Моладзь складае пятую частку насельніцтва Беларусі, у любой дзяржаве гэта стратэгічны рэсурс. Якія меры падтрымкі забяспечвае дзяржава, колькі трацяць з бюджэту на адукацыю і калі студэнты на 100 працэнтаў будуць забяспечаны месцамі ў інтэрнатах, расказаў БЕЛТА намеснік прэм'ер-міністра Ігар Петрышэнка.
Фінансаванне маладзёжнай палітыкі хочуць павялічыць у два разы
Ігар Петрышэнка адзначае, што ў Беларусі створана эфектыўная заканадаўчая база, якая рэгулюе пытанні дзяржаўнай маладзёжнай палітыкі. Гэта законы "Аб асновах дзяржаўнай маладзёжнай палітыкі", "Аб дзяржаўнай падтрымцы маладзёжных і дзіцячых грамадскіх аб'яднанняў", Кодэкс аб адукацыі і іншыя дакументы.
Урад кожныя пяць гадоў прымае дзяржпраграму "Адукацыя і маладзёжная палітыка", у якой закладзены асноўныя напрамкі развіцця адукацыі і аб'ёмы фінансавання. На 2016-2020 гады на фінансаванне мерапрыемстваў падпраграмы "Маладзёжная палітыка" выдзелена Br10 млн, з іх сродкаў рэспубліканскага бюджэту - Br6,6 млн, мясцовых бюджэтаў - Br3,4 млн.
Праект дзяржпраграмы "Адукацыя і малазёжная палітыка" на 2021-2025 гады прадугледжвае фінансаванне падпраграмы "Маладзёжная палітыка" ў аб'ёме Br15,2 млн, у тым ліку са сродкаў рэспубліканскага бюджэту - Br11,3 млн, мясцовых бюджэтаў - Br3,9 млн. Такім чынам фінансаванне павялічыцца ў два разы, канстатуе намеснік прэм'ер-міністра.
У Мінску для студэнтаў пабудуюць 4 новыя інтэрнаты
Беларусь займае чацвёртае месца ў свеце па колькасці атрымліваючых сярэднюю спецыяльную, вышэйшую і паслявузаўскую адукацыю на 10 тыс. жыхароў. "Сістэма адукацыі Беларусі арыентавана на забеспячэнне даступнасці адукацыі для ўсіх катэгорый і груп маладога насельніцтва, на развіццё патэнцыялу моладзі з яе актыўным уключэннем у грамадскае жыццё", - падкрэслівае Ігар Петрышэнка.
Паводле яго слоў, штогод павялічваюцца бюджэтныя расходы на фінансаванне сферы адукацыі. Так, у 2019 годзе яны склалі 4,86 працэнта ад ВУП (Br6,4 млрд), у 2020-м запланавана было накіраваць на гэтыя мэты 5,13 працэнта ад ВУП (амаль Br7,3 млрд). Расходы на вышэйшую адукацыю ў 2019 годзе склалі 0,47 працэнта ад ВУП (Br613,5 млн), у 2020 годзе гэтыя расходы планаваліся на ўзроўні 0,52 працэнта ад ВУП (Br729,3 млн).
У перыяд атрымання адукацыі выплачваюцца стыпендыі. Найбольш адораным і паспяховым студэнтам выплачваецца прэзідэнцкая або імянная стыпендыі.
Для атрымання першай вышэйшай адукацыі на платнай аснове ёсць магчымасць атрымання крэдыту на льготных умовах. Пры паспяховай вучобе платнікам прадастаўляюцца скідкі ў памеры да 60 працэнтаў ад кошту навучання. Акрамя таго, яны могуць разлічваць на перавод на навучанне за кошт бюджэтных сродкаў.
Створана сістэма падтрымкі адоранай і таленавітай моладзі, у тым ліку спецыяльныя фонды кіраўніка дзяржавы па сацыяльнай падтрымцы адораных навучэнцаў і студэнтаў, таленавітай моладзі. За больш як 25 гадоў работы спецыяльных фондаў заахвочана каля 40 тыс. навучэнцаў і студэнтаў, больш за 4 тыс. педагогаў і вучоных.
Паводле слоў Ігара Петрышэнкі, урад нацэлены максімальна забяспечыць месцамі ў інтэрнаце навучэнцаў, якія маюць у гэтым патрэбу. "У 2020/2021 навучальным годзе забяспечанасць месцамі ў інтэрнатах ВНУ складае каля 96 працэнтаў", - адзначыў віцэ-прэм'ер.
У 2019 годзе ўведзены ў эксплуатацыю тры студэнцкія інтэрнаты: 2 у Мінску і адзін у Гродне, у верасні 2020 года - інтэрнат для студэнтаў Гродзенскага дзяржаўнага ўніверсітэта.
"На працягу 2020-2024 гадоў за кошт крэдытных рэсурсаў будуць пабудаваны яшчэ 4 інтэрнаты ў Мінску амаль на 4 тыс. месцаў. Прымаемыя ўрадам меры дадуць магчымасць да 2024 года забяспечваць месцамі ў інтэрнаце ўсіх маючых патрэбу ў гэтым студэнтаў", - заявіў Ігар Петрышэнка.
Дадатковыя гарантыі занятасці для моладзі захаваюць
"Дзяржавай гарантуецца прадастаўленне першага працоўнага месца. У гэтых мэтах захавана сістэма размеркавання. Ва ўмовах напружанасці на рынку працы яна выступае мерай сацыяльнай абароненасці маладых спецыялістаў і рабочых. Ні ў адной краіне свету такога няма", - падкрэслівае віцэ-прэм'ер.
У 2020 годзе практычна ўсе выпускнікі ўстаноў прафесійнай адукацыі, якія падлягаюць размеркаванню (99,9 працэнта), атрымалі першае працоўнае месца. Акрамя таго, тлумачыць Ігар Петрышэнка, каля 1 тыс. выпускнікоў, якія атрымлівалі прафесійную адукацыю на платнай аснове, былі размеркаваны па іх просьбе.
У краіне таксама забяспечваецца браніраванне працоўных месцаў для моладзі да 21 года, якія ўпершыню шукаюць работу.
Прадугледжана матэрыяльная падтрымка маладых спецыялістаў. Напрыклад, устаноўлены штомесячныя надбаўкі на працягу першых двух гадоў работы ў памеры да 45 працэнтаў ад акладу, а для педагагічных работнікаў, якія прадаўжаюць працаваць на гэтым жа месцы, тэрмін такой выплаты падоўжаны яшчэ на адзін год. Для медыцынскіх, педагагічных, творчых работнікаў, работнікаў культуры, якія заключылі кантракт тэрмінам на 5 гадоў, устаноўлена першачарговае права на прадастаўленне арэнднага жылля.
Ад студатрадаў да валанцёрскага руху
Ігар Петрышэнка адзначае, што Беларусь - практычна адзіная краіна, якая захавала і актыўна развівае студатрадаўскі рух. У 2020 годзе ў больш як 1600 студэнцкіх атрадах было працаўладкавана каля 24 тыс. чалавек.
Значны маштаб набыў валанцёрскі рух. "Пры падтрымцы дзяржавы працуе Рэспубліканскі валанцёрскі цэнтр. Больш як 76 тыс. маладых валанцёраў удзельнічаюць у рэалізацыі розных сацыяльных праектаў, правядзенні маштабных спартыўных спаборніцтваў, культурных мерапрыемстваў рэспубліканскага і міжнароднага ўзроўню", - растлумачвае віцэ-прэм'ер.
Дзяржава актыўна падтрымлівае грамадскія ініцыятывы моладзі. У краіне зарэгістравана больш за 3 тыс. грамадскіх аб'яднанняў, з якіх 382 - маладзёжныя, у тым ліку 43 - дзіцячыя. Праводзяцца маладзёжныя і студэнцкія форумы, форумы працуючай і сельскай моладзі, турыстычныя злёты. З 2015 года рэалізуецца праект "Маладзёжная сталіца Беларусі".
Пры органах улады ёсць маладзёжныя кансультатыўныя і прадстаўнічыя структуры, якія, на думку Ігара Петрышэнкі, з'яўляюцца значным напрамкам развіцця дзяржаўнага і грамадскага партнёрства. У апошнія гады актыўна развіваецца маладзёжны парламентарызм.
На рэспубліканскім узроўні актыўна працуе каардынацыйны савет маладзёжных парламентаў, маладзёжны савет (палата) пры Нацыянальным сходзе, рэгіянальныя маладзёжныя парламенты, саветы, палаты (больш за 40 фарміраванняў).
Увага ўдзяляецца пытанням захавання здароўя моладзі. "Дзяржава ўкладае значныя фінансавыя рэсурсы ў развіццё фізкультуры, спорту і турызму, ствараючы рэальныя магчымасці для захавання здароўя моладзі", - лічыць Ігар Петрышэнка.
У Беларусі больш за 23 тыс. фізкультурна-спартыўных збудаванняў (стадыёны, лядовыя арэны, басейны, спартзалы). Толькі за апошнія пяць гадоў уведзена ў строй больш як 100 аб'ектаў фізкультурна-спартыўнага прызначэння.
БЕЛТА.
