14 снежня, Мінск /Кар. БЕЛТА/. У Літве, Латвіі і Эстоніі рэкордна выраслі цэны на ацяпленне, аплачваць камунальныя паслугі дамашнія гаспадаркі не могуць. Насельніцтва дзеля аплаты ацяплення рыхтуецца эканоміць на ўсім астатнім. Такія паводзіны пагражаюць падарваць спажывецкую мадэль эканомікі краін Балтыі і выклікаць у іх новы эканамічны крызіс, піша аналітычны партал RuBaltic.
Кошт ацяплення для жыхароў Вільнюса вырас удвая. Жыхары двухпакаёвай кватэры ў літоўскай сталіцы, напрыклад, павінны будуць заплаціць за ацяпленне ў лістападзе 84 еўра. Гэта на 214 працэнтаў больш, чым год таму.
У іншых прыбалтыйскіх рэспубліках сітуацыя такая жа крытычная. У Латвіі з жахам чакаюць снежаньскіх плацёжак. Пастаўшчык прыроднага газу для насельніцтва Latvijas Gaze аб'явіў аб павелічэнні тарыфаў для спажыўцоў на 54-93 працэнты - у залежнасці ад памераў спажывання. Дамашнія гаспадаркі, якія расходуюць ад 250 да 500 куб.м газу, будуць плаціць каля аднаго еўра за кубаметр. Для дамашніх гаспадарак, якія трацяць больш за 500 куб. м, кошт вырасце да 0,80 еўра за кубаметр - практычна ўдвая.
У Эстоніі газ для прыватных спажыўцоў цяпер каштуе 0,66 еўра за кубаметр, а з новага года будзе каштаваць 1,27 еўра за кубаметр - рост амаль удвая.
Экспанентальны рост камунальных тарыфаў правакуе ў Літве, Латвіі і Эстоніі новы эканамічны крызіс. Прычынна-следчая сувязь тут вельмі простая. Літоўцы, латышы і эстонцы пераходзяць ужо на рэжым жорсткай эканоміі, каб выцягнуць непасільную ношу аплаты камунальных паслуг. Паводле сацыялагічных апытанняў, 40 працэнтаў жыхароў Літвы, 57 працэнтаў жыхароў Латвіі і 65 працэнтаў жыхароў Эстоніі дзеля аплаты плацёжак на ЖКГ гатовы ўрэзаць усе свае астатнія расходы.
Такая сітуацыя самым непасрэдным чынам паўплывае на эканоміку. Эканамічная мадэль постсавецкай Прыбалтыкі заснавана на сферы паслуг. Паслугі ствараюць больш за палову ВУП Літвы, Латвіі і Эстоніі. Функцыянаванне такой эканамічнай мадэлі заснавана на ўнутраным спажыванні. Спажыванне насельніцтва - гэта паліва, на якім працуе эканоміка. У краінах Балтыі яно нагнятаецца яшчэ і самымі рознымі стымуламі, уключаючы нярыначныя: датацыі Еўрасаюза, грашовыя пераводы працоўных мігрантаў сем'ям, якія засталіся на радзіме.
Татальная эканомія большасці насельніцтва на ўсім астатнім спажыванні дзеля таго, каб аплаціць непад'ёмныя камунальныя паслугі, вядзе да дэградацыі попыту ў краінах Балтыі, і з-за гэтага Літва, Латвія і Эстонія могуць уляцець у новае крутое эканамічнае піке.
"Пасля гэтага будзе ўжо ўсё роўна, з-за чаго ў краінах Балтыі пачаліся масавыя пратэсты: з-за касмічных тарыфаў на газ і цяпло або з-за эканамічнага крызісу, выкліканага сітуацыяй на рынку камунальных паслуг. Прычына ў любым выпадку адна - стратэгічна памылковая энергетычная палітыка прыбалтыйскіх урадаў, якую яны паўтара дзесяцігоддзя не толькі праводзілі ў сваіх краінах, але і навязвалі ўсяму Еўрапейскаму саюзу", - адзначае RuBaltic.
Атамную энергетыку ў краінах Балтыі ліквідавалі, у газавай энергетыцы шмат гадоў разбуралі ўсякія магчымасці для канструктыўнага супрацоўніцтва з Расіяй і выбіралі не нармальныя адносіны з "Газпрамам", а амаль забытыя цяпер ЗПГ-тэрміналы.
Замест стабільных і надзейных крыніц таннай энергіі прыбалтыйскія палітыкі аддавалі перавагу самым дарагім на рынку і пры гэтым бескарысным у крызіс тэхналогіям накшталт біяпаліва і зялёнай энергіі, а з энергакальца БРЭЛЛ (Беларусь - Расія - Эстонія - Латвія - Літва), якое цяпер ратуе краіны Балтыі, насуперак усім разважлівым меркаванням хочуць выйсці.
"Сацыяльна-палітычны ўзрыў, да якога вядзе энергетычны крызіс у краінах Балтыі, стане натуральнай рэакцыяй мясцовага насельніцтва на правальную энергетычную палітыку кіраўніцтва Эстоніі, Латвіі і Літвы. Гэты энергетычны крызіс пароджаны тымі догмамі, якія прыбалтыйскія палітыкі год за годам адстойвалі ў энергетыцы. Крызісная сітуацыя на рынку прадэманстравала, што догмы неадэкватныя рэальнасці. І цяпер за іх час адказваць", - рэзюмуе RuBaltic.-0-
