Дзень Незалежнасці, траплянне ў дзясятку ШАС, марафон перагавораў і знойдзеная "Папараць-кветка". Вынікі звышнасычанага тыдня Прэзідэнта

Праект "Тыдзень Прэзідэнта" - для тых, хто хоча ісці ў нагу з кіраўніком дзяржавы, быць у курсе самых актуальных заяў і рашэнняў беларускага лідара.

На мінулым тыдні Аляксандр Лукашэнка разам з усёй краінай адсвяткаваў Дзень Незалежнасці, а таксама 80-годдзе вызвалення Беларусі ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў. Цырымонія ўручэння дзяржаўных узнагарод заслужаным людзям краіны, урачысты сход у Палацы Рэспублікі, ваенны парад - усе гэтыя важныя і знакавыя мерапрыемствы традыцыйна прайшлі з удзелам Прэзідэнта.

Аляксандр Лукашэнка шмат гаварыў аб гісторыі, захаванні памяці аб подзвігу продкаў, адкрыта называў адказных за генацыд беларускага народа і ганьбіў тых, хто ў наш час спрабуе адрадзіць нацызм і арганізаваць новы "крыжовы паход". А яшчэ нямала сказана аб складанасцях цяперашняй міжнароднай абстаноўкі вакол Беларусі, выкліках бяспецы на граніцах, умацаванні айчынных Узброеных Сіл, узаемадзеянні з саюзнікамі.

Але ўсё ж галоўнае, да чаго, заклікаў Прэзідэнт, - гэта мірная і стваральная праца, дружба і давернае супрацоўніцтва з іншымі краінамі і міжнароднымі аб'яднаннямі. У гэтым плане Беларусь не зачыняе дзверы нават перад Захадам, які пакуль працягвае прытрымлівацца мілітарысцкай і санкцыйнай палітыкі. Наша ж краіна, наадварот, прытрымліваецца гуманізму і не збіраецца ўвязвацца ні ў якія баявыя дзеянні, што, зрэшты, у выпадку неабходнасці не перашкодзіць пастаяць за сябе, не рысуючы розныя чырвоныя лініі.

Дарэчы, на практыцы такі гуманізм напярэдадні Дня Незалежнасці праявіўся ў падпісаным кіраўніком дзяржавы законе аб амністыі - многія тыя, хто памыліўся, атрымалі другі шанц на нармальнае, дастойнае жыццё.

У свеце ў Беларусі ёсць шмат сяброў і партнёраў, на якіх можна абаперціся, аб чым сведчыць і саміт Шанхайскай арганізацыі супрацоўніцтва, які прайшоў 3-4 ліпеня ў Астане. На ім Беларусь стала паўнапраўным членам "сям'і ШАС", чым, паводле слоў беларускага лідара, вельмі ганарыцца. Аляксандр Лукашэнка расказаў аб галоўных прыярытэтах краіны ў арганізацыі, заклікаў усіх будаваць Вялікую Еўразію, ствараць асновы сапраўднай і непадзельнай міжнароднай бяспекі, умацоўваць узаемадзеянне ў фінансах, зніжаючы залежнасць ад амерыканскага долара.

Ну і вядома ў Астане, дзе прысутнічалі лідары паўтара дзясятка краін, кіраўнікі буйных міжнародных арганізацый, не абышлося без марафону сустрэч і перагавораў на палях саміту.

Прыкметным на тыдні быў беларуска-расійскі парадак дня. Яшчэ напярэдадні Дня Незалежнасці Аляксандр Лукашэнка прыняў з дакладам кіраўніка Адміністрацыі Прэзідэнта Дзмітрыя Крутога і пасла Беларусі ў Расіі Аляксандра Рагожніка, даручыўшы і ў далейшым умацоўваць пазіцыі на расійскім рынку. У гэты ж дзень у Палацы Незалежнасці кіраўнік дзяржавы прымаў старшыню Дзяржаўнай думы Федэральнага сходу Вячаслава Валодзіна, які ўзначаліў расійскую дэлегацыю на ўрачыстасцях у Мінску.

Фінал тыдня Аляксандр Лукашэнка праводзіць на малой радзіме, дзе ўжо 15-ы раз на беразе Дняпра сабрала шматлікіх гасцей свята "Купалле" ("Александрыя збірае сяброў"). Прэзідэнт падкрэсліў важнасць захавання і развіцця роднай культуры, назваўшы яе асновай асноў беларускай дзяржаўнасці. А яшчэ ў Беларусі, здаецца, знайшлі сваю "Папараць-кветку".

Але самы пачатак тыдня вызначыўся сумнай весткай - памёр Герой Беларусі, заслужаны работнік сельскай гаспадаркі, старшыня праўлення СВК "Прагрэс-Верцялішкі" Васіль Равяка. Аляксандр Лукашэнка накіраваў спачуванне родным і блізкім гэтага славутага дзяржаўнага дзеяча сучаснасці.

ГІСТОРЫЯ ПЕРАМОЖЦАЎ. Аб чым Лукашэнка гаварыў на парадзе ў Дзень Незалежнасці і ў чым галоўная сіла Беларусі

Галоўная падзея на тыдні ўнутры краіны - гэта, безумоўна, Дзень Незалежнасці, які сёлета адзначаўся вельмі маштабна з улікам 80-й гадавіны вызвалення Беларусі ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў.

З гэтай нагоды Аляксандр Лукашэнка адрасаваў суайчыннікам віншаванне. "Гэта свята сваёй веліччу і духоўнай сілай звязала ў адно пераемнасць шматвяковых традыцый, ратную і працоўную доблесць і сучасныя дасягненні нашага народа, - падкрэсліў беларускі лідар. - Мы смела глядзім у заўтрашні дзень і зробім усё, каб нашчадкі ганарыліся намі, як мы ганарымся пакаленнямі беларусаў, якія, не шкадуючы сябе, станавіліся на абарону Айчыны, самааддана працавалі і верылі ў шчаслівую будучыню сваіх дзяцей і ўнукаў".

Да Дня Незалежнасці ў адрас Аляксандра Лукашэнкі і беларускага народа паступілі шматлікія віншаванні ад замежных лідараў з пажаданнямі міру, дабрабыту і працвітання. Дарэчы, па даручэнні Уладзіміра Пуціна Беларусь для ўдзелу ва ўрачыстых святочных мерапрыемствах наведала дзяржаўная дэлегацыя на чале са старшынёй Дзяржаўнай думы Федэральнага сходу Вячаславам Валодзіным. З ім Аляксандр Лукашэнка правёў асобную сустрэчу.

Маштабныя ўрачыстасці прайшлі як у сталіцы, так і ў рэгіёнах. Адной з цэнтральных і самых маляўнічых падзей стаў ваенны парад у Мінску раніцай 3 ліпеня, на якім традыцыйна прысутнічаў і Прэзідэнт Беларусі.

Усяго ў парадзе прынялі ўдзел больш за 5 тыс. ваеннаслужачых. Звыш 300 адзінак сучаснай колавай і гусенічнай тэхнікі прайшлі ў складзе механізаванай калоны.

Не менш уражальным было і выступленне лётчыкаў. Фігуры вышэйшага пілатажу прадэманстравалі над сталіцай 47 сучасных баявых машын ваеннай авіяцыі Беларусі і Расіі. Урачысты марш упрыгожыў паказ плац-парада зводнай роты ганаровай варты. У гонар 80-годдзя вызвалення была падрыхтавана новая праграма, якая выклікала бурныя авацыі ў гледачоў на трыбунах.

Затым перад трыбунамі паўсталі "жывыя карціны". У аснове ідэі - тэатралізаваная ілюстрацыя "80 пераможных гадоў". Па сутнасці, гэта гісторыя пра дасягненні пасляваеннай і сучаснай Беларусі. Завяршальным акордам тэатралізаванага эпізоду стала прэм'ера песні "80 пераможных гадоў".

Аб гістарычнай памяці

У сваім выступленні на парадзе Аляксандр Лукашэнка нагадаў, з якімі падзеямі Вялікай Айчыннай вайны звязана галоўнае дзяржаўнае свята Беларусі, і для чаго праз пакаленні неабходна захоўваць памяць аб подзвігу продкаў. "Гэтыя залпы і цяпер адгукаюцца рэхам у нашай гістарычнай памяці. І мы ведаем, што павінны зрабіць усё, каб пранесці гэту памяць праз стагоддзі. У ёй шмат болю і пакут, цярпення і мужнасці, подзвігаў і перамогі справядлівасці. У ёй сотні тысяч імёнаў герояў. У ёй сіла нацыі наследнікаў пераможцаў, - сказаў ён. - Тут, на беларускай зямлі, вырашалася будучыня многіх народаў. У гэтай лёсавызначальнай бітве сышліся рэкрутаваныя з усёй Еўропы фашысты і воіны вялікай шматнацыянальнай Чырвонай Арміі. Лоб у лоб. Гэта была бітва за свабоду і будучыню нашага народа, за свабоду і будучыню народаў усяго кантынента. Гэта быў упэўнены крок да Вялікай Перамогі".

Стратэгічную наступальную аперацыю "Баграціён", вынікам якой стала вызваленне сталіцы і ўсёй Беларусі, Аляксандр Лукашэнка назваў узорам высокага ваеннага майстэрства і адной з самых гераічных старонак той вайны.

Аб саюзніках у адным страі

Парадным строем па праспекце Пераможцаў таксама прайшлі ваеннаслужачыя ўзброеных сіл Азербайджана, Казахстана, Кітая, Кыргызстана, Расійскай Федэрацыі, Таджыкістана і Узбекістана.

"Мы пройдзем разам, таму што вынеслі з Вялікай Айчыннай вайны галоўны ўрок: нацызм - гэта абсалютнае зло. Злачынствам нацыстаў няма і не можа быць апраўдання і даравання. Ні тады, ні цяпер, ні ў будучым. Мы гаворым гэта тым, хто зноў сее варожасць, кідаючы яе зерні на нашы землі, хто гатовы ўцягнуць у новую крывавую бойню свае народы", - падкрэсліў беларускі лідар.

Парад у Мінску Аляксандр Лукашэнка назваў знакам сілы саюзніцкага стратэгічнага партнёрства Беларусі і Расіі, узаемадзеяння з дзяржавамі - членамі АДКБ, супрацоўніцтва ў ваеннай сферы з Кітайскай Народнай Рэспублікай. Знак нашай гатоўнасці і сёння стаць у адзін строй на абарону гістарычнай памяці, каштоўнасцей, сваіх суверэнітэтаў. Усіх нас аб'ядноўвае Вялікая Перамога над агульным ворагам - краінамі гітлераўскага альянсу. Яна вучыць нас абараняць мір любымі сродкамі стрымлівання", - сказаў ён.

Паводле слоў Прэзідэнта, праверка сумеснай рэгіянальнай групоўкі войскаў Беларусі і Расіі, першая для рэспублікі трэніроўка нестратэгічных ядзерных сіл, паказала, што ўзровень абараназдольнасці Саюзнай дзяржавы як ніколі высокі.

"Гэта гарантыя таго, што наш голас - голас саюзнікаў і партнёраў, які гучыць у абарону шматпалярнага і справядлівага свету, будзе пачуты, а наш парад пройдзе ў мірную будучыню. Гэта наша мэта. Таму ў адным страі з абаронцамі Айчыны - моладзь, побач з ваеннай тэхнікай - тэхніка мірнага жыцця. Пераможцы завяшчалі нам жыць і ствараць будучыню для новых пакаленняў. Мы не падвядзём. Не маем права", - сказаў беларускі лідар.

Аб заходніх "настаўніках"

Аляксандр Лукашэнка адзначыў, што ў розныя гістарычныя перыяды славян пастання спрабуюць нечаму вучыць. Тады ролю "настаўніка" ўзяла на сябе гітлераўская Германія, а сёння такія спробы робіць увесь Еўрасаюз на чале са Злучанымі Штатамі.

"Мы ведаем сапраўдныя мэты, ведаем, хто стаіць за кожнай правакацыяй на Дзяржаўнай граніцы Беларусі, за кожнай тэрарыстычнай пагрозай мірнаму насельніцтву. Ведаем, таму што працуем на апярэджанне. Мы як ніколі пільныя. Мы вывучылі ўсе ўрокі пачатку Вялікай Айчыннай вайны. І ў нас толькі адзін настаўнік - наша гісторыя. Гісторыя пераможцаў", - сказаў беларускі лідар.

Аб ваеннай магутнасці і мірных мэтах

Але нават дэманструючы ваенную моц, Беларусь мае мірныя мэты. "У імя міру мы ўмацоўваем і развіваем Узброеныя Сілы, удасканальваючы ўсю ваенную арганізацыю дзяржавы. Наш народ павінен ведаць і бачыць: робіцца ўсё і нават больш, каб армія, а таксама войскі тэрытарыяльнай абароны і народнага апалчэння былі гатовы абараніць краіну. І вы ведаеце - яны гатовы, - заявіў беларускі лідар. - Беларусь валодае самымі сучаснымі ўзорамі ўзбраення і тэхнікі. У краіне актыўна развіваецца абаронны сектар эканомікі. Ствараюцца айчынныя ракетныя комплексы, стралковая зброя, артылерыйскія снарады, беспілотныя лятальныя апараты, сродкі сувязі і аўтаматызацыі. Тое, што патрэбна для сучаснай вайны".

"Але галоўная наша сіла - людзі. Салдаты і афіцэры - героі нашага часу, якія ўжо цяпер дэманструюць адвагу і сілу духу. Наш парад - гэта прызнанне прафесіяналізму і адданасці абавязку ваенных, пагранічнікаў, байцоў і афіцэраў спецыяльных службаў, якія робяць усё, каб правакацыі з боку недружалюбных краін не перараслі ў поўнамаштабны ваенны канфлікт", - дадаў беларускі лідар.

Аляксандр Лукашэнка асабліва падкрэсліў, што цяперашняму пакаленню выпала місія захаваць мір на роднай зямлі - мір, які 80 гадоў таму быў падораны дзядамі і прадзедамі. "Будзем дастойныя іх бессмяротнага подзвігу", - заклікаў кіраўнік дзяржавы.

ПОДЗВІГІ Ў МІРНЫ ЧАС. Каму Прэзідэнт уручыў высокія дзяржузнагароды

Яшчэ адна прыгожая традыцыя - напярэдадні галоўнага дзяржаўнага свята не толькі ўзгадваць гераічную гісторыю, але таксама адзначаць узнагародамі поспехі тых, хто ў нашы дні працуе на ўмацаванне дабрабыту краіны, і ў тым ліку забяспечвае яе мірныя будні. Цырымонія ўручэння дзяржузнагарод заслужаным дзеячам розных сфер адбылася 2 ліпеня ў Палацы Незалежнасці.

Прэзідэнт адзначыў, што 80 гадоў таму пачалася велізарная работа па аднаўленні вызваленай беларускай сталіцы і ў далейшым - усёй краіны. "Я перакананы: у тыя ліпеньскія дні 1944-га ў самых светлых сваіх марах людзі ўжо бачылі Беларусь менавіта такой, якой мы бачым яе цяпер. Незалежнай, прыгожай, а галоўнае - мірнай".

Сярод тых, каму Прэзідэнт уручыў узнагароды, нямала людзей у пагонах. Гэта прадстаўнікі Узброеных Сіл, органаў дзяржаўнай бяспекі, унутраных спраў, пагранічнай службы, якія са зброяй у руках абараняюць мір і спакой Беларусі. "Мы бачылі гэта ў 2020 годзе. Сілавікі, як сапраўдныя атланты, трымаюць на сваіх плячах чыстае неба нашай краіны. І абавязкова ўтрымаюць", - заявіў Аляксандр Лукашэнка.

Зрэшты, з поўнай самааддачай, фактычна па законах ваеннага часу цяпер павінны працаваць і прадстаўнікі грамадзянскіх прафесій, упэўнены кіраўнік дзяржавы. 

Такую работу, паводле яго слоў, гадамі дэманструюць тыя, хто прысутнічае на цырымоніі ўзнагароджання ў Палацы Незалежнасці. Сярод іх - аўтарытэтныя ўпраўленцы, якія прысвяцілі сябе няпростай дзяржаўнай службе, забеспячэнню канстытуцыйнай законнасці і народаўладдзя, а таксама кіраўнікі буйных прадпрыемстваў і цэлых галін эканомікі.

На цырымоніі прысутнічалі работнікі сфер навукі і адукацыі - выкладчыкі, вучоныя, вынаходнікі, настаўнікі, якія выхавалі пераможцаў алімпіяд. Усе яны ўносяць вялікі ўклад у будучае краіны, яе інтэлектуальнае і тэхналагічнае развіццё. Сярод узнагароджаных таксама аграрыі, шахцёры, будаўнікі, транспартнікі. Самыя цёплыя словы кіраўнік дзяржавы адрасаваў тым, хто займаецца сацыяльнай і грамадскай работай, клапоціцца пра старых людзей, асабліва тых, якія перажылі Вялікую Айчынную вайну.

Звяртаючыся да ўсіх прысутных на цырымоніі, Прэзідэнт падкрэсліў: "Вы - дастойныя прадаўжальнікі справы тых, хто 80 гадоў таму адстаяў нашу свабоду і незалежнасць, а затым, пераадолеўшы разруху, выконваў планы пяцігодкі за чатыры гады. Пасля набыцця суверэнітэту мы разам пабудавалі сапраўды народную дзяржаву. І цяпер, як бы ні было цяжка, наша чарга пісаць новыя старонкі беларускай гісторыі - яркія, шчаслівыя і абавязкова мірныя. Час выбраў нас".

На заканчэнне цырымоніі Аляксандр Лукашэнка звярнуў увагу, што ў кожнага з узнагароджаных ёсць яшчэ дастаткова часу, каб здзейсніць чарговыя подзвігі, як працоўныя, так і ваенныя. "Але пажадана - у мірны час, - зрабіў акцэнт кіраўнік дзяржавы. - Будзем рабіць усё для таго, каб у Беларусі быў мір і спакой".

"Вы многае рабілі для таго, каб пабудаваць нашу краіну. Мы разам з вамі прайшлі гэты вельмі цяжкі шлях, - дадаў Прэзідэнт. - Мы гэта зрабілі. Таму зробім і тое, што мы павінны зрабіць, - прывесці да ўлады, да кіраўніцтва ў краіне новых маладых людзей, якія прадоўжаць тыя справы, якія мы пачалі".

Кіраўнік дзяржавы ўручыў ордэн Айчыны ІІ ступені Надзвычайнаму і Паўнамоцнаму Паслу Рэспублікі Беларусь у Расійскай Федэрацыі (2018-2022 гады) Уладзіміру Сямашку. Ордэнам Айчыны ІІІ ступені ўзнагароджаны кіраўнік спраў Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь Юрый Назараў, намеснік старшыні Усебеларускага народнага сходу Аляксандр Косінец і міністр энергетыкі Віктар Каранкевіч.

Прымаючы ўзнагароду, Аляксандр Косінец падзякаваў кіраўніку дзяржавы за высокую ацэнку яго працы: "Амаль 30 гадоў я працую пад кіраўніцтвам Аляксандра Рыгоравіча. За гэтыя гады - стварэнне, творчасць, развіццё, інавацыі… Беларускім народам пад кіраўніцтвам нашага Прэзідэнта пабудавана незалежная суверэнная дзяржава".

Прэзідэнт таксама ўручыў ордэн Працоўнай Славы памочніку генеральнага дырэктара па ўзаемадзеянні з дзяржаўным вытворчым аб'яднаннем электраэнергетыкі "Белэнерга", Міністэрствам энергетыкі і іншымі органамі дзяржаўнага кіравання РУП "Беларуская атамная электрастанцыя" Міхаілу Філімонаву.

Ордэнам "За службу Радзіме" ІІІ ступені ўзнагароджаны начальнік 86-й пагранічнай групы пагранічнай службы Максім Бутранец. Старшыня савета Магілёўскай абласной арганізацыі Беларускага грамадскага аб'яднання ветэранаў Анатоль Глаз, першы намеснік міністра па падатках і зборах Ігар Клепча, дырэктар ЗАТ "Пінскдрэў-Бабруйск" Уладзімір Маркушэўскі і старшыня Беларускай гандлёва-прамысловай палаты Міхаіл Мятлікаў удастоены ордэна Пашаны.

Вялікая група прадстаўнікоў розных сфер дзейнасці ўдастоена ганаровых званняў.

НАРОД СТАЎ НАЦЫЯЙ. Чаго Беларусі каштавала міжнародная легітымнасць і каго Лукашэнка папрасіў "не жартаваць з агнём"

Яшчэ адно традыцыйнае мерапрыемства, якое праводзіцца напярэдадні Дня Незалежнасці, гэта прысвечаны дзяржаўнаму святу ўрачысты сход у Палацы Рэспублікі. У праграме мерапрыемства заўсёды святочны канцэрт, але перш - выкананне гімна і выступленне Прэзідэнта.

На гэты раз Аляксандр Лукашэнка выступаў з прамовай больш за 40 хвілін. Спачатку пратакольная частка, а потым, карыстаючыся выпадкам, кіраўнік дзяржавы выказаўся па некаторых гарачых тэмах, якія хвалююць грамадства. Гэта сітуацыя на беларуска-ўкраінскай граніцы, міграцыйная праблематыка і абмен зняволенымі з украінскім бокам.

Падрабязна з усімі заявамі можна азнаёміцца ​​ў матэрыяле на сайце БЕЛТА, а ў рамках праекта коратка раскажам аб асноўных тэзісах.

Аб шляху да незалежнасці і важнасці канчатковага выніку

Першая частка выступлення Аляксандра Лукашэнкі была прасякнута тэматыкай гістарычнай памяці, тых выпрабаванняў, якія беларускі народ пераадолеў на шляху да сваёй незалежнасці. А калі гаварыць пра гады Вялікай Айчыннай вайны, то на кон было пастаўлена жыццё кожнага паасобку і народа ў цэлым. Без гэтага ні пра якую незалежнасць размова ў прынцыпе ўжо не ішла б. "Адзначаючы гадавіну вызвалення краіны ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў, мысленна праходзяць дарогамі перамог, пачынаючы з вызваленага Камарына і завяршаючы гераічнай Брэстчынай. Гэта і ёсць наш шлях - шлях да нашай незалежнасці, - падкрэсліў беларускі лідар. - І свята, і сімвалы нашай краіны - усё гэта даніна памяці савецкаму народу-пераможцу, даніна памяці беларусам, якія вынеслі на сваіх плячах увесь цяжар страшнага ваеннага ліхалецця".

Але не толькі ў гады мінулай вайны, а на працягу ўсёй гісторыі беларускі народ процістаяў розным выклікам, перажываў як эпохі вялікай магутнасці, так і найвялікшых узрушэнняў. Усё гэта загартоўвала і фарміравала нацыянальную самасвядомасць.

"Нам трэба кінуць усе дэбаты аб тым, былі ці не былі беларускімі формы дзяржаўнасці, якія змянялі тут адна адну. Гэта важна, але не так значна. Быў народ. Народ, які стаў нацыяй. Важна тое, што адбываецца цяпер. Важны канчатковы вынік. Не было б гэтай самасвядомасці - не было б і Вялікай Перамогі, не было б сёння краіны. Ні нашай, ні любой іншай на ўсёй тэрыторыі былога Савецкага Саюза", - агучыў галоўны тэзіс Аляксандр Лукашэнка.

Аб саюзніках і адказных за генацыд

Важна, што тады, у 1944-м, у вызваленні Беларусі прымалі ўдзел прадстаўнікі ўсіх рэспублік СССР: "Кожны ведаў, што тут, на гэтым рубяжы, вырашаўся лёс і яго малой радзімы, лёс родных і блізкіх, нават калі яны знаходзіліся за тысячы кіламетраў ад гэтага самага беларускага фронту. Кожны савецкі воін вёў свяшчэнную вайну за будучыню велізарнай краіны - ад Брэста да Уладзівастока, ад Мурманска да Ташкента. Вёў яе тут, у Беларусі".

І Беларусь памятае імёны гэтых герояў, якія захаваны ў тым ліку ў назвах вуліц гарадоў і вёсак. Гэтак жа, як памятае і ўклад у Перамогу краін - удзельніц антыгітлераўскай кааліцыі."Шкада, што той кааліцыі больш не існуе. І шкада, што новыя заходнееўрапейскія эліты паўтараюць памылкі сваіх папярэднікаў", - заўважыў беларускі лідар.

Аляксандр Лукашэнка нагадаў, што першапачаткова супраць Савецкага Саюза пад фашысцкімі сцягамі ваявала практычна ўся Еўропа. А за спінамі нацыстаў стаялі эліты - палітыкі і бізнес, якія зрабілі стаўку на перамогу фашысцкай Германіі. "Усе - ад салдата вермахта да вытворцаў шакаладу, адзення, зброі і тэхнікі для патрэб германскай арміі - адказныя за генацыд савецкага і беларускага народа. Гэта яны больш як за тры гады акупацыі ператварылі Беларусь у выпаленую зямлю. А сёння іх нашчадкі, замест таго каб каяцца, адмольваць грахі сваіх дзядоў, душаць нас санкцыямі, пагражаюць нам зброяй", - заўважыў кіраўнік дзяржавы.

На жаль, гісторыя Захад нічаму не навучыла, і там цяпер зноў думаюць, што можна ўзгадаваць нацызм дзе-небудзь далей ад уласнага дома і трымаць гэту пачвару на кароткім павадку. А свет зноў балансуе на мяжы чарговай глабальнай катастрофы.

"Але неанацыстам давядзецца слухаць і слухаць страшныя падрабязнасці злачынстваў сваіх продкаў. Слухаць зноў і зноў. Вялікая Айчынная вайна - гэта апафеоз тысячагадовай гісторыі войнаў і бітваў заходняй і ўсходняй цывілізацый. Мы ў гэтай гісторыі паставілі ўжо кропку адзін раз. Трэба будзе - паставім і другі".

Разам з тым Аляксандр Лукашэнка ўпэўнены, што нішто і ніхто не прымусіць Беларусь звярнуць са шляху да міру і стварэння.

Аб цане міжнароднай легітымнасці

Менш як праз год будзе адзначацца 80-годдзе Вялікай Перамогі. Для Беларусі гэта яшчэ і гадавіна новай вяхі нацыянальнага будаўніцтва - у 1945-м Беларуская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка падпісала Статут ААН, стаўшы ў адзін рад з дзяржавамі-заснавальніцамі як краіна, якая прыняла на сябе асноўны ўдар, панесла вельмі цяжкія страты і аказала беспрэцэдэнтнае ўсенароднае супраціўленне агрэсару.

"Горка і балюча ведаць, што міжнародная легітымнасць каштавала нам страшных чалавечых ахвяр. Але тады так было, такі закон жыцця. Як чалавек прыходзіць у свет праз боль, так і нацыі нараджаюцца ў страшных пакутах. Сталеюць, мацнеюць у барацьбе за жыццё, за свабоду, за сваю гістарычную памяць, - сказаў Аляксандр Лукашэнка. - Мы гэты закон засвоілі, таму рабілі і робім усё, каб не звярнуць з дарогі, пракладзенай папярэднімі пакаленнямі".

Аб велізарных планах і галоўным прыярытэце

Беларускаму народу хапіла мудрасці, сіл, характару захаваць народны здабытак, свае традыцыі, каштоўнасці, гістарычную памяць.

"Таму жывём у міры. І ў нас велізарныя планы на гэта жыццё. Нашы мэты - найвышэйшыя тэхналогіі, работа для людзей, продаж за межы краіны (палову мы прадаём на экспарт), інвестыцыі. Гэта асновы нацыянальнай бяспекі любой дзяржавы, - заявіў кіраўнік дзяржавы. - Наш прыярытэт - людзі. Мы прадоўжым рабіць усё, каб у кожным кутку краіны паляпшаліся ўмовы для стварэння сям'і і нараджэння дзяцей, для працы і адпачынку, для дасягнення жаданых вышынь у навуцы, творчасці, культуры і спорце".

Поспех па ўсіх напрамках - у нашых руках, упэўнены Прэзідэнт: "Тэхналогіі, перадавыя вытворчасці, асваенне космасу - усё гэта будзе, калі сканцэнтруемся на сваіх мэтах і магчымасцях. Наша золата - гэта людзі. Таленавітыя і працавітыя".

Аляксандр Лукашэнка падкрэсліў, што і санкцыйны націск Захаду не стаў перашкодай для развіцця краіны, у тым ліку дзякуючы супрацоўніцтву і сумесным праектам з такімі саюзнікамі, як Расія і Кітай. "Мы здолелі стварыць эканоміку з такім запасам трываласці, што намі вельмі складана маніпуляваць, - сказаў ён. - На захадзе свет клінам не сышоўся. Ёсць сябры і ў іншых частках свету! Вось пагледзіце, я ніколі не памыляўся ў сваіх прагнозах: пройдзе яшчэ пяць гадоў, і мы з расіянамі будзем рабіць усё, што трэба для жыцця і працвітання нашых дзяржаў".

Аб знешнепалітычным вектары

"Наш знешнепалітычны вектар - гэта не паварот і не разварот, як любяць разважаць эксперты і некаторыя палітыкі. Гэта паслядоўны цывілізацыйны выбар, які рабілі нашы продкі і які робім мы", - падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка.

У гэтым плане ён згадаў пра актыўную работу краіны ў інтэграцыйных структурах на постсавецкай прасторы, а таксама пра ўзаемадзеянне з буйнымі міжнароднымі аб'яднаннямі, якія набіраюць моц у свеце - ШАС і БРІКС. Беларусь ужо стала паўнапраўным членам "Шанхайскай сям'і", падала афіцыйную заяўку на далучэнне да фармату БРІКС у якасці ўдзельніка, развівае супрацоўніцтва ў розных сферах з краінамі Афрыкі, Азіі і Лацінскай Амерыкі.

Але краіна тым не менш па-ранейшаму гатова пачаць канструктыўны дыялог з суседзямі на Захадзе: "Умовы нашы простыя: паважанне суверэнітэту Беларусі, нацыянальных традыцый, нашай гістарычнай памяці і выбару беларускага народа".

"Ужо даўно трэба зразумець: палітыка санкцыйнага прымушэння робіць нас толькі мацнейшымі, а ў свеце ёсць вялікая колькасць краін, якія гатовы з намі не толькі працаваць, але і развіваць партнёрскія, дружалюбныя, саюзніцкія і ўзаемавыгадныя адносіны", - звярнуў увагу Аляксандр Лукашэнка.

Аб сітуацыі на беларуска-ўкраінскай граніцы, чырвоных лініях і "курынай слепаце"

Сітуацыя на граніцы з Украінай - адна з самых гарачых тэх апошнім часам. Аднак Аляксандр Лукашэнка не схільны драматызаваць сітуацыю: "Калі гаварыць адкрыта, нічога асаблівага. Вельмі актывізаваліся нашы суседзі ў апошнія некалькі дзён, можа, пару тыдняў. Вельмі актыўна. І нашы ваенныя, асабліва пагранічнікі, адразу гэта заўважылі. Далажылі: у прынцыпе, гэтага чакалі".

Прэзідэнт не выключыў, што значная колькасць украінскіх войскаў на граніцы звязана з прыездам у Беларусь вялікага кантынгенту ваеннаслужачых з дружалюбных краін, у тым ліку з Расіі, для ўдзелу ва ўрачыстых мерапрыемствах у гонар 80-годдзя вызвалення Беларусі.

"Але мы ні ў якім разе не павінны дапусціць ніякай эскалацыі і ніякага абвастрэння. Я хачу, каб украінскае кіраўніцтва гэта пачула. Канцэнтрацыя ўзброеных сіл, якія нават нічога не значаць, вельмі небяспечная ў час баявых дзеянняў. Мы прааналізавалі сітуацыю. Добра разумеем, што ніякага абвастрэння нам не патрэбна. Мы заўсёды аб гэтым гаварылі. Украінцы разумеюць, што мы адкажам", - сказаў кіраўнік дзяржавы.

Ён працытаваў вытрымкі з расійскіх СМІ, у якіх пішуць, што ў беларускага Прэзідэнта "станоўчы дальтанізм". Маўляў, Аляксандр Лукашэнка не будзе рысаваць ніякіх чырвоных ліній і адказ Беларусі на агрэсію будзе жахлівы. "Калі нехта пераступіць украінскую граніцу, я буду не проста добрым дальтонікам: на мяне можа наваліцца курыная слепата. Таму адказ сапраўды будзе жорсткім і рэзкім", - заявіў беларускі лідар.

Ён звярнуў увагу на тое, што ў Беларусі процідзейнічаюць спробам украінскага боку перакідваць праз нашу краіну з дапамогай беспілотнікаў узрыўчатку для далейшага ўчынення тэрактаў у Расіі. Бачаць і "варушэнні" так званых рускага і беларускага добраахвотніцкіх карпусоў, якія ваююць на баку Украіны.

У сувязі з гэтым Аляксандр Лукашэнка папрасіў украінцаў не жартаваць з агнём. "Гэта вельмі небяспечна", - папярэдзіў ён.

Беларускія пагранічнікі пераведзены на ўзмоцненую ахову дзяржаўнай граніцы. Разгорнуты сілы спецыяльных аперацый. У высокай баявой гатоўнасці знаходзяцца войскі ваенна-паветраных сіл і проціпаветранай абароны як Беларусі, так і Расіі. На пазіцыі выведзены ракетныя сістэмы "Паланэз" і "Іскандэр".

"Ніякіх чырвоных ліній. Удар усімі відамі ўзбраенняў па загадзя вызначаных цэлях", - зрабіў яшчэ адно папярэджанне беларускі лідар.

Разам з гэтым Аляксандр Лукашэнка заклікаў народ залішне не турбавацца і зноў, як і неаднаразова раней, папрасіў кожнага спакойна займацца сваёй справай. "Усё, пра што я гавару, - гэта мой клопат і людзей у пагонах. Мы справімся. Я вам гарантую, што ніякіх сутыкненняў на граніцы з Украінай мы не дапусцім. Іх не будзе", - заявіў ён.

Прэзідэнт падкрэсліў, што баявыя дзеянні не патрэбны ні Беларусі, ні тым больш Украіне, паколькі на полі бою справы для яе і так усё горшыя і горшыя. А вось НАТА на чале з ЗША, не жадаючы заканчваць вайну ва Украіне, хоча ўцягнуць у баявыя дзеянні і Беларусь.

"Амерыканцы перш за ўсё і Захад не збіраюцца сыходзіць з Украіны. Гэта выдатны плацдарм, добрыя землі. Яны ўжо закладзены, яны ўжо прададзены. Хто адтуль сыдзе? Але ваяваць няма каму. Таму патрэбна сур'ёзная эскалацыя, каб увесці туды натаўскія падраздзяленні. Наёмнікі не спраўляюцца з расіянамі. Вось у чым небяспека сітуацыі. І мы ведаем, адкуль яны пойдуць", - заявіў Аляксандр Лукашэнка.

Прэзідэнт не выключае, што "варушэнні" ўкраінцаў на беларускай граніцы могуць быць спробай прыкрыцця, кажучы ваеннай мовай, галоўнага ўдару з іншага напрамку. "Але і тут мы прадугледзелі ўсё, - сказаў кіраўнік дзяржавы. - Мы перакрылі як паўднёвую граніцу, так і заходнюю, каб не дай бог не дапусціць якой-небудзь памылкі, як гэта ўжо было ў нашай гісторыі. Калі мы вось так будзем рэагаваць разам з нашымі саюзнікамі-расіянамі на такія рэчы, паверце, мы захаваем мір і спакой на нашай беларускай зямлі. Тут няма ніякага нагнятання сітуацыі, яна і так максімальна абвострана. Але вы пра гэта павінны ведаць".

Аб пазіцыі Беларусі ў пытанні міграцыйнага крызісу

Аляксандр Лукашэнка растлумачыў, што закрануў у сваім выступленні праблему міграцыі, паколькі яна выкарыстоўваецца, каб "прыціснуць" Беларусь на Захадзе. Асабліва ў гэтым стараюцца бліжэйшыя суседзі - кіраўніцтва Польшчы. "Яны ўжо дастукаліся да таго... Прэзідэнт Дуда паехаў да Сі Цзіньпіна, скардзіўся на Лукашэнку: "Выкарыстайце свой уплыў на Лукашэнку, на Пуціна, каб яны спынілі гэту міграцыю", - заўважыў беларускі лідар.

Ён яшчэ раз нагадаў, адкуль і навошта бягуць гэтыя людзі, а гэта перш за ўсё жыхары Афганістана, і як іх у свой час мм абяцалі даць прытулак у той жа Германіі. Акрамя таго, ваенны канфлікт ва Украіне паўплываў на тое, што ўсе гэтыя патокі нелегальнай міграцыі сышліся ў Беларусі.

Дарэчы, паказальна стаўленне "дэмакратычных" краін да гэтых людзей: калі раней з польскага боку выкарыстоўвалі вадамёты супраць мігрантаў у халодную пару года, іх збівалі, то цяпер даходзіць да прамога забойства і падкідвання трупаў да беларускай граніцы. "Мы ўжо стаміліся паказваць усе гэтыя факты. І дзе дэмакратыі еўрапейскія? І дзе амерыканцы, якія дбаюць аб правах чалавека?" - задаў рытарычныя пытанні Прэзідэнт. 

Але галоўнае іншае - ва ўмовах націску, санкцый і спынення супрацоўніцтва з Беларуссю па пытаннях міграцыі і пагранічнай тэматыцы, наша краіна не мае намеру дзейнічаць на шкоду сабе, забяспечваючы бяспеку агрэсіўна настроеных суседзяў. "Я не маю намеру аддаваць загад пагранічнікам, ваенным і іншым, цывільным асобам, каб яны абаранялі Еўрапейскі саюз на граніцы Беларусі і Польшчы. Вы накінулі пятлю на нашу шыю і яшчэ прымушаеце нас, каб мы абаранялі вас ад гэтых гаротнікаў", - заявіў кіраўнік дзяржавы.

Аб абмене зняволенымі з Украінай і чалавечым стаўленні

На заканчэнне Аляксандр Лукашэнка выказаўся яшчэ па адной тэме, якая нават у некаторай ступені нечакана атрымала грамадскі рэзананс. "Абмены ваеннаслужачымі паміж Расіяй і Украінай. Зусім нядаўна. Я гэта пытанне і не ўзнімаў бы: звычайная работа. Яна вызначана Прэзідэнтам Расіі, ён мне пра гэта гаварыў. Ідзе складана, цяжка, але ўсялякае бывае. Людзі трапляюць і там у палон, і тут. У расіян на парадак больш палонных. Ва Украіны значна менш. Я гэта таксама ведаю - ужо з вуснаў украінцаў", - адзначыў Прэзідэнт.

Аляксандр Лукашэнка расказаў, што нядаўна беларускія збеглыя за мяжой заўважылі "знікненне" Мікалая Швеца, які спрабаваў узарваць расійскі разведвальны самалёт А-50 у Мачулішчах. Ён знайшоўся ва Украіне і, як аказалася, быў абмяняны на мітрапаліта Тульчынскага і Брацлаўскага Іанафана.

"Ніякія свяшчэннаслужыцелі ў гэтым не ўдзельнічалі. Гэта была просьба Прэзідэнта Расіі: калі ёсць магчымасць, дапамагчы вызваліць вядомага свяшчэннаслужыцелся Іанафана. Украінцы да нас з гэтай просьбай звярнуліся. Я Пуціну гавару: "Што будзем рабіць? Ваша рашэнне?" Таму мы гэтага чалавека аддалі ва Украіну, яны нам аддалі свяшчэнніка", - падзяліўся падрабязнасцямі беларускі лідар.

У сваю чаргу ўкраінскаму боку была агучана прапанова вярнуць цяжкапараненых расіян, што і было зроблена. "Яны яшчэ траіх перадалі. Мы прынялі іх у раёне Брэста, перадалі расіянам у раёне Гомеля, - расказаў Прэзідэнт. - Адзін з вядомых людзей, ваенных ва Украіне, сам прапанаваў гэтых людзей і папрасіў: "Вазьміце іх, таму што яны памруць". Такім чынам, удалося выратаваць жыцці траіх чалавек, што, безумоўна, важна".

Прэзідэнт растлумачыў, што вырашыў менавіта цяпер закрануць гэту тэму, таму што збеглыя спрабуюць яе скарыстаць супраць Беларусі - маўляў, уцёк дыверсант. "Ніхто нікуды не ўцёк. Адкрыта і сумленна гавару, як гэта здарылася. Гэта была просьба Прэзідэнта Расіі, якую мы выканалі, ратуючы асабліва гэтых траіх расіян, якія будуць жыць", - сказаў кіраўнік дзяржавы.

Словы Аляксандра Лукашэнкі ў зале былі сустрэты апладысментамі, на якія Прэзідэнт адрэагаваў наступным чынам: "Вось бачыце, вы падтрымліваеце такія дзеянні. Я ў гэтым ніколькі не сумняваўся. Мы людзі і павінны дзейнічаць па-людску".

"Не здзіўляйцеся, калі праз некалькі дзён на свабоду выйдуць вельмі цяжка хворыя (як пра іх пішуць) нашы, якія не паспелі збегчы і знаходзяцца ў месцах пазбаўлення волі, якія ламалі, крышылі краіну ў 2020 годзе, - прадоўжыў кіраўнік дзяржавы. - Гэта сапраўды цяжка хворыя, у асноўным з ракавымі захворваннямі. Мы па-чалавечы падыходзім і ставімся да ўсіх. Чалавек, які трапіў у бяду, я лічу, не мае грамадзянства, і мы павінны ім дапамагаць. Таму што мы такія людзі - славяне. Мы не хочам войнаў, мы не хочам канфліктаў, але калі нас зачэпяць, мы вымушаны адказваць".

ГІСТАРЫЧНЫ ДЗЕНЬ. Што Беларусь прыўнясе ў работу ШАС і навошта Лукашэнка прапанаваў будаваць Вялікую Еўразію

Пасля ўдзелу ва ўрачыстасцях у Дзень Незалежнасці Аляксандр Лукашэнка накіраваўся з рабочым візітам у Казахстан. Вечарам 3 ліпеня ў Астане на нефармальную вячэру сабраліся ўдзельнікі саміту Шанхайскай арганізацыі супрацоўніцтва, што стала добрай магчымасцю паразмаўляць у кулуарах, "зверыць гадзіннікі" па тых ці іншых актуальных пытаннях.

Галоўнай жа падзеяй візіту стаў сам саміт, які адбыўся ў сталіцы Казахстана 4 ліпеня адразу ў двух фарматах: пасяджэнне савета кіраўнікоў дзяржаў - членаў ШАС, а потым - сустрэча ў фармаце "ШАС плюс" (на тэму "Умацаванне шматбаковага дыялогу - імкненне да ўстойлівага міру і развіцця") з удзелам больш шырокага кола лідараў краін і запрошаных ганаровых гасцей. У іх ліку былі і генеральны сакратар ААН, кіраўнікі шэрага рэгіянальных міжнародных арганізацый.

Беларусь на саміце стала дзясятым па ліку членам ШАС (разам з Індыяй, Іранам, Казахстанам, Кітаем, Кыргызстанам, Пакістанам, Расіяй, Таджыкістанам і Узбекістанам), змяніўшы такім чынам статус наглядальніка, якім валодала з 2015 года. А свой шлях у ШАС краіна пачала яшчэ ў 2010 годзе, стаўшы тады партнёрам па дыялогу.

Напярэдадні свайго візіту на саміт у Казахстан Аляксандр Лукашэнка даў інтэрв'ю інфармагенцтву "Казінфарм", у якім падкрэсліў, што ШАС для Беларусі - гэта не проста міжнародная арганізацыя, а стратэгічная перспектыва.

Важна адзначыць, што калі раней рашэнне аб прыняцці ў члены ШАС падпісвалася толькі па выніках пасяджэння кіраўнікоў дзяржаў, то ў выпадку з Беларуссю гэты падыход скарэкціравалі, і дакумент вынеслі на падпісанне ў самым пачатку мерапрыемства. Такім чынам, Прэзідэнт Беларусі з самага пачатку і да канца саміту прысутнічаў на ім ужо менавіта ў якасці лідара краіны - члена ШАС.

Аляксандр Лукашэнка назваў паказальным і сімвалічным той факт, што год прыняцця ў ШАС супаў з 80-годдзем вызвалення Беларусі ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў. "Гэта цудоўны падарунак беларускаму народу", - заявіў кіраўнік дзяржавы.

"Беларусь вельмі ганарыцца тым, што стала паўнапраўным членам ШАС. І мы будзем умацоўваць шанхайскі дух арганізацыі, заснаванай на прынцыпах узаемнай павагі, роўнасці і салідарнасці, - запэўніў беларускі лідар. - Тут слухаюць і чуюць адзін аднаго, не дыктуюць сваю волю, хоць у арганізацыі прадстаўлены сусветныя гранды".

У 2023 годзе на долю дзяржаў ШАС прыпадала 70,4 працэнта ўсяго тавараабароту Беларусі, а па выніках студзеня - красавіка 2024 года - 71,4 працэнта. Краіны ШАС - гэта каля 40 працэнтаў жыхароў усёй планеты і амаль трэць сусветнага эканамічнага патэнцыялу. Адметна, што Беларусь стала першай краінай ШАС, якая размешчана выключна ў Еўропе і не мае тэрыторый у Азіі. Гэта ў тым ліку паказчык пашырэння глабальнага ўплыву і росту прывабнасці арганізацыі.

Аляксандр Лукашэнка запэўніў, што Беларусь як еўрапейская краіна будзе рабіць усё, каб ШАС стала глабальнай арганізацыяй. "Абсалютна не сумнявайцеся, Мінск зойме дастойнае месца сярод прадстаўленых тут сталіц. Нам ёсць што прапанаваць па канкрэтных напрамках узаемадзеяння. У нас за спінай амаль дзесяцігадовы вопыт наглядальніка ў ШАС, устойлівыя палітычныя кантакты і эканамічныя сувязі з усімі членамі Шанхайскай арганізацыі супрацоўніцтва", - сказаў Прэзідэнт.

На саміце ён расказаў аб канкрэтных напрамках, якім Беларусь у якасці паўнапраўнага ўдзельніка плануе ўдзяліць павышаную ўвагу. А найлепшым адказам на выклікі ў глабальнай палітыцы беларускі лідар лічыць адзінства і з'яднанасць партнёраў. Такі падыход вызначае неабходнасць кансалідацыі на прасторы ШАС і стварэння Вялікай Еўразіі.

Прэзідэнт заклікаў партнёраў актыўна падключыцца да распрацоўкі і ўзгаднення Еўразійскай хартыі разнастайнасці і шматпалярнасці ў XXI стагоддзі. Гэта ідэя ўзнікла па выніках міжнароднай канферэнцыі, праведзенай у кастрычніку мінулага года ў Мінску. Кіраўнік дзяржавы таксама падкрэсліў важнасць спалучэння розных інтэграцыйных працэсаў, умацавання супрацоўніцтва ў фінансавай сферы, у галіне лічбавых тэхналогій і па шэрагу іншых напрамкаў.

Па выніках пасяджэння кіраўнікі дзяржаў прынялі Астанінскую дэкларацыю і каля двух дзясяткаў рашэнняў па развіцці супрацоўніцтва ў розных сферах, а таксама па пытаннях, якія непасрэдна датычацца дзейнасці арганізацыі. У тым ліку назначаны новы генеральны сакратар ШАС - ім на 2025-2027 гады стаў прадстаўнік Казахстана Нурлан Ермекбаеў, які добра знаёмы з Беларуссю. А старшынства ў арганізацыі ад Казахстана пераходзіць Кітаю, дзе праз год у тым ліку адбудзецца чарговы саміт на вышэйшым узроўні.

Аб прыярытэтах Беларусі ў ШАС

Міжнародная бяспека, эканамічнае супрацоўніцтва, харчовая бяспека, міжнароднае пазіцыянаванне ШАС, узаемнае ўзбагачэнне культур - на гэтых напрамках Аляксандр Лукашэнка акцэнтаваў увагу ў сваім выступленні на пасяджэнні Савета кіраўнікоў дзяржаў.

"Глыбока перакананы, што ў XXI стагоддзі неабходна выбудоўваць сапраўдную і непадзельную глабальную бяспеку. Пры гэтым ініцыятыву павінны ўзяць на сябе краіны Глабальнай большасці, паколькі эгаістычны Захад на такое аказаўся няздольны. Там сёння няма лідараў, здольных прымаць адказныя рашэнні самастойна", - заявіў Аляксандр Лукашэнка.

Кіраўнік дзяржавы канстатаваў, што ўжо цяпер у партнёраў па ШАС ёсць узаемавыгадныя праекты ў энергетыцы, транспарце і лагістыцы, фінансах і прамысловай кааперацыі. "Калі мы выпрацуем на нашай пляцоўцы дакладныя правілы, выйграюць усе, у тым ліку за межамі рэгіёна адказнасці ШАС", - упэўнены беларускі лідар.

Гаворачы пра харчовую бяспеку, Аляксандр Лукашэнка заўважыў, што выклікі ў гэтай галіне зыходзяць не толькі ад традыцыйных фактараў, такіх як змяненне клімату і прыродныя катаклізмы, але і штучных бар'ераў, у тым ліку незаконных санкцый адносна мінеральных угнаенняў, тэхнікі, сродкаў аховы раслін, маршрутаў паставак. Як вынік, людзі ў краінах, якія сталі на шлях развіцця, у тым ліку бяднейшыя дзяржавы Азіі, Афрыкі і Лацінскай Амерыкі, вымушаны галадаць.

"У нашых сілах разбурыць сцены аднапалярнага свету, накарміць людзей, устараніўшы шмат супярэчнасцей і канфліктаў з-за сацыяльнай няроўнасці, дэфіцыту прадуктаў харчавання і рэсурсаў", - падкрэсліў кіраўнік дзяржавы.

Аляксандр Лукашэнка запэўніў, што Беларусь пастараецца прыкласці ўсе намаганні, каб рос аўтарытэт ШАС, пашыралася кола яе саюзнікаў і прыхільнікаў. Дарэчы, многія беларускія ідэі, выказаныя раней, ужо атрымалі міжнародную падтрымку. Гэта датычыцца трансферу тэхналогій, інфармацыйнай бяспекі, транспарту і лагістыкі, прамысловасці, гандлю і інвестыцый.

Пры гэтым ШАС - гэта не толькі бяспека, эканоміка і гандаль. "Гэта і ўзаемнае ўзбагачэнне культур, што прывядзе да абавязковага збліжэння нашых народаў", - упэўнены беларускі лідар.

Аб вельмі глыбокім сусветным крызісе

На сустрэчы ў фармаце "ШАС плюс" Аляксандр Лукашэнка працытаваў выказванне свайго кітайскага калегі Сі Цзіньпіна, якое добра адлюстроўвае сутнасць сучасных працэсаў: "Якраз цяпер адбываюцца перамены, якіх не было на працягу ста гадоў, і мы разам рухаем гэтыя перамены".

Паводле слоў беларускага лідара, у аснове гэтых змяненняў - нараджэнне сусветнай шматпалярнай сістэмы міжнароднай бяспекі і супрацоўніцтва. "Аднак "залаты мільярд" гэта перспектыва не радуе. Каланізуючы і няшчадна эксплуатуючы ўсе астатнія краіны, Захад такім пірацкім спосабам на працягу стагоддзяў ствараў фундамент свайго багацця, палітычнай, эканамічнай і ваеннай перавагі, - заўважыў кіраўнік дзяржавы. - Вашынгтонска-лонданскі гегемон глядзіць на свет, як на сваю ўласнасць. Шматмільярднае насельніцтва планеты для яго не людзі, а сродкі для дасягнення асабістага дабрабыту. Вось і ўся палітэканомія. У гэтым і ёсць асноўная прычына шматлікіх выклікаў у галіне міжнароднай бяспекі".

"У рамках гэтай філасофіі і быў справакаваны канфлікт ва Украіне, які прадаўжаецца да гэтага часу. І ведаем, па якой прычыне. Як вынік - свет сёння ў глыбокім крызісе", - заявіў Аляксандр Лукашэнка.

Аб кроках да пабудовы Вялікай Еўразіі

"Глыбока перакананы, найлепшым адказам на выклікі ў глабальнай палітыцы будуць нашы адзінства і з'яднанасць. Для гэтага мы павінны кансалідавацца на той прасторы, якая з'яўляецца зонай адказнасці арганізацыі. Менавіта такі падыход вызначае неабходнасць стварэння Вялікай Еўразіі", - заявіў беларускі лідар і абазначыў некалькі крокаў у гэтым напрамку.

Кіраўнік дзяржавы прапанаваў выпрацаваць канцэпцыю, назва і праект якой ужо ёсць, - "Еўразійская хартыя разнастайнасці і шматпалярнасці ў XXI стагоддзі". Яе ідэя ўзнікла па выніках міжнароднай канферэнцыі, праведзенай у кастрычніку мінулага года ў Мінску. Цяпер гэта канферэнцыя ўжо стала штогадовым мерапрыемствам па рэгіянальнай бяспецы. "Больш таго, мы разглядаем яго як своеасаблівую еўразійскую альтэрнатыву трансатлантычнай Мюнхенскай канферэнцыі", - адзначыў Прэзідэнт.

Ён разлічвае, што прадстаўнікі краін ШАС і не толькі гэтай восенню ў беларускай сталіцы прымуць удзел у абмеркаванні Хартыі. "Лічым, што яна павінна быць прынята на ўзроўні кіраўнікоў дзяржаў", - дадаў Аляксандр Лукашэнка.

Яшчэ Прэзідэнт гаварыў аб спалучэнні інтэграцыйных працэсаў - Саюзная дзяржава, ЕАЭС, АДКБ, СНД, АСЕАН, Арганізацыя ісламскага супрацоўніцтва, Ліга арабскіх дзяржаў, кітайскі праект "Пояс і шлях", расійскі праект Паўночнага шляху. "Неабходна знайсці агульныя падыходы ўсіх гэтых працэсаў, - сказаў кіраўнік дзяржавы. - Трэба ўлічыць інтарэсы ўсіх ігракоў".

У гэтым плане ён заклікаў да хуткіх крокаў, паколькі час спрасаваны і неабходна дзейнічаць аператыўна. "Сітуацыя цяпер такая, калі людзі ў свеце знаходзяцца ў разгубленасці і няведанні. Толькі што генеральны сакратар ААН пацвердзіў тую канфліктнасць і небяспеку ў перспектыве развіцця нашай планеты. Людзі чакаюць нейкай арыентацыі і пэўнасці. Гэта можа зрабіць ШАС. Але гэта трэба рабіць хутка, таму што час спрасаваны. Калі мы хутка гэта зробім, мы будзем наперадзе. І ўся сусветная супольнасць нам будзе ўдзячная", - упэўнены беларускі лідар.

Аляксандр Лукашэнка прапанаваў узмацняць практычнае ўзаемадзеянне па ўсім комплексным парадку дня ШАС і пачаць з фінансаў. "У якасці прыярытэтнага пытання Беларусь разглядае стварэнне механізма двухбаковых плацяжоў у нацыянальных валютах і калектыўнага фінансавага інстытута ШАС, - заявіў ён. - Толькі ў нашай арганізацыі знаходзяцца два магутнейшыя лідары - Кітай і Расійская Федэрацыя. І ўсё дрыжым перад гэтым доларам. Ну давайце, нарэшце, зробім пэўныя крокі, каб менш залежаць ад гэтага долара. І вы ўбачыце: спалохаўшыся, тыя, хто маніпулюе доларавай дубінай, зразумеюць, што далей так быць не можа. Мы гэта ўсё бачым, але не робім. А людзі чакаюць".

Аляксандр Лукашэнка таксама акцэнтаваў увагу на важнасці забеспячэння даступнасці для ўсіх краін лічбавых тэхналогій, якія становяцца неад'емным элементам жыцця: "Тых лічбавых тэхналогій, якія выгадны для народаў і эканомікі. Але не таго штучнага інтэлекту, якога мы з апасеннем чакаем. Выгадамі ад перадавых распрацовак павінны карыстацца ўсе, а не толькі заходнія краіны і транснацыянальныя карпарацыі".

Прэзідэнт запэўніў, што Беларусь гатова ўносіць пасільны ўклад у агульныя намаганні краін - членаў ШАС па такіх напрамках, як прамысловасць, гандаль, навука, культура, адукацыя. Гэта ж датычыцца і сферы харчовай бяспекі і сельскай гаспадаркі. Кіраўнік дзяржавы запрасіў у наступным годзе ажыццявіць ідэю экспазіцыі "АграШАС" у рамках буйнейшай сельгасвыстаўкі Беларусі "Белагра".

"Айсберг кантактаў" на палях саміту

На палях саміту Прэзідэнт правёў шэраг перагавораў: са Старшынёй КНР, Прэзідэнтам Турцыі, прэм'ер-міністрам Пакістана, генеральным сакратаром ААН. У цэлым было шмат розных міжнародных кантактаў. Напрыклад, з расійскім лідарам Уладзімірам Пуціным грунтоўна і неаднаразова абмяркоўвалі розныя пытанні як напярэдадні ў ходзе размовы на нефармальнай вячэры, так і ў асноўны дзень саміту.

"У Прэзідэнта быў вельмі насычаны парадак дня. Перагаворы, аб якіх расказвалі ў прэсе, гэта вяршыня таго айсберга кантактаў, якія былі за гэтыя дні ў кіраўніка дзяржавы. Было вельмі шмат мерапрыемстваў неафіцыйнага характару. Сустрэчы "на нагах" былі практычна з кіраўнікамі ўсіх дэлегацый", - падзяліўся падрабязнасцямі з журналістамі міністр замежных спраў Беларусі Максім Рыжанкоў.

Гэта дало магчымасць абмеркаваць на самым высокім узроўні з многімі лідарамі дзяржаў пытанні развіцця двухбаковых адносін і знайсці развязкі па некаторых тэмах.

Напрыклад, на сустрэчы з прэм'ер-міністрам Пакістана Шахбазам Шарыфам бакі поўнасцю намецілі на бліжэйшыя месяцы план дзеянняў, які павінен завяршыцца сустрэчай на вышэйшым узроўні і падпісаннем дарожнай карты двухбаковага супрацоўніцтва. Гэтаму будуць папярэднічаць кантакты на ўзроўні прэм'ераў, міністраў, членаў міжурадавай камісіі.

"Напэўна, той перыяд, калі мы прыглядаліся, вывучалі адзін аднаго, спрабавалі разгледзець тыя напрамкі, па якіх мы можам супрацоўнічаць, скончыўся. Нам пара пераходзіць да канкрэтных мерапрыемстваў па ўстанаўленні самых цесных сувязей паміж нашымі краінамі", - падкрэсліў на сустрэчы Аляксандр Лукашэнка.

Тое ж самае датычыцца перагавораў з Прэзідэнтам Турцыі Рэджэпам Таіпам Эрдаганам і ў цэлым супрацоўніцтва з гэтай краінай. Ёсць дамоўленасці аб шэрагу кантактаў на ўзроўні Міністэрства замежных спраў, Міністэрства фінансаў. "Візіты да нас у Беларусь. Таксама па рэалізацыі праектаў, якія павінны вывесці на яшчэ больш высокі ўзровень наш тавараабарот", - расказаў кіраўнік беларускага МЗС.

Вельмі плённай была сустрэча са Старшынёй КНР Сі Цзіньпінам. Лідары абмеркавалі самыя сур'ёзныя ключавыя пытанні, а ўжо далей павінны прадоўжыць актыўную работу на двухбаковым трэку кіраўнікі МЗС, урада дзвюх краін. У тым ліку чакаюцца важныя візіты.

"Мы абавязкова будзем садзейнічаць далейшаму стабільнаму развіццю нашых адносін", - заявіў Сі Цзіньпін. Пры гэтым, дадаў кітайскі лідар, бакі маюць намер рухацца ў гэтым напрамку сямімільнымі крокамі.

"Я вельмі рады, што вы становіцеся старшынёй (у 2025 годзе Кітай будзе старшынстваваць у ШАС. - Заўвага БЕЛТА), гэта значыць, што ў мяне будзе лішняя магчымасць у будучым годзе наведаць Кітайскую Народную Рэспубліку. Я выпісаў вашы ініцыятывы, якія вы развіваеце ў ШАС (глабальная бяспека, глабальнае развіццё, глабальная цывілізацыя, глабальнае кіраванне штучным інтэлектам - вы ўжо заўважылі і станоўчае, і адмоўнае ў штучным інтэлекце), - мы ўсяляк падтрымліваем усе вашы ініцыятывы. Асабліва галоўную ініцыятыву - па ўрэгуляванні ўкраінскага крызісу. Гэта ініцыятыва сугучная з ініцыятывай Бразіліі", - адзначыў Прэзідэнт Беларусі.

Правёўшы асноўную двухбаковую сустрэчу з удзелам дэлегацый, лідары Беларусі і Кітая вярнуліся на саміт у фармаце "ШАС плюс", а пасля зноў аднавілі перагаворы, але ўжо сам-насам. Аляксандр Лукашэнка і Сі Цзіньпін размаўлялі доўга, пры неабходнасці падключаючы да размовы міністра замежных спраў КНР.

Яшчэ адна сустрэча ў Аляксандра Лукашэнкі адбылася з генеральным сакратаром ААН Антоніу Гутэрышам. Журналісты таксама пацікавіліся яе падрабязнасцямі ў Максіма Рыжанкова. "Практычна ўся сустрэча была прысвечана дзейнасці ААН у Рэспубліцы Беларусь, пачатку новага цыкла ўзаемадзеяння, - расказаў кіраўнік МЗС. - Гутэрыш падрабязна спыніўся на тым, што Рэспубліка Беларусь - вельмі надзейны партнёр у рэалізацыі ўсіх мэт і задач, якія ставіць перад сабой ААН. Потым гаварылі шмат аб Мэтах устойлівага развіцця. Генеральны сакратар некалькі разоў паўтарыў, што яму падабаецца, як гэтыя мэты рэалізуюцца ў нашай краіне па ўсіх напрамках. Было сказана, што прэтэнзій да Беларусі няма ніякіх".

Міністр падкрэсліў, што ніякага "спецыяльнага кейса" па Беларусі, які дазваляў бы выстаўляць якія-небудзь прэтэнзіі, у ААН няма, а асобныя пытанні гучалі толькі мімаходзь і выключна ў выглядзе парады.

НЕЛЬГА СТРАЧВАЦЬ ПАЗІЦЫІ. Што Лукашэнка чакае ад новага пасла Беларусі ў Расіі

Нягледзячы на ​​наяўнасць маштабных святочных мерапрыемстваў унутры краіны і ўдзел у саміце Шанхайскай арганізацыі супрацоўніцтва ў Астане, Аляксандр Лукашэнка на тыдні ўдзяліў увагу і некаторым рабочым пытанням. Кіраўнік дзяржавы 2 ліпеня прыняў з дакладам кіраўніка Адміністрацыі Прэзідэнта Дзмітрыя Крутога і Надзвычайнага і Паўнамоцнага Пасла Беларусі ў Расіі Аляксандра Рагожніка.

Нагадаем, 27 чэрвеня Аляксандр Лукашэнка правёў кадравыя перастаноўкі: Дзмітрый Крутой, які ўзначальваў беларускую дыпмісію ў Расіі, быў назначаны кіраўніком Адміністрацыі Прэзідэнта. А на яго месца ў Маскву Прэзідэнт вырашыў накіраваць міністра прамысловасці Аляксандра Рагожніка. Такі кадравы выбар кіраўнік дзяржавы растлумачыў тым, што ў асноўным перспектыва работы Беларусі з Расіяй - гэта тыя праекты, якія ляжаць у сферы прамысловасці. Пры гэтым Аляксандр Лукашэнка падкрэсліў, што Дзмітрый Крутой застаецца адказным за рэалізацыю дамоўленасцей па Расійскай Федэрацыі.

"Думаю, Аляксандр Мікалаевіч, мы яшчэ з вамі сустрэнемся неаднойчы для таго, каб абмеркаваць канкрэтныя пытанні вашай дзейнасці на пасадзе пасла ў Расійскай Федэрацыі. Вам будзе прасцей у тым плане, што Дзмітрый працаваў ужо на гэтай пасадзе і, як я лічу, працаваў нядрэнна, і асвоіў тыя напрамкі работы, якім трэба будзе ўдзяляць асаблівую ўвагу. Я вельмі спадзяюся, што мы будзем мець пашырэнне перш за ўсё па кааперацыйных пытаннях. Яны ляжаць у сферы прамысловасці. Тут павінны быць канкрэтныя рэзультаты", - паставіў задачу Прэзідэнт.

У той жа час кіраўнік дзяржавы адзначыў, што сітуацыя на расійскім рынку няпростая: канкурэнцыя тут застаецца вельмі высокай. "Ад гэтага нікуды не дзецца. Гэта было і будзе заўсёды. Але нам нельга страчваць на расійскім рынку свае пазіцыі. І гэта пытанне нумар адзін для вас", - падкрэсліў Аляксандр Лукашэнка.

Для гэтага, паводле яго слоў, неабходна ствараць і развіваць у Расіі свае мультыбрэндавыя і сэрвісныя цэнтры, гандлёвыя дамы. Асаблівую ўвагу ён звярнуў на развіццё кааперацыйных сувязей і асваенне расійскай крэдытнай лініі для рэалізацыі сумесных праектаў у прамысловасці.

Не менш важнае значэнне, адзначыў Прэзідэнт, маюць сувязі з расійскімі рэгіёнамі. "Трэба прадоўжыць гэта актыўнае супрацоўніцтва з рэгіянальнымі кіраўнікамі", - даручыў кіраўнік дзяржавы.

Ён таксама нагадаў аб перспектыўных напрамках беларуска-расійскага супрацоўніцтва ў сферах авіябудавання і атамнай энергетыкі, галіне даследавання космасу.

"Мы думаем, прапрацоўваем пытанне будаўніцтва другой атамнай станцыі. Электрычнай энергіі залішняй у краіне не будзе ніколі, - заявіў Аляксандр Лукашэнка. - Мы будуем дамы на электрычным абаграванні. І электрамабілі, за якія мы сур'ёзна ўзяліся. У нас не проста напрацоўкі, вытворчасць добрая - асабліва аўтобусаў, тралейбусаў. Усюды патрэбна электрычнасць. Таму трэба глядзець наперад".

"Вельмі шмат канкрэтных праграм. Вы пасол на пасадзе віцэ-прэм'ера, таму гэта павышае ваш статус. Пасол быў спецыяльна павышаны да ўзроўню віцэ-прэм'ера, каб вы маглі сустракацца ва ўрадзе практычна з любым чыноўнікам, любым дзяржаўным служачым", - дадаў Аляксандр Лукашэнка.

КУПАЛЬСКАЯ НОЧ. Якую "Папараць-кветку" знайшлі ў Беларусі, і ў чым Прэзідэнт бачыць сапраўдны сэнс жыцця

Маляўнічы фінал працоўнага тыдня Прэзідэнта - удзел у рэспубліканскім свяце "Купалле" ("Александрыя збірае сяброў") на малой радзіме Аляксандра Лукашэнкі. У гэтым годзе культурнаму форуму споўнілася 15 гадоў і, як сказаў Прэзідэнт, з маленькага ўтульнага свята ён ператварыўся ў падзею міжнароднага маштабу.

"Сёння і "Александрыя", і наш фестываль у Віцебску даўно перасталі быць толькі славянскімі. Сюды больш за дзесяць краін прыехала. На "Славянскі базар" прыедуць больш за 30 дзяржаў планеты. Гэта пацвярджае мой тэзіс, што гэта ўжо далёка не славянскі базар. Але ўсё роўна ўсё пачыналася адсюль", - адзначыў кіраўнік дзяржавы.

Тым не менш, свята ў Александрыі не страціла сваёй утульнасці і асаблівай атмасферы, у поўнай меры дазваляе адчуць сувязь часоў. Фестываль стаў месцам сустрэчы для творчых людзей і сапраўдных прыхільнікаў самабытнай славянскай культуры з усёй Беларусі і з іншых дзяржаў.

"Галоўнае, што мы зрабілі, - адрадзілі традыцыі сваіх продкаў. Мы развіваем спрадвечную нацыянальную культуру. Пагадзіцеся: мала ведаць і помніць гэтыя традыцыі, яны павінны стаць часткай сучаснай гісторыі, - упэўнены Аляксандр Лукашэнка. - Толькі так можна захаваць сваю ідэнтычнасць - прадаўжаючы тысячагадовую гісторыю ўсходнеславянскіх народаў. Веданне гэтай гісторыі, разуменне філасофіі роднай культуры - наш нацыянальны здабытак. І мы павінны яго зберагчы, калі хочам быць народам, калі хочам быць нацыяй. Гэта аснова асноў беларускай дзяржаўнасці".

Прэзідэнт упэўнены, што няма лепшай абароны, чым любоў да роднай зямлі і вера ў яе сілу. "Гэту традыцыю мы перадаём сваім дзецям, шчодра дзелімся з сябрамі. Мы знайшлі тое, што тысячу гадоў шукалі продкі. Спазналі сапраўдны сэнс жыцця. Наша міралюбнасць, імкненне да дружбы, паважанне традыцый розных культур і ёсць тая самая папараць-кветка з закадзіраванай у ёй тайнай свету", - падкрэсліў беларускі лідар.

На свяце Аляксандр Лукашэнка таксама падзяліўся сваімі бліжэйшымі працоўнымі планамі. Пасля ўдзелу ў саміце ШАС у Астане ён адразу прыехаў у родныя мясціны не толькі на адкрыццё фестывалю, але і каб адтуль у бліжэйшы час працаваць на ўсходзе краіны. У актыўную фазу ўступае ўборачная кампанія, і кіраўнік дзяржавы хоча паглядзець, як усё арганізавана на месцах. "Ураджай у полі як ніколі. Я не помню такога года для аграрыяў, як гэты. Пакуль бог надзяліў нас цудоўным ураджаем, праца будзе найцяжэйшая. І трэба паглядзець, як тут, ва ўсходніх рэгіёнах, справяцца з гэтым людзі", - падзяліўся планамі кіраўнік дзяржавы.

Аляксандр Лукашэнка адзначыў, што для яго пабываць у родных мясцінах важна яшчэ і для таго, каб падсілкавацца энергіяй: "Пасля гэтай нагрузкі, калі ты прыходзіш на сваю родную зямлю, ты як быццам акунаешся ў іншы свет. Ты прыходзіш да сваіх вытокаў, тут табе лепш, прасцей. І літаральна за суткі ты становішся здаровым, моцным, як і раней у тыя часы, калі ты хадзіў па гэтай зямлі. Ты вельмі хутка аднаўляешся".

Знаходзячыся на малой радзіме, Прэзідэнт прызнаўся, што для яго як і раней важна апраўдаць давер людзей, і гэта асабліва востра адчуваецца, калі звяртаешся да землякоў. "Не дай вам бог, атрымаўшы ад некага ўсё, што вы хацелі, потым не апраўдаць гэты давер. Найцяжэйшае для чалавека, - сказаў кіраўнік дзяржавы. - Здавалася б, за тры дзясяткі гадоў пара ўжо і неяк закасцянець, супакоіцца. Але нічога такога. І гэта ўсё адсюль, ад гэтай зямлі: шанаваць людзей, дарыць ім шчасце, рабіць усё для таго, каб яны пра цябе проста дрэнна не думалі".

Прэзідэнт зноў заклікаў усіх, асабліва гараджан, падумаць аб набыцці ўчасткаў у вёсках, каб забяспечыць сабе і сваім дзецям магчымасць пастаянна бываць на прыродзе, але таксама і адраджаць гэтыя найпрыгажэйшыя куткі Беларусі. "Вы ведаеце, што вёска ў нас выратавана. Мы будуем больш за паўтары тысячы аграгарадкоў, ужо вызначана, дзе яны будуць. У нас засталіся сярэднія і зусім маленькія вёсачкі, дзе раней жыло вельмі шмат людзей, - сказаў кіраўнік дзяржавы. - Гэта ж цудоўныя мясціны, цуда месцы. Яны не павінны загінуць - вось гэтыя сярэднія вёсачкі, маленькія. А хто іх адновіць, хто іх захавае? Мы з вамі!"

"Вы павінны адрадзіць гэтыя вёсачкі. Няхай у вас там будзе дача. Гэта ж 40-50 сотак зямлі - гэта немалы кавалак. У горадзе або каля горада вы ў лепшым выпадку атрымаеце ўсяго шэсць сотак для гэтага дачнага ўчастка. А тут 40-50. Рабіце гэта цяпер, заўтра будзе позна. Рабіце таму, што ў вас ёсць дзеці і яны павінны хадзіць басанож па зямлі".-0-