Прэзідэнт Беларусі Аляксандр Лукашэнка прыме ўдзел у пасяджэнні XVI саміту БРІКС у фармаце "БРІКС плюс/аўтрыч". На форуме лідары краін абмяркуюць актуальную міжнародную праблематыку, тэму ўмацавання ўзаемадзеяння ў фармаце БРІКС як адной з асноў шматбаковасці, павышэння з'яднанасці сусветнай большасці і хутчэйшага вырашэння існуючых рэгіянальных канфліктаў. Запланавана таксама шырокая праграма міжнародных кантактаў кіраўніка беларускай дзяржавы. Усяго на форум збяруцца прадстаўнікі кіраўніцтва больш як 40 дзяржаў і міжнародных арганізацый.
"Рабочую праграму Першага нельга назваць насычанай - гэта спрынтарскі забег", - піша Telegram-канал "Пул Першага".
У матэрыяле БЕЛТА кароткі "лікбез" аб тым, што сабой уяўляе БРІКС і на што Беларусь разлічвае ў супрацоўніцтве з гэтым аб'яднаннем.
Што такое БРІКС і за які моцны крок яго хваліў Лукашэнка?
БРІКС - нефармальнае міждзяржаўнае аб'яднанне, якое да пашырэння ў 2023 годзе ўключала Бразілію, Расію, Індыю, Кітай і ПАР (акронім БРІКС нарадзіўся з абрэвіятуры першых літар у назвах краін у англійскай мове). З 1 студзеня 2024 года членаў БРІКС ужо больш, але назву вырашана не мяняць. Дарэчы, яна сугучная англійскаму слову bricks - "цэгла", што многія называюць сімвалічным і звязваюць з будаўніцтвам новага сусветнага цэнтра сілы і развіццём дзяржаў аб'яднання.
З улікам уступлення новых членаў сукупны ВУП БРІКС склаў больш за 35 працэнтаў сусветнага валавога прадукту па парытэце пакупной здольнасці, а колькасць насельніцтва, якое пражывае на тэрыторыі краін-удзельніц, складае 45 працэнтаў усіх жыхароў Зямлі. Дзяржавы, якія ўваходзяць у БРІКС, з'яўляюцца ўплывовымі ўдзельніцамі аўтарытэтных міжнародных арганізацый і структур. ВУП БРІКС ужо перасягае ВУП "Вялікай сямёркі", а эканамічны рост удвая вышэйшы за тэмпы росту G7.
Пакуль што аб'яднанне не мае статута, штаб-кватэры і сакратарыята. Работу арганізацыі каардынуе краіна-арганізатар на працягу года свайго старшынства. З 1 студзеня 2024 года старшынёй БРІКС з'яўляецца Расія.
Ідэя стварэння такога аб'яднання як дыялогавай пляцоўкі была рэалізавана ў верасні 2006 года ў час мерапрыемстваў Генеральнай Асамблеі ААН, у ходзе якіх міністры замежных спраў Бразіліі, Расіі, Індыі і Кітая ініцыявалі серыю сустрэч дзяржаў на высокім узроўні. Першы афіцыйны саміт БРІК (без ПАР) адбыўся ў Екацярынбургу ў 2009 годзе. А ПАР афіцыйна далучылася да аб'яднання ў 2011 годзе.
У ліпені бягучага года на нарадзе па міжнародных пытаннях Аляксандр Лукашэнка заявіў, што Беларусь зацікаўлена ўключыцца ў інтэграцыйныя працэсы ў гэтым фармаце. "БРІКС - гэта яшчэ адна апора, з дапамогай якой мы зможам захоўваць раўнавагу і эканамічную ўстойлівасць", - сказаў ён.
Каменціруючы ў жніўні 2023 года вынікі саміту ў Ёханесбургу, дзе было прынята гістарычнае рашэнне аб істотным пашырэнні складу членаў БРІКС, Прэзідэнт Беларусі быў вельмі аптымістычным у сваіх заявах. "Гэта вельмі моцны крок да шматпалярнага свету, - падкрэсліў ён. - БРІКС зрабіў гэты крок. Выдатна. Гэта першы крок. А далей, глядзіш, і нейкія разліковыя адзінкі, валюта з'явіцца. Яны ж гэтага (на Захадзе. - Заўвага БЕЛТА) баяцца больш за ўсё, асабліва амерыканцы, якія верхаводзяць. Яны разумеюць, што заўтра долар адбяруць у іх, з'явіцца новая валюта. І гегемонія скончыцца".
Колькі цяпер членаў у БРІКС
Фармалізаванай працэдуры ўступлення ў БРІКС не існуе, але прадугледжваецца, што любая кандыдатура павінна атрымаць аднадушную падтрымку ўсіх дзеючых удзельнікаў аб'яднання.
На саміце ў Ёханесбургу ў жніўні 2023 года лідарамі БРІКС аднагалосна прынята рашэнне запрасіць далучыцца да аб'яднання з 1 студзеня 2024 года шэсць краін: Аргенціну, Егіпет, Іран, ААЭ, Саудаўскую Аравію і Эфіопію.
Аднак новы Прэзідэнт Аргенціны Хаўер Мілей афіцыйна адмовіўся ад уступлення краіны ў БРІКС.
Некалькі дыскусійным пытаннем да гэтага часу з'яўляецца афіцыйнае членства ў БРІКС Саудаўскай Аравіі. Пасля 1 студзеня бягучага года гучалі розныя заявы на прадмет таго, што каралеўства ўсё яшчэ разглядала запрашэнне аб далучэнні або не завяршыла ўнутраныя працэдуры наконт гэтага. На цяперашнім саміце ў Казані краіну прадставіць міністр замежных спраў Фейсал бін Фархан. Верагодна, статус Саудаўскай Аравіі ў БРІКС стане канчаткова зразумелым у ходзе саміту. Пакуль жа прэс-сакратар Прэзідэнта Расіі Дзмітрый Пяскоў са спасылкай на саудаўскі бок заявіў, што ён будзе прысутнічаць на саміце ў якасці запрошанага.
Прыняцце новых членаў аб'яднання цяпер прыпынена ў мэтах паўнацэннай і эфектыўнай інтэграцыі дзяржаў, якія далучыліся да БРІКС з 1 студзеня 2024 года.
Што Беларусь робіць на саміце і якія яе перспектывы ў аб'яднанні?
Аляксандр Лукашэнка прыме ўдзел у саміце ў фармаце "БРІКС плюс/аўтрыч".
Растлумачым, што гэта такое. Калі гаварыць аб перадгісторыі пытання, то на саміце БРІКС 2021 года прынята рашэнне аб далейшым развіцці супрацоўніцтва з дзяржавамі з рынкам, які фарміруецца, і краінамі, што сталі на шлях развіцця, у фарматах "БРІКС аўтрыч" і "БРІКС плюс".
"БРІКС аўтрыч" - рэгіянальны фармат, які прадугледжвае прыцягненне да дзейнасці БРІКС суседзяў па рэгіёне дзяржавы, якая старшынствуе ў аб'яднанні. Гэты фармат запушчаны паўднёваафрыканскім старшынствам у 2013 годзе.
"БРІКС плюс" - больш глабальны фармат, які дае магчымасць прыцягваць да работы іншыя краіны. У 2017 годзе Кітай заклаў аснову фармату "БРІКС плюс", выступіўшы з ініцыятывай фарміравання "асяроддзя сяброў", якія ўзаемадзейнічалі б з БРІКС у пастаянным рэжыме.
Гэтыя фарматы нацэлены на прыцягненне краін-аднадумцаў, якія сталі на шлях развіцця, да работы аб'яднання ў мэтах вырашэння агульных праблем і задач, што стаяць на парадку дня.
У мінулым годзе Беларусь падала заяўку на ўступленне ў сям'ю БРІКС. І нашая краіна спадзяецца, што рашэнні саміту ў Казані дадуць магчымасць гэта зрабіць.
На саміце ў ПАР у 2023 годзе краінамі - удзельніцамі БРІКС прынята рашэнне прапрацаваць прадастаўленне на гэтым этапе статусу партнёра тым прэтэндэнтам, якія выказалі жаданне ўступіць, але не ўвайшлі ў лік новых удзельнікаў аб'яднання (у тым ліку Беларусь). Выпрацаваць мадальнасці гэтага статусу было даручана кіраўнікам знешнепалітычных ведамстваў.
У выпадку атрымання статусу краіны-партнёра Беларусь зможа падключыцца да розных галіновых дыялогаў у рамках БРІКС, уключаючы ўзаемадзеянне ў гандлёва-эканамічнай сферы, развіццё новых лагістычных маршрутаў, харчовую бяспеку, інфармацыйную кібербяспеку, навуку і тэхналогіі, адукацыю, медыцыну і іншыя.
Як заявіў напярэдадні саміту РІА Навіны міністр замежных спраў Беларусі Максім Рыжанкоў, краіна разлічвае на прадастаўленне статусу краіны - партнёра БРІКС, але марыць у будучым стаць паўнапраўным членам арганізацыі.
Дарэчы, ужо ў гэтым годзе расійскае старшынства ў БРІКС дало магчымасць Беларусі падключыцца да шырокага кола мерапрыемстваў аб'яднання. У іх ліку Нарада міністраў замежных спраў, Спартыўныя гульні БРІКС, X Парламенцкі форум аб'яднання і шэраг іншых.
На якіх стаўпах асноўваецца ўзаемадзеянне ў БРІКС?
Узаемадзеянне ў рамках БРІКС асноўваецца на трох ключавых стаўпах: палітыка і бяспека, эканоміка і фінансы, культура і гуманітарныя сувязі. Кола тэм, якія абмяркоўваюцца на сустрэчах, ахоплівае практычна ўсе аспекты сусветнага развіцця - гандаль, рэгіянальная бяспека, процідзеянне злачыннасці і карупцыі, макраэканамічная палітыка, энергетыка, прадукты харчавання і сельская гаспадарка, ІКТ і лічбавая эканоміка, рэформы міжнародных фінансавых інстытутаў, барацьба з тэрарызмам, ахова здароўя і фінансавае рэгуляванне.
За апошнія гады па ініцыятыве Расіі і Кітая аб'яднанне нарасціла парадак дня эканамічнага супрацоўніцтва, аб чым сведчыць прыняцце дарожнай карты па рэалізацыі Стратэгіі эканамічнага партнёрства БРІКС да 2025 года, адкрыццё Новага банка развіцця, стварэнне пула валютных рэзерваў і фонду аблігацый БРІКС у нацыянальных валютах, узгадненне плана інтэграцыі нацыянальных плацежных сістэм, функцыянаванне рабочай групы цэнтральных банкаў і дзелавога савета БРІКС.
Усе рашэнні ў аб'яднанні прымаюцца кансэнсусам. Штогод праходзіць больш за 100 сустрэч, з якіх каля 20 - міністэрскага ўзроўню. У мэтах каардынацыі работы аб'яднання функцыянуе інстытут нацыянальных спецпрадстаўнікоў (шэрп).
Вынікі дзейнасці афармляюцца ў выглядзе дэкларацый, сумесных заяў, якія змяшчаюць у сабе шэраг абавязацельстваў для краін - удзельніц БРІКС па рэалізацыі выпрацаванай палітыкі. Названыя дакументы не маюць нарматыўнага характару, аднак на пастаяннай аснове ажыццяўляецца ацэнка дасягнення пастаўленых задач.
Ці можа БРІКС пакласці канец гегемоніі долара ЗША?
Расійскае старшынства БРІКС удзяляе істотную ўвагу гандлёва-эканамічнаму трэку. Ключавы прыярытэт - павышэнне ролі аб'яднання ў міжнароднай валютна-фінансавай сістэме і пашырэнне выкарыстання нацыянальных валют ва ўзаемным гандлі.
Ва ўмовах санкцыйнага націску, які прадаўжаецца з боку Захаду, абмяркоўваецца задзейнічанне патэнцыялу БРІКС для фарміравання новай сістэмы міжнародных разлікаў, не завязанай на долары ЗША і заходніх банкаўскіх механізмах. Гэта цікава і іншым членам аб'яднання, якія імкнуцца дыверсіфікаваць свае магчымасці ў фінансавай сферы і хеджыраваць рызыкі.
Беларусь у сваю чаргу падтрымлівае крокі Расіі па стварэнні сістэмы ўзаемаразлікаў у рамках БРІКС. "Пара ўжо мець пару-тройку механізмаў узаемных разлікаў, якія былі б непадкантрольныя механізмам, што знаходзяцца пад калектыўным Захадам", - таксама заявіў Максім Рыжанкоў РІА Навіны.
Ён падкрэсліў, што санкцыйная палітыка - гэта не "за нейкую дэмакратыю". "Гэта ўсё інструментарый несумленнай канкурэнцыі, якая не адпавядае духу міжнародных арганізацый, такіх як ААН або СГА. Гэта ўсё механізмы для таго, каб стрымаць развіццё іншага свету і забяспечыць сабе (Захаду. - Заўвага БЕЛТА) прадаўжэнне дамінавання", - адзначыў міністр.-0-
Падпісвайцеся на нас у
