Па запрашэнні кіраўніцтва Аб'яднаных Арабскіх Эміратаў і Прэзідэнта Зімбабвэ кіраўнік беларускай дзяржавы Аляксандр Лукашэнка наведаў гэтыя краіны з дзяржаўным візітам і правёў шэраг плённых сустрэч і перагавораў. Дасягнуты дамоўленасці па дзясятках розных напрамкаў. Аб перспектывах далейшага супрацоўніцтва з краінамі Афрыкі і Блізкага Усходу, а таксама аб іншых цікавых Беларусі рэгіёнах расказаў загадчык сектара эканомікі замежных краін Інстытута эканомікі Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі Павел Швядко.
Перспектывы Беларусі на рынку Афрыкі
Паводле слоў Паўла Швядко, на працягу мінулага дзесяцігоддзя эканоміка Афрыкі расла даволі высокімі тэмпамі, нягледзячы на сусветны фінансавы крызіс. "Краіны Афрыкі ўяўляюць сабой асяродак каласальнага эканамічнага патэнцыялу, звязанага з вялікімі запасамі карысных выкапняў, наяўнасцю працоўных рэсурсаў, магчымасцю развіцця і нарошчвання аб'ёмаў выпуску прадукцыі. Хуткімі тэмпамі павялічваецца сярэдні клас, што стварае новы ёмісты спажывецкі рынак, у тым ліку і для экспарту беларускіх тавараў і паслуг", - адзначыў ён.
Рэалізуемыя некаторымі афрыканскімі краінамі вялікія індустрыяльныя праекты і інфраструктурныя праграмы, такія як, напрыклад, у Зімбабвэ, пры адпаведнай падтрымцы з боку кіраўніцтва гэтай краіны павінны стаць патэнцыяльнымі аб'ектамі прыкладання ведаў, тэхналогій і вопыту беларускіх кампаній, у тым ліку ў сферы вытворчасці і перапрацоўкі сельскагаспадарчай сыравіны, жыллёвага будаўніцтва, грамадскай бяспекі, транспарту і інфармацыйных тэхналогій. "Зімбабвэ гатова прадаставіць на ўзаемавыгадных умовах беларускім кампаніям доступ да сваіх нетраў і размясціць на сваёй тэрыторыі сумесныя вытворчасці, прадукцыя якіх у перспектыве павінна будзе экспартавацца ў сумежныя дзяржавы", - расказаў эксперт.
Развіццё гандлёва-эканамічных адносін з краінамі Афрыканскага кантынента адкрывае вялікія магчымасці беларускім кампаніям для сумеснай здабычы або закупкі мінеральных рэсурсаў, карысных выкапняў, а таксама прамога імпарту прадукцыі трапічнага земляробства, фруктаў і агародніны. "Гэту прадукцыю Беларусі даводзіцца набываць пераважна ў замежных пасрэднікаў, што нязменна ўплывае на цану. Пастаўка ў Афрыку сельскагаспадарчай тэхнікі, мінеральных угнаенняў, прадукцыі машынабудавання, сінтэтычнага валакна, пнеўматычных шын, прадуктаў харчавання, узбраення і іншага павінна садзейнічаць далейшай дыверсіфікацыі і нарошчванню аб'ёмаў беларускай прадукцыі, якая добра зарэкамендавала сябе на міжнародных рынках", - упэўнены эксперт.
Аднак для многіх патэнцыяльных беларускіх экспарцёраў афрыканскі рынак з'яўляецца малавядомым. "Не ўсе беларускія кампаніі маюць дастатковы вопыт эфектыўнай работы на ім. Таму важная роля ў прасоўванні нацыянальнай прадукцыі на сусветны рынак у цэлым і на афрыканскі ў прыватнасці ўскладзена на дзяржаву. У сувязі з уведзенымі ў адносінах да Беларусі эканамічнымі санкцыямі неабходна ў поўнай меры скарыстацца ўсімі дасягнутымі дамоўленасцямі ў ходзе візіту Прэзідэнта ў Зімбабвэ", - сказаў Павел Швядко.
Супрацоўніцтва з краінамі Блізкага Усходу
Краіны Блізкага Усходу з'яўляюцца неад'емнай часткай азіяцкага рынку, які імкліва развіваецца і становіцца глабальным эканамічным цэнтрам. Гэты рынак мае вялікія і разнастайныя запасы рэсурсаў, вялікі гандлёвы патэнцыял і стратэгічныя магчымасці для далейшага росту. Гэта адкрывае шырокія перспектывы для беларускіх экспарцёраў.
Нягледзячы на невялікую ёмістасць рынку, ААЭ прапануюць усім зацікаўленым беларускім кампаніям перспектывы для супрацоўніцтва ў здабыўной галіне, энергетыцы, будаўніцтве, абароне і забеспячэнні бяспекі, ахове здароўя, транспарце. "З-за адсутнасці належных умоў для вядзення сельскай гаспадаркі 70 працэнтаў ад усіх патрэб у прадуктах харчавання задавольваецца за кошт імпарту. ААЭ трацяць значныя сродкі на прадукты харчавання. Рост даходаў насельніцтва ў спалучэнні з высокай залежнасцю ад імпарту адкрывае вялікія магчымасці для беларускіх пастаўшчыкоў прадуктаў харчавання і напіткаў, асабліва ў сектары высакаякасных апрацаваных харчовых прадуктаў. Найбольш запатрабаванымі катэгорыямі харчовых тавараў лічацца ахалоджаныя і гатовыя да ўжывання прадукты, хлебабулачныя і кандытарскія вырабы, малочныя прадукты, паўфабрыкаты, кансерваваныя і замарожныя прадукты, безалкагольныя напіткі і араматызаваная вада. З-за дэфіцыту прэснай вады ў рэгіёне ААЭ ўваходзяць у лік буйнейшых спажыўцоў бутэляванай пітной вады", - расказаў Павел Швядко.
Асаблівы попыт існуе на сістэмы відэанагляду, інфрачырвоныя і цеплавыя камеры, сістэмы маўленчага і аварыйнага апавяшчэння, мультысэнсарныя камеры, сістэмы кіравання ідэнтыфікацыяй, ахоўныя патрульныя робаты і беспілотнікі, радарныя сістэмы, абсталяванне для забеспячэння проціпажарнай бяспекі, устройствы для кантролю перыметра і кантролю доступу.
Паводле слоў эксперта, у сувязі з ліберальнымі гандлёвымі рэжымамі і развітой транспартна-лагістычнай інфраструктурай ААЭ значная доля ўвозімай прадукцыі ў далейшым рээкспартуецца ў краіны Азіі і Афрыкі. "Многія імпарцёры ў Амане, Катары, Бахрэйне і Кувейце набываюць тавары праз ААЭ, паколькі аб'ёмы заказаў з гэтых краін часта меншыя за мінімальныя патрэбуемыя пастаўшчыкамі. Такім чынам, кантэйнерныя грузы, адпраўленыя ў ААЭ, могуць быць разбіты на меншыя партыі для транспарціроўкі ў іншыя краіны", - канстатаваў эканаміст.
Іншыя рэгіёны для развіцця гандлёва-эканамічнага супрацоўніцтва
Міжнародны гандаль застаецца важным складнікам функцыянавання не толькі кожнай асобнай краіны, але і ўсёй сістэмы міжнародных эканамічных адносін у цэлым. "Ніводная дзяржава, у тым ліку і Рэспубліка Беларусь, не здольна паспяхова развівацца без выбудоўвання эфектыўнай сеткі знешнегандлёвых сувязей з іншымі краінамі. Гэты працэс становіцца асабліва актуальным з улікам імклівых змяненняў геапалітычнай абстаноўкі ў свеце, абвастрэння глабальнай канкурэнцыі, узмацнення пратэкцыянізму і правядзення дыскрымінацыйнай санкцыйнай палітыкі Захаду ў адносінах да многіх краін. Гэтым тлумачыцца і ўзмацненне барацьбы асобных дзяржаў за эканамічны ўплыў на Афрыканскім кантыненце. Міжнародныя эксперты сцвярджаюць, што цяпер ідзе новая "схватка за Афрыку", асноўнымі ігракамі якой з'яўляюцца Кітай, ЕС (як блок дзяржаў і паасобку), ЗША, Індыя, Расійская Федэрацыя. Зацікаўлены ў нарошчванні ўзаемадзеяння з Афрыкай і Бразілія, Турцыя, Іран, Паўднёвая Карэя і Японія", - расказаў Павел Швядко. Такая сітуацыя патрабуе рашучых мер па актывізацыі знешнеэканамічнай дзейнасці: як пашырэння паставак беларускіх тавараў на ўжо традыцыйныя рынкі, так і выхаду на новыя перспектыўныя рынкі краін Азіі, Афрыкі і Лацінскай Амерыкі.
У цэлым перспектыўныя магчымасці для развіцця ўзаемавыгадных гандлёва-эканамічных адносін для беларускіх вытворцаў ёсць ва ўсіх рэгіёнах свету без выключэння, асабліва ў такіх сектарах, як інфраструктура, ахова здароўя, сельская гаспадарка і харчаванне, абарона і бяспека, транспартныя сродкі, тэлекамунікацыйныя тэхналогіі, падкрэсліў эканаміст.
"Хацелася б асабліва адзначыць краіны Лацінскай Амерыкі і Карыбскага басейна, нягледзячы на тое, што рэгіён сур'ёзна пацярпеў ад пандэміі COVID-19. Мелі месца высокія паказчыкі захваральнасці і смяротнасці сярод насельніцтва, назіраўся рэзкі эканамічны спад, урады многіх дзяржаў ЛАКБ імкнуцца ажывіць сваю нацыянальную прамысловасць і сканцэнтравацца на звязанай з ёю сельскагаспадарчай галіне, - расказаў эксперт. - Фарміраванне больш спрыяльнай цэнавай кан'юнктуры падштурхоўвае мясцовы сельскагаспадарчы сектар актыўней інвесціраваць у новае абсталяванне. Расце попыт на інавацыйныя тэхналагічныя рашэнні ў галіне сельгасвытворчасці, земляробства і мадэрнізацыі малочнай прамысловасці. Для краін, дзе выкарыстанне сучасных сельскагаспадарчых тэхналогій у цэлым абмежавана, найбольш перспектыўнымі для гандлю пазіцыямі становяцца новыя і былыя ва ўжыванні сельскагаспадарчыя машыны і абсталяванне. Некаторыя малыя карыбскія дзяржавы маюць патрэбу ў сучасным лабараторным абсталяванні для тэсціравання і пацвярджэння харчовай каштоўнасці прадуктаў харчавання, фруктаў, агародніны. Цяпер мясцовыя вытворцы адпраўляюць сваю прадукцыю ў іншыя краіны для праверкі харчовай каштоўнасці і саставу".
Паводле слоў Паўла Швядко, электрамабілі могуць таксама стаць перспектыўным напрамкам супрацоўніцтва з рознымі краінамі, асабліва ў сферы грамадскага транспарту. "Яны павінны валодаць неабходнай магутнасцю, як для эксплуатацыі іх на раўніннай мясцовасці, так і горнай. Напрыклад, мясцовыя аператары грамадскага транспарту ў Аргенціне і Бразіліі рэгулярна абнаўляюць свой аўтапарк і разглядаюць магчымасць набыцця электрычных аўтобусаў, што дазволіць гарадам эканоміць на вельмі дарагім паліве і мінімізаваць забруджванне паветра. Акрамя таго, дынамічнае развіццё дэманструе галіна сродкаў забеспячэння бяспекі, назіраецца попыт на сістэмы грамадскай і асабістай бяспекі. Магчымасці для перспектыўнага супрацоўніцтва для беларускіх прадпрыемстваў існуюць і па гэтым напрамку знешнегандлёвай дзейнасці", - рэзюмаваў эканаміст.
БЕЛТА.
