмаў гандлю і згортванне вытворчасці прыводзіць да скарачэння рабочых месцаў, пэўнага дэфіцыту тавараў і, як вынік, росту цэн.
Нашы кантакты ў асяроддзі германскіх дзелавых колаў сведчаць аб тым, што нямецкі бізнес зацікаўлены ў прадаўжэнні ўзаемавыгаднага супрацоўніцтва з беларускімі партнёрамі, у прадаўжэнні і нарошчванні паставак беларускай прадукцыі на рынак ФРГ, а нямецкай - у Беларусь. Для гэтага трэба сумесна пераконваць урад Германіі і Брусель у бесперспектыўнасці і контрпрадукцыйнасці санкцый, у неабходнасці іх хутчэйшага перагляду і адмены.
- На якіх напрамках канцэнтруецца работа пасольства ў цяперашніх умовах?
- Прыярытэтам для нас, безумоўна, з'яўляецца эканоміка. Ва ўмовах нарастаючага аб'ёму санкцый і абмежаванняў сёння важна максімальна поўна інфармаваць усіх удзельнікаў двухбаковага гандлёва-эканамічнага і інвестыцыйнага ўзаемадзеяння - як у Беларусі, так і ў Германіі - аб магчымасцях, механізмах і практычных рашэннях для далейшага ўзаемавыгаднага супрацоўніцтва і рэалізацыі новых сумесных праектаў.
Мы ўважліва сочым, а недзе ініцыюем і суправаджаем праекты, якія можна рэалізаваць у цяперашніх умовах і якія прыносяць відавочную эканамічную выгаду абодвум бакам. На пастаяннай аснове аказваем садзейнічанне беларускім і нямецкім прадпрыемствам ва ўрэгуляванні праблемных пытанняў, у тым ліку ўзнікаючых у сувязі з санкцыйным рэжымам ЕС. Прадметна вывучаем дынамічную сітуацыю на германскім рынку і імкнёмся выявіць новыя перспектыўныя нішы для беларускага экспарту.
Пры гэтым не забываем і іншыя сферы нашага двухбаковага супрацоўніцтва, у якіх на працягу апошніх дзесяцігоддзяў былі сфарміраваны ўстойлівыя рамачныя ўмовы і наладжаны доўгатэрміновыя сувязі. Гэта датычыцца беларуска-германскага ўзаемадзеяння, у прыватнасці, па тэматыцы захавання гістарычнай памяці, гуманітарных праектаў, культурных і адукацыйных абменаў, пабрацімскага руху.
Значнае месца ў дзейнасці дыпламатычнай місіі займаюць таксама консульскія пытанні, у тым ліку ажыццяўленне грамадзянска-прававых дзеянняў і адміністрацыйных працэдур для беларускіх грамадзян, якія пражываюць у Германіі.
На фоне паступовага зняцця каранавірусных абмежаванняў канстатуем істотнае павелічэнне ў 2022 годзе візавых запытаў на наведванне Беларусі, у тым ліку з дзелавымі мэтамі. Гэта таксама сведчыць на карысць наяўнасці аб'ектыўнай зацікаўленасці ў Германіі ў далейшых кантактах і ўзаемадзеянні з Беларуссю.
- Дзяніс Уладзіміравіч, якой вы бачыце будучыню адносін Беларусі з Германіяй?
- Нягледзячы на бягучыя выклікі і цяжкасці, упэўнены ў тым, што ў перспектыве наша супрацоўніцтва з Германіяй вернецца ў канструктыўнае рэчышча. Альтэрнатывы гэтаму няма. Будучае нашых адносін - прагматычнае партнёрства і еўрапейскае добрасуседства.
Нашы краіны многае звязвае і аб'ядноўвае гістарычна, эканамічна, культурна і на міжасобасным узроўні.
Германія пры ўсіх актуальных рознагалоссях - важны партнёр Беларусі на еўрапейскім вектары. Але і Рэспубліка Беларусь, з'яўляючыся неад'емным элементам сістэмы рэгіянальнай бяспекі і ключавой транзітнай краінай Усходняй Еўропы, таксама мае істотнае значэнне для ФРГ. І гэта, як мне здаецца, павінны ўсё больш усведамляць у Берліне, асабліва на фоне апошніх геапалітычных падзей у рэгіёне.
У нашых агульных інтарэсах - бяспека, стабільнасць, эканамічнае развіццё. Ёсць шэраг трансгранічных выклікаў, працэсаў і з'яў, дзе аб'ектыўна неабходна аб'яднанне намаганняў. Гэта датычыцца, напрыклад, такіх пытанняў, як устойлівае развіццё і змяненне клімату, міграцыйныя патокі, еўразійскі транзіт, харчовая бяспека.
І гэтыя комплексныя пытанні вырашаюцца толькі праз узаемапаважлівы дыялог і прагматычнае супрацоўніцтва. Адным з пазітыўных прыкладаў такога двухбаковага дыялогу сталі прамыя тэлефонныя перагаворы паміж Прэзідэнтам Рэспублікі Беларусь Аляксандрам Лукашэнкам і экс-канцлерам ФРГ Ангелай Меркель у канцы мінулага года ў кантэксце так званага "міграцыйнага крызісу".
Перакананы, што цяперашні няпросты перыяд у нашых адносінах з Германіяй мае часовы характар. Упэўнены таксама, што нашы нямецкія партнёры з часам прыйдуць да разумення непазбежнасці адыходу ад палітыкі санкцый і розных абмежавальных мер на карысць развіцця нармальнага ўзаемавыгаднага супрацоўніцтва.
Безумоўна, у беларуска-германскіх адносінах ёсць вялікі патэнцыял, які мы павінны сумесна рэалізаваць у інтарэсах нашых дзвюх краін і народаў, у інтарэсах усяго рэгіёна.
Беларусь адкрыта да канструктыўнага дыялогу і супрацоўніцтва з Германіяй і гатова прайсці свой шлях.
Разлічваем на тое, што і Германія, у поўнай меры ўсведамляючы сваю гістарычную адказнасць перад нашай краінай і беларусамі, таксама будзе рабіць крокі насустрач і адпаведным чынам выбудоўваць сваю палітыку ў адносінах да Рэспублікі Беларусь.
Аліна ГРЫШКЕВІЧ,
БЕЛТА.
