Некалькі гадоў таму ў Беларусі прынялі дакументы, якія ўскладнілі жыццё тым, хто ўжо зрабіў, знаходзіўся ў працэсе або толькі збіраўся рабіць рамонт. Многія віды рамонтна-будаўнічых работ стала неабходным узгадняць з мясцовымі ўладамі, для рэалізацыі некаторых - распрацоўваць праект. Ніхто не сумняваецца - правілы патрэбны, але даходзіла да недарэчнага: напрыклад, распрацоўка праекта і яго ўзгадненне патрабаваліся для банальнага пераносу разеткі або змеевіка. У выніку практычна адразу пасля ўвядзення новага парадку ўзгаднення рамонтна-будаўнічых работ загаварылі аб неабходнасці яго спрашчэння. І вось 21 сакавіка ўступіла ў сілу пастанова Савета Міністраў ад 9 сакавіка 2015 года нумар 180 "Аб унясенні дапаўненняў і змяненняў у пастановы Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь ад 17 лютага 2012 г. нумар 156 і ад 16 мая 2013 г. нумар 384". Дакумент зняў усе спрэчныя пытанні і пазбавіў грамадзян ад неабходнасці ўзгадняць дзеянні, якія, па сутнасці, ніяк не ўплываюць на бяспеку і камфорт жыльцоў пры ўмове іх прафесійнага выканання.
Так, спрошчана працэдура атрымання дазволу на ўстаноўку на дахах і фасадах шматкватэрных жылых дамоў індывідуальных антэн і іншых канструкцый, у тым ліку выкарыстоўваемых для прыёму тэлевізійных праграм наземнага і спадарожнікавага вяшчання, абсталявання, прымяняемага для кандыцыяніравання паветра. Цяпер для выканання названых работ патрабуецца толькі ўзгадненне тэрытарыяльнага падраздзялення архітэктуры і горадабудаўніцтва. Распрацоўка праекта, прыёмка работ у эксплуатацыю не патрэбны. Акрамя таго, вызначаны парадак атрымання ўзгаднення на ўстаноўку, правядзенне работ па мантажы, а таксама прадастаўлена права захавання самавольна ўстаноўленых антэн і іншых канструкцый.
Шкленне балконаў і лоджый цяпер не адносіцца да работ па пераўладкаванні і (або) перапланіроўцы, для іх выканання не патрабуецца ўзгадненне жыллёвай арганізацыі і тэрытарыяльнага падраздзялення архітэктуры і горадабудаўніцтва. Пры гэтым дакументам прадугледжана, што работы неабходна выконваць з улікам зацверджаных варыянтаў, якія будуць размешчаны ў даступных для азнаямлення месцах і ў інтэрнэце на афіцыйных сайтах мясцовых выканаўчых і распарадчых органаў. Шкленні, выкананыя да прыняцця гэтай пастановы, могуць быць захаваны ў існуючым варыянце, за выключэннем балконаў і лоджый у шматкватэрных жылых дамах, якія выходзяць на галоўныя вуліцы і плошчы горада (пералік вызначаецца мясцовым выканаўчым і распарадчым органам).
Таксама скарочаны і канкрэтызаваны пералік работ, для выканання якіх патрабуецца дазвол мясцовага выканаўчага і распарадчага органа і распрацоўка праектнай дакументацыі. "Цяпер ён змяшчае толькі тыя работы, ад якіх залежыць бяспека пражывання ў жылым доме і эксплуатацыйная прыдатнасць яго інжынерных сістэм. Мы гаворым аб тым, што работы, якія не ўплываюць на бяспечную эксплуатацыю будынка, не змяняюць характарыстыкі сістэмы ацяплення або вентыляцыі і г.д., у прынцыпе могуць быць выкананы без распрацоўкі праекта", - растлумачыў БЕЛТА начальнік упраўлення жыллёвай гаспадаркі Мінжылкамгаса Андрэй Рамашка. У выніку без распрацоўкі праектнай дакументацыі і дазволу мясцовага органа выканаўчай улады можна мяняць і пераносіць унутрыкватэрныя сеткі халоднага і гарачага водазабеспячэння, электразабеспячэння, водаадвядзення (каналізацыі), у тым ліку электрычнае і санітарна-тэхнічнае абсталяванне.
Не трэба ўзгадняць са спецыялізаванымі арганізацыямі рамонтна-будаўнічыя работы, якія не з'яўляюцца работамі па пераўладкаванні і перапланіроўцы. "Размова ідзе аб устаноўцы ў шматкватэрных жылых дамах індывідуальных прыбораў уліку вады і ўваходных дзвярэй у памяшканнях, замене сушыльнікаў ручнікоў і запаўненняў аконных і дзвярных праёмаў фасадаў, абсталяванні памяшканняў, што не ацяпляюцца, за кошт шклення балконаў і лоджый", - растлумачыў Андрэй Рамашка.
Змяненні закранулі парадак узгаднення праектнай дакументацыі. Так, распрацоўшчык праекта ўзгадняе яго толькі з тэрытарыяльным падраздзяленнем архітэктуры і горадабудаўніцтва. Правядзенне дзяржаўнай экспертызы ажыццяўляецца ў выпадку, калі пры пераўладкаванні і (або) перапланіроўцы закранаюцца нясучыя канструкцыі будынка. Правядзенне дзяржаўнай экспертызы праектаў пераўладкавання і перапланіроўкі жылых і нежылых памяшканняў у блакіраваных жылых дамах і аднакватэрных жылых дамах вышынёй да 7 м не патрабуецца.
Прадугледжана скарачэнне пераліку дакументаў, якія грамадзянін абавязаны прад'явіць прыёмачнай камісіі пры прыёмцы выкананых работ. З яго выключаны ўзгадненне (дазвол) мясцовага выканаўчага і распарадчага органа, а таксама план-схема або пералік (апісанне) работ па пераўладкаванні і (або) перапланіроўцы. "Гэтыя дакументы павінны запытвацца дзяржаўнымі органамі самастойна", - канстатаваў Андрэй Рамашка.
Адказваючы на пытанне, на якія віды рамонтна-будаўнічых работ па-ранейшаму неабходна рабіць праект і ўзгадняць яго з мясцовымі органамі ўлады, Андрэй Рамашка растлумачыў: размова ідзе пра ўсё, што адносіцца непасрэдна да бяспечнай эксплуатацыі будынка. "Напрыклад, знос нясучай сцяны. Для гэтага неабходна правесці разлікі нагрузкі, устанавіць апоры і г.д., каб не здарылася бяды. Значыць, патрэбны праект, які потым трэба ўзгадняць", - сказаў ён.
Ёсць і такія работы, якія не могуць быць узаконены нават у тэорыі. Напрыклад, да гэтага часу выяўляюцца абуральныя выпадкі, калі грамадзяне самавольна ўключаюць балконы ў плошчу жылога пакоя з пераносам сістэмы ацяплення. "Гэта забаронена, такія работы ніхто і ніколі не зможа ўзаконіць. Па-першае, убіраецца частка сцяны фасада. Па-другое, пры пераносе сістэмы ацяплення неабходна поўнасцю праводзіць пераразлік усіх гідраўлічных паказчыкаў жылога дома, усёй сістэмы ацяплення. Гэта значыць, не варта аўчынка вырабу", - лічыць Андрэй Рамашка.
Да рамонтна-будаўнічых работ, на якія таксама ўведзена табу, адносяцца перабудовы, звязаныя з вентыляцыйнай сістэмай. Гэта забарона дзейнічае далёка не два гады, тым не менш, грамадзяне раз-пораз дапускаюць негатыўныя ўмяшанні, прабіваючы нішы і тым самым павялічваючы плошчу кухні. Хтосьці перакрывае нішы поўнасцю, хтосьці - часткова. Пры гэтым Андрэй Рамашка падкрэсліў, што любое ўмяшанне ў аб'ём вентканала парушае праектныя разлікі яго работы. Здавалася б: стварэнне нішы на першым паверсе нікому не павінна перашкаджаць, але гэта памылка - любое ўмяшанне змяншае агульны аб'ём выцяжкі. Праверыць, ці не парушаюць суседзі правілы, можна двума спосабамі. Першы - для прафесіяналаў, другі - для аматараў. "Ёсць шмат магчымасцей вызначыць, на якім паверсе перакрыты вентыляцыйны канал. Ёсць спецыялізаваныя арганізацыі, спецыяльнае абсталяванне", - расказаў Андрэй Рамашка.
Такім чынам, работы, звязаныя з нясучымі канструкцыямі, патрабуюць або ўзгаднення, або забаронены, пераўладкаванні вентыляцыйнай сістэмы знаходзяцца пад поўнай забаронай, паколькі яны звязаны з бяспекай эксплуатацыі жыллёвага фонду. Правядзенне астатніх будаўніча-рамонтных работ можа быць звязана з дыскамфортам, якія яны могуць прычыніць суседзям. Напрыклад, змяненне сістэмы ацяплення можа прывесці да недагрэву ацяпляльных прыбораў жыльцоў іншых кватэр. Гэта, зразумела, не крытычна, але ўшчамляе суседзяў у законных правах.
Паводле слоў Андрэя Рамашкі, біч рамонтаў - гэта змяненне канструкцыі падлогі, а дакладней, невыкананне пры яе замене норм па шумаізаляцыі. "Сёння пры будаўніцтве жылля, асабліва эканомкласа, прымяняецца максімальна эканомны падыход, у прыватнасці, на падлогу ўкладваецца бюджэтны варыянт пакрыцця, якое забяспечвае мінімальна дапушчальную шумаізаляцыю, як правіла, гэта лінолеум. Калі пакласці замест яго, напрыклад, ламінат, можа здарыцца так, што суседзі кватэры, што размешчана ніжэй, пачнуць чуць кожны крок і скардзіцца на такую чутнасць", - растлумачыў ён.
Падводзячы вынік, Андрэй Рамашка падкрэсліў, што цяперашняя пастанова значна палегчыла жыццё насельніцтву - без якіх-небудзь узгадненняў можна рабіць вялікі спектр будаўніча-рамонтных работ. "Але адказнасць за ўшчамленне кагосьці ў законных правах грамадзянін бярэ на сябе. Паклаў ты, напрыклад, керамічную плітку, не выконваючы тэхналогіі, - узяў на сябе адказнасць. Калі гэта будзе перашкаджаць тваім суседзям, то ў судовым парадку ўласнік кватэры, што размешчана ніжэй, абараняючы свае правы і інтарэсы, можа абавязаць або дэманціраваць яе і прывесці падлогавае пакрыццё ў першапачатковы выгляд, або карыстацца новым так, каб гэта не перашкаджала", - растлумачыў ён. Каб зняць з сябе адказнасць, неабходна звярнуцца да спецыялізаваных арганізацый, якія, выканаўшы работы ў адпаведнасці з дагаворам, возьмуць яе на сябе.
Дарэчы аб адказнасці, У 2014 годзе выяўлена 4 тыс. 298 самавольных перапланіровак кватэр, з якіх 535 - вентыляцыйных шахт. Па стане на 1 красавіка 2015 года з агульнай колькасці выяўленых колькасць адноўленых і зацверджаных самавольных перапланіровак склала 4 тыс. 226 (вентшахт адноўлена 519). Найбольшая колькасць парушэнняў зафіксавана ў Мінску, найменшая - у Гродзенскай вобласці.
Незаконныя перапланіроўкі выяўляюцца як у ходзе планавых аглядаў жыллёвага фонду, так і выпадкова. "Напрыклад, ліквідацыя цечы або разваздушванне батарэй. Таксама прыходзяць супрацоўнікі ЖЭСаў, калі паступаюць скаргі суседзяў, калі адзначаецца заліванне. Часам праводзяцца мэтанакіраваныя рэйды, дапусцім, па праверцы адсутнасці перабудовы вентыляцыйных шахт або сістэм ацяплення, хаця такія мерапрыемствы павінны праводзіцца рэгулярна. Але мы сёння і гаворым, што сістэма кіравання ЖКГ мае патрэбу ў аптымізацыі: павінен быць заказчык, які будзе ў тым ліку кантралюючым органам, і выканаўца. Адпаведны эксперымент рэалізуецца цяпер на прыкладзе двух раёнаў горада Мінска", - падкрэсліў Андрэй Рамашка.
З улікам таго, што з 21 сакавіка парадак узгаднення рамонтна-будаўнічых работ значна спрошчаны, можна спадзявацца, што колькасць выяўленых парушэнняў будзе зніжацца.
Юлія ДЫЛЯНОК,
БЕЛТА.
