
Фота музея гісторыі ВАВ
22 красавіка, Мінск /Кар. БЕЛТА/. Медаль "Залатая Зорка" Героя Савецкага Саюза Аляксея Ракіцянскага, перададзены ў Беларускі дзяржаўны музей гісторыі Вялікай Айчыннай вайны ў студзені 2025 года, быў прадстаўлены ў абноўленай экспазіцыі "Рарытэты музея", перадае карэспандэнт БЕЛТА.
Навуковы супрацоўнік аддзела ўліку фондаў музея Паліна Русецкая расказала, што медаль у студзені 2025 года ў фонд музея перадала дачка Героя Савецкага Саюза Людміла Ракіцянская. "З 1957 па 1980-я гады ў фонд нашага музея паступіла 25 медалёў "Залатая Зорка". З таго часу такіх узнагарод да нас не паступала, і вось перадалі 26-ы. Для нас гэта вялікая падзея, і таму мы яго выставілі", - сказала яна.
Свой медаль Аляксей Ракіцянскі атрымаў за тое, што вызначыўся ў баях за вызваленне Літоўскай ССР. "17 ліпеня 1944 года разведка палка выявіла групу праціўніка на рацэ Нёман, на поўнач ад горада Алітус. Пачалося фарсіраванне Нёмана. Гвардыі лейтэнант Ракіцянскі сумесна са сваімі байцамі адным з першых пераправіўся на заходні бераг ракі, дзе замацаваўся на плацдарме. Ён утрымліваў гэты плацдарм аж да раніцы наступнага дня і падыходу асноўных сіл 184-й стралковай дывізіі. У той жа дзень батарэя была атакавана 30 танкамі праціўніка. Нашым байцам удалося знішчыць чатыры танкі і да 20 салдат і афіцэраў. Калі становішча стала крытычным, гвардыі лейтэнант Ракіцянскі сабраў групу байцоў і з крыкам "Ура!" кінуўся на аўтаматчыкаў, адбіў захопленыя аўтамашыны і ў рукапашным баі асабіста знішчыў афіцэра і двух гітлераўцаў. Менавіта за гэты подзвіг указам Прэзідыума Вярхоўнага Савета СССР ад 24 сакавіка 1945 года яму было прысвоена званне Героя Савецкага Саюза з уручэннем медаля "Залатая Зорка" і ордэна Леніна", - расказала аб подзвігу Паліна Русецкая.
Яна адзначыла, што, акрамя медаля, наследнікі Аляксея Ракіцянскага перадалі ў музей больш за 100 адзінак яго асабістых прадметаў, сярод якіх парадная форма, трафейны гадзіннік, розныя дакументы ваеннага часу і фатаграфіі. Людміла Ракіцянская, якая таксама прысутнічала на адкрыцці выстаўкі, адзначыла, што такія рэчы не трэба захоўваць дома. "Мы даўно хацелі перадаць іх у музей, і вось час настаў. Думаю, яны не павінны захоўвацца дома, паколькі, увогуле, яны належаць усім", - дадала яна.
Людміла Ракіцянская падзялілася ўспамінамі пра бацьку. "Я была татавай дачкой. Заўсёды была з ім, а тата заўсёды быў са мной. Ён вазіў мяне на мора, у падарожжы, паходы. Ён усё ведаў. Быў цудоўным грыбніком і вельмі любіў збіраць ягады. Мы разам збіралі маліны, а потым гатавалі варэнне. Тата заўсёды гэта ўмеў рабіць. Я не памятаю, каб мы калі-небудзь хадзілі ў майстэрні адрамантаваць абутак або адзенне. Акрамя таго, ён вельмі шмат ведаў. Што ні спытаеш - тата ведае ўсё", - расказала яна.
Адзінае, што, паводле яе слоў, не любіў Аляксей Ракіцянскі, гэта гаварыць аб вайне. "Нават калі ў нас былі госці і ў яго пыталіся: "Лёша, а як там на вайне?", ён не адказваў. Ён тады больш любіў сесці за стол і пачаць спяваць. Ён ведаў мноства песень і меў нядрэнны голас", - дадала яна.
Часовая экспазіцыя "Рарытэты музея" ставіць перад сабой мэту прэзентацыі аднаго ўнікальнага музейнага прадмета - рэліквіі вайны, сімвала агульнага і асабістага подзвігу пакалення пераможцаў, якія выратавалі свет ад фашызму. Раней былі прадстаўлены самаробны партызанскі пісталет-кулямёт "ТМ-44", рукапісны партызанскі часопіс брыгады "Пламя" Мінскай вобласці і абразок "Прападобная Ефрасіння Полацкая".-0-
Навуковы супрацоўнік аддзела ўліку фондаў музея Паліна Русецкая расказала, што медаль у студзені 2025 года ў фонд музея перадала дачка Героя Савецкага Саюза Людміла Ракіцянская. "З 1957 па 1980-я гады ў фонд нашага музея паступіла 25 медалёў "Залатая Зорка". З таго часу такіх узнагарод да нас не паступала, і вось перадалі 26-ы. Для нас гэта вялікая падзея, і таму мы яго выставілі", - сказала яна.
Свой медаль Аляксей Ракіцянскі атрымаў за тое, што вызначыўся ў баях за вызваленне Літоўскай ССР. "17 ліпеня 1944 года разведка палка выявіла групу праціўніка на рацэ Нёман, на поўнач ад горада Алітус. Пачалося фарсіраванне Нёмана. Гвардыі лейтэнант Ракіцянскі сумесна са сваімі байцамі адным з першых пераправіўся на заходні бераг ракі, дзе замацаваўся на плацдарме. Ён утрымліваў гэты плацдарм аж да раніцы наступнага дня і падыходу асноўных сіл 184-й стралковай дывізіі. У той жа дзень батарэя была атакавана 30 танкамі праціўніка. Нашым байцам удалося знішчыць чатыры танкі і да 20 салдат і афіцэраў. Калі становішча стала крытычным, гвардыі лейтэнант Ракіцянскі сабраў групу байцоў і з крыкам "Ура!" кінуўся на аўтаматчыкаў, адбіў захопленыя аўтамашыны і ў рукапашным баі асабіста знішчыў афіцэра і двух гітлераўцаў. Менавіта за гэты подзвіг указам Прэзідыума Вярхоўнага Савета СССР ад 24 сакавіка 1945 года яму было прысвоена званне Героя Савецкага Саюза з уручэннем медаля "Залатая Зорка" і ордэна Леніна", - расказала аб подзвігу Паліна Русецкая.
Яна адзначыла, што, акрамя медаля, наследнікі Аляксея Ракіцянскага перадалі ў музей больш за 100 адзінак яго асабістых прадметаў, сярод якіх парадная форма, трафейны гадзіннік, розныя дакументы ваеннага часу і фатаграфіі. Людміла Ракіцянская, якая таксама прысутнічала на адкрыцці выстаўкі, адзначыла, што такія рэчы не трэба захоўваць дома. "Мы даўно хацелі перадаць іх у музей, і вось час настаў. Думаю, яны не павінны захоўвацца дома, паколькі, увогуле, яны належаць усім", - дадала яна.
Людміла Ракіцянская падзялілася ўспамінамі пра бацьку. "Я была татавай дачкой. Заўсёды была з ім, а тата заўсёды быў са мной. Ён вазіў мяне на мора, у падарожжы, паходы. Ён усё ведаў. Быў цудоўным грыбніком і вельмі любіў збіраць ягады. Мы разам збіралі маліны, а потым гатавалі варэнне. Тата заўсёды гэта ўмеў рабіць. Я не памятаю, каб мы калі-небудзь хадзілі ў майстэрні адрамантаваць абутак або адзенне. Акрамя таго, ён вельмі шмат ведаў. Што ні спытаеш - тата ведае ўсё", - расказала яна.
Адзінае, што, паводле яе слоў, не любіў Аляксей Ракіцянскі, гэта гаварыць аб вайне. "Нават калі ў нас былі госці і ў яго пыталіся: "Лёша, а як там на вайне?", ён не адказваў. Ён тады больш любіў сесці за стол і пачаць спяваць. Ён ведаў мноства песень і меў нядрэнны голас", - дадала яна.
Часовая экспазіцыя "Рарытэты музея" ставіць перад сабой мэту прэзентацыі аднаго ўнікальнага музейнага прадмета - рэліквіі вайны, сімвала агульнага і асабістага подзвігу пакалення пераможцаў, якія выратавалі свет ад фашызму. Раней былі прадстаўлены самаробны партызанскі пісталет-кулямёт "ТМ-44", рукапісны партызанскі часопіс брыгады "Пламя" Мінскай вобласці і абразок "Прападобная Ефрасіння Полацкая".-0-