28 лютага, Мінск /Кар. БЕЛТА/. Прэзідэнт Беларусі Аляксандр Лукашэнка прыбыў з дзяржаўным візітам у Кітай. Самалёт кіраўніка дзяржавы зрабіў пасаду ў аэрапорце Пекіна, перадае карэспандэнт БЕЛТА.
Аляксандра Лукашэнку ў аэрапорце з кітайскага боку сустрэў першы намеснік міністра замежных спраў Ма Чжаасюй і пасол Кітая ў Беларусі Се Сяаюн. З беларускага - першы віцэ-прэм'ер Мікалай Снапкоў, міністр замежных спраў Сяргей Алейнік, пасол у Кітаі Юрый Сянько.
Гэты візіт стане працягам шматгадовага курсу на выбудоўванне адносін дружбы і ўзаемавыгаднага супрацоўніцтва з Кітайскай Народнай Рэспублікай. У верасні 2022 года на двухбаковай сустрэчы на палях саміту Шанхайскай арганізацыі супрацоўніцтва лідары Беларусі і Кітая прынялі сумесную дэкларацыю аб вывадзе адносін на новы ўзровень - усепагоднага і ўсебаковага стратэгічнага партнёрства.
Аналіз дасягнутага і максімальная рэалізацыя на практыцы патэнцыялу новага ўзроўню ў адносінах стануць прадметам разгляду кіраўнікоў дзяржаў. Прэзідэнт Беларусі Аляксандр Лукашэнка і Старшыня КНР Сі Цзіньпін правядуць перагаворы ў вузкім і пашыраным складах. У цэнтры ўвагі будуць пытанні развіцця гандлёва-эканамічнага, інвестыцыйнага і гуманітарнага супрацоўніцтва, рэалізацыя сумесных маштабных праектаў, узаемадзеянне ў палітычнай сферы, рэагаванне на найбольш вострыя выклікі ў сучаснай міжнароднай абстаноўцы.
Чакаецца, што па выніках перагавораў будзе падпісаны вялікі пакет дакументаў па развіцці адносін у ключавых сферах.
Дзяржаўны візіт Аляксандра Лукашэнкі ў Кітай завершыцца 2 сакавіка. Плануецца, што ў Пекіне Прэзідэнт таксама правядзе шэраг сустрэч з вышэйшымі службовымі асобамі КНР, кіраўніцтвам вядучых кітайскіх карпарацый.
ІНТУІЦЫЯ НЕ ПАДВЯЛА. Як Лукашэнка адзін з першых убачыў перспектыўнасць кітайскага вектара
У якасці Прэзідэнта Беларусі Аляксандр Лукашэнка наведваў Кітай ужо 12 разоў. Аднак і да работы на пасадзе кіраўніка дзяржавы ўдзяляў увагу развіццю супрацоўніцтва з гэтай краінай, аб чым у тым ліку расказаў у інтэрв'ю кітайскім СМІ напярэдадні візіту.
"З'яўляючыся дэпутатам парламента, я бываў у Кітаі. Мяне цікавілі свабодныя эканамічныя зоны - іх прававы рэжым, што яны наогул даюць дзяржаве, - расказаў ён. - У парламенце (гэта цяпер модна так сказаць) я быў галоўным лабістам палітыкі Кітая. Пасля візіту - асабліва. Тады, хутчэй за ўсё інтуітыўна, я адчуў, што літаральна пару дзясяткаў гадоў - і Кітай стане адной з вядучых дзяржаў свету. І нам трэба вучыцца ў Кітая, як жыць".
Візіт праходзіў якраз пасля распаду Савецкага Саюза, і ў Беларусі шукалі розныя шляхі выхаду са складанай сітуацыі, у якой апынулася краіна. "Я прапанаваў звярнуцца да вопыту Кітая. Не вельмі, асабліва нацыяналістычнае крыло беларускага парламента, да гэтага прыслухоўваліся, і мяне вельмі крытыкавалі. Але наш урад (Вячаслава Францавіча Кебіча) меў ужо пэўнае дачыненне і інтарэсы да вашай краіны", - адзначыў Аляксандр Лукашэнка. Затым, паводле яго слоў, прыйшла ўпэўненасць, што трэба выкарыстоўваць вопыт Кітая, тым больш што і гэтай краіне Беларусь, ужо суверэнная і незалежная, мела што прапанаваць.
"У Савецкім Саюзе тэхналагічны ўзровень, узровень інавацый, новых ідэй быў каласальны. Беларусь была тым цэнтрам, дзе былі сканцэнтраваны новыя тэхналогіі. І тады нашы ўсе перагаворы пачыналіся і заканчваліся не толькі гандлем, а перш за ўсё інвестыцыямі і новымі тэхналогіямі. Кітай цікавілі любыя новыя тэхналогіі. Мы дзяліліся з кітайскім народам, дзяржавай тымі тэхналогіямі, якія іх цікавілі. Забягаючы наперад, скажу, што сёння мы ўжо ў кітайцаў вучымся новым тэхналогіям, якія нас цікавяць. Ва ўсіх галінах - ад біятэхналагічнай сферы да абароны. Вы рушылі значна. За гэты час вы сталі сусветнай дзяржавай. Без вас не можа быць вырашана ніводнае пытанне", - сказаў беларускі лідар.
"Мы тады нічога не шкадавалі для Кітая. Павінен дапамагчы нам і Кітай. Я намякаю перш за ўсё на новыя нашы напрамкі супрацоўніцтва - "Вялікі камень". Мы чакаем тут вялікай колькасці рэзідэнтаў з КНР, высокатэхналагічных рэзідэнтаў, прадпрыемстваў", - адзначыў Аляксандр Лукашэнка.
Вялікую цікавасць для Беларусі ўяўляе і далейшае развіццё БНБК. "Гэта сумеснае прадпрыемства. Мы два этапы прайшлі, нам патрэбны трэці - стварэнне на гэтай базе вытворчасці вітамінаў. Я думаю, што Сі Цзіньпін нам дапаможа ў гэтым плане. Чаму я кажу, што Сі Цзіньпін, таму што толькі дзякуючы яго рашэнню стала магчымай рэалізацыя гэтай праграмы. Чатыры-пяць дзяржаў у свеце маюць такія вытворчасці. І Кітай дапамог нам стварыць такую біятэхналагічную карпарацыю. Гэта найвышэйшыя тэхналогіі", - звярнуў увагу Прэзідэнт.
За гады плённай сумеснай працы супрацоўніцтва Беларусі і Кітая ўзнялося да ўзроўню ўсепагоднага і ўсебаковага стратэгічнага партнёрства. "Рэдка з якой дзяржавай Кітай мае такі ўзровень супрацоўніцтва. Мы гэта вельмі цэнім, разумеючы, што такое гіганцкі Кітай і наша Беларусь, - падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка. - Мы апошнія дзесяцігоддзі былі надзейным сябрам кітайскага народа. Так будзе заўсёды. Не толькі таму, што я Прэзідэнт у Беларусі. І іншыя прэзідэнты будуць прытрымлівацца гэтай лініі, таму што гэта ўжо ўнутры нашага народа. Наш народ, асабліва ў перыяд санкцыйнага націску з боку Захаду, убачыў, хто ёсць хто, і змог ацаніць дружбу беларускага і кітайскага народаў".
КІТАЙ СТАЎ ВЯЛІКІМ. У чым Лукашэнка бачыць галоўную заслугу свайго сябра Сі Цзіньпіна
Цікава, што як Аляксандр Лукашэнка 12 разоў на пасадзе кіраўніка дзяржавы наведваў Кітай, так і з Сі Цзіньпінам на гэты момант ён сустракаўся 12 разоў у ходзе візітаў у КНР, у Беларусі і на міжнародных пляцоўках. Лідараў дзвюх краін звязваюць сяброўскія адносіны.
"Я шмат разоў бываў у Кітаі. Буду рады наведаць чарговы раз у бліжэйшыя дні КНР і сустрэцца з кіраўніцтвам КНР, перш за ўсё з маім даўнім сябрам Сі Цзіньпінам", - сказаў беларускі лідар у інтэрв'ю журналістам.
Ён падкрэсліў, што Сі Цзіньпін вельмі разумны, мудры, крэатыўны, сучасны чалавек, і кітайскі народ прыняў правільнае рашэнне, выбраўшы яго на чарговы тэрмін у якасці кіраўніка КНР. Развіццё Кітая ў тым ключы, як гэта адбываецца на чале з Сі Цзіньпінам (і асабліва яго ідэі аб неабходнасці глабальнага міру), забяспечыць далейшае нармальнае развіццё ўсёй планеты, перакананы кіраўнік дзяржавы.
"Мне пашчасціла працаваць з Цзян Цзэмінем, Ху Цзіньтаа, я бачыў гэтых лідараў. Гэта былі дастойныя сыны кітайскага народа. Яны рабілі ўсё, каб умацаваць Кітай, каб Кітай стаў вялікай дзяржавай. Яны былі вельмі акуратныя, асцярожныя. Яны адназначна заяўлялі аб тым, што адзіная дзяржава ў свеце, сусветны лідар - Злучаныя Штаты Амерыкі. Сі Цзіньпін ужо іншы. Сі Цзіньпін шмат зрабіў для таго, каб Кітай стаў такім, які ён ёсць. Кітай стаў вялікім. Гэта найвялікшая заслуга Сі Цзіньпіна, - сказаў Аляксандр Лукашэнка. - Ён не адхіліў ні ідэі Маа Цзэндуна, Дэн Сяапіна, Цзян Цзэміна і Ху Цзіньтаа. Ён узяў усё лепшае, і на базе гэтага лепшага прыўнёс новае (гэта яго адметнасць, гэта кіраўнік новай фармацыі), стварыў магутны фундамент для развіцця кітайскага грамадства і дзяржавы, на якім вы фактычна выбудавалі новы Кітай. Гэта найвялікшая заслуга Сі Цзіньпіна, і кітайскі народ потым ацэніць гэта".
Больш таго, Сі Цзіньпіну ўдалося змяніць характар кітайскага народа, якому ўласцівы спакой, павольнасць. "Ён надаў паскарэнне. Ён тонка заўважыў, што жыццё змянілася, хуткасці каласальныя. І калі не паскарацца, а спакойна сядзець, нечага чакаць, можна спазніцца. Вось гэта інтуіцыя Сі Цзіньпіна паўплывала на тое, што ён пачынае гэты павольны характар кітайскага народа мяняць. Гэта дарагога варта. Трэба паскарацца. Ён гэта адчуў. І па гэтай дарозе вельмі хутка вядзе кітайскі народ. Мы гатовы побач ісці і дапамагаць гэтаму. Думаю, што ў бліжэйшую пяцігодку Кітай стане вядучай дзяржавай свету", - сказаў кіраўнік дзяржавы.
Аляксандр Лукашэнка заявіў, што ў будучым неабходна спалучэнне ініцыятывы Кітая "Адзін пояс, адзін шлях" і новай палітыкі Еўразійскага эканамічнага саюза. З гэтым згодны і кіраўнікі дзяржаў ЕАЭС, і старшыня КНР Сі Цзіньпін. "Калі ласка, няхай вялікі Кітай скарыстаецца нашымі магчымасцямі. Рынак - вялізны. Вядома, не кітайскі па насельніцтве. Але вельмі перспектыўны, - упэўнены Аляксандр Лукашэнка. - Кітай вельмі моцна ў нашым напрамку развіваецца. Зразумела, ЕАЭС - гэта арганізацыя, якая мае свае інтарэсы, перавагі ў тым ліку. Гэтыя інтарэсы Кітай павінен улічваць. Ён гэта робіць".
РАЗЛІКІ НА ВІЗІТ. Якія дамоўленасці маюць намер заключыць Беларусь і Кітай
Пасол Беларусі ў Кітаі Юрый Сянько ў інтэрв'ю журналістам адзначыў, што супрацоўніцтва з Кітаем развіваецца ўжо на працягу дзесяцігоддзяў. Прычым апошнія 10 гадоў звязаны з тым, што ў Беларусі сумесна з Кітаем з'явілася шмат вялікіх сур'ёзных праектаў, якія з'яўляюцца лакаматывамі эканомікі. Напрыклад, пастаянна расце колькасць рэзідэнтаў індустрыяльнага парка "Вялікі камень", якія вырабляюць высокатэхналагічную прадукцыю. "Попыт на вывучэнне магчымасцей работы ў беларускім індустрыяльным парку пастаянна расце. І ў рамках візіту кіраўніка дзяржавы плануюцца таксама сустрэчы з буйным бізнесам Кітая, які зацікаўлены разглядаць пытанне ўваходжання ў індустрыяльны парк са сваімі асобнымі відамі вытворчасцей", - расказаў дыпламат.
Паводле даных на 1 лютага, у індустрыяльным парку зарэгістраваны 104 рэзідэнты з 15 краін з агульным аб'ёмам заяўленых інвестыцый $1,32 млрд.
Нягледзячы на тое, што мінулы 2022 год быў даволі складаны з пункту гледжання пандэміі, і Кітай быў адносна закрыты, бакам удалося дабіцца росту тавараабароту і экспарту беларускай прадукцыі. Па тэмпах росту экспарту ў Кітай Беларусь перамясцілася са 136 на 38 пазіцыю, што з'яўляецца вельмі нядрэнным паказчыкам. "Гэта сведчыць аб тым, што сёння Кітай зацікаўлены купляць нашу прадукцыю, і Беларусь адпрацавала адпаведныя механізмы, акрэдытацыю нашых відаў прадукцыі для рэалізацыі на кітайскім рынку. Кітайскі спажывец добра ведае беларускія прадукты і з задавальненнем іх купляе. Сама Беларусь асацыіруецца ў кітайскіх пакупнікоў з якаснымі і экалагічна чыстымі таварамі", - сказаў Юрый Сянько.
Паводле яго слоў, у рамках візіту плануецца падпісаць больш за два дзясяткі дакументаў. Частка з іх дадуць эфект адразу, іншыя ж будуць мець адкладзенае дзеянне - запатрабуюць распрацоўкі розных праграм і дарожных карт па іх рэалізацыі. Але ў выніку, упэўнены пасол, напаўненне зместам кожнага пагаднення дасць магутны штуршок двухбаковаму супрацоўніцтву ва ўсіх сферах - ад гандлю і інвестыцый да культуры і спорту.
Многія прадпрыемствы перайшлі ўжо ў рабоце з кітайскімі партнёрамі на разлікі ў юанях, і якіх-небудзь праблем, у тым ліку на фоне санкцыйнага націску Захаду, практычна няма. "Каму ў якой валюце зручна, у такой і ідзе разлік. Складанасцей практычна няма. Сітуацыя абсалютна нармальная, стабілізавалася. У бліжэйшай перспектыве мы толькі будзем удасканальваць гэту работу", - запэўніў Юрый Сянько.
Акрамя дзяржаўнага візіту Аляксандра Лукашэнкі, у бліжэйшы час плануюцца візіты дэлегацый з Беларусі ў Кітай на ўзроўні ўрада, міністэрстваў і ведамстваў, якія будуць накіраваны на ўдасканаленне і развіццё дасягнутых дамоўленасцей.
Кітай традыцыйна ўваходзіць у тройку гандлёвых партнёраў Беларусі. За 2022 год тавараабарот Беларусі і Кітая склаў $5,79 млрд (больш як 113 працэнтаў да ўзроўню 2021 года). Экспарт тавараў склаў $1,61 млрд, імпарт - $4,18 млрд. Асноўныя артыкулы экспарту: калійныя ўгнаенні, ялавічына, мяса і харчовыя субпрадукты свойскай птушкі, лесаматэрыялы, малако і вяршкі згушчаныя і сухія. Вядзецца актыўная работа па ўстараненні тэхнічных бар'ераў у гандлі. Паводле стану на 14 лютага 2023 года ў сістэме Галоўнага мытнага ўпраўлення КНР зарэгістраваны 172 экспартныя рэгістрацыйныя нумары для 149 беларускіх вытворцаў харчовай прадукцыі.
Актыўна развіваецца і інвестыцыйнае супрацоўніцтва з Кітаем. Гэта некалькі дзясяткаў праектаў з укладаннямі на сотні мільёнаў долараў. За кошт урадавых пазык Кітая па дзеючых крэдытных пагадненнях рэалізавана 25 праектаў на агульную суму каля $4,73 млрд, у стадыі рэалізацыі знаходзяцца 4 праекты на суму $2,26 млрд. Яшчэ шэраг крэдытных заявак знаходзяцца на разглядзе кітайскага боку.
Асвоена больш за 1,5 млрд юаняў (амаль $243 млн) тэхніка-эканамічнай дапамогі па 14 праектах.
Паміж вышэйшымі навучальнымі ўстановамі Беларусі і Кітая падпісана больш за 500 прамых дагавораў аб супрацоўніцтве. Цяпер у Кітаі навучаецца 477 беларускіх грамадзян, а ў Беларусі атрымліваюць адукацыю каля 6 тыс. грамадзян Кітая. За 2021-2022 гады распрацавана больш за 15 сумесных адукацыйных праграм. У верасні 2022 года праведзены першы набор студэнтаў для навучання па спецыяльнасці "біятэхналогія", распрацаванай Беларускім дзяржаўным універсітэтам і Пекінскім універсітэтам.
Па лініі аховы здароўя ў 2021-2022 гадах Кітай на бязвыплатнай аснове прадаставіў Беларусі ўвогуле 4,9 млн доз вакцыны супраць COVID-19 вытворчасці карпарацыі "Сінафарм". Беларускім бокам самастойна закуплена 4,6 млн доз вакцыны. Асаблівая ўвага ўдзяляецца развіццю ў Беларусі традыцыйнай кітайскай медыцыны. Вядзецца сумесная з кітайскім бокам работа па ўдасканаленні нарматыўна-прававой базы прымянення традыцыйнай кітайскай медыцыны ў нацыянальнай сістэме аховы здароўя Беларусі.
Што датычыцца сферы медыцыны, то некаторымі падрабязнасцямі ў гэтым плане з журналістамі падзяліўся міністр аховы здароўя Беларусі Дзмітрый Піневіч, які ўжо знаходзіцца ў Пекіне. "Мы правялі ўжо даволі вялікую колькасць сустрэч напярэдадні візіту. Не толькі і не столькі ў Пекіне. Мы былі ў дзвюх правінцыях і заключылі шэраг пагадненняў. У прыватнасці, аб пастаўках медыцынскага абсталявання і вырабаў медыцынскага прызначэння. Аб рабоце па пастаўках субстанцый і шэрагу прэпаратаў, вырабленых у КНР, з мэтай далейшай лакалізацыі ў нашай краіне. Прайшла сустрэча з асацыяцыяй вытворцаў на базе кампаніі "Сінафарм", якая ўсім нам знаёма ў тым ліку ў сувязі з пастаўкай вакцын", - расказаў кіраўнік ведамства.
Паводле яго слоў, напярэдадні пачатку візіту кіраўніка дзяржавы адбыліся сустрэчы ў профільным Міністэрстве аховы здароўя Кітая, дзе разглядаліся пытанні стратэгічнага супрацоўніцтва. "Больш за ўсё гаварылі аб тым, як развіваць адносіны ў будучым. Як у цэлым у сістэме аховы здароўя, так і асаблівую ўвагу ўдзялілі развіццю індустрыяльнага парка "Вялікі камень", дзе плануецца лакалізацыя вытворчасці медыцынскага абсталявання, вырабаў медпрызначэння, прэпаратаў традыцыйнай кітайскай медыцыны. Плануем будаўніцтва медыцынскіх цэнтраў, у тым ліку якія будуць займацца традыцыйнай кітайскай медыцынай і той медыцынай, еўрапейскай у нашым разуменні, якая таксама развіта даволі добра ў Кітаі", - расказаў міністр.
У цэлым, дадаў Дзмітрый Піневіч, Кітай праяўляе вялікую цікавасць да тых пазіцый, дзе ў Беларусі назапашаны высокатэхналагічны перадавы вопыт. Напрыклад, у транспланталогіі, траўматалогіі, кардыяхірургіі.-0-
