Сцяг Аўторак, 19 сакавіка 2024
Усе навіны
Усе навіны
Меркаванні
25 верасня 2017, 17:48
Мар'яна Шчоткiна

Адукацыя - ключавы механізм забеспячэння ўстойлівага развіцця

Мар'яна Шчоткiна
Кіраўнік прадстаўніцтва Пастаяннага камітэта Саюзнай дзяржавы ў Мінску, старшыня ГА "Беларускі саюз жанчын"

Даступная і якасная адукацыя - гэта інвестыцыі ў будучыню краіны, ключавы механізм забеспячэння ўстойлівага развіцця. Такое меркаванне выказала намеснік старшыні Савета Рэспублікі Нацыянальнага сходу, нацыянальны каардынатар па дасягненні Мэт устойлівага развіцця (МУР) Мар'яна Шчоткіна 25 верасня на адкрыцці дэкады "Адукацыя для ўстойлівага развіцця" (АУР) у Беларускім дзяржаўным педагагічным універсітэце імя Максіма Танка, перадае карэспандэнт БЕЛТА.

"Асаблівая ўвага павінна ўдзяляцца якаснай адукацыі. Наша задача - укараненне новых форм арганізацыі адукацыйнага працэсу, развіццё інклюзіўнай адукацыі, інтэграванне МУР у адукацыйныя праграмы, - адзначыла Мар'яна Шчоткіна. - Педагогі павінны валодаць ведамі, якія даюць магчымасць уключаць пытанні ўстойлівага развіцця ў выкладаемыя прадметы. Адукацыя - гэта ключавы механізм забеспячэння паспяховасці працэсаў устойлівага развіцця".

Яна акцэнтавала ўвагу на тым, што стратэгічная мэта МУР - павышэнне якасці жыцця людзей. "Павінен развівацца новы тып эканомік - навукаёмістых. Адукацыя, інтэлект - неад'емная частка трансфармацыі грамадства", - лічыць Мар'яна Шчоткіна.

У Беларусі ў мэтах дасягнення МУР падрыхтаваны ўжо шэраг праграмных дакументаў развіцця дзяржавы і стварэння інстытуцыянальных механізмаў. Асноўныя з іх - Нацыянальная стратэгія ўстойлівага развіцця Беларусі на перыяд да 2030 года і Праграма сацыяльна-эканамічнага развіцця да 2020 года, а таксама галіновыя і рэгіянальныя праграмы. Прэзідэнтам Беларусі ўведзена пасада нацыянальнага каардынатара па дасягненні МУР, пад кіраўніцтвам якога створаны Савет па ўстойлівым развіцці. У яго ўваходзяць кіраўнікі профільных міністэрстваў і ведамстваў, а таксама прадстаўнікі рэгіянальных улад, да работы могуць прыцягвацца прадстаўнікі дзелавых колаў, няўрадавых і міжнародных арганізацый. Арганізуюцца парламенцкая і партнёрская групы. Ідзе работа па фарміраванні сістэмы нацыянальных паказчыкаў па дасягненні МУР.

Што датычыцца стартавых умоў, то ў складаным геапалітычным кантэксце Беларусі ўдалося не дапусціць пранікнення хаоса і насілля на сваю тэрыторыю, зберагчы мір, стабільнасць у грамадстве і дзяржаве, што з'яўляецца базавай умовай для ўстойлівага развіцця любой дзяржавы, падкрэсліла Мар'яна Шчоткіна. Беларусь займае 52-е месца па індэксе чалавечага развіцця. У рэйтынгу Сусветнага банка "Вядзенне бізнесу 2016" Беларусь заняла 44-е месца сярод 189 дзяржаў.

Нацыянальны каардынатар па дасягненні Мэт устойлівага развіцця прадставіла ўвазе аўдыторыі інфармацыю па канкрэтных МУР (усяго іх 17).

Яна адзначыла, што ў 1990-я гады кожны трэці беларус знаходзіўся за мяжой беднасці. Пры гэтым Беларусь змагла датэрмінова выканаць важнейшую Мэту ўстойлівага развіцця па выкараненні беднасці і голаду. У 2016 годзе 5,7 працэнта грамадзян афіцыйна адносіліся да катэгорыі малазабяспечаных, што ўдвая ніжэй за сярэдняе па краінах рэгіёнаў СНД і Усходняй Еўропы. Згодна з праграмнымі дакументамі, да 2020 года значэнне гэтага паказчыка павінна быць зніжана ўдвая. Асноўнымі мерамі для дасягнення гэтай мэты стануць развіццё сацыяльнай інфраструктуры, дзяржаўна-прыватнага партнёрства, укараненне новых відаў сацыяльных паслуг, адраснасць і інш. Плануецца, што развіццё эканомікі забяспечыць павышэнне ўзроўню рэальных наяўных грашовых даходаў насельніцтва ў 2020 годзе да 11,5 працэнта да ўзроўню 2015 года. Асаблівая ўвага ўдзяляецца якаснаму жыццю людзей у пажылым узросце. Пастаўлена задача захоўваць існуючыя суадносіны сярэдняй пенсіі па ўзросце і сярэдняй заработнай платы работнікаў на ўзроўні не ніжэйшым за 40 працэнтаў, што адпавядае міжнародным стандартам.

Беларусь выходзіць на новы ўзровень вырашэння задач харчовай бяспекі: поўнасцю забяспечваецца патрэбнасць у прадуктах харчавання, экспарт сельскагаспадарчай прадукцыі і прадуктаў харчавання ў апошнія гады забяспечвае каля 8 працэнтаў ВУП краіны і 15 працэнтаў агульнага экспарту. У глабальным рэйтынгу харчовай бяспекі за мінулы год Беларусь заняла 46 месца з 113 дзяржаў. Стратэгічнай мэтай развіцця сельскай гаспадаркі з'яўляецца фарміраванне да 2030 года канкурэнтаздольнай і экалагічна бяспечнай вытворчасці сельгаспрадуктаў, неабходных для падтрымання дасягнутага ўзроўню харчовай бяспекі, забеспячэння паўнацэннага харчавання і здаровага ладу жыцця насельніцтва пры захаванні ўрадлівасці глебы.

"У 2013 годзе Беларусь дасягнула Мэты развіцця тысячагоддзя (МРТ) па скарачэнні дзіцячай смяротнасці, паляпшэнні аховы мацярынства, барацьбе з ВІЧ/СНІДам, малярыяй і туберкулёзам, - канстатавала Мар'яна Шчоткіна. - Паказчык мацярынскай смяротнасці з 1990 года зменшыўся больш як у 18 разоў. Беларусь займае 25-е месца ў рэйтынгу самых камфортных для мацярынства краін. Паказчык дзіцячай смяротнасці роўны 3,2 на 100 тыс. нованароджаных. Каэфіцыент смяротнасці дзяцей ва ўзросце да 5 гадоў знізіўся з 1990 года амаль у 4 разы (складае 4,1 на 1000 народжаных жывымі). Удалося дабіцца значнага абмежавання распаўсюджвання ВІЧ-інфекцыі. Разам з тым неабходна ўзмацніць пярвічнае звяно, забяспечыць якаснае медабслугоўванне ў вёсцы. Праблемай застаецца распаўсюджанасць шкодных прывычак. Неабходна мінімізаваць такія фактары рызыкі, як тытунь, алкаголь, незбалансаванае харчаванне". Яна назвала важнай задачай павелічэнне сярэдняй працягласці жыцця, у тым ліку пераадоленне разрыву паміж працягласцю жыцця жанчын і мужчын.

Забеспячэнне гендарнай роўнасці - неабходная ўмова ўстойлівага развіцця грамадства і важнейшая задача ў галіне рэалізацыі правоў чалавека, забеспячэння сацыяльнай справядлівасці, падкрэсліла Мар'яна Шчоткіна. Жанчыны ў Беларусі складаюць больш за 53 працэнты насельніцтва і амаль 50 працэнтаў занятых у эканоміцы. Паводле даных Даклада аб чалавечым развіцці 2015 года, Беларусь уваходзіць у лік 15 краін свету, дзе індэкс чалавечага развіцця жанчын роўны або перасягае аналагічны паказчык сярод мужчын. Па індэксе гендарнай няроўнасці рэспубліка займае 32-е месца сярод 188 краін свету, а па індэксе мацярынства - 25-е месца. Гендарны лічбавы разрыў сярод карыстальнікаў інтэрнэту значна скараціўся і склаў у 2015 годзе 4,9 працэнта - паводле версіі Сусветнага эканамічнага форуму Беларусь займае 30-е месца са 144 дзяржаў.

У палітычнай сферы забяспечана дэкларуемае міжнароднымі дакументамі 30-працэнтнае прадстаўніцтва жанчын на ўзроўні прыняцця рашэнняў. Доля жанчын у парламенце - 33,7 працэнта. "Праблемнымі застаюцца пытанні прафесійнай сегрэгацыі, разрыву ў заработнай плаце (23-24 працэнты), нераўнамернага размеркавання дамашніх абавязкаў, - сказала Мар'яна Шчоткіна. - Беларусь працуе над стварэннем магчымасцей для пераадолення ўсіх праяў няроўнасці. Размова ідзе аб падтрымцы і развіцці жаночага прадпрымальніцтва, прапагандзе ідэй гендарнай роўнасці ва ўсіх сферах, прафілактыцы дамашняга насілля, аднолькавым размеркаванні сямейных абавязкаў паміж мужчынамі і жанчынамі, аднолькавым удзеле ў кіраванні, разбурэнні стэрэатыпаў і "шкляных паталкоў".

Мабілізацыя і эфектыўнае выкарыстанне ўнутраных рэсурсаў з'яўляюцца прынцыповымі для дасягнення МУР 9, 17. "Унутраныя рэсурсы фарміруюцца за кошт эканамічнага росту, а без інтэлектуальнага і інавацыйнага складніка забяспечыць моцны эканамічны ўздым немагчыма, - падкрэсліла нацыянальны каардынатар. - Згодна з глабальным інавацыйным індэксам Беларусь пакуль знаходзіцца на 88-м месца з 127, а значыць, нам ёсць да чаго імкнуцца. 2017 год у Беларусі аб'яўлены Годам навукі, паколькі менавіта з навукай мы звязваем пераход на інавацыйныя рэйкі. Неабходна актывізаваць работу па развіцці ўніверсітэтаў як цэнтраў навукова-інавацыйнай дзейнасці, робіцца стаўка на комплексную лічбавую трансфармацыю эканомікі, шырокае ўкараненне інфармацыйна-камунікацыйных тэхналогій, удасканаленне заканадаўства ў галіне фінансавання навуковай і навукова-тэхнічнай дзейнасці". Мэтавым крытэрыем з'яўляецца павышэнне долі высокатэхналагічнага навукаёмістага сектара ў ВУП да 8-10 працэнтаў і павелічэнне расходаў на навуковыя даследаванні і распрацоўкі да 2030 года. Беларусь удзяляе прыярытэтную ўвагу развіццю дзяржаўна-прыватнага партнёрства як важнейшага фактара мабілізацыі ўнутраных рэсурсаў для дасягнення МУР.

На заканчэнне свайго выступлення Мар'яна Шчоткіна адзначыла: "Дасягненне МУР, бясспрэчна, з'яўляецца амбіцыйнай задачай, якую дзяржавы не могуць адолець паасобку, мабілізуючы толькі ўнутраныя рэсурсы. Беларусь гатова канструктыўна ўдзельнічаць у міжнародным супрацоўніцтве ў галіне развіцця".

У Беларусі з 25 верасня па 25 кастрычніка праходзяць Тыдні ўстойлівага развіцця-2017, у каляндар якіх уключана дэкада "Адукацыя ў інтарэсах устойлівага развіцця". Цэнтрам яе правядзення (з 25 верасня па 4 кастрычніка) з'яўляецца БДПУ. Сярод ключавых мерапрыемстваў - міжнародны семінар "Кампетэнцыі XXI стагоддзя па садзейнічанні практыкам АУР", які адбудзецца 26-27 верасня. Мерапрыемствы дэкады будуць садзейнічаць умацаванню патэнцыялу міжсектарнага, міжведамаснага, міжнароднага партнёрства ўдзельнікаў працэсаў устойлівага развіцця ў сферы адукацыі.

Арганізатарамі дэкады "Адукацыя для устойлівага развіцця" з'яўляюцца Беларускі дзяржаўны педагагічны ўніверсітэт імя Максіма Танка і асацыяцыя "Адукацыя для ўстойлівага развіцця" ў партнёрстве з Акадэміяй паслядыпломнай адукацыі, Мінскім гарадскім інстытутам развіцця адукацыі і рэсурснымі цэнтрамі комплекснай падтрымкі практык АУР у мясцовых таварыствах і рэгіёнах пры падтрымцы Міністэрства адукацыі.

Топ-навіны
Свежыя навіны Беларусі