У пандэмію многія мінімізуюць наведванне грамадскіх месцаў, у тым ліку медыцынскіх устаноў, куды звяртаюцца толькі пры вострай неабходнасці. І ахова здароўя ў сваю чаргу ідзе насустрач насельніцтву: аформіць рэцэпт і заказаць выпіску з амбулаторнай карткі можна дыстанцыйна. Якія яшчэ паслугі паліклінікі аказваюць дыстанцыйна, а за якімі ўсё ж неабходна прыходзіць асабіста, расказала карэспандэнту БЕЛТА галоўны ўрач 39-й паліклінікі Мінска, галоўны пазаштатны спецыяліст па амбулаторна-паліклінічнай дапамозе Міністэрства аховы здароўя Вольга Ясманчык.
Адна з паслуг, якія паліклінікі аказваюць дыстанцыйна, - заказ выпіскі з амбулаторнай карткі (для вадзіцельскай камісіі, на кансультацыю да ўрача-спецыяліста і інш.). Такая магчымасць ёсць на сайце кожнай камбулаторна-паліклінічнай установы краіны. Для гэтага на сайце паліклінікі трэба запоўніць спецыяльны бланк-заяву, дзе пазначыць пашпартныя даныя, адрас рэгістрацыі і іншыя неабходныя звесткі. Выпіска фарміруецца на працягу пяці дзён, аднак, як паказвае практыка, на гэта можа пайсці ўсяго дзень-два. Пра гатоўнасць паведамяць у пісьме на адрас электроннай пошты, якую чалавек пазначыў пры падачы заявы. Там будзе названы час работы кабінета, у якім можна выпіску забраць. Пры сабе трэба мець дакумент, што засведчвае асобу.
Калі выпіска патрэбна для вадзіцельскай камісіі, па дзеючых нарматыўных дакументах пацыента папросяць прадаставіць таксама рэзультаты аналізаў і некаторых даследаванняў, выкананых на працягу апошняга года. Сярод іх агульны аналіз крыві, мачы, даследаванне ўзроўню глюкозы, рэзультаты электракардыяграмы і рэнтгенаграфіі органаў грудной клеткі (флюараграфіі). "Калі пацыент на працягу года гэтыя даследаванні не выконваў, у паведамленні пра гатоўнасць выпіскі з амбулаторнай карткі наш супрацоўнік яму аб гэтым нагадае і запросіць прайсці абследаванне ў паліклініцы, рэзультаты якога ўнясуць у выпіску", - сказала Вольга Ясманчык.
Пацыент сам вырашае: або ён здае аналізы і атрымлівае канчатковы варыянт выпіскі, або забірае дакумент без неабходных даследаванняў, мяркуючы, што пройдзе іх пазней. У Мінску гэта можна будзе зрабіць у 24-й паліклініцы спецмедаглядаў або ў іншай установе аховы здароўя, дзе ён плануе праходзіць медагляд.
Многія паліклінікі, а ў Мінску ўжо ўсе, прадастаўляюць такую паслугу, як заказ выпіскі з амбулаторнай карткі аб рэзультатах праведзенай вакцынацыі супраць інфекцыі COVID-19. Для гэтага таксама не абавязкова прыходзіць у медустанову: запоўніць бланк-заяву можна ў электронным варыянце на сайце паліклінікі і адправіць яго на ўказаную там электронную пошту. Выпіска рыхтуецца на працягу аднаго-двух рабочых дзён. Паслугу можна аплаціць або на месцы ў касе, або праз АРІП, прадаставіўшы касіру чэк. Інфармацыю аб тым, што пацыент выканаў два этапы вакцынацыі супраць інфекцыі COVID-19, таксама накіроўваюць у паліклініку па месцы яго фактычнага пражывання.
Калі пацыенту для выезду за межы рэспублікі патрэбны сертыфікат аб праведзенай вакцынацыі, яго таксама можна заказаць у электронным фармаце. Зрэшты, няма неабходнасці бегчы за сертыфікатам адразу пасля вакцынацыі, паколькі яго прадаставяць па меры неабходнасці. Чалавек можа звярнуцца за гэтым дакументам у любы час на працягу года пасля ўвядзення другога кампанента.
Вольга Ясманчык звярнула ўвагу: выпіску з амбулаторнай карткі аб праведзенай вакцынацыі і сертыфікат неабходна атрымліваць у паліклініцы, якая выконвала ін'екцыі, а не па месцы жыхарства. Аднак ёсць і выключэнні. Яны датычыцца, напрыклад, тых, хто адслужыў у арміі або вярнуўся з месцаў пазбаўлення волі. Гэта катэгорыя людзей атрымлівае сертыфікат у медустанове па месцы свайго фактычнага пражывання.
А вось заказаць медыцынскую даведку аб стане здароўя дыстанцыйна не атрымаецца. "Гэта дакумент, які выдаецца пры непасрэдным аглядзе пацыента. Калі яна патрэбна, у прыватнасці, для басейна, урач павінен агледзець скурнае покрыва, выключыць наяўнасць розных скурных, грыбковых захворванняў", - адзначыла Вольга Ясманчык.
Без наведвання паліклінікі не атрымаецца аформіць медыцынскую даведку аб стане здароўя і для накіравання на санаторна-курортнае лячэнне. "Калі пацыент з улікам эпідсітуацыі ў краіне не прыходзіў у паліклініку больш за паўгода, яго павінен агледзець урач, назначыць тыя ці іншыя дыягнастычныя даследаванні з улікам існуючых хранічных захворванняў і толькі пасля гэтага аформіць меддаведку", - сказала галоўны ўрач.
Аднак мінімізаваць наведванні можна і ў гэтым выпадку. "Мы стараемся арганізаваць работу так, каб пацыенту не давялося лішні раз ісці ў паліклініку спачатку для агляду, затым за рэзультатамі аналізаў (іх можна атрымаць дыстанцыйна) і толькі потым - за выпіскай", - дадала Вольга Ясманчык.
Каб не прыходзіць у паліклініку толькі за рэзультатамі выкананых аналізаў і заключэннямі дыягнастычных абследаванняў, можна скарыстацца асабістым кабінетам. Атрымаць доступ у яго можна пры афармленні ў паліклініцы карткі медыцынскага абслугоўвання ("зялёная картка"). Калі чалавек зацікаўлены ў такой паслузе, ён падпісвае інфармаваную згоду аб тым, што будзе захоўваць урачэбную тайну. Іншымі словамі, ён абавязваецца несці персанальную адказнасць за захаванасць лагіна і пароля, якія сам сабе ж створыць.
Дзякуючы гэтаму сэрвісу пацыент незалежна ад часу работы паліклінікі можа ў рэжыме рэальнага часу паглядзець рэзультаты аналізаў. Калі спатрэбіцца куды-небудзь іх прадаставіць, можна самастойна іх раздрукаваць. Больш таго, у асабістым кабінеце пацыенты могуць паглядзець свой пашпарт здароўя, выкананыя прышчэпкі, план вакцынацыі. Там ёсць інфармацыя аб выкліках брыгады хуткай медыцынскай дапамогі. Таксама можна ўбачыць, якія рэцэпты выпісваліся, а для льготнай катэгорыі грамадзян пазначаецца сума затрачаных грашовых сродкаў як з боку пацыента, так і з боку дзяржавы. Напрыклад, інваліды першай групы аплачваюць усяго 10 працэнтаў кошту лякарстваў, 90 працэнтаў кампенсуе дзяржава.
Праз асабісты кабінет, як і праз сайт паліклінікі, можна зказваць талоны на прыём да ўрача, выклікаць урача дадому, а таксама адмовіцца ад загадзя заказаных талонаў або адмяніць выклік урача дадому, калі няма такой неабходнасці.
На самай справе гэта вельмі зручна. Асобныя пытанні можна вырашыць больш аператыўна. Напрыклад, у бланку аналізу пазначаюцца паказчыкі пацыента і рэферэнтныя значэнні. Калі рэзультаты аналізаў у норме, няма неабходнасці дадаткова звяртацца да ўрача, калі ёсць змяненні - да спецыяліста лепш прыйсці. Паводле слоў Вольгі Ясманчык, такая магчымасць не толькі змяншае колькасць наведванняў паліклінікі, але і робіць медыцынскую дапамогу больш даступнай.
Прыйсці ў паліклініку асабіста давядзецца ў тых выпадках, калі чакаецца планавае аперацыйнае ўмяшанне, якое нельга адкласці. Пацыент павінен прайсці абследаванне, у тым ліку здаць мазок на інфекцыю COVID-19 за 2-5 дзён да шпіталізацыі (пажадана гэта зрабіць за 2-3 дні). Урач агульнай практыкі агледзіць пацыента і выдасць накіраванне на шпіталізацыю.
Зрэшты, і ў такіх выпадках насельніцтву ідуць насустрач. "Калі пацыент паведамляе ў паліклініку, што яму трэба атрымаць заключэнне перад шпіталізацыяй, мы стараемся зрабіць так, каб і ўрач агульнай практыкі, і профільны спецыяліст, калі гэта неабходна, аглядаў пацыента адзін за другім у бліжэйшыя паўгадзіны. Гэта дае магчымасць за адзін прыход у паліклініку максімальна хутка вырашыць усе свае пытанні", - адзначыла Вольга Ясманчык.
Пры планавай шпіталізацыі сярод іншых медыцынскіх дакументаў у бальніцы неабходна прадаставіць даведку аб адсутнасці кантактаў з інфіцыраваным пацыентам. Для яе атрымання пацыенту таксама прапануюць падысці ў паліклініку. Справа ў тым, што такая даведка не толькі пацвярджае, што чалавек не з'яўляецца кантактам першага або другога ўзроўню па інфекцыі COVID-19, яна таксама сведчыць аб адсутнасці кантакту з іншымі інфекцыямі.
Лагістыка ў паліклініках выбудавана так, каб здаровыя пацыенты практычна не перасякаліся з інфіцыраванымі. "Усіх з тэмпературай мы арыентуем заставацца дома, а тых, хто з тэмпературай вяртаецца з работы, накіроўваем у кантамініраваную зону праз асобны ўваход, - адзначыла Вольга Ясманчык. - На жаль, не заўсёды нашы пацыенты на ўваходзе прызнаюцца, што літаральна ўчора тэмпературылі, а сёння проста дрэнна сябе адчуваюць. Калі гэта высвятляецца ўжо на прыёме, мы ўсё роўна такіх пацыентаў стараемся накіраваць у кантамініраваную зону, каб зменшыць верагоднасць распаўсюджвання інфекцыі COVID-19".
Што датычыцца выпіскі рэцэпта, гэта можна зрабіць дыстанцыйна. Пацыенты з абмежаванымі магчымасцямі, пажылыя, людзі з хранічнымі захворваннямі могуць патэлефанаваць у кантакт-цэнтр паліклінікі або звязацца са сваім урачом агульнай практыкі, памочнікам урача, медыцынскай сястрой і заказаць рэцэпт. Пры гэтым трэба паведаміць, якія прэпараты скончыліся, які цяпер узровень артэрыяльнага ціску або глікеміі (пры цукровым дыябеце). Медыцынскі работнік, аналізуючы даныя праз электронную амбулаторную картку, ацэніць эфектыўнасць лячэння канкрэтнымі лекавымі прэпаратамі. "Калі ў пацыента самаадчуванне ў норме і змераныя ім паказчыкі застаюцца стабільнымі, рэцэпт выпісваецца ў электронным фармаце (калі ён прызначаецца грамадзяніну не льготнай катэгорыі). Набыць прэпарат можна ў аптэцы, выкарыстоўваючы картку для медыцынскага абслугоўвання", - растлумачыла вольга Ясманчык.
Іншая сітуацыя, калі пацыент адносіцца да льготнай катэгорыі: з'яўляецца інвалідам або ў яго ёсць захворванне, пры якім яму належыць водпуск лекавых сродкаў на льготнай аснове. Калі ва ўрача амбулаторна-паліклінічнай установы ёсць электронны лічбавы подпіс (а ў медыкаў 39-й паліклінікі Мінска ён ёсць), рэцэпт выпісваецца ў электронным фармаце, папяровы варыянт пацыенту не прадастаўляюць. У тым выпадку, калі ва ўрача-спецыяліста яшчэ няма такога подпісу, рэцэпты афармляюцца на папяровым бланку, пасля чаго медыцынскія сёстры, валанцёры або студэнты дастаўляюць рэцэпт пацыенту дадому.
Дарэчы, каб выключыць неабходнасць наведвання паліклінікі толькі для выпісвання рэцэптаў, пералік безрэцэптурных лекавых прэпаратаў быў пашыраны. У яго ўвайшлі лекавыя сродкі для лячэння пацыентаў з гіпертанічнай хваробай, цукровым дыябетам, глаўкомай, таксама нестэроідныя процізапаленчыя і іншыя прэпараты.
Што датычыцца іншых магчымасцей для пажылых пацыентаў, людзей з хранічнымі захворваннямі, абмежаванымі магчымасцямі, ім праводзіцца медыцынскае абследаванне з прыярытэтам дома, што дае магчымасць выключыць наведванне паліклінікі. "Мы фарміруем выязныя брыгады, у якія ўваходзіць і медыцынская сястра, якая бярэ кроў з вены для выканання біяхімічнага і агульнага аналізу крыві, выконвае электракардыяграму. Рэзультаты можна атрымаць праз асабісты кабінет. Гэта зручна пацыенту: не толькі ўрач, але і ён сам бачыць, ці трэба яго наведваць лішні раз", - адзначыла галоўны ўрач паліклінікі.
Школы здароўя для цяжарных жанчын таксама вядуць дыстанцыйна. Калі цяжарнасць праходзіць фізіялагічна, дынаміка стану прасочваецца па тэлефоне.
Часова, на перыяд уздыму захваральнасці на вострыя рэспіраторныя вірусныя інфекцыі, у тым ліку інфекцыі COVID-19, у паліклініках не праводзіцца дыспансерны агляд, мінімізаваны скрынінгавыя мерапрыемствы. Наконт скрынінгаў Вольга Ясманчык адзначыла, што поўнасцю адысці ад іх немагчыма: гэта ранняя дыягностыка раку. "Мы разумеем: калі ў чалавека ёсць сімптомы анкалагічнага захворвання або нельга выключыць нейкае ўтварэнне, зразумела, мы праводзім абследаванне. Але калі пацыент хоча прайсці планавае даследаванне, напрыклад, мамаграфію, мы прапануем адкласці яго на больш позні тэрмін", - растлумачыла яна.
Разам з тым засталіся першасныя медыцынскія агляды пры працаўладкаванні і абавязковыя перыядычныя медагляды для тых катэгорый, якія вызначаны пастановай Міністэрства аховы здароўя нумар 74. Іх праходзяць прадстаўнікі пэўных прафесій, якія працуюць з людзьмі: медработнікі, выкладчыкі, цырульнікі, прадаўцы, повары і інш.
Калі арганізацыі неабходна правесці перыядычны медагляд сваіх супрацоўнікаў, яго таксама прапануюць адкласці на некаторы час. Аналагічна, калі ў пацыента ёсць хірургічная паталогія (напрыклад, пупочная грыжа), якая не патрабуе экстраннага ўмяшання. Тым больш, калі чалавек з гэтай паталогіяй ужо хадзіў дагэтуль 3-4 гады. "Калі пацыент хоча прааперыравацца менавіта цяпер, мы тлумачым сітуацыю і прапануем звярнуцца за аперацыяй праз пару месяцаў, калі сітуацыя з інфекцыяй COVID-19 стане больш стабільнай", - адзначыла Вольга Ясманчык. Вядома, калі адбываецца ўшчамленне грыжы, гэта абсалютнае паказанне для правядзення экстраннай аперацыі.
Часова абмежавана планавае наведванне аддзяленняў дзённага знаходжання. Такую магчымасць пакінулі толькі для пацыентаў, якія знаходзяцца ў перыядзе непрацаздольнасці або маюць выразнае абвастрэнне хранічнага захворвання. У гэтым выпадку пацыенту прадаўжаюць уводзіць лекавыя прэпараты ўнутрывенна, каб вывесці яго з гэтага стану, дабіцца рэмісіі. Пры магчымасці ўводзіць прэпарат як унутрымышачна, так і ўнутрывенна, перавага аддаецца першаму варыянту. Ін'екцыі будзе выконваць участковая медсястра дома, каб пацыент не наведваў паліклініку.
"Захваральнасць на інфекцыю COVID-19 расце штотыднёва, мы бачым дынаміку прыросту. Цяпер па ўстанове некаторая стабілізацыя, але за папярэднія тры-чатыры тыдні лічбы выраслі значна. З аднаго боку, адыграла сваю ролю тое, што студэнты вярнуліся на вучобу, пажылое насельніцтва - у гарады з дач, дзеці пайшлі ў арганізаваныя калектывы. Наклалі свой адбітак і ўмовы надвор'я", - адзначыла галоўны ўрач.
У сувязі з гэтым Вольга Ясманчык заклікала насельніцтва вакцынавацца. Нашэнне масак, выкарыстанне дэзынфіцыруючых сродкаў і захаванне дыстанцыі абавязкова і для тых, хто прышчапіўся. Што датычыцца перахварэўшых на інфекцыю COVID-19, ім рэкамендуецца зрабіць прышчэпку праз 3-6 месяцаў пасля выздараўлення. Гэта залежыць ад таго, наколькі хутка ў пацыента адстройваюцца паказчыкі па рэзультатах біяхімічнага і агульнага аналізу крыві. Для вырашэння пытання аб вакцынацыі рэкамендуецца звярнуцца да свайго лечачага ўрача.
БЕЛТА.
