Сёння канцэрт-рэквіем "Кожны трэці", які вось ужо цэлы тыдзень гучыць для прадстаўнікоў рэгіёнаў нашай краіны, запрасіў у Палац Рэспублікі гамяльчан. Кожны з тых, хто трапіў на ўнікальную праграму, дзе вогненныя гісторыі вайны і яе герояў гучаць сэрцамі дзясяткаў артыстаў, чарговы раз успомніў замучаных дзяцей страшнага лагера смерці "Чырвоны Бераг", дарослых і маленькіх вязняў "Азарычаў", а таксама тых, хто ў апошнія імгненні свайго жыцця стаяў на краі расстрэльнай ямы і чые імёны, магчыма, да гэтага часу застаюцца невядомымі. Кампазіцыя "Дрэва жыцця", якая з'явілася на Гомельшчыне, - чарговае сведчанне таго, што людская памяць жыве. Карэспандэнты БЕЛТА яшчэ раз паглядзелі разам з гасцямі сталіцы пранізваючыя душу старонкі рэквіема.
Загінулым - вечная памяць
Адкрываючы праграму для сваіх землякоў, старшыня Гомельскага аблвыканкама Іван Крупко адзначыў, што краіна ўпэўнена рухаецца да знакавай даты ў гісторыі нашага народа - 80-годдзя Вялікай Перамогі над фашызмам. "І кожны дзень, кожную гадзіну, жывучы ў нашай шчаслівай, цудоўнай краіне, мы напаўняем яе сваімі дасягненнямі, творчымі і спартыўнымі поспехамі. І сёння мы прысвячаем іх памяці герояў-вызваліцеляў, якія загінулі за свабоду і незалежнасць нашай роднай, любімай Беларусі", - адзначыў Іван Крупко. Ён таксама ўспомніў той факт, што за тры гады акупацыі ў Беларусі загінула вельмі шмат людзей. Былі здзекі з дзяцей, знішчэнне разам з усім насельніцтвам гарадоў і вёсак, - усё гэта захавалася ў нашым генетычным кодзе навекі.
У Гомельскай вобласці шмат робіцца для захавання праўды аб вайне, аб яе героях, аб трагічных ахвярах. "За пяць гадоў мы рэканструявалі існуючыя мемарыялы і пабудавалі новыя комплексы: "Ала" (Светлагорскі раён), "Дзецям - ахвярам вайны" ў Чырвоным Беразе Жлобінскага раёна, "Партызанская крынічка" ў Гомельскім раёне, Азарыцкі лагер смерці - у Калінкавіцкім, памятны знак "Дрэва жыцця" быў устаноўлены ў Гомелі. Сёння мы разам на суботніку пачалі рэканструкцыю мемарыяльнага комплексу "Баграціён", прысвечанага вызваленню нашай краіны. Усё гэта сведчыць аб тым, што наша гісторыя не толькі ў кнігах і падручніках, але і ў месцах баявой славы, у трагічных месцах нашай роднай краіны", - падкрэсліў Іван Крупко.
"Крыху менш за месяц застаецца да Дня Вялікай Перамогі, мы разам смуткуем па кожным трэцім загінулым у гады Вялікай Айчыннай вайны. І свята клянёмся, што мы захаваем памяць аб вайне, яе героях, аб ахвярах і не даруем ніколі. Наш Прэзідэнт выразна падкрэсліў: "Няма больш высакароднай місіі, чым захаванне гістарычнай памяці ў імя будучыні". Загінулым - вечная памяць!", - рэзюмаваў Іван Крупко.
Гэта слёзы гора і радасці
Складана быць гледачом такой праграмы, якая расказвае аб гібелі мільёнаў людзей, на чыю зямлю прыйшлі са страшнай мэтай - знішчыць 75 працэнтаў насельніцтва, але яшчэ больш складана даносіць няпростую, напоўненую болем і смерцю гісторыю.
Артыст падкрэсліў, што ў праграме склалася ўсё, усе яе звёны працуюць на адзіную эмоцыю. "Канцэрт ідзе штодзённа, ад чаго работа становіцца яшчэ больш зладжанай, з кожным разам лепшай і лепшай. Работа вельмі складаная, але яна дае свой плён.
Гэтак жа шчыра, з поўнай самааддачай перажываюць праграму яе малодшыя ўдзельнікі - выхаванцы творчай майстэрні эстраднага мастацтва "Хвілінка" пад кіраўніцтвам Таццяны Пановай. Самай юнай з іх усяго восем гадоў.
Гэтыя дзеткі прызнаюцца: "Кожны нумар чуллівы і праніклівы. Выходзячы на сцэну, мы разумеем пакуты дзяцей вайны, якія гадаваліся без бацькоўскай падтрымкі. Складана ўявіць, як яны нанава вучыліся жыць, дараваць і разумець чалавецтва".
"Хацелася б выказаць, - прадаўжаюць яны, - вялікую падзяку стваральнікам праекта, паколькі трагічная гісторыя вайны датычыцца абсалютна кожнага беларуса, праект нясе цяжкую гісторыю, заклікаючы нас захоўваць мірнае неба над нашай галавой".
Яны таксама падзяліліся тым, што ў час падрыхтоўкі да канцэрта глядзелі дакументальныя фільмы аб вайне, вывучалі лёсы дзяцей, якія засталіся без дзяцінства, нават стаўшы дарослымі, не змаглі адшукаць страчаных родных.
"Калі мы выходзім на сцэну з песняй "Голас мамы", мы не іграем слёзы і боль, мы пераўвасабляемся ў тых дзяцей, у якіх адабралі дзяцінства і бацькоў", - гавораць удзельнікі канцэрта.
"Я хоць маленькая, але ведаю, што ў гады вайны гінулі партызаны, салдаты, а дзеці страчвалі сем'і", - расказала аб сваіх пачуццях юная артыстка.
"Выверана б'юць у цэль"
Аб сваіх уражаннях ад праграмы расказалі і гомельскія гледачы.
"Канцэрт-рэквіем душэўны, выдатны, які прымушае перажыць усе падзеі разам з іх удзельнікамі. Трэба абавязкова паказаць яго моладзі. Мой дзядзька ваяваў, загінуў на фронце, а бацька Мікалай Сафронавіч Шынкарэнка – ураджэнец Рэчыцкага раёна – партызаніў. Хадзіў у разведку, здабываў даныя для атрада, быў узнагароджаны медалём "За адвагу". Выжыў, а потым шмат гадоў працаваў у сельскай гаспадарцы. Памяць аб іх жыве ў нашай сям'і", - расказала Тамара Новік.
Гамяльчанка Алена Памазкова адзначыла, што ёй вельмі складана падабраць словы, настолькі моцнымі аказаліся эмоцыі.
"Нумары пранізваюць, уражваюць, выверана б'юць у цэль. Яны не могуць не ўражваць, паколькі тое, што адбываецца на сцэне, адгукаецца ў кожнай клетцы цела. А колькі разоў зала паднімалася ў адзіным парыве! І гэта непаўторныя эмоцыі. Мае бабуля і дзядуля былі ўдзельнікамі вайны, дзякуй Богу, вярнуліся дадому. Але вайна засталася ў іх сэрцы незагойнай ранай. Мне іх сёння вельмі не хапае…"
Жыхар Гомельскага раёна Віталь Мядзведзеў, які займаецца краязнаўствам, не толькі высока ацаніў канцэрт, але і расказаў захапляльную гісторыю свайго знаёмства з мясцовым партызанам.
"У Буда-Кашалёўскім раёне я сустрэў вельмі цікавага чалавека - Івана Дзмітрыевіча Кондрусева, які прайшоў усю Фінскую вайну, сустрэў 22 чэрвеня на граніцы фашыстаў і трапіў пад Бранскам у акружэнне, а потым вярнуўся на Чачэршчыну, дзе партызаніў. Ён мне нават начарціў схему месца, дзе размяшчаўся яго атрад імя Суворава. На тым месцы, дзе быў знакаміты Лазоўскі бой, у якім Іван Дзмітрыевіч прымаў удзел, мы хочам паставіць помнік. Тады партызаны страцілі каля 30 чалавек, а сярод фашыстаў страты склалі больш за 600", - расказаў ён.
Паводле слоў краязнаўца, Іван Кондрусеў быў таксама ўключаны ў 8-ы штрафны батальён, з ім франтавымі дарогамі прайшоў да Варшавы. А потым з артылерыстамі дайшоў да Берліна, прымаў удзел у яго штурме.
"Гісторыя ўнікальна і тым, што дадому Іван Кондрусеў прывёз вялікі абрус, які паклаў у металічны чамадан. Яго ён змайстраваў з алюмінію, выразанага з крыла падбітага нямецкага бамбардзіроўшчыка. Чамадан захаваўся да нашага часу як унікальны экспанат", - расказаў ён, дадаўшы, што ветэрану-партызану, які расказаў сваю гісторыю жыцця, было 100 гадоў, а дажыў ён да 103.
"Памяць аб такіх людзях і аб партызанскім руху мы і хочам увекавечыць", - адзначыў Віталь Мядзведзеў.
Алена ХАРЭВІЧ,
Фота Мікалая ПЯТРОВА,
БЕЛТА.-0-
Загінулым - вечная памяць
Адкрываючы праграму для сваіх землякоў, старшыня Гомельскага аблвыканкама Іван Крупко адзначыў, што краіна ўпэўнена рухаецца да знакавай даты ў гісторыі нашага народа - 80-годдзя Вялікай Перамогі над фашызмам. "І кожны дзень, кожную гадзіну, жывучы ў нашай шчаслівай, цудоўнай краіне, мы напаўняем яе сваімі дасягненнямі, творчымі і спартыўнымі поспехамі. І сёння мы прысвячаем іх памяці герояў-вызваліцеляў, якія загінулі за свабоду і незалежнасць нашай роднай, любімай Беларусі", - адзначыў Іван Крупко. Ён таксама ўспомніў той факт, што за тры гады акупацыі ў Беларусі загінула вельмі шмат людзей. Былі здзекі з дзяцей, знішчэнне разам з усім насельніцтвам гарадоў і вёсак, - усё гэта захавалася ў нашым генетычным кодзе навекі.
"На абарону краіны сталі ўсе - кожная вёска, дом, сям'я. Імёны загінулых беларусаў у гады вайны сабраны ў адзіную кнігу "Памяць", якая налічвае 158 тамоў, 38 з якіх прысвечаны Гомельскай вобласці. Генпракуратура прадаўжае расследаванне крымінальнай справы аб генацыдзе беларускага народа ў гады Вялікай Айчыннай вайны. Мы праводзілі пошукавыя работы практычна ў кожным раёне вобласці. Адно з масавых пахаванняў было знойдзена ў Гомельскім раёне, у Чанкоўскім лесе. Там немцы забілі больш за 4,5 тыс. чалавек", - адзначыў Іван Крупко.
У Гомельскай вобласці шмат робіцца для захавання праўды аб вайне, аб яе героях, аб трагічных ахвярах. "За пяць гадоў мы рэканструявалі існуючыя мемарыялы і пабудавалі новыя комплексы: "Ала" (Светлагорскі раён), "Дзецям - ахвярам вайны" ў Чырвоным Беразе Жлобінскага раёна, "Партызанская крынічка" ў Гомельскім раёне, Азарыцкі лагер смерці - у Калінкавіцкім, памятны знак "Дрэва жыцця" быў устаноўлены ў Гомелі. Сёння мы разам на суботніку пачалі рэканструкцыю мемарыяльнага комплексу "Баграціён", прысвечанага вызваленню нашай краіны. Усё гэта сведчыць аб тым, што наша гісторыя не толькі ў кнігах і падручніках, але і ў месцах баявой славы, у трагічных месцах нашай роднай краіны", - падкрэсліў Іван Крупко.
"Крыху менш за месяц застаецца да Дня Вялікай Перамогі, мы разам смуткуем па кожным трэцім загінулым у гады Вялікай Айчыннай вайны. І свята клянёмся, што мы захаваем памяць аб вайне, яе героях, аб ахвярах і не даруем ніколі. Наш Прэзідэнт выразна падкрэсліў: "Няма больш высакароднай місіі, чым захаванне гістарычнай памяці ў імя будучыні". Загінулым - вечная памяць!", - рэзюмаваў Іван Крупко.
Гэта слёзы гора і радасці
Складана быць гледачом такой праграмы, якая расказвае аб гібелі мільёнаў людзей, на чыю зямлю прыйшлі са страшнай мэтай - знішчыць 75 працэнтаў насельніцтва, але яшчэ больш складана даносіць няпростую, напоўненую болем і смерцю гісторыю.
"Бачачы слёзы гледачоў, як бы гэта дзіўна ні гучала, я адчуваю радасць. Значыць, усё атрымалася, значыць, мэта дасягнута. Гэта слёзы гора, але і радасці адначасова, што мы помнім, мы ведаем і можам аб гэтым гаварыць адкрыта, не баючыся", - адзначыў галоўны акцёр праекта, мастацкі кіраўнік Драматычнага тэатра Беларускай Арміі Арцём Пінчук.
Артыст падкрэсліў, што ў праграме склалася ўсё, усе яе звёны працуюць на адзіную эмоцыю. "Канцэрт ідзе штодзённа, ад чаго работа становіцца яшчэ больш зладжанай, з кожным разам лепшай і лепшай. Работа вельмі складаная, але яна дае свой плён.
Гэтак жа шчыра, з поўнай самааддачай перажываюць праграму яе малодшыя ўдзельнікі - выхаванцы творчай майстэрні эстраднага мастацтва "Хвілінка" пад кіраўніцтвам Таццяны Пановай. Самай юнай з іх усяго восем гадоў.
Гэтыя дзеткі прызнаюцца: "Кожны нумар чуллівы і праніклівы. Выходзячы на сцэну, мы разумеем пакуты дзяцей вайны, якія гадаваліся без бацькоўскай падтрымкі. Складана ўявіць, як яны нанава вучыліся жыць, дараваць і разумець чалавецтва".
"Хацелася б выказаць, - прадаўжаюць яны, - вялікую падзяку стваральнікам праекта, паколькі трагічная гісторыя вайны датычыцца абсалютна кожнага беларуса, праект нясе цяжкую гісторыю, заклікаючы нас захоўваць мірнае неба над нашай галавой".
Яны таксама падзяліліся тым, што ў час падрыхтоўкі да канцэрта глядзелі дакументальныя фільмы аб вайне, вывучалі лёсы дзяцей, якія засталіся без дзяцінства, нават стаўшы дарослымі, не змаглі адшукаць страчаных родных.
"Калі мы выходзім на сцэну з песняй "Голас мамы", мы не іграем слёзы і боль, мы пераўвасабляемся ў тых дзяцей, у якіх адабралі дзяцінства і бацькоў", - гавораць удзельнікі канцэрта.
"Я хоць маленькая, але ведаю, што ў гады вайны гінулі партызаны, салдаты, а дзеці страчвалі сем'і", - расказала аб сваіх пачуццях юная артыстка.
"Выверана б'юць у цэль"
Аб сваіх уражаннях ад праграмы расказалі і гомельскія гледачы.
"Канцэрт-рэквіем душэўны, выдатны, які прымушае перажыць усе падзеі разам з іх удзельнікамі. Трэба абавязкова паказаць яго моладзі. Мой дзядзька ваяваў, загінуў на фронце, а бацька Мікалай Сафронавіч Шынкарэнка – ураджэнец Рэчыцкага раёна – партызаніў. Хадзіў у разведку, здабываў даныя для атрада, быў узнагароджаны медалём "За адвагу". Выжыў, а потым шмат гадоў працаваў у сельскай гаспадарцы. Памяць аб іх жыве ў нашай сям'і", - расказала Тамара Новік.
Гамяльчанка Алена Памазкова адзначыла, што ёй вельмі складана падабраць словы, настолькі моцнымі аказаліся эмоцыі.
"Нумары пранізваюць, уражваюць, выверана б'юць у цэль. Яны не могуць не ўражваць, паколькі тое, што адбываецца на сцэне, адгукаецца ў кожнай клетцы цела. А колькі разоў зала паднімалася ў адзіным парыве! І гэта непаўторныя эмоцыі. Мае бабуля і дзядуля былі ўдзельнікамі вайны, дзякуй Богу, вярнуліся дадому. Але вайна засталася ў іх сэрцы незагойнай ранай. Мне іх сёння вельмі не хапае…"
Жыхар Гомельскага раёна Віталь Мядзведзеў, які займаецца краязнаўствам, не толькі высока ацаніў канцэрт, але і расказаў захапляльную гісторыю свайго знаёмства з мясцовым партызанам.
"У Буда-Кашалёўскім раёне я сустрэў вельмі цікавага чалавека - Івана Дзмітрыевіча Кондрусева, які прайшоў усю Фінскую вайну, сустрэў 22 чэрвеня на граніцы фашыстаў і трапіў пад Бранскам у акружэнне, а потым вярнуўся на Чачэршчыну, дзе партызаніў. Ён мне нават начарціў схему месца, дзе размяшчаўся яго атрад імя Суворава. На тым месцы, дзе быў знакаміты Лазоўскі бой, у якім Іван Дзмітрыевіч прымаў удзел, мы хочам паставіць помнік. Тады партызаны страцілі каля 30 чалавек, а сярод фашыстаў страты склалі больш за 600", - расказаў ён.
Паводле слоў краязнаўца, Іван Кондрусеў быў таксама ўключаны ў 8-ы штрафны батальён, з ім франтавымі дарогамі прайшоў да Варшавы. А потым з артылерыстамі дайшоў да Берліна, прымаў удзел у яго штурме.
"Гісторыя ўнікальна і тым, што дадому Іван Кондрусеў прывёз вялікі абрус, які паклаў у металічны чамадан. Яго ён змайстраваў з алюмінію, выразанага з крыла падбітага нямецкага бамбардзіроўшчыка. Чамадан захаваўся да нашага часу як унікальны экспанат", - расказаў ён, дадаўшы, што ветэрану-партызану, які расказаў сваю гісторыю жыцця, было 100 гадоў, а дажыў ён да 103.
"Памяць аб такіх людзях і аб партызанскім руху мы і хочам увекавечыць", - адзначыў Віталь Мядзведзеў.
Алена ХАРЭВІЧ,
Фота Мікалая ПЯТРОВА,
БЕЛТА.-0-
Падпісвайцеся на нас у
