У Парыжы праходзяць летнія Алімпійскія гульні, якія са старту сталі прэтэндаваць на званне адных з самых скандальных. Нядопуск нацыянальных зборных, шакіруючае адкрыццё, крадзяжы ў адносінах да спартсменаў і гасцей французскай сталіцы - вось далёка не поўны спіс форс-мажораў Алімпіяды-2024. Ці лёгка быць спартсменам у сітуацыі, калі прымяняюцца двайныя стандарты, і што надае сілы нашым алімпійцам - на гэтыя і іншыя пытанні адказаў чэмпіён Алімпіяды-2008, неаднаразовы пераможца і прызёр чэмпіянатаў свету і Еўропы, старшыня Федэрацыі хакея Рэспублікі Беларусь Аляксандр Багдановіч.
- Аляксандр Віктаравіч, вы спартсмен сусветнага ўзроўню, алімпійскі чэмпіён, патрыёт Беларусі. Якія пачуцці ў вашай душы выклікае забарона на ўдзел у Алімпійскіх гульнях-2024 нашых спартсменаў?
- Любы прафесійны атлет, для якога кожны дзень з ранняга дзяцінства - гэта цяжкая праца, пераадоленне дзеля дасягнення мары, вядома, імкнецца сваімі поспехамі праславіць не толькі сябе, але і сваіх трэнераў, спартыўную школу, краіну, у якой ён мацнеў і развіваўся. Многія нашы спартсмены сутыкнуліся з шэрагам абмежаванняў, нехта так і не дабраўся да Парыжа, прычым у традыцыйна медальных для нас мастацкай гімнастыцы, атлетыцы, веславанні на байдарках. Гэта, безумоўна, засмучае, але рэзультаты, якія паказалі ўжо беларусы на Гульнях, спадзяюся, зменяць уяўленне аб духу сумленнай барацьбы і забеспячэнні раўнапраўя для атлетаў у галовах спартыўных чыноўнікаў. Усе мацнейшыя атлеты павінны быць прадстаўлены на Алімпійскіх гульнях незалежна ад грамадзянства або рэлігіі, і беларусы, несумненна, павінны быць у іх ліку, нашы медалі сведчаць аб гэтым лепш за любыя словы.
- Напярэдадні Алімпійскіх гульняў у сацсетках і СМІ ішла гарачая дыскусія аб тым, ці могуць асобныя спартсмены выступаць пад нейтральным сцягам ці ж уся зборная цалкам павінна адмовіцца ад выступлення на Алімпійскіх гульнях. Як вы ставіцеся да гэтага цяжкага для любога спартсмена выбару?
- Вы маеце рацыю, ні адзін спартсмен не павінен быць пастаўлены перад такім выбарам. Але разам з тым, маючы вопыт выступлення на Алімпійскіх гульнях, я разумею атлетаў, якія адправіліся туды, не зважаючы на знешні націск і накладзеныя абмежаванні. Бо гэта вянец шматгадовай карпатлівай працы спартсмена, галоўны экзамен спартыўнай кар'еры. Толькі нямногія людзі са свету спорту атрымліваюць магчымасць выступіць на галоўным старце чатырохгоддзя, і адмаўляцца ад такога шанцу можа быць раўназначна адмове ад мары, якой прысвяціў усё сваё жыццё. Але я ўпэўнены, што цяпер, калі нашы спартсмены падымаюцца на п'едэстал, няхай нават без гімна і сцяга, увесь свет ведае, што яны прыехалі з Беларусі.
- Ці цяжка спартсмену выступаць без уласнага сцяга і гімна? Дзе шукаць сілы для ўнутранай падтрымкі?
- Любы знешні націск (а пазбаўленне магчымасці чуць гімн сваёй краіны ў выпадку заслужанай перамогі і падымаць над галавой родны сцяг якраз і ёсць форма знешняга націску), безумоўна, можа паўплываць на псіхалагічны стан спартсмена. Але, выходзячы на старт, кожны з іх разумее, што за ім - падтрымка тысяч суайчыннікаў, і паверце, гэта неперадавальныя адчуванні: ведаць, што за табой сочаць тысячы чалавек на Радзіме - сям'я, сябры, суседзі, незнаёмыя людзі, якія натхняюцца тваімі рэзультатамі. Таму так важна выказваць сваю падтрымку, пісаць ім у сацыяльных сетках, сустракаць у аэрапорце. Гэтыя моманты запамінаюцца на ўсё жыццё і надаюць сілы рухацца наперад.
- Ці можна пракаменціраваць сітуацыю, калі польскія мытнікі не прапусцілі лодку Яўгена Залатога і яму давялося шукаць замену з дапамогай неабыякавых французаў?
- Яшчэ ў час маёй прафесійнай кар'еры я сам не раз сутыкаўся з рознымі абмежаваннямі, калі прычыны былі надуманымі, а пасля высвятлення абставін ніхто не турбаваўся, каб папрасіць прабачэння. Такія сітуацыі непрыемныя, але яны могуць даць дадатковую матывацыю выступіць нават лепш, чым ты сам ад сябе чакаеш, наперакор усім перашкодам і скепсісу нядобразычліўцаў. Добра, што праблему ўдалося аператыўна вырашыць, і Яўген змог прынаравіцца да новай лодкі, а гэта, скажу я вам, не так ужо і проста. Для кожнага спартсмена яго снарад як частка цела, павінен быць адзіным цэлым з самім атлетам, без усялякіх шурпатасцей. І гэта толькі павышае каштоўнасць узнагароды Яўгена. Ён вялікі малайчына!
- Складваецца ўражанне, што допінгавыя скандалы, адхіленні зборных, каверзы тых жа польскіх мытнікаў - звёны аднаго ланцуга, якія прызначаны паказаць, што ёсць спартсмены з "правільных" краін (ЗША, Канада, ЕС) і ўсе астатнія, з якімі можна рабіць усё, што захочацца. Ці можна гаварыць, што ў апошнія гады дух алімпійскага руху значна падарваны, або падобныя падзеі адбываюцца даўно?
- Калі шчыра, пэўны падзел прысутнічаў заўсёды. Але я хацеў бы падкрэсліць, што размова ідзе не пра саміх атлетаў з розных краін (у мяне самога і па гэты дзень захоўваюцца цёплыя сяброўскія адносіны з многімі былымі сапернікамі), а, хутчэй, пра спартыўных чыноўнікаў, якія спрабуюць не тое выбіць для "сваіх" лепшыя ўмовы, не тое стварыць штучную канфрантацыю паміж спартсменамі. Самае правільнае ў такіх сітуацыях - заставацца чалавекам, быць верным сабе, сваёй краіне і спорту. Тады ніякія хітрыкі не змогуць цябе зламаць.
- Як вы думаеце, ці захаваецца алімпійскі рух у тым выглядзе, у якім мы ведалі яго апошнія сто гадоў? Ці ён трансфармуецца ў нешта іншае, калі краіны Захаду будуць праводзіць сваю Алімпіяду, а краіны Усходу - Гульні БРІКС?
- Як алімпійскі чэмпіён хачу сказаць, што які фармат не мелі б Гульні ў будучым, там адназначна павінны спаборнічаць усе мацнейшыя незалежна ад краіны, якую яны прадстаўляюць, веры, якую вызнаюць, ці іншых перакананняў, якіх прытрымліваюцца. Але ці вернуцца Гульні да свайго гістарычна існуючага фармату, дзе першарадным было забеспячэнне роўных правоў для ўсіх удзельнікаў, пакажа толькі час.
- Ці не зніжае спартыўную планку нядопуск беларускіх і расійскіх спартсменаў да Алімпійскіх гульняў-2024? Зразумела, што ў абедзвюх зборных ёсць моцныя спартсмены, якія гатовы былі пазмагацца за першыя месцы.
- Як я ўжо не раз гаварыў, Алімпійскія гульні, ды і любыя спартыўныя спаборніцтвы, павінны праводзіцца сярод мацнейшых атлетаў, толькі тады яны могуць быць прызнаны канкурэнтнымі і прадстаўнічымі. І рэзультаты нашых спартсменаў на чэмпіянатах Еўропы, свету, на бягучай Алімпіядзе ў Парыжы толькі пацвярджаюць іх права выступаць у ліку мацнейшых. Нават не ведаю, якія яшчэ патрэбны абгрунтаванні і доказы.
- Якія эмоцыі ў вас выклікала цырымонія адкрыцця Алімпійскіх гульняў-2024? Ці можаце вы параўнаць яе з цырымоніямі мінулых гадоў?
- Ведаеце, усе падобныя цырымоніі, на якіх я меў гонар прысутнічаць, уключалі ў сябе лепшае з гісторыі і культуры краін правядзення Алімпійскіх гульняў, звязвалі вытокі алімпійскага руху з яго сучаснасцю. Што ж датычыцца цырымоніі адкрыцця Гульняў у Парыжы, не магу сказаць, што падзяляю задуму сцэнарыстаў. І, як аказалася, я не адзін такі. І справа тут зусім не ў гусце, проста ёсць рэчы абсалютна святыя для кожнага хрысціяніна, ёсць каштоўнасці блізкія абсалютнай большасці насельніцтва нашай планеты, а ёсць нейкая пастаноўка ў цэнтры Парыжа, якая, на жаль, ідзе ўразрэз з усімі гэтымі каштоўнасцямі. Мне гэта ідэя не блізкая.
- Нягледзячы на ўсе перашкоды, створаныя міжнароднымі бюракратамі ад спорту, у беларусаў ужо тры алімпійскія медалі. Ці стымулююць спартсменаў перашкоды, якія ўзводзяць на іх шляху да спартыўнага Алімпу нядобразычліўцы?
- Ведаеце, у прафесійных спартсменаў проста няма часу спыняцца і думаць, што было б, калі б шлях да перамогі складваўся інакш, ты павінен хутка адаптавацца да ўсіх змяненняў, старацца знаходзіць плюсы ў любым становішчы, бо калі азірацца па баках, можна ўбачыць, як нехта абыходзіць цябе на павароце. Так, усе гэтыя штучныя перашкоды адцягваюць увагу, але не павінны выбіваць нашых спартсменаў з каляіны. Яны ведалі, што падобнае можа адбыцца ў Парыжы, і, думаю, былі гатовы да пэўных форс-мажораў. Як бачым, ім удаецца з гонарам выходзіць з гэтых цяжкіх сітуацый. Хацелася б, каб так прадоўжылася і далей.
- Дэвіз Алімпійскіх гульняў-2024 - "Гульні, адкрытыя для ўсіх" - у бягучых рэаліях гучыць здзекліва. Ці можам мы спадзявацца, што на наступныя Алімпійскія гульні беларуская зборная ўсё ж такі паедзе?
- І як прафесійны атлет, і як старшыня Камісіі спартсменаў НАК Беларусі, і як кіраўнік спартыўнай федэрацыі, я шчыра рады, што ў шэрага нашых спартсменаў з'явілася магчымасць абараніць інтарэсы нашай краіны на міжнароднай арэне, сваімі рэзультатамі літаральна ануляваўшы ўсе апасенні спартыўных чыноўнікаў, звязаныя з прысутнасцю беларусаў у сусветным спорце, але разам з тым нас чакае яшчэ вельмі шмат работы па зняцці ўсіх абмежаванняў для беларусаў, у першую чаргу звязаных з іх нейтральным статусам. Упэўнены, магчымасць выступаць пад родным сцягам надала б ім яшчэ больш сіл для дасягнення высокіх рэзультатаў.
Аляксей ГАРБУНОЎ,
Газета "7 дней".-0-
- Аляксандр Віктаравіч, вы спартсмен сусветнага ўзроўню, алімпійскі чэмпіён, патрыёт Беларусі. Якія пачуцці ў вашай душы выклікае забарона на ўдзел у Алімпійскіх гульнях-2024 нашых спартсменаў?
- Любы прафесійны атлет, для якога кожны дзень з ранняга дзяцінства - гэта цяжкая праца, пераадоленне дзеля дасягнення мары, вядома, імкнецца сваімі поспехамі праславіць не толькі сябе, але і сваіх трэнераў, спартыўную школу, краіну, у якой ён мацнеў і развіваўся. Многія нашы спартсмены сутыкнуліся з шэрагам абмежаванняў, нехта так і не дабраўся да Парыжа, прычым у традыцыйна медальных для нас мастацкай гімнастыцы, атлетыцы, веславанні на байдарках. Гэта, безумоўна, засмучае, але рэзультаты, якія паказалі ўжо беларусы на Гульнях, спадзяюся, зменяць уяўленне аб духу сумленнай барацьбы і забеспячэнні раўнапраўя для атлетаў у галовах спартыўных чыноўнікаў. Усе мацнейшыя атлеты павінны быць прадстаўлены на Алімпійскіх гульнях незалежна ад грамадзянства або рэлігіі, і беларусы, несумненна, павінны быць у іх ліку, нашы медалі сведчаць аб гэтым лепш за любыя словы.
- Напярэдадні Алімпійскіх гульняў у сацсетках і СМІ ішла гарачая дыскусія аб тым, ці могуць асобныя спартсмены выступаць пад нейтральным сцягам ці ж уся зборная цалкам павінна адмовіцца ад выступлення на Алімпійскіх гульнях. Як вы ставіцеся да гэтага цяжкага для любога спартсмена выбару?
- Вы маеце рацыю, ні адзін спартсмен не павінен быць пастаўлены перад такім выбарам. Але разам з тым, маючы вопыт выступлення на Алімпійскіх гульнях, я разумею атлетаў, якія адправіліся туды, не зважаючы на знешні націск і накладзеныя абмежаванні. Бо гэта вянец шматгадовай карпатлівай працы спартсмена, галоўны экзамен спартыўнай кар'еры. Толькі нямногія людзі са свету спорту атрымліваюць магчымасць выступіць на галоўным старце чатырохгоддзя, і адмаўляцца ад такога шанцу можа быць раўназначна адмове ад мары, якой прысвяціў усё сваё жыццё. Але я ўпэўнены, што цяпер, калі нашы спартсмены падымаюцца на п'едэстал, няхай нават без гімна і сцяга, увесь свет ведае, што яны прыехалі з Беларусі.
- Ці цяжка спартсмену выступаць без уласнага сцяга і гімна? Дзе шукаць сілы для ўнутранай падтрымкі?
- Любы знешні націск (а пазбаўленне магчымасці чуць гімн сваёй краіны ў выпадку заслужанай перамогі і падымаць над галавой родны сцяг якраз і ёсць форма знешняга націску), безумоўна, можа паўплываць на псіхалагічны стан спартсмена. Але, выходзячы на старт, кожны з іх разумее, што за ім - падтрымка тысяч суайчыннікаў, і паверце, гэта неперадавальныя адчуванні: ведаць, што за табой сочаць тысячы чалавек на Радзіме - сям'я, сябры, суседзі, незнаёмыя людзі, якія натхняюцца тваімі рэзультатамі. Таму так важна выказваць сваю падтрымку, пісаць ім у сацыяльных сетках, сустракаць у аэрапорце. Гэтыя моманты запамінаюцца на ўсё жыццё і надаюць сілы рухацца наперад.
- Ці можна пракаменціраваць сітуацыю, калі польскія мытнікі не прапусцілі лодку Яўгена Залатога і яму давялося шукаць замену з дапамогай неабыякавых французаў?
- Яшчэ ў час маёй прафесійнай кар'еры я сам не раз сутыкаўся з рознымі абмежаваннямі, калі прычыны былі надуманымі, а пасля высвятлення абставін ніхто не турбаваўся, каб папрасіць прабачэння. Такія сітуацыі непрыемныя, але яны могуць даць дадатковую матывацыю выступіць нават лепш, чым ты сам ад сябе чакаеш, наперакор усім перашкодам і скепсісу нядобразычліўцаў. Добра, што праблему ўдалося аператыўна вырашыць, і Яўген змог прынаравіцца да новай лодкі, а гэта, скажу я вам, не так ужо і проста. Для кожнага спартсмена яго снарад як частка цела, павінен быць адзіным цэлым з самім атлетам, без усялякіх шурпатасцей. І гэта толькі павышае каштоўнасць узнагароды Яўгена. Ён вялікі малайчына!
- Складваецца ўражанне, што допінгавыя скандалы, адхіленні зборных, каверзы тых жа польскіх мытнікаў - звёны аднаго ланцуга, якія прызначаны паказаць, што ёсць спартсмены з "правільных" краін (ЗША, Канада, ЕС) і ўсе астатнія, з якімі можна рабіць усё, што захочацца. Ці можна гаварыць, што ў апошнія гады дух алімпійскага руху значна падарваны, або падобныя падзеі адбываюцца даўно?
- Калі шчыра, пэўны падзел прысутнічаў заўсёды. Але я хацеў бы падкрэсліць, што размова ідзе не пра саміх атлетаў з розных краін (у мяне самога і па гэты дзень захоўваюцца цёплыя сяброўскія адносіны з многімі былымі сапернікамі), а, хутчэй, пра спартыўных чыноўнікаў, якія спрабуюць не тое выбіць для "сваіх" лепшыя ўмовы, не тое стварыць штучную канфрантацыю паміж спартсменамі. Самае правільнае ў такіх сітуацыях - заставацца чалавекам, быць верным сабе, сваёй краіне і спорту. Тады ніякія хітрыкі не змогуць цябе зламаць.
- Як вы думаеце, ці захаваецца алімпійскі рух у тым выглядзе, у якім мы ведалі яго апошнія сто гадоў? Ці ён трансфармуецца ў нешта іншае, калі краіны Захаду будуць праводзіць сваю Алімпіяду, а краіны Усходу - Гульні БРІКС?
- Як алімпійскі чэмпіён хачу сказаць, што які фармат не мелі б Гульні ў будучым, там адназначна павінны спаборнічаць усе мацнейшыя незалежна ад краіны, якую яны прадстаўляюць, веры, якую вызнаюць, ці іншых перакананняў, якіх прытрымліваюцца. Але ці вернуцца Гульні да свайго гістарычна існуючага фармату, дзе першарадным было забеспячэнне роўных правоў для ўсіх удзельнікаў, пакажа толькі час.
- Ці не зніжае спартыўную планку нядопуск беларускіх і расійскіх спартсменаў да Алімпійскіх гульняў-2024? Зразумела, што ў абедзвюх зборных ёсць моцныя спартсмены, якія гатовы былі пазмагацца за першыя месцы.
- Як я ўжо не раз гаварыў, Алімпійскія гульні, ды і любыя спартыўныя спаборніцтвы, павінны праводзіцца сярод мацнейшых атлетаў, толькі тады яны могуць быць прызнаны канкурэнтнымі і прадстаўнічымі. І рэзультаты нашых спартсменаў на чэмпіянатах Еўропы, свету, на бягучай Алімпіядзе ў Парыжы толькі пацвярджаюць іх права выступаць у ліку мацнейшых. Нават не ведаю, якія яшчэ патрэбны абгрунтаванні і доказы.
- Якія эмоцыі ў вас выклікала цырымонія адкрыцця Алімпійскіх гульняў-2024? Ці можаце вы параўнаць яе з цырымоніямі мінулых гадоў?
- Ведаеце, усе падобныя цырымоніі, на якіх я меў гонар прысутнічаць, уключалі ў сябе лепшае з гісторыі і культуры краін правядзення Алімпійскіх гульняў, звязвалі вытокі алімпійскага руху з яго сучаснасцю. Што ж датычыцца цырымоніі адкрыцця Гульняў у Парыжы, не магу сказаць, што падзяляю задуму сцэнарыстаў. І, як аказалася, я не адзін такі. І справа тут зусім не ў гусце, проста ёсць рэчы абсалютна святыя для кожнага хрысціяніна, ёсць каштоўнасці блізкія абсалютнай большасці насельніцтва нашай планеты, а ёсць нейкая пастаноўка ў цэнтры Парыжа, якая, на жаль, ідзе ўразрэз з усімі гэтымі каштоўнасцямі. Мне гэта ідэя не блізкая.
- Нягледзячы на ўсе перашкоды, створаныя міжнароднымі бюракратамі ад спорту, у беларусаў ужо тры алімпійскія медалі. Ці стымулююць спартсменаў перашкоды, якія ўзводзяць на іх шляху да спартыўнага Алімпу нядобразычліўцы?
- Ведаеце, у прафесійных спартсменаў проста няма часу спыняцца і думаць, што было б, калі б шлях да перамогі складваўся інакш, ты павінен хутка адаптавацца да ўсіх змяненняў, старацца знаходзіць плюсы ў любым становішчы, бо калі азірацца па баках, можна ўбачыць, як нехта абыходзіць цябе на павароце. Так, усе гэтыя штучныя перашкоды адцягваюць увагу, але не павінны выбіваць нашых спартсменаў з каляіны. Яны ведалі, што падобнае можа адбыцца ў Парыжы, і, думаю, былі гатовы да пэўных форс-мажораў. Як бачым, ім удаецца з гонарам выходзіць з гэтых цяжкіх сітуацый. Хацелася б, каб так прадоўжылася і далей.
- Дэвіз Алімпійскіх гульняў-2024 - "Гульні, адкрытыя для ўсіх" - у бягучых рэаліях гучыць здзекліва. Ці можам мы спадзявацца, што на наступныя Алімпійскія гульні беларуская зборная ўсё ж такі паедзе?
- І як прафесійны атлет, і як старшыня Камісіі спартсменаў НАК Беларусі, і як кіраўнік спартыўнай федэрацыі, я шчыра рады, што ў шэрага нашых спартсменаў з'явілася магчымасць абараніць інтарэсы нашай краіны на міжнароднай арэне, сваімі рэзультатамі літаральна ануляваўшы ўсе апасенні спартыўных чыноўнікаў, звязаныя з прысутнасцю беларусаў у сусветным спорце, але разам з тым нас чакае яшчэ вельмі шмат работы па зняцці ўсіх абмежаванняў для беларусаў, у першую чаргу звязаных з іх нейтральным статусам. Упэўнены, магчымасць выступаць пад родным сцягам надала б ім яшчэ больш сіл для дасягнення высокіх рэзультатаў.
Аляксей ГАРБУНОЎ,
Газета "7 дней".-0-
Падпісвайцеся на нас у
