Baltnews: Мінск стаў лідарам у ядзернай энергетыцы, а Літва траціць касмічныя сродкі на дэмантаж сваёй АЭС

16 кастрычніка, Мінск /Кар. БЕЛТА/. Мінск стаў лідарам у ядзернай энергетыцы, у Астраўцы цудоўна працуе атамная электрастанцыя, а ў гэты час у Літве дэмантуюць Ігналінскую АЭС і з зайздрасцю глядзяць на поспехі Беларусі. Аб гэтым гаворыцца ў матэрыяле агенцтва Baltnews.

Гэта сімптомы фундаментальнай праблемы, якую не можа вырашыць літоўскае кіраўніцтва. "Падыход Мінска і Вільнюса да энергетыкі значна адрозніваецца. Літва ўцягвае суседзяў у вырашэнне ўласных праблем. Беларусь стварае патэнцыял для рэгіянальнага супрацоўніцтва. У гэтым і заключаецца фундаментальная розніца", - адзначае аўтар публікацыі.

Касмічныя расходы на дэмантаж

Як звяртае ўвагу Baltnews, у Літве да гэтага часу шкадуюць аб закрыцці Ігналінскай АЭС. Энергетыкі сцвярджаюць, што рашэнне было памылковым: станцыя прапрацавала ўсяго 23 гады, у той час як магла б бяспечна функцыянаваць як мінімум яшчэ столькі ж гадоў.

Згодна з планамі, у 2031 годзе на Ігналінскай АЭС пачнецца дэмантаж стрыжняў абодвух рэактараў, завяршэнне работ чакаецца да 2042 года. Гэта абыдзецца ў круглую суму. Агульны кошт гэтага этапу ацэньваецца амаль у паўмільярда еўра: 93 млн еўра пойдуць на падрыхтоўку, 63 млн - на дэмантаж, больш за 300 млн - на ўтылізацыю адходаў.

"Дорага? Вельмі. Проста космас", - каменціруе начальнік аддзела аператыўнага планавання ІАЭС Валдас Ледзінскас. Ён падкрэслівае: раней у свеце ні разу не дэманціравалі рэактары тыпу РБМК. А значыць, падыходзячай тэхналогіі проста няма - давядзецца ствараць яе з нуля.

Тым часам Еўракамісія прадаўжае фінансаваць вывад станцыі з эксплуатацыі. Пры гэтым у Літве, як сцвярджаюць эксперты, маштабныя праекты рэгулярна суправаджаюцца злоўжываннямі.

Электрычнасць у Беларусі ў чатыры разы таннейшая

"Электрычнасць, што ідзе з БелАЭС, абыходзіцца ў чатыры разы танней, чым літоўская. Ужо адзін гэты факт здольны аказаць эфект "узрыву мозгу", - піша Baltnews.

Тым часам у Літве пасля няўдалых спроб перашкодзіць будаўніцтву АЭС пад Астраўцом парламент аб'явіў станцыю "пагрозай нацыянальнай бяспецы". Замест узаемавыгаднага супрацоўніцтва Вільнюс адмовіўся закупляць беларускую электраэнергію.

Пры гэтым атамная энергія з'яўляецца фактарам ​​развіцця для Беларусі. Нядаўна прайшоў Глабальны атамны форум, дзе прэзідэнты Беларусі і Расіі пацвердзілі намер пабудаваць другую АЭС. Генеральны дырэктар "Расатама" Аляксей Ліхачоў пацвердзіў: новыя энергаблокі ў Беларусі будуць. Хутчэй за ўсё - такія ж, як ВВЭР-1200, устаноўленыя на першай станцыі, а магчыма і больш дасканалыя.

Станцыя ў Астраўцы дазволіла замясціць больш за 10 млрд кубаметраў прыроднага газу. Сёння БелАЭС забяспечвае да 40 працэнтаў патрэбнасцей краіны ў электраэнергіі.

На думку міністра энергетыкі Беларусі Дзяніса Мароза, праект аказаўся паспяховым: "Мы пачалі маштабную мадэрнізацыю інфраструктуры. Электробусы і тралейбусы выцясняюць стары транспарт, у жыллёвым будаўніцтве ўсё часцей выкарыстоўваецца электрычнае ацяпленне. АЭС стала драйверам эканомікі".

Літва без энергіі і без перспектыў

У Літве ж сітуацыя іншая: энергапраектаў няма, дэфіцыт захоўваецца. Нават калі нешта і развіваецца, то самацёкам. Праблема ў недахопе рэсурсаў.

Планы па будаўніцтве другой АЭС у Беларусі раздражняюць палітыкаў Літвы. Вільнюс прайграў барацьбу за Астравец і цяпер марыць пра рэванш. Але калі станцыя нумар 2 будзе пабудавана - гэта канчаткова адкіне літоўскую эканоміку на задні план.

Новы ядзерны аб'ект у Беларусі можа стаць стымулам развіцця рэгіёна, дзе ён будзе пабудаваны, а таксама ўмацаваць тэхналагічную і інфраструктурную звязанасць Саюзнай дзяржавы.

Палітолаг Андрэй Лазуткін лічыць магчымым стварэнне энергетычнага кальца тыпу БРЭЛЛ з удзелам Расіі, Беларусі. АЭС нумар 2 можа ў будучым забяспечваць энергіяй і замежных спажыўцоў.

Baltnews таксама рэзюмуе, што ў Беларусі ёсць што прапанаваць прадстаўнікам бізнесу, а ў Літве - на жаль, пакуль няма чаго.

Залежнасць Літвы ад імпарту

Пасля закрыцця Ігналінскай АЭС, якая забяспечвала 100 працэнтаў патрэбнасцей Літвы і экспартавала да 20 працэнтаў вырабленай энергіі, краіна стала поўнасцю залежнай ад імпарту.

У пачатку года міністр энергетыкі Літвы Жыгімантас Вайчунас выказаў ідэю будаўніцтва Балтыйскай электрастанцыі сумесна з Латвіяй і Эстоніяй. Размова ідзе не пра АЭС, а пра станцыю на аднаўляльных крыніцах. Але нават рэалізацыя такога праекта наўрад ці вырашыць усе праблемы Літвы, робіць выснову аўтар публікацыі.