6 жніўня, Мінск /Кар. БЕЛТА/. Літоўскім уладам варта ўлічваць рэальныя суадносіны сіл, вырашаючы ісці на канфрантацыю з кіраўніцтвам Беларусі. Аб гэтым гаворыцца ў артыкуле польскага выдання Mysl Polska пад назвай "Краш-тэст мікрадзяржавы", пераклад якой публікуе "ИноСМИ".
"Ёсць адна краіна, якая выдзяляецца на фоне суседзяў Польшчы сваёй палітычнай актыўнасцю, што ў два разы перавышае яе рэальныя магчымасці і рэсурсы. Я маю на ўвазе Літву. Па патэнцыяле і памерах яе можна параўнаць з адным польскім ваяводствам, але яе амбіцыі і ініцыятывы адпавядаюць узроўню нават не рэгіянальнай, а сусветнай дзяржавы", - піша аўтар артыкула эксперт газеты Mysl Polska Станіслаў Лявіцкі.
Так, нядаўна Літва зрабіла рашучыя крокі адносна Кітая, заблакіраваўшы кампаніі Huawei магчымасць прыняць удзел у стварэнні літоўскай сеткі мабільнай сувязі пятага пакалення. Літва таксама выйшла з фармату "17+1", у рамках якога Кітай вядзе супрацоўніцтва з цэнтральнаеўрапейскімі і балканскімі краінамі. Вільнюс стараецца перагарадзіць Пекіну шлях у Еўропу. Гэта выглядае смешна, у галаву прыходзіць верш пра слана і муху, адзначае аўтар.
Яшчэ больш бесцырымонна Вільнюс паводзіць сябе з іншымі краінамі. Так, літоўскае кіраўніцтва рэгулярна парушае Дагавор аб добрых адносінах і добрасуседскім супрацоўніцтве з Польшчай, асабліва ў частцы захавання правоў палякаў у Літве. З Вільнюса нават гучалі пагрозы развязаць гандлёвую вайну, заблакіраваўшы імпарт польскага мяса.
Аднак "найбольш відовішчныя" дзеянні Літва ажыццяўляе да Беларусі, адзначае Станіслаў Лявіцкі. Ён успамінае, як у Літве стваралі "жывы ланцуг" ад граніцы Беларусі да Вільнюса, а на беларускую тэрыторыю пры дапамозе паветраных шароў спрабавалі закінуць прапагандысцкія матэрыялы.
"Гэты інцыдэнт, які здарыўся ў жніўні мінулага года, паказаў, што літоўскім уладам варта ўлічваць рэальныя суадносіны сіл (у тым ліку ваенных), вырашаючы ісці на канфрантацыю з кіраўніцтвам Беларусі. Факты такія, што Вільнюс знаходзіцца ўсяго за 30 км ад беларускай граніцы. Такую адлегласць танкі могуць пераадолець за паўгадзіны, у Лукашэнкі іх сотні, а ў Літвы ні аднаго. Гэтак жа выглядае сітуацыя з баявымі самалётамі і верталётамі", - гаворыцца ў артыкуле.
Канфлікт выйшаў на новы ўзровень на фоне шуміхі вакол затрымання ў Мінску самалёта кампаніі Ryanair. Еўрасаюз, у тым ліку рэагуючы на заклікі Літвы, увёў адносна Беларусі санкцыі і забараніў лятаць у краіны ЕС кампаніі "Белавія". Аднак ініцыятары гэтых дзеянняў не прадбачылі, што апасродкаваныя наступствы абмежавальных мер удараць рыкашэтам у тым ліку па Літве, паколькі беларускі бок карыстаўся для экспарту тавараў паслугамі літоўскіх чыгунак і партоў, забяспечваючы ім прыкладна 20 працэнтаў прыбытку. Цяпер абслугоўваннем гэтага таварапатоку занялася Расія, таму літоўцы пазбавяцца прыкладна 40 млн еўра за год.
Абстаноўка ў Літве крытычная, там увялі рэжым надзвычайнай сітуацыі. Між тым Прэзідэнт Беларусі не дае надзей на якія-небудзь зрухі. "Калі нехта думае, што мы цяпер закрыем граніцу з Польшчай, Літвой, Латвіяй і Украінай і ператворымся ў адстойнік збеглых з Афганістана, Ірана, Ірака, Лівіі, Сірыі, Туніса, то ён як мінімум памыляецца", - прыводзіць аўтар артыкула словы Аляксандра Лукашэнкі.
"Літоўскім палітыкам варта было быць больш празорлівымі і разумнымі, бо Літва мае з Беларуссю доўгую граніцу, якая дрэнна ахоўваецца, яе лёгка пераадолець тым, хто хоча гэта зрабіць", - піша Станіслаў Лявіцкі.
Цяпер літоўскае кіраўніцтва стараецца зрабіць што-небудзь у крызісным рэжыме, але складана чакаць, што яго дзеянні будуць эфектыўнымі. "Падобна да таго, што літоўскія ўлады, уступаючы ў канфрантацыю з Беларуссю, не разлічылі свае сілы і сутыкнуліся са значнай праблемай. Праводзячы палітыку ў апоры на патэнцыял, якога не маеш, і спадзеючыся на падтрымку іншых краін, можна наклікаць на сябе бяду. Тым не менш Літва, як здаецца, да цяперашняга часу гэтага не разумее, а яе міністр замежных спраў хоча, каб ЕС падрыхтаваў пяты пакет санкцый для Беларусі. Але няўжо папярэднія ў чым-небудзь дапамаглі?" - задаецца пытаннем эксперт.
Пры гэтым Станіслаў Лявіцкі лічыць, што няздольнасць абараніць знешнія граніцы можа прывесці да выключэння Літвы з шэнгенскай зоны. "Якой рэакцыі Еўрасаюза можна чакаць у выпадку, калі Літва не зможа кантраляваць граніцу з Беларуссю і стрымаць паток мігрантаў у іншыя краіны ЕС? У такім выпадку яе, відаць, выключаць з шэнгенскай зоны, умовай далучэння да якой было абавязацельства кантраляваць знешнія граніцы", - адзначае Станіслаў Лявіцкі.
"Літоўскае кіраўніцтва забыла, відаць, пра старое выслоўе, дзе гаворыцца, што чалавеку, які жыве ў шкляным доме, не варта кідаць камяні ў суседзяў. Літоўская карыкатурная вялікадзяржаўнасць, якая абапіраецца на разлік скарыстацца чужым патэнцыялам і магчымасцямі, не прывядзе ні да чаго добрага. У канчатковым выніку звычайна аказваецца, што такія ігракі памыліліся ў сваіх падліках, бо ўсе абараняюць уласныя інтарэсы, падчас крызісу яны могуць сказаць: вы самі стварылі гэтыя праблемы,таму самі з імі і разбірайцеся. Сітуацыя, што склалася ў Літве, - гэта ўжо нават не апошні званочак, які заклікае яе ўлады адумацца, а набат", - гаворыцца ў артыкуле.
На заканчэнне аўтар прыходзіць да высновы, што Аляксандр Лукашэнка даў Літве ўрок, адначасова паказаўшы, якое яе рэальнае палітычнае значэнне.
Але ва ўсёй гэтай гісторыі ёсць яшчэ адзін важны аспект. Літва ўжо даўно сутыкнулася з дэмаграфічнымі праблемамі. За апошнія 30 гадоў яе насельніцтва зменшылася амаль на чвэрць. Цяпер працэс скарачэння колькасці насельніцтва паскорыўся, звесткі за першае паўгоддзе гэтага года паказваюць, што там памерла амаль удвая больш людзей, чым нарадзілася (23 665 і 11 455 чалавек адпаведна). Гэта значыць, усяго за паўгода натуральнае змяншэнне склала 12 210 чалавек.
З такой перспектывы мігранты, якія накіроўваюцца ў Літву, выглядаюць толькі невялікім укладам у паляпшэнне дэмаграфічнай сітуацыі. "Магчыма, літоўскім уладам варта паглядзець на гэта пад такім вуглом, убачыць у тым, што адбываецца станоўчыя бакі, новыя шанцы і не крыўдзіцца на Лукашэнку, патрабуючы ўвядзення нейкіх неэфектыўных санкцый, а падзякаваць яму як за ўрок, так і за ўклад у дэмаграфію", - рэзюмуе Станіслаў Лявіцкі.-0-
