14 лютага, Мінск /Кар. БЕЛТА/. Большасць фактаў зніжэння зарплаты за студзень пры праверцы не пацвярджаецца. Такія вынікі праводзімай Міністэрствам працы і сацыяльнай абароны праверкі, паведамілі БЕЛТА ў ведамстве.
У Мінпрацы штодзённа з розных крыніц (прамая тэлефонная лінія, электронная пошта, сацыяльныя сеткі, СМІ) паступае каля 10-15 зваротаў па пытаннях налічэння заработнай платы і растлумачэння заканадаўства. "Пасля праверкі ўваходзячых паведамленняў можам сказаць: большасць фактаў зніжэння заработнай платы за студзень не пацвярджаецца", - заявілі ў міністэрстве. У прыватнасці, такія вынікі праверак заяў ад настаўнікаў сярэдніх школ Дрыбінскага раёна, Баранавіч і Гродна, выхавальнікаў ясляў-сада з Магілёва, медсястры з Оршы і іншых.
Акрамя таго, для вывучэння сітуацыі па налічэнні заработнай платы Камітэт дзяржкантролю Гродзенскай вобласці выбарачна вывучыў зарплатныя ведамасці ў дзвюх гродзенскіх установах аховы здароўя. Параўноўваліся лістападаўскія, снежаньскія і студзеньскія разліковыя лісты па кожным чалавеку. Інфармацыя аб зніжэнні заработнай платы пасля перагляду схемы налічэння не пацвердзілася.
"Пры гэтым асобныя факты няправільнага налічэння работнікам заработнай платы ўсё ж маюць месца. Так было, напрыклад, у выпадку з педагогам-псіхолагам са Светлагорска. Пры налічэнні зарплаты за студзень па новых умовах не была ўлічана надбаўка, якая ўлічвае галіновыя асаблівасці педагагічнай дзейнасці. У выніку адбылося зніжэнне зарплаты на Br71. Гэта сума ўключана ў заработную плату за студзень бягучага года ў выглядзе надбаўкі за высокія дасягненні ў працы і выплачана 11 лютага", - расказалі ў Мінпрацы.
У выпадку настаўніка з Турава пры параўнанні зарплат высветлілася, што прэмія ў памеры 20 працэнтаў, налічаная ў снежні 2019 года, не была ўлічана пры вызначэнні памеру заработнай платы за студзень. У выніку адбылося зніжэнне студзеньскай зарплаты да снежаньскай на Br56. Названая сума даплачана да зарплаты за студзень.
Яшчэ адзін факт зніжэння выяўлены і выпраўлены ў Крычаве. Цэнтралізаванай бухгалтэрыяй праведзены пераразлік, сума, што падлягае даплаце настаўніку-дэфектолагу, у памеры Br100,71 выплачана 12 лютага. Зніжэнне зарплаты адбылося па прычыне невыканання памераў стымулюючых выплат за адзін і той жа паказчык (надбаўка, якая ўлічвае галіновыя асаблівасці педагагічнай дзейнасці ва ўмовах 2019 года, і надбаўка за характар працы ва ўмовах 2020 года).
"Такім чынам, факты няправільнага налічэння заработнай платы маюць месца. Але яны не маюць масавага характару і звязаны з чалавечым фактарам - памылкамі бухгалтарскіх службаў, - рэзюмавалі ў Мінпрацы. - Лічым, гэта сітуацыя звязана з недастатковай інфармаванасцю работнікаў: у шэрагу выпадкаў кіраўнікі арганізацый і бухгалтарскія работнікі на месцах былі не гатовы даць работнікам кампетэнтныя і даступныя растлумачэнні".
Пры гэтым у Мінпрацы звяртаюць увагу на тое, што заработная плата работнікаў бюджэтных арганізацый - складаная і шматфактарная сістэма. Каб разбірацца ў нюансах яе налічэння, трэба мець адпаведныя навыкі, а таксама ведаць нарматыўныя прававыя акты па гэтым пытанні, і, што самае галоўнае, правільна іх прымяняць. "Цяпер жа многія спрабуюць каменціраваць новую сістэму налічэння заработнай платы, нават не валодаючы элементарнымі ведамі ў гэтай сферы. Некампетэнтныя меркаванні атрымліваюць распаўсюджванне, выклікаючы нездаровы ажыятаж", - падкрэслілі ў Мінпрацы.
У якасці прыкладу распаўсюджвання лжывых фактаў прыводзіцца публікацыя ў інтэрнэце каментарыя і разліковых лісткоў "звычайнай сталічнай настаўніцы ў звычайнай сярэдняй школе - да ўвядзення змяненняў і пасля", як гаварылася ў артыкуле. Між іншым, чамусьці ў выплатах за студзень у педагога ў Мінску ёсць надбаўка за работу ў сельскай мясцовасці. Далей у артыкуле прыводзяцца словы настаўніцы: "Істотна змяніўся сам аклад. У снежні ён складаў 665+242 (за вышэйшую катэгорыю) рублёў. У студзені чысты аклад склаў 551 рубель, уключаючы гадзіны АВР (арганізацыйна-выхаваўчай работы), дадатковы кантроль і катэгорыю". У Мінпрацы адразу звярнулі ўвагу, што параўноўваюцца абсалютна не ідэнтычныя паняцці, маючыя розны эканамічны сэнс. І прывялі правільны разлік.
У старой сістэме памер аплаты працы без стымулюючых і кампенсацыйных выплат называўся тарыфным акладам. Для настаўніка вышэйшай катэгорыі (як у разгледжаным выпадку) пры норме гадзін педагагічнай нагрузкі на стаўку (20 гадзін) ён складаў Br191,19, што і адлюстравана ў разліковым лістку за снежань. У гэтага настаўніка педагагічная нагрузка складае 28,3 гадзіны, адпаведна, яе тарыфны аклад роўны Br270,53 (191,19 х 28,3 / 20).
Пры новай сістэме памер аплаты працы без стымулюючых і кампенсацыйных выплат называецца акладам. З 1 студзеня аклад настаўніка вышэйшай катэгорыі пры норме гадзін педагагічнай нагрузкі на стаўку (20 гадзін) складае Br331,15. І, адпаведна, Br468,58 пры педагагічнай нагрузцы 28,3 гадзіны (331,15 х 28,3 / 20). Такім чынам, памер аплаты працы без уліку стымулюючых выплат у новай сістэме істотна павялічаны, у гэтым выпадку больш як у 1,7 раза.
Тое, што настаўніца назвала ў разліковым лістку за снежань "акладам" у суме Br665,52, з'яўляецца тарыфным акладам (Br270,53 з улікам педагагічнай нагрузкі), а таксама яго шматлікімі павышэннямі - за стаж работы па спецыяльнасці, за работу па кантракце, за работу ў сельскай мясцовасці, некалькі галіновых павышэнняў. Усе гэтыя павышэнні з'яўляюцца стымулюючымі выплатамі. Каб не прапісваць іх усе ў разліковым лістку, бухгалтар проста паставіла адну агульную суму.
Тое ж самае і ў разліковым лістку за студзень: "аклад - Br551,8". "Бухгалтар, відаць, падсумавала аклад (Br468,58 з улікам педагагічнай нагрузкі) з надбаўкай за стаж работы ў бюджэтных арганізацыях і надбаўкай за работу па кантракце, паколькі гэтых абавязковых выплат у разліковым лістку за студзень няма. Гэта не зусім правільна, але заўважым, што адзінай формы разліковых лісткоў заканадаўствам не прадугледжана. Галоўнае, каб заработная плата была налічана правільна і ў адпаведнасці з заканадаўствам. Такім чынам, параўноўваць выплаты ў разліковых лістках, не ведаючы, з чаго яны складаюцца, прынамсі, некарэктна", - рэзюмавалі ў Мінпрацы. І ўдакладнілі, што Br242, якія настаўнік прыплюсавала да акладу Br665, з'яўляюцца надбаўкай за наяўнасць вышэйшай кваліфікацыйнай катэгорыі ў старых умовах. У новых умовах устаноўлена іншая выплата - надбаўка за спецыфіку работы ў сферы адукацыі, памер якой вызначаецца ў залежнасці ад існуючай у педагога катэгорыі. У гэтага настаўніка ў разліковым лістку за студзень такая надбаўка складае Br304,58 - гэта выплата істотна павялічана.
Таксама, паводле слоў спецыялістаў Мінпрацы, у артыкуле скажоная інфармацыя аб памеры прэміравання. Яны нагадалі, што з 1 студзеня на гэтыя мэты накіроўваюцца сродкі ў памеры 5 працэнтаў ад сумы акладаў работнікаў. Пры гэтым за кошт змяншэння памеру прэміравання, а таксама адмены такіх выплат, як павышэнні тарыфных акладаў, павышаючых і карэкціруючых каэфіцыентаў, праведзена павелічэнне акладаў і ўстаноўлены новыя стымулюючыя выплаты: надбаўка за спецыфіку работы ў сферы адукацыі, надбаўка за характар працы, за высокія дасягненні ў працы і інш.
Маніторынг сітуацыі з выплатай заработнай платы прадаўжаецца. Міністэрства прымае звароты па тэлефоне на гарачую лінію - 8 (017) 309-9-309; на электронную пошту - mlsp@mintrud.gov.by; у групу Мінпрацы ў сацыяльных сетках - Укантакце, Facebook, Аднакласнікі.-0-
