25 мая, Мінск /Кар. БЕЛТА/. Бежанцы з Украіны, якія працаўладкоўваюцца ў Польшчы, сутыкнуліся з уразаннем зарплат, незаконнымі штрафамі і цяжкімі ўмовамі працы, піша ўкраінскае выданне "Страна".
Паводле даных ўпаўнаважанага ўрада Польшчы па справах бежанцаў з Украіны Паўла Шэфернакера, 100 тыс. працаздольных украінцаў уладкаваліся на работу ў Польшчы, а гэта кожны чацвёрты з атрымаўшых PESEL (ідэнтыфікацыйны нумар, які дае права на работу ў Польшчы згодна з прынятым для бежанцаў спецзаконам).
Большасць бежанцаў па-ранейшаму выбіраюць вялікія гарады, хоць найбольшы попыт на работнікаў у правінцыі. "У вялікіх гарадах вельмі цяжка з пошукам жылля, ды і з работай таксама, асабліва з дзецьмі. Польшча ўжо трашчыць па швах. Калі хочаце ехаць, выбірайце або невялікія гарады Польшчы, або іншыя краіны", - расказала кіяўлянка Людміла Пакорская.
Адна з папулярных вакансій - афіцыянты, бармэны, работнікі на кухні ў рэстаранах і кафэ. Для гэтай работы патрабуюць веданне польскай мовы, а ў некаторых установах - яшчэ і англійскай.
Яшчэ адна папулярная вакансія - сартаванне яблыкаў, груш, цытрусавых. Звычайна прапануецца работа па 10-12 гадзін. Адзіны выхадны - нядзеля. Работадаўцы абяцаюць бясплатнае пражыванне з усімі выгодамі.
Праўда, нярэдка пасля прыезду аказваецца, што "выгоды" - гэта 10-20 чалавек у пакоі ў доміку, падобным на хлеў. Спаць даводзіцца ледзь ці не на дошках, а кормяць бутэрбродам і талеркай супу.
Частка польскіх прадпрыемстваў, завязаных на расійскі рынак, сур'ёзна пацярпела ад санкцый супраць Расіі і санкцый Масквы ў адказ. У першую чаргу гэта датычыцца прамысловасці. На такіх прадпрыемствах ідуць скарачэнні персаналу. Звальняюць у першую чаргу іншаземцаў, інакш кажучы, украінцаў.
У той жа час на польскім рынку працы цяпер вельмі не хапае мужчынскай рабочай сілы - будаўнікоў, прадстаўнікоў рабочых прафесій. Жанчын не хочуць браць, таму што гэта цяжкая праца. Аднак у працаўладкаванні маюць патрэбу перш за ўсё жанчыны, паколькі менавіта яны становяцца бежанцамі. Мужчынам прызыўнога ўзросту забаронены выезд з Украіны.
Актыўна набіраюць украінцаў на сезонныя работы - збор радыскі, агуркоў, памідораў, клубніц, далей пойдуць чарэшня, парэчкі, чарніцы, маліны.
Паводле слоў кіраўніка польскай нацыянальнай асацыяцыі вытворцаў садавіны і агародніны Вітольда Багуты, у пік сезона польскім фермерам патрэбна каля ста тысяч рабочых рук. У асноўным набіраюць украінцаў, паколькі самі палякі едуць у Германію, дзе плацяць больш.
Пры гэтым сезонным работнікам зрэзалі зарплату - гэта было яшчэ да пандэміі, а цяпер зніжэнне ставак тлумачаць наплывам работнікаў.
Самі ўкраінскія "заробітчане" збор ураджаю ў Польшчы называюць рабскай працай і скардзяцца, што нават бежанцам не робяць паблажак. "Збіраць клубніцы толькі на першы погляд лёгка. Гэта даволі знясільваючая праца, з 5-6 раніцы да позняга вечара, ягаду трэба выбіраць вялікую. Па 12-14 гадзін пастаянна на каленях, сонца пячэ. Калені ў крыві, спіна баліць. Напрыклад, маліны збіраць лягчэй і за яе больш плацяць. Калі слабая спіна або каленныя суставы, то наогул не зможаце працаваць. Здараюцца непрыемнасці: гаспадар бракуе частку ягад, а бывае, што сабраныя кошыкі крадуць і здаюць іншыя зборшчыкі", - падзялілася са "Страной" Ірына Паграбняк з Івана-Франкоўска.
Акрамя таго, частка бежанцаў скардзіцца на недаплаты і падман з зарплатамі. "Зарплату то затрымліваюць, то недаплачваюць па 50-100-200 злотых. З жыллём наогул жудасна: плацілі 450 злотых, а ўмоў ніякіх, душ працякае, умывальнікі цякуць. Яшчэ штрафуюць ні за што. Калі мы звальняліся, нам каардынатар сказаў, што нас разлічаць праз два дні, мы чакалі зарплату. У выніку нам сказалі, што дадуць зарплату так, як і ўсім, - 20 чысла скінуць на картку, але, як заўсёды, яны зарплату затрымалі. Недаплацілі па 400 злотых. Калі мы спыталі, дзе астатнія грошы, то сказалі, што не ведаюць", - расказала "Стране" франкаўчанка Марыя Слабадзян, якая працавала на заводзе па фасоўцы.
"Абяцаюць шмат, пакуль працуеш. А працуеш цяжка, на рыбным заводзе, у холадзе і вільготнасці. Пакуль працуеш, плацяць, каб не ўцяклі. Калі сыходзіш, апошнюю зарплату не аддаюць. Такая схема вельмі распаўсюджана цяпер у Польшчы", - скардзіцца іншая бежанка Аксана Білінская.
Эксперты раяць бежанцам, якім недаплацілі або незаконна аштрафавалі, скардзіцца ў інспекцыю працы.
Раней выданне "Страна" паведамляла, што польская эканоміка цяпер знаходзіцца ў цяжкім становішчы. Таму для ўкраінскіх бежанцаў знайсці работу ў Польшчы - вялікая ўдача. Людзі пагаджаюцца літаральна на любыя ўмовы, а канкурэнцыя за вакансіі вельмі вялікая. Гэтым карыстаюцца многія работадаўцы, зніжаючы зарплаты для бежанцаў. Многія ўкраінцы, не здолеўшы хутка знайсці работу ў Польшчы, прымаюць рашэнне вярнуцца дадому.-0-
