15 лютага, Мінск /Кар. БЕЛТА/. У 1941 годзе ў Заслаўі пражывала каля трох тысяч чалавек. Але менавіта тут савецкім войскам удалося на некалькі дзён затрымаць рух нямецкіх танкавых армад на ўсход. На захад ад Заслаўя акупанты наткнуліся на Мінскі ўмацаваны раён, створаны яшчэ ў пачатку 30-х на выпадак нападзення польскіх інтэрвентаў. 25-28 чэрвеня тут разгарнуліся бязлітасныя баі. Праціўніку не ўдалося з ходу прарвацца да Мінска - на некалькі важных дзён захоп сталіцы быў адтэрмінаваны.
Умацаваны раён процістаяў Трэцяй танкавай групе гітлераўцаў, у якую ўваходзіла без малога тысяча танкаў, артылерыя на цягачах і пяхота. Каб зразумець, што значыла такая групоўка, трэба ўспомніць Францыю. Яе захапіла ўсяго адна танкавая група. На Мінск з поўначы і поўдня рухаліся дзве. Спыніць гэту сілу было складана, але затрымаць - можна.
У раёне Заслаўя армады ворага стрымлівала 64-я стралковая дывізія, якой камандаваў тады палкоўнік Сяргей Іаўлеў. 26-27 чэрвеня частка Заслаўя, які ў ваенных дакументах называўся "станцыяй", і вёскі вакол яго па некалькі разоў пераходзілі з рук у рукі.
Усяго за гады вайны на тэрыторыі існуючага ў 1940-я гады Заслаўскага раёна была знішчана амаль тысяча жыхароў і каля трох тысяч ваеннапалонных. Каля вёскі Рагава, на поўнач ад Заслаўя, гітлераўцы арганізавалі канцлагер. Немцы забілі ўсіх яўрэяў, а таксама вывезлі на работы каля 400 мясцовых жыхароў.
Жыццё на акупіраваных тэрыторыях было страшным. Мясцовае насельніцтва ішло да народных мсціўцаў. У раёне Заслаўя дзейнічала партызанская брыгада "Штурмавая", якая ў асноўным займалася дыверсіямі на чыгунцы Мінск - Маладзечна. На момант вызвалення Беларусі ў яе радах змагаліся каля 1,5 тыс. чалавек.
Партызаны "Штурмавой" пастаянна рэзалі сувязь паміж Берлінам і ваеннымі часцямі гітлераўцаў на фронце. На момант пачатку аперацыі "Баграціён" немцы настолькі баяліся партызан, што лічылі за лепшае адступаць па дарогах, а не хавацца ў лясах.
Заслаўе стала чацвёртым у спісе гарадоў, у які накіраваліся аўтары праекта "Цытадэлі мужнасці".
Праект "Цытадэлі мужнасці" выходзіць у газеце "7 дней" і на сайце БЕЛТА раз у два тыдні. На працягу года будзе апублікавана 27 матэрыялаў - пра кожны з населеных пунктаў, узнагароджаных вымпелам "За мужнасць і стойкасць у гады Вялікай Айчыннай вайны".-0-
*Праект створаны за кошт сродкаў мэтавага збору на вытворчасць нацыянальнага кантэнту.
Падпісвайцеся на нас у
