Беларусь і В'етнам звязвае даўняя дружба, якая бярэ свой пачатак яшчэ ў часы існавання СССР. Новы этап у гісторыі двухбаковага ўзаемадзеяння пачаўся ў 1992 годзе, калі краіны падпісалі пагадненне аб устанаўленні дыпламатычных адносін. За гэтыя гады, нягледзячы на геаграфічна аддаленае адзін ад аднаго месцазнаходжанне, дзве дзяржавы сталі не толькі добрымі сябрамі, але і партнёрамі ў гандлёва-эканамічнай, палітычнай і гуманітарнай сферах.
Чым, уласна кажучы, прыцягвае нас В'етнам і чаму мы ўдзяляем гэтай краіне так шмат увагі? Першую скрыпку ў гэтым выпадку, безумоўна, іграе эканамічны фактар. Насельніцтва В'етнама складае амаль 90 млн. чалавек (займаемая тэрыторыя - 331,6 тыс.кв.км). Мала таго, што В'етнам сам па сабе буйны і перспектыўны партнёр, ён з'яўляецца часткай рынку АСЕАН - Асацыяцыі краін Паўднёва-Усходняй Азіі, створанай у 1967 годзе. Цяпер АСЕАН уключае 10 краін.
Як адзначыў у размове з карэспандэнтам БЕЛТА загадчык кафедры міжнародных адносін Акадэміі кіравання пры Прэзідэнце Беларусі доктар палітычных навук Сяргей Кізіма, вялікія надзеі ў супрацоўніцтве ў Паўднёва-Усходняй Азіі наша краіна ўскладае таксама на Інданезію, Малайзію, Камбоджу, Тайланд, Сінгапур і Філіпіны, якія з'яўляюцца членамі АСЕАН. "Таму ўзаемадзеянне з В'етнамам будзе праводзіцца ў кантэксце развіцця адносін з самымі сур'ёзнымі патэнцыяльнымі партнёрамі ў рэгіёне ў цэлым, што можа ў будучым прывесці да больш значнага тавараабароту. Існуючы зачын адносін у Беларусі ў рэгіёне звязаны перш за ўсё з В'етнамам, і, калі ўсе задуманыя праекты будуць паспяхова рэалізоўвацца, ён мае нядрэнныя шанцы стаць галоўным партнёрам", - адзначыў Сяргей Кізіма. Паводле яго слоў, нарошчванне экспарту тавараў на новыя рынкі важна для выхаду на дадатнае сальда таварамі ў знешнім гандлі. А гэта ў сваю чаргу павінна аказаць пазітыўны ўплыў на фінансавую і эканамічную стабільнасць айчыннай эканомікі.
Доктар эканамічных навук, прафесар дэкан факультэта міжнародных эканамічных адносін Беларускага дзяржаўнага эканамічнага ўніверсітэта Галіна Шмарлоўская падкрэсліла, што в'етнамская экспартаарыентаваная эканоміка - адна з тых, што найбольш дынамічна развіваюцца ў свеце. З пачатку 90-х гадоў мінулага стагоддзя рэалізуецца палітыка ператварэння В'етнама ў індустрыяльна развітую краіну з дапамогай замежных інвестыцый. Цяпер эканоміка гэтай краіны ўяўляе сабой магутны гандлёва-прамысловы вузел Паўднёва-Усходняй Азіі (да глабальнага фінансавага крызісу яна расла ў сярэднім на 7-8 працэнтаў у год). Замежныя інвестыцыі садзейнічалі развіццю важнейшых галін прамысловасці - нафтагазавай, вытворчасці цэменту, сталі, электронікі, швейна-тэкстыльных вырабаў, перапрацоўкі сельскагаспадарчай прадукцыі, аўтамабілебудавання, вытворчасці матацыклаў, а таксама паўплывалі на развіццё разнастайных зон - экспартнай вытворчасці, канцэнтраванай прамысловай вытворчасці.
Сучасны В'етнам спрабуе перайсці ад развіцця чыста гандлёвых адносін да больш складаных форм, сярод якіх міжнародная вытворчая кааперацыя, міграцыя капіталу, навукова-тэхнічнае супрацоўніцтва і іншыя.
Галіна Шмарлоўская адзначыла, што на гэтым этапе для Беларусі і В'етнама асабліва важны знешні гандаль. Знешнегандлёвы тавараабарот дзвюх краін у 2012 годзе склаў $184,7 млн. (98,2 працэнта да 2011 года). Аб'ём беларускага экспарту - $156,1 млн. (95 працэнтаў), імпарт в'етнамскіх тавараў у Беларусь - $28,5 млн. (119,8 працэнта). Сальда знешняга гандлю таварамі склалася дадатнае ў памеры $127,6 млн. У студзені - ліпені 2013 года экспарт Беларусі ў В'етнам склаў $90,6 млн. І гэта яшчэ не мяжа.
Паводле слоў Сяргея Кізімы, і беларуская, і в'етнамская эканоміка поўныя патэнцыяльна выгадных праектаў, але адным з ключавых аспектаў заўсёды з'яўляецца пошук фінансаў для іх рэалізацыі. "Гэтаму пытанню ўдзелена асаблівая ўвага, і ў час перагавораў з в'етнамскім прэм'ер-міністрам у маі 2013 года беларускі бок прапанаваў механізмы фінансавай падтрымкі сумесных з В'етнамам кампаній і праектаў. На думку Міхаіла Мясніковіча, гэта дасць магчымасць падвоіць тавараабарот з В'етнамам у бліжэйшыя тры гады", - адзначыў ён.
У якіх айчынных таварах і праектах зацікаўлены за мяжой? Зыходзячы з таго, што В'етнам у многім - аграрная краіна з прамысловасцю, якая яшчэ развіваецца (большасць прамысловых прадпрыемстваў, дарэчы, былі пабудаваны пры садзейнічанні СССР), важнымі артыкуламі экспарту з'яўляюцца калійныя ўгнаенні, машынакамплекты грузавой тэхнікі, кар'ерныя самазвалы, шыны, трактары, падшыпнікі, металапрадукцыя. У сваю чаргу ў Беларусь з В'етнама імпартуюцца сродкі сувязі, офіснае абсталяванне, морапрадукты, рыс, арэхі, абутак, адзенне, натуральны каўчук, перапрацаваныя трапічныя фрукты, чай, спецыі, кава.
Яшчэ адна форма супрацоўніцтва, якая, на думку Галіны Шмарлоўскай, з'яўляецца найбольш перспектыўнай, - вытворчая кааперацыя, што дае магчымасць праз размяшчэнне інвестыцый нарошчваць аб'ёмы гандлю гатовай прадукцыяй, павялічваць занятасць, развіваць рэальны сектар.
Цяпер у В'етнаме працуюць пяць сумесных вытворчасцей, у тым ліку БелОМА, МАЗ. Дзейнічае зборачная вытворчасць аўтамабіляў МАЗ на базе кампаніі "ВЕАМ-Матор" (VEAM-Мotor) - вытворцы сілавых і сельскагаспадарчых машын. Выконваецца кантракт на пастаўку ААТ "МАЗ" у 2013 годзе партыі з 900 машынакамплектаў для пашырэння зборачнай вытворчасці айчыннай тэхнікі.
Разам з тым разглядаецца магчымасць арганізацыі зборкі рухавікоў ММЗ. Мінскі маторны завод і В'етнамская карпарацыя сельскагаспадарчых машын і абсталявання VEAM (завод па вытворчасці рухавікоў Disoco) прапрацоўваюць пытанне арганізацыі ў В'етнаме зборачнай вытворчасці беларускіх дызельных рухавікоў для далейшай устаноўкі на грузавыя аўтамабілі МАЗ, якія збіраюцца на гэтым прадпрыемстве. Мінскія вытворцы і карпарацыя Vinaxuki Motor Corporation разглядаюць варыянты пастаўкі рухавікоў і іх камплектаў для ўстаноўкі на грузавую тэхніку, што збіраецца в'етнамскай карпарацыяй.
Яшчэ адзін важны напрамак - актывізацыя супрацоўніцтва ААТ "БелАЗ" з в'етнамскай вугальна-мінеральнай прамысловай групай "Вінакомін" і карпарацыяй "Апатыт" (VINAAPACO) па пастаўках беларускіх кар'ерных самазвалаў і запчастак да іх. Не менш цікавае стварэнне ў В'етнаме прадпрыемства па вытворчасці беларускай сельскагаспадарчай тэхнікі. В'етнамская кампанія "Меконг машынеры" і РУП "Мінскі трактарны завод", іншыя беларускія вытворцы дамовіліся аб пастаўках у В'етнам і на рынкі суседніх краін трактароў і сельгастэхнікі да 1 тыс. адзінак у год.
У будучым магчыма сумесная работа па вытворчасці матацыклаў і веласіпедаў, выпуску аптычных прыбораў, інсуліну. На тэрыторыі В'етнама могуць быць арганізаваны СП у галіне харчовай прамысловасці, у першую чаргу - для перапрацоўкі малочнай прадукцыі з выкарыстаннем беларускай сыравіны і тэхналогій. "У беларусаў ёсць магчымасць умацаваць свае пазіцыі на рынку малочнай прадукцыі, паколькі прапановы мясцовых сельгасвытворцаў пакуль не могуць задаволіць унутраныя патрэбы насельніцтва", - лічыць Галіна Шмарлоўская.
В'етнам, як вядома, багаты на карысныя выкапні, асабліва на поўначы і паўночным захадзе. Акрамя нафты і прыроднага газу, якія здабываюцца ў басейнах буйнейшых рэк - Меконг і Хонга, у адной з правінцый краіны знаходзіцца буйнейшае на тэрыторыі Паўднёва-Усходняй Азіі радовішча каменнага вугалю. У паўночнай частцы ёсць вялікія запасы апатытаў, паклады жалезнай руды, волава, цынку, вальфраму, рэдказямельных металаў. "Адным з цікавых напрамкаў можа стаць здабыча беларускімі кампаніямі карысных выкапняў на тэрыторыі В'етнама і рэалізацыя аналагічных сумесных праектаў у супрацоўніцтве з в'етнамскімі кампаніямі ў Азіі", - лічыць Сяргей Кізіма. Цяпер ААТ "Белгархімпрам" вядзе перагаворы з в'етнамскай карпарацыяй "Віначэм" па пытаннях удзелу ў праектах абагачэння апатытавых руд у правінцыі Лаа Кай, а таксама здабычы калійнай солі ў Лаосе, з якім В'етнам мяжуе на захадзе.
Не страчвае актуальнасці стварэнне ў В'етнаме сумесных прадпрыемстваў па вытворчасці комплексных угнаенняў з выкарыстаннем беларускай сыравіны. Дасягнута дамоўленасць аб пастаўках у В'етнам у бягучым годзе не менш як 350 тыс.т калійных угнаенняў. У агульным аб'ёме паставак угнаенняў на в'етнамскі рынак Беларуская калійная кампанія займае каля 40 працэнтаў.
На думку Галіны Шмарлоўскай, гэтыя праекты поўнасцю могуць быць рэалізаваны. Гэта падмацоўваецца, па-першае, падпісаннем у рамках сумеснай міжурадавай камісіі па гандлёва-эканамічнаму і навукова-тэхнічнаму супрацоўніцтву эканамічнай праграмы на 2013-2015 гады. Па-другое - прынятай у В'етнаме дзяржпраграмай развіцця аўтамабільнай прамысловасці на 2010-2020 гады (вытворчасць аўтобусаў, лёгкіх і цяжкіх грузавых аўтамабіляў і стварэнне новых магутнасцей для задавальнення ўзрастаючых патрэб мясцовага рынку, ажыццяўленне экспартных паставак з улікам інтэграцыі ў агульны рынак краін АСЕАН і лібералізацыі мытнай палітыкі згодна з патрабаваннямі СГА).
Акрамя актыўнай работы ў гандлёва-эканамічнай сферы, вялікі інтарэс для Беларусі і В'етнама мае ваенна-тэхнічнае супрацоўніцтва. Яно каардынуецца праграмай паміж Дзяржаўным ваенна-прамысловым камітэтам Беларусі і Міністэрствам нацыянальнай абароны В'етнама на 2011-2015 гады. Тут размова ідзе аб рамонце і мадэрнізацыі ўзбраення і ваеннай тэхнікі, сумеснай вытворчасці новых узораў прадукцыі ваеннага прызначэння, абучэнні в'етнамскіх спецыялістаў. Лічыцца перспектыўным пераход ад экспартна-імпартных аперацый да перадачы тэхналогій па вырабу прадукцыі ваеннага прызначэння, прыцягненню новых інавацыйных тэхналогій і распрацовак, арганізацыі сумесных вытворчасцей узбраення і ваеннай тэхнікі, у тым ліку ў інтарэсах трэціх краін.
Таксама Беларусь і В'етнам удзяляюць увагу развіццю інавацыйнай і навукова-тэхнічнай сферы, што каардынуецца выканаўчай праграмай на 2012-2013 гады і ў перспектыве на 2015 год. У тым ліку ў праграме абазначаны стварэнне сумесных цэнтраў у галіне навукова-тэхнічнага супрацоўніцтва, высокатэхналагічных вытворчасцей, перадпраектных навукова-даследчых і доследна-канструктарскіх работ. Калі, напрыклад, гаварыць аб вытворчасці ўгнаенняў, маецца на ўвазе разгляд пытанняў па перапрацоўцы і ўтылізацыі глініста-слаістага шламу, буйнатанажных адходаў гэтай вытворчасці, уключаючы магчымасць вырабу доследных партый мінугнаенняў пад пэўныя віды сельскагаспадарчых культур.
У 2012 годзе ў рамках праграмы выконваліся пяць навукова-тэхнічных праектаў. На базе Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта створаны Беларуска-в'етнамскі інавацыйна-адукацыйны цэнтр. Па лініі цэнтра чатыры доўгатэрміновыя навукова-тэхнічныя праекты БДУ ўжо атрымалі падтрымку в'етнамскіх партнёраў.
Сярод перспектыў для дзвюх краін Галіна Шмарлоўская абазначыла далейшае паглыбленне гандлёва-эканамічных адносін за кошт пашырэння асартыменту прадстаўленых в'етнамскім заказчыкам тэхналогій, напрыклад паскарэнне тэхнічнага аснашчэння аграпрамысловага сектара В'етнама. Асаблівы інтарэс у доўгатэрміновай перспектыве, на яе думку, мае размяшчэнне капіталу айчынных прадпрыемстваў на тэрыторыі В'етнама, што звязана з яго членствам у АСEAH, дзе выкарыстоўваецца эфектыўны механізм функцыянавання зоны свабоднага гандлю і зоны інвестыцый.
Галіна Шмарлоўская ўпэўнена, што Беларусь можа садзейнічаць дасягненню стратэгічнай мэты В'етнама - стварэнню сучасных вытворчасцей, выхаду на сусветны рынак з канкурэнтаздольнай прадукцыяй. Акрамя таго, дадатковыя магчымасці для паглыблення ўзаемаадносін, у тым ліку для Беларусі, адкрыюцца пасля заключэння пагаднення аб зоне свабоднага гандлю паміж дзяржавамі - членамі Мытнага саюза/АЭП і В'етнамам, перагаворы аб якой вядуцца з 2012 года, паколькі гэта забяспечыць свабоднае перамяшчэнне тавараў і інвестыцый, спрашчэнне тэхнічных рэгламентаў і санітарнага кантролю. Але галоўнае - гэта дасць магчымасць краінам АЭП праз В'етнам дыверсіфікаваць экспарт прадукцыі і выйсці на рынкі суседніх краін - Лаоса, Камбоджы, Тайланда і іншых дзяржаў, уваходзячых у Асацыяцыю краін Паўднёва-Усходняй Азіі, якія ўтвараюць зону свабоднага гандлю ў гэтым рэгіёне. У сваю чаргу В'етнаму, а значыць, і краінам Паўднёва-Усходняй Азіі гэта дасць магчымасць пашырыць узаемасувязі з краінамі МС і ЕС.
Чым, уласна кажучы, прыцягвае нас В'етнам і чаму мы ўдзяляем гэтай краіне так шмат увагі? Першую скрыпку ў гэтым выпадку, безумоўна, іграе эканамічны фактар. Насельніцтва В'етнама складае амаль 90 млн. чалавек (займаемая тэрыторыя - 331,6 тыс.кв.км). Мала таго, што В'етнам сам па сабе буйны і перспектыўны партнёр, ён з'яўляецца часткай рынку АСЕАН - Асацыяцыі краін Паўднёва-Усходняй Азіі, створанай у 1967 годзе. Цяпер АСЕАН уключае 10 краін.
Як адзначыў у размове з карэспандэнтам БЕЛТА загадчык кафедры міжнародных адносін Акадэміі кіравання пры Прэзідэнце Беларусі доктар палітычных навук Сяргей Кізіма, вялікія надзеі ў супрацоўніцтве ў Паўднёва-Усходняй Азіі наша краіна ўскладае таксама на Інданезію, Малайзію, Камбоджу, Тайланд, Сінгапур і Філіпіны, якія з'яўляюцца членамі АСЕАН. "Таму ўзаемадзеянне з В'етнамам будзе праводзіцца ў кантэксце развіцця адносін з самымі сур'ёзнымі патэнцыяльнымі партнёрамі ў рэгіёне ў цэлым, што можа ў будучым прывесці да больш значнага тавараабароту. Існуючы зачын адносін у Беларусі ў рэгіёне звязаны перш за ўсё з В'етнамам, і, калі ўсе задуманыя праекты будуць паспяхова рэалізоўвацца, ён мае нядрэнныя шанцы стаць галоўным партнёрам", - адзначыў Сяргей Кізіма. Паводле яго слоў, нарошчванне экспарту тавараў на новыя рынкі важна для выхаду на дадатнае сальда таварамі ў знешнім гандлі. А гэта ў сваю чаргу павінна аказаць пазітыўны ўплыў на фінансавую і эканамічную стабільнасць айчыннай эканомікі.
Доктар эканамічных навук, прафесар дэкан факультэта міжнародных эканамічных адносін Беларускага дзяржаўнага эканамічнага ўніверсітэта Галіна Шмарлоўская падкрэсліла, што в'етнамская экспартаарыентаваная эканоміка - адна з тых, што найбольш дынамічна развіваюцца ў свеце. З пачатку 90-х гадоў мінулага стагоддзя рэалізуецца палітыка ператварэння В'етнама ў індустрыяльна развітую краіну з дапамогай замежных інвестыцый. Цяпер эканоміка гэтай краіны ўяўляе сабой магутны гандлёва-прамысловы вузел Паўднёва-Усходняй Азіі (да глабальнага фінансавага крызісу яна расла ў сярэднім на 7-8 працэнтаў у год). Замежныя інвестыцыі садзейнічалі развіццю важнейшых галін прамысловасці - нафтагазавай, вытворчасці цэменту, сталі, электронікі, швейна-тэкстыльных вырабаў, перапрацоўкі сельскагаспадарчай прадукцыі, аўтамабілебудавання, вытворчасці матацыклаў, а таксама паўплывалі на развіццё разнастайных зон - экспартнай вытворчасці, канцэнтраванай прамысловай вытворчасці.
Сучасны В'етнам спрабуе перайсці ад развіцця чыста гандлёвых адносін да больш складаных форм, сярод якіх міжнародная вытворчая кааперацыя, міграцыя капіталу, навукова-тэхнічнае супрацоўніцтва і іншыя.
Галіна Шмарлоўская адзначыла, што на гэтым этапе для Беларусі і В'етнама асабліва важны знешні гандаль. Знешнегандлёвы тавараабарот дзвюх краін у 2012 годзе склаў $184,7 млн. (98,2 працэнта да 2011 года). Аб'ём беларускага экспарту - $156,1 млн. (95 працэнтаў), імпарт в'етнамскіх тавараў у Беларусь - $28,5 млн. (119,8 працэнта). Сальда знешняга гандлю таварамі склалася дадатнае ў памеры $127,6 млн. У студзені - ліпені 2013 года экспарт Беларусі ў В'етнам склаў $90,6 млн. І гэта яшчэ не мяжа.
Паводле слоў Сяргея Кізімы, і беларуская, і в'етнамская эканоміка поўныя патэнцыяльна выгадных праектаў, але адным з ключавых аспектаў заўсёды з'яўляецца пошук фінансаў для іх рэалізацыі. "Гэтаму пытанню ўдзелена асаблівая ўвага, і ў час перагавораў з в'етнамскім прэм'ер-міністрам у маі 2013 года беларускі бок прапанаваў механізмы фінансавай падтрымкі сумесных з В'етнамам кампаній і праектаў. На думку Міхаіла Мясніковіча, гэта дасць магчымасць падвоіць тавараабарот з В'етнамам у бліжэйшыя тры гады", - адзначыў ён.
У якіх айчынных таварах і праектах зацікаўлены за мяжой? Зыходзячы з таго, што В'етнам у многім - аграрная краіна з прамысловасцю, якая яшчэ развіваецца (большасць прамысловых прадпрыемстваў, дарэчы, былі пабудаваны пры садзейнічанні СССР), важнымі артыкуламі экспарту з'яўляюцца калійныя ўгнаенні, машынакамплекты грузавой тэхнікі, кар'ерныя самазвалы, шыны, трактары, падшыпнікі, металапрадукцыя. У сваю чаргу ў Беларусь з В'етнама імпартуюцца сродкі сувязі, офіснае абсталяванне, морапрадукты, рыс, арэхі, абутак, адзенне, натуральны каўчук, перапрацаваныя трапічныя фрукты, чай, спецыі, кава.
Яшчэ адна форма супрацоўніцтва, якая, на думку Галіны Шмарлоўскай, з'яўляецца найбольш перспектыўнай, - вытворчая кааперацыя, што дае магчымасць праз размяшчэнне інвестыцый нарошчваць аб'ёмы гандлю гатовай прадукцыяй, павялічваць занятасць, развіваць рэальны сектар.
Цяпер у В'етнаме працуюць пяць сумесных вытворчасцей, у тым ліку БелОМА, МАЗ. Дзейнічае зборачная вытворчасць аўтамабіляў МАЗ на базе кампаніі "ВЕАМ-Матор" (VEAM-Мotor) - вытворцы сілавых і сельскагаспадарчых машын. Выконваецца кантракт на пастаўку ААТ "МАЗ" у 2013 годзе партыі з 900 машынакамплектаў для пашырэння зборачнай вытворчасці айчыннай тэхнікі.
Разам з тым разглядаецца магчымасць арганізацыі зборкі рухавікоў ММЗ. Мінскі маторны завод і В'етнамская карпарацыя сельскагаспадарчых машын і абсталявання VEAM (завод па вытворчасці рухавікоў Disoco) прапрацоўваюць пытанне арганізацыі ў В'етнаме зборачнай вытворчасці беларускіх дызельных рухавікоў для далейшай устаноўкі на грузавыя аўтамабілі МАЗ, якія збіраюцца на гэтым прадпрыемстве. Мінскія вытворцы і карпарацыя Vinaxuki Motor Corporation разглядаюць варыянты пастаўкі рухавікоў і іх камплектаў для ўстаноўкі на грузавую тэхніку, што збіраецца в'етнамскай карпарацыяй.
Яшчэ адзін важны напрамак - актывізацыя супрацоўніцтва ААТ "БелАЗ" з в'етнамскай вугальна-мінеральнай прамысловай групай "Вінакомін" і карпарацыяй "Апатыт" (VINAAPACO) па пастаўках беларускіх кар'ерных самазвалаў і запчастак да іх. Не менш цікавае стварэнне ў В'етнаме прадпрыемства па вытворчасці беларускай сельскагаспадарчай тэхнікі. В'етнамская кампанія "Меконг машынеры" і РУП "Мінскі трактарны завод", іншыя беларускія вытворцы дамовіліся аб пастаўках у В'етнам і на рынкі суседніх краін трактароў і сельгастэхнікі да 1 тыс. адзінак у год.
У будучым магчыма сумесная работа па вытворчасці матацыклаў і веласіпедаў, выпуску аптычных прыбораў, інсуліну. На тэрыторыі В'етнама могуць быць арганізаваны СП у галіне харчовай прамысловасці, у першую чаргу - для перапрацоўкі малочнай прадукцыі з выкарыстаннем беларускай сыравіны і тэхналогій. "У беларусаў ёсць магчымасць умацаваць свае пазіцыі на рынку малочнай прадукцыі, паколькі прапановы мясцовых сельгасвытворцаў пакуль не могуць задаволіць унутраныя патрэбы насельніцтва", - лічыць Галіна Шмарлоўская.
В'етнам, як вядома, багаты на карысныя выкапні, асабліва на поўначы і паўночным захадзе. Акрамя нафты і прыроднага газу, якія здабываюцца ў басейнах буйнейшых рэк - Меконг і Хонга, у адной з правінцый краіны знаходзіцца буйнейшае на тэрыторыі Паўднёва-Усходняй Азіі радовішча каменнага вугалю. У паўночнай частцы ёсць вялікія запасы апатытаў, паклады жалезнай руды, волава, цынку, вальфраму, рэдказямельных металаў. "Адным з цікавых напрамкаў можа стаць здабыча беларускімі кампаніямі карысных выкапняў на тэрыторыі В'етнама і рэалізацыя аналагічных сумесных праектаў у супрацоўніцтве з в'етнамскімі кампаніямі ў Азіі", - лічыць Сяргей Кізіма. Цяпер ААТ "Белгархімпрам" вядзе перагаворы з в'етнамскай карпарацыяй "Віначэм" па пытаннях удзелу ў праектах абагачэння апатытавых руд у правінцыі Лаа Кай, а таксама здабычы калійнай солі ў Лаосе, з якім В'етнам мяжуе на захадзе.
Не страчвае актуальнасці стварэнне ў В'етнаме сумесных прадпрыемстваў па вытворчасці комплексных угнаенняў з выкарыстаннем беларускай сыравіны. Дасягнута дамоўленасць аб пастаўках у В'етнам у бягучым годзе не менш як 350 тыс.т калійных угнаенняў. У агульным аб'ёме паставак угнаенняў на в'етнамскі рынак Беларуская калійная кампанія займае каля 40 працэнтаў.
На думку Галіны Шмарлоўскай, гэтыя праекты поўнасцю могуць быць рэалізаваны. Гэта падмацоўваецца, па-першае, падпісаннем у рамках сумеснай міжурадавай камісіі па гандлёва-эканамічнаму і навукова-тэхнічнаму супрацоўніцтву эканамічнай праграмы на 2013-2015 гады. Па-другое - прынятай у В'етнаме дзяржпраграмай развіцця аўтамабільнай прамысловасці на 2010-2020 гады (вытворчасць аўтобусаў, лёгкіх і цяжкіх грузавых аўтамабіляў і стварэнне новых магутнасцей для задавальнення ўзрастаючых патрэб мясцовага рынку, ажыццяўленне экспартных паставак з улікам інтэграцыі ў агульны рынак краін АСЕАН і лібералізацыі мытнай палітыкі згодна з патрабаваннямі СГА).
Акрамя актыўнай работы ў гандлёва-эканамічнай сферы, вялікі інтарэс для Беларусі і В'етнама мае ваенна-тэхнічнае супрацоўніцтва. Яно каардынуецца праграмай паміж Дзяржаўным ваенна-прамысловым камітэтам Беларусі і Міністэрствам нацыянальнай абароны В'етнама на 2011-2015 гады. Тут размова ідзе аб рамонце і мадэрнізацыі ўзбраення і ваеннай тэхнікі, сумеснай вытворчасці новых узораў прадукцыі ваеннага прызначэння, абучэнні в'етнамскіх спецыялістаў. Лічыцца перспектыўным пераход ад экспартна-імпартных аперацый да перадачы тэхналогій па вырабу прадукцыі ваеннага прызначэння, прыцягненню новых інавацыйных тэхналогій і распрацовак, арганізацыі сумесных вытворчасцей узбраення і ваеннай тэхнікі, у тым ліку ў інтарэсах трэціх краін.
Таксама Беларусь і В'етнам удзяляюць увагу развіццю інавацыйнай і навукова-тэхнічнай сферы, што каардынуецца выканаўчай праграмай на 2012-2013 гады і ў перспектыве на 2015 год. У тым ліку ў праграме абазначаны стварэнне сумесных цэнтраў у галіне навукова-тэхнічнага супрацоўніцтва, высокатэхналагічных вытворчасцей, перадпраектных навукова-даследчых і доследна-канструктарскіх работ. Калі, напрыклад, гаварыць аб вытворчасці ўгнаенняў, маецца на ўвазе разгляд пытанняў па перапрацоўцы і ўтылізацыі глініста-слаістага шламу, буйнатанажных адходаў гэтай вытворчасці, уключаючы магчымасць вырабу доследных партый мінугнаенняў пад пэўныя віды сельскагаспадарчых культур.
У 2012 годзе ў рамках праграмы выконваліся пяць навукова-тэхнічных праектаў. На базе Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта створаны Беларуска-в'етнамскі інавацыйна-адукацыйны цэнтр. Па лініі цэнтра чатыры доўгатэрміновыя навукова-тэхнічныя праекты БДУ ўжо атрымалі падтрымку в'етнамскіх партнёраў.
Сярод перспектыў для дзвюх краін Галіна Шмарлоўская абазначыла далейшае паглыбленне гандлёва-эканамічных адносін за кошт пашырэння асартыменту прадстаўленых в'етнамскім заказчыкам тэхналогій, напрыклад паскарэнне тэхнічнага аснашчэння аграпрамысловага сектара В'етнама. Асаблівы інтарэс у доўгатэрміновай перспектыве, на яе думку, мае размяшчэнне капіталу айчынных прадпрыемстваў на тэрыторыі В'етнама, што звязана з яго членствам у АСEAH, дзе выкарыстоўваецца эфектыўны механізм функцыянавання зоны свабоднага гандлю і зоны інвестыцый.
Галіна Шмарлоўская ўпэўнена, што Беларусь можа садзейнічаць дасягненню стратэгічнай мэты В'етнама - стварэнню сучасных вытворчасцей, выхаду на сусветны рынак з канкурэнтаздольнай прадукцыяй. Акрамя таго, дадатковыя магчымасці для паглыблення ўзаемаадносін, у тым ліку для Беларусі, адкрыюцца пасля заключэння пагаднення аб зоне свабоднага гандлю паміж дзяржавамі - членамі Мытнага саюза/АЭП і В'етнамам, перагаворы аб якой вядуцца з 2012 года, паколькі гэта забяспечыць свабоднае перамяшчэнне тавараў і інвестыцый, спрашчэнне тэхнічных рэгламентаў і санітарнага кантролю. Але галоўнае - гэта дасць магчымасць краінам АЭП праз В'етнам дыверсіфікаваць экспарт прадукцыі і выйсці на рынкі суседніх краін - Лаоса, Камбоджы, Тайланда і іншых дзяржаў, уваходзячых у Асацыяцыю краін Паўднёва-Усходняй Азіі, якія ўтвараюць зону свабоднага гандлю ў гэтым рэгіёне. У сваю чаргу В'етнаму, а значыць, і краінам Паўднёва-Усходняй Азіі гэта дасць магчымасць пашырыць узаемасувязі з краінамі МС і ЕС.
