Мінск - адзін з самых хуткарослых гарадоў Беларусі, і разам з новымі раёнамі жылой забудовы тут паскоранымі тэмпамі ўзводзяцца новыя дашкольныя і школьныя ўстановы. Менавіта сталіца часцей за ўсё задае тон у развіцці і ўкараненні розных ноу-хау ў адукацыйны працэс. У пачатку новага навучальнага года карэспандэнты БЕЛТА пацікавіліся ў камітэце па адукацыі Мінгарвыканкама, як сталіцы ўдаецца спраўляцца са сваімі задачамі ў гэтай сферы і падаваць прыклад, фарміруючы прэстыж прафесіі настаўніка.
Мільёны на новыя школы і сады
У 2019 годзе па інвестыцыйнай праграме Мінска на праектаванне, будаўніцтва і рэканструкцыю аб'ектаў адукацыі накіравана Br89,7 млн. У студзені была ўведзена ў эксплуатацыю дашкольная ўстанова на 230 месцаў у Маскоўскім раёне па вул. Я.Чачота, 34. З 1 верасня сетка ўстаноў агульнай сярэдняй адукацыі сталіцы прырасла на дзве школы-новабудоўлі: у Фрунзенскім раёне адкрылася сярэдняя школа нумар 2 на 1020 месцаў па вул. Семянякі, 38, у Першамайскім - сярэдняя школа нумар 93 на 792 месцы па вул. Герояў 120-й дывізіі, 27а.
У верасні таксама запланавана адкрыццё дзіцячага сада на 230 месцаў у Кастрычніцкім раёне па вул. Аэрадромнай, 32а - у шматфункцыянальным комплексе "Мінск-Мір". З зачынам на будучае вядуцца работы па будаўніцтве будынкаў пяці ўстаноў дашкольнай адукацыі (па адной у Маскоўскім, Фрунзенскім і Цэнтральным раёнах, дзвюх - у Першамайскім раёне) і адной сярэдняй школы на 1020 месцаў у Фрунзенскім раёне сталіцы (мікрараён Каменная Горка - 3). Усе гэтыя аб'екты плануецца ўвесці ў эксплуатацыю ў 2020 годзе.
Усяго ж па даручэнні кіраўніка дзяржавы ў сталіцы на працягу пяці гадоў плануецца пабудаваць 7 школ і 20 дзіцячых садоў. Першыя разлічаны ў агульнай колькасці на 7 361 дзіця, другія змогуць наведваць 4 410 малышоў.
Як адзначаюць спецыялісты, месцаў ва ўстановах дашкольнай адукацыі дастаткова для ўсіх, хто мае патрэбу (а ў гэтым годзе ў сталічныя дзіцячыя сады прыйшлі больш за 102 тыс. выхаванцаў), вось толькі не заўсёды дзіцячы сад знаходзіцца ў крокавай даступнасці ад дома. Таму бацькі адмаўляюцца ад прапанаванага месца, але ў базе даных застаюцца. Дадатковую напружанасць ствараюць жыхары Мінскага раёна, многія з якіх таксама імкнуцца аддаць сваіх дзяцей у сталічныя дашкольныя ўстановы. Будаўніцтва новых дзіцячых садоў павінна вырашыць гэтыя праблемы.
Больш беларускай мовы
Апошнім часам у сталіцы павялічваецца цікавасць да адукацыі на беларускай мове, хоць выкладанне "на мове" ўсё яшчэ ў большай ступені распаўсюджана ў рэгіёнах, сельскай мясцовасці.
У бягучым навучальным годзе ў 15 установах Мінска ёсць класы з беларускай мовай навучання. Як удакладнілі ў камітэце, у гімназіях нумар 4, 9, 14, 23 і 28 адукацыйны працэс поўнасцю вядзецца на беларускай, у сярэдніх школах нумар 60, 72, 190, 56, 96, 128, 151, 199, 35, пачатковай школе нумар 112 - у асобных класах.
Набіраюць папулярнасць і "беларускамоўныя" групы ў дзіцячых садах. Калі ў 2017/2018 навучальным годзе іх налічвалася 141, то ў 2018/2019-м было ўжо 144, а ў бягучым установы дашкольнай адукацыі запланавалі адкрыццё 148 груп. Такі рост звязаны з запатрабаваннем бацькоў. Нагадаем, што з мінулага года ўпраўленням адукацыі рэкамендавана пры пастаноўцы на ўлік дзяцей, якіх бацькі плануюць аддаць у дзіцячыя сады, адзначаць, на якой мове яны хацелі б адукацыю для свайго дзіцяці.
Для заняткаў з дашкалятамі распрацавана неабходная дакументацыя (навучальныя планы, методыкі, праграмы) на беларускай мове, хрэстаматыя для дзяцей перагледжана з упорам на беларускіх аўтараў.
Прэстыж прафесіі
З 2000 года ў сталіцы праводзіцца штогадовы конкурс "Вопыт і ініцыятыва педагогаў - рэсурс адукацыі сталіцы" на прысуджэнне прэмій і грантаў Мінгарвыканкама (усяго прысуджваюцца 50 персанальных прэмій у памеры 50 базавых велічынь кожная і 50 грантаў па 40 базавых велічынь). І кожны раз педработнікі знаходзяць, чым здзівіць журы і калег, дзелячыся сваімі інавацыйнымі адукацыйнымі праектамі. Самыя эфектыўныя тэхналогіі паступова ўкараняюцца ў практыку іншых устаноў сталіцы.
"Маладых педагогаў, каб яны развіваліся і не гублялі цікавасці да прафесіі, прыцягваюць да мерапрыемстваў штогадовага Мінскага маладзёжнага фестывалю педагагічных ідэй і рашэнняў. Яго ўдзельнікамі былі педагогі з устаноў адукацыі ўсіх раёнаў сталіцы, Віцебскай, Гомельскай, Гродзенскай, Брэсцкай, Магілёўскай, Мінскай абласцей, а таксама Масквы і Маскоўскай вобласці, Кранштата, Санкт-Пецярбурга, Тамбова, Волагды, Смаленска і Кіева. На фестывалі праводзяцца навукова-практычныя канферэнцыі, круглыя сталы, дыскусіі, трэнінгі, майстар-класы і ўрокі для дарослых, якія знаёмяць моладзь з інавацыйным вопытам работы ўдзельнікаў конкурсу "Настаўнік года Рэспублікі Беларусь", клуба настаўнікаў горада Мінска "Вялікі перапынак", педагогаў-наватараў з Беларусі і Расіі. У горадзе працуюць і школы маладых педагогаў, праводзяцца пасяджэнні студыі прафесійнага ўдасканалення маладых педагогаў "РОСТ" і г.д.", - адзначылі ў камітэце па адукацыі.
На самарэалізацыю педагогаў, падтрымку іх прафесійных ініцыятыў нацэлены і гарадскія конкурсы прафмайстэрства "Сталічны настаўнік - сталічнай адукацыі", "Лепшая ўстанова адукацыі", "Панарама інавацыйнай адукацыйнай практыкі "Акадэмія урока". Пры гэтым усё часцей упор робіцца на публічным прадстаўленні вопыту работы. Напрыклад , у гэтым годзе на 28 аўтарскіх уроках удзельнікаў конкурсу "Панарама інавацыйнай адукацыйнай практыкі "Акадэмія ўрока" прысутнічалі больш за 2 тыс. педагагічных работнікаў сталіцы.
Піяр для ліцэяў і каледжаў
Асабліва важная роля мерапрыемстваў па папулярызацыі прафесійна-тэхнічнай адукацыі. У час Дзён адкрытых дзвярэй у ліцэях і каледжах у першым паўгоддзі наведвальнікі ўдзельнічалі ў майстар-класах і квестах, ацэньвалі творы навучэнцаў швачак, цырульнікаў, знаёміліся з матэрыяльна-тэхнічнай базай устаноў, майстрамі вытворчага навучання і выкладчыкамі.
На базе Мінскага дзяржпрафліцэя нумар 7 будаўніцтва, напрыклад, прайшла прафарыентацыйная субота, у час якой наведвальнікам прапаноўвалі прайсці квест "Выберы прафесію", пабываць на агляднай экскурсіі ў рэсурсным цэнтры і зварачнай майстэрні, паўдзельнічаць у майстар-класах у аддзелачнай, сталярнай, сантэхнічнай і каменнай майстэрнях ліцэя і шмат іншага. У Мінскім дзяржаўным ПТК мантажных і пад'ёмна-транспартных работ створана інтэрактыўная прафарыентацыйная пляцоўка "Акадэмія "МайстарОК" на базе аддзялення дапрафесійнай і прафесійнай падрыхтоўкі школьнікаў. У "Акадэміі" праводзяцца розныя практыка-арыентаваныя мерапрыемствы з умовамі для паглыблення ў прафесію і авалодання прафесійнымі навыкамі ў адпаведнасці з узростам (узроставыя катэгорыі 6-10 гадоў, 11-12 гадоў і 13-15 гадоў). Дарэчы, за гэты час больш за 800 школьнікаў Мінска паўдзельнічалі ўжо ў мерапрыемствах інтэрактыўнай пляцоўкі.
І, вядома, садзейнічае павышэнню іміджу прафесійна-тэхнічнай адукацыі ўдзел Беларусі ў міжнародным руху WorldSkills.
Каштоўнасць працы педагога
Усяго ў сістэме адукацыі горада занята амаль 50 тыс. работнікаў, з іх педагагічных - амаль 31,2 тыс. чалавек.
Фінансавае стымуляванне настаўніцкай працы (прысуджэнне прэмій і грантаў) - гэта вялікая падмога ў павышэнні прэстыжу прафесіі. У цэлым жа ўмовы аплаты працы гэтай катэгорыі работнікаў бюджэтнай сферы рэгламентуюцца заканадаўствам. "Памер стаўкі заработнай платы дыферэнцыруецца ў залежнасці ад узроўню адукацыі, стажу работы па спецыяльнасці (у галіне), наяўнасці кваліфікацыйнай катэгорыі і педагагічнай нагрузкі. У Мінску выплачваецца фіксаваная штомесячная даплата да ставак зарплаты ў памерах да Br52", - растлумачылі ў камітэце па адукацыі. Куды большы ўплыў на памер настаўніцкага даходу аказваюць дадатковыя выплаты. У адпаведнасці з дэкрэтам нумар 29 бюджэтам прадугледжаны фонд заработнай платы на павышэнне тарыфных ставак работнікам устаноў адукацыі ў памеры да 30 працэнтаў.
Паводле даных статыстыкі, сярэднямесячная зарплата ў адукацыі за ліпень па горадзе склала Br814,2, настаўнікаў - Br1003,9, педагагічных работнікаў - Br947.
Старшыня Мінгарвыканкама Анатоль Сівак на традыцыйнай жнівеньскай канферэнцыі педагагічных работнікаў адзначыў, што кіраўніцтва горада будзе падтрымліваць настаўнікаў, прадугледжваючы на гэтыя мэты фінансавыя сродкі ў сталічным бюджэце. Галоўнае, каб гэта дапамога давала свае станоўчыя вынікі.
Кацярына КНЯЗЕВА
