Скрыншот відэа
Навіны сюжэта
"Праект "Беларусы ў кадры" на YouTube-канале БЕЛТА"
Дэкан факультэта механізацыі сельскай гаспадаркі Беларускай дзяржаўнай сельскагаспадарчай акадэміі Уладзімір Гусараў не тэарэтык. Шмат гадоў запар ён мяняў аўдыторыю на поле, дзелавы касцюм на рабочы камбінезон і адпраўляўся на ўборачную. Робячы ўсё "па падручніку", паказваў такія вынікі, што вопытныя камбайнеры прасілі: "Навучы!", а студэнты прызнавалі: "А наш выкладчык можа!".
Мы адпраўляемся ў Горкі на знаёмства з "дэканам з ЦікТока", як называе сябе сам Уладзімір Гусараў. У сваіх яркіх відэа ён ламае ўсе стэрэатыпы аб тым, што значыць быць аграрыем.
"У нас у сям'і працы не баяліся"
Колькі Уладзімір Гусараў сябе памятае, яго жыццё было звязана з сельскай працай. Нарадзіўся і вырас у вёсцы Пышна Віцебскай вобласці. З 10 гадоў ужо з усіх сіл дапамагаў па гаспадарцы не толькі бацькам, але і бабулі, у якой было 15 авечак, 2 каровы, свінні, конь і 30 сем'яў пчол.
- З братам усё лета праводзілі ў яе. Пакуль іншыя дзеці купаліся ў возеры, мы з дарослымі нарыхтоўвалі сена, дровы, збіралі каларадскіх жукоў на бульбяных палях, даглядалі пчальнік... Працавалі як мае быць! У нас у сям'і ніхто работы не цураўся. Напэўна, таму тата, які прыйшоў у калгас звычайным вадзіцелем, дарос да старшыні, а мама - ад простага настаўніка да дырэктара школы, - адзначае Уладзімір Уладзіміравіч.
У 17 гадоў ён упершыню трапіў на ўборачную памочнікам камбайнера і ўлюбіўся ў працу хлебаробаў. Дэкан да гэтага часу з задавальненнем успамінае пах поля, на якім працуе тэхніка, - яго ні з чым не зблытаеш.
- Гэты пах вельмі своеасаблівы, класны. Я ў першую ўборачную кампанію ўжо зразумеў, што ўбіраць збожжа - праца цяжкая, але высакародная. Ты выгрузіў першы бункер збожжа - лічы, твая сям'я галоднай не застанецца. Выгрузіў другі - накарміў суседскую. Так пакрыху за ўборачную забяспечыў усю вёску - гэта ж вялікая справа! - упэўнены Уладзімір Гусараў.
Ён са шкадаваннем канстатуе: цяпер далёка не ўсе разумеюць цану хлеба. Дэкан тлумачыць гэта так:
- Нашы дзяды перажылі пасляваенны голад, бацькі - дэфіцыт у 1990-я. Моладзь усяго гэтага не бачыла, таму і не разумее каштоўнасць хлеба. Памятаю, у час уборачнай быў выпадак: у час абеду памочнік камбайнера, яшчэ зусім хлопчык, адкусіў акрайчык, астатняе выкінуў. Камбайнер у гадах яму заляпіў такую аплявуху! Я лічу, заслужана. Нашым дзецям проста пашанцавала, што Прэзідэнт у свой час зрабіў акцэнт на развіцці вёскі. Дзякуючы гэтаму сёння мы можам сябе накарміць. Ды і вёска змянілася ў лепшы бок: ёй на змену прыйшлі аграгарадкі, дзе больш жыхароў і лепшая інфраструктура. А што было б, калі б такой увагі вёсцы не ўдзялялася?"
"Вёска ў шоку: сын дырэктара школы ідзе ў "хабзу"!
У 18 гадоў Уладзімір Гусараў першы раз стаў камбайнерам: працаваў на старэнькім "Доне-1500" і быў шчаслівы ад таго, што сам сядзіць за рулём, убірае збожжа. У тым ліку і таму пытанне аб тым, ВНУ якога профілю выбраць для паступлення, перад ім не стаяла. Вядома ж, аграрную! Прыгледзецца да Беларускай дзяржаўнай сельскагаспадарчай акадэміі Уладзіміру Уладзіміравічу параіў бацька. Ён, ужо з'яўляючыся старшынёй калгаса, праходзіў тут курсы павышэння кваліфікацыі і застаўся пад вялікім уражаннем. Настолькі моцным, што і малодшага брата нашага героя - Івана - таксама адправіў вучыцца ў акадэмію ў Горках.
- Я трапіў у БДСГА пасля ПТВ. Калі бацькі мяне туды аддавалі, уся вёска была ў шоку: сын дырэктара школы ідзе ў "хабзу"! Але маці ведала, што робіць. У той год у ПТВ нумар 175 упершыню адкрылі ліцэйскі фізіка-матэматычны клас. Нашу групу з 20 чалавек вучылі так старанна, што мы выйгравалі рэспубліканскія алімпіяды. А з усяго класа толькі двое не паступілі ў ВНУ - яны па сваім жаданні адразу пайшлі ў армію, - успамінае дэкан.
Уладзімір Гусараў не планаваў заставацца ў сельгасакадэміі пасля яе заканчэння. Быў упэўнены, што накіруецца маладым спецыялістам на адно з сельгаспрадпрыемстваў у Полацкім раёне. Ён нават паспеў з'ездзіць туды і пазнаёміцца з усімі.
- Але калі надышоў дзень размеркавання, цяпер ужо нябожчык прафесар Аляксандр Клачкоў заявіў, што пакідае мяне ў акадэміі. Кіраўнік сельгаспрадпрыемства, куды я павінен быў адправіцца, абурыўся, маўляў, забіраеце спецыяліста! Але Аляксандр Віктаравіч прапанаваў: "Замест Гусарава аддам вам траіх выпускнікоў". Таму мяне, лічы, выкупілі, - смяецца дэкан.
Тым, як склалася кар'ера, Уладзімір Уладзіміравіч задаволены. Гаворыць, у 2006 годзе сваім прыходам на кафедру сельгасмашын задаволіў пажаданні абодвух бацькоў: тата хацеў бачыць інжынерам, мама - настаўнікам. Уладзіміру Гусараву ўдалося сумясціць.
"Я ўсё рабіў "па падручніку", і вынік здзівіў"
Да 2018-га, калі наш герой стаў дэканам факультэта механізацыі сельскай гаспадаркі, ён абавязкова ўдзельнічаў ва ўборачнай кампаніі. Прычым вельмі паспяхова: двойчы вывеў свой маладзёжны экіпаж у раённыя лідары. Але новы статус прынёс Уладзіміру Гусараву шмат дадатковай работы, таму цяпер знайсці час на ўборачную ў яго пры ўсім жаданні не атрымліваецца.
- Выключэнне зрабіў толькі раз - у 2022 годзе. Але там сітуацыя была нерадавая. Тэрмін уборкі ўжо заканчваўся, а ў гаспадарцы захварэў перадавік - высакакласны спецыяліст. Кіраўнік папрасіў мяне сесці за руль камбайна. І я згадзіўся. Якраз у гэты час нашы юнакі працавалі ў студатрадах на ўборачнай па ўсёй краіне. Напісаў ім у чаце: "Далучаюся да вас!". Яны ўдакладнілі: "З праверкай прыедзеце?". Калі я прыслаў ім фота з кабіны камбайна "Палессе GS12", здзівіліся: "Дэкан на камбайне? Ды ну?!" - успамінае Уладзімір Уладзіміравіч.
Сваё рашэнне ён тлумачыць не толькі жаданнем дапамагчы сельгаспрадпрыемству, але і паказаць студэнтам, што можна ўцерці нос нават вопытным камбайнерам, калі выкарыстоўваць тэарэтычныя веды.
- Да нас паступаюць юнакі, у якіх ужо ёсць вопыт работы на ўборачнай. Таму некаторыя з іх глядзяць на выкладчыкаў з ухмылкай, маўляў, што вы нам тут тэорыю расказваеце, самі вось на полі вынік паказаць зможаце? А я даказаў: змагу! Выкарыстоўваў тую самую тэорыю і намалаціў 1,5 тысячы тон збожжа. І студэнты прызадумаліся: можа, ёсць сэнс слухаць тое, што ў аўдыторыі расказваюць, калі гэта працуе?
- успамінае Уладзімір Гусараў.
Спачатку прадузята да дэкана на полі ставіліся і камбайнеры. Паціскалі плячыма: "Чаму нас ты, беларучка, можаш навучыць? Мы і так усё ведаем". Аднаго дня хапала, каб зразумець: яны моцна памыляюцца.
- У адной гаспадарцы страчвалі ў час уборкі палавіну гароху: ён ляжаў на зямлі - важдацца з ім ніхто не хацеў. Я ж рабіў усё "па падручніку". Вынік: яны бункер гароху засыпалі, я два, яны бункер, я два. У канцы дня не вытрымалі, падышлі: "Як у цябе гэта атрымліваецца?" Я паказаў, яны паспрабавалі. Так нечакана ўраджайнасць гароху ў гаспадарцы вырасла ў два разы, - усміхаецца дэкан.
"Можам пракарміць не толькі сябе"
Уладзімір Уладзіміравіч згодны з агульнавядомым сцвярджэннем, што ўсе прафесіі патрэбны, але адзначае: для такой аграрнай краіны, як Беларусь, спецыялісты сельскагаспадарчага профілю асабліва важныя. Шкада толькі, цяпер працаваць на зямлі не так прэстыжна, як раней.
- Мы нядаўна разважалі наконт гэтага з цесцем - ён старшыня калгаса. Прыйшлі да высновы, што раней у сельскую гаспадарку ішлі таму, што ведалі: тут стабільная зарплата, жыллё, сацыяльныя гарантыі. Цяпер гэтага ўжо недастаткова. Моладзь лічыць гэта чымсьці самім сабой зразумелым, таму што яна не жыла ў пачатку 1990-х з іх дэфіцытам, капеечнымі заработкамі і неразуменнем, што будзе заўтра. Не склалася ў нас у краіне такой крытычнай сітуацыі, каб людзі раптам зноў ацанілі работу аграрыяў, як у пандэмію - медыкаў. Але гэта і добра. Значыць, паліцы ў нас у магазінах не пустыя. Мы ж можам пракарміць не толькі сябе, але і суседзяў, - адзначае Уладзімір Гусараў.
На яго думку, зрабіць сельгаспецыяльнасці больш прэстыжнымі можна і менш экстрэмальнымі спосабамі. Напрыклад, паказваць важнасць работы аграрыяў у СМІ. Успамінае, як некалькі гадоў таму ўсяго адзін такі рэпартаж з палёў адыграў вялікую ролю ў жыцці рабацягі-падлетка.
- На адной уборачнай са мной працавалі на камбайне бацька і сын. Ноччу прыводзілі сваю тэхніку ў парадак, рамантавалі, а ў 5 раніцы выязджалі ў поле. Пры гэтым 14-гадовы Арцём працаваў нараўне з дарослымі. Пазней я даведаўся, што ён са шматдзетнай сям'і і, як мог, дапамагаў тату зарабляць. Але аднакласнікі з хлопца паджартоўвалі, нават мянушку прыдумалі крыўдную - Арцём-мазут. На той уборачнай я стаў першым тысячнікам, таму на поле прыехаў журналіст з мясцовай газеты - хацеў падрыхтаваць пра мяне артыкул. Я папрасіў напісаць пра Арцёма і тое, якую вялікую справу ён робіць. Пасля таго як выйшаў матэрыял пра гэтага маленькага працаўніка, аднакласнікі змянілі адносіны да яго, сталі паважаць. У гэтым годзе юнак заканчвае 11 клас і будзе паступаць у БДСГА. Такім матываваным абітурыентам, якія ўмеюць працаваць на зямлі і любяць гэта, я вельмі рады, - прызнаецца дэкан.
"У сваіх відэа разбіваю стэрэатыпы"
Каб прыцягнуць больш увагі патэнцыяльных студэнтаў, у сельгасакадэміі прынялі правілы гульні моладзі і пачалі папулярызаваць сябе праз сацсеткі. У прыватнасці, праз ЦікТок. Уладзімір Уладзіміравіч прызнаецца: спачатку было нялёгка, паколькі да гэтага ён карыстаўся ў асноўным сеткай "Аднакласнікі" і звышпрагрэсіўным лічыў вядзенне акаўнта сваёй ВНУ ў Інстаграме. Ды і не было б ніякага "дэкана з ЦікТока", калі б не выпадак.
- Моладзь, якая прыходзіць вучыцца на мой тэхнічны факультэт, хоча тут не толькі страчыць канспекты, але і нешта круціць-вярцець. Таму мы вырашылі разам са студэнтамі аднаўляць тэхніку. Да 2020 года прывялі ў парадак трактар, які стаяў у нас на пастаменце 55 гадоў. У дзень святкавання юбілею акадэміі запусцілі рухавік гэтай машыны. Адзін з нашых майстроў запісаў гэты момант на відэа і выклаў у ЦікТок. Яно ў момант набрала 100 тысяч праглядаў! І ўзялі на заметку, што можна папулярызаваць сельгасакадэмію ў гэтай сацсетцы. А потым я трапіў з кавідам у бальніцу. Свабоднага часу - вагон! Спампаваў ЦікТок, пачаў вывучаць. Зразумеў, што там можна расказаць аб прафесіі сучаснага інжынера, паказаць нашу матэрыяльна-тэхнічную базу. Таму што некаторыя думаюць: калі ў нас не сталіца, то і пахваліцца асабліва няма чым. Я ў сваіх відэа разбіваю гэты стэрэатып, - адзначае дэкан.
На самай справе матэрыяльна-тэхнічнай базе яго факультэта можна пазайздросціць: толькі за апошнія пяць гадоў у яе развіццё ўкладзена каля трох мільёнаў долараў. У вучэбна-выставачным цэнтры, куды запрашае нас Уладзімір Гусараў, сабраны ўзоры найноўшай сельгастэхнікі агульным коштам прыкладна 1,5 мільёна долараў.
- Матэрыяльна-тэхнічная база вельмі важная, гэта апраўданая інвестыцыя дзяржавы, зацікаўленай у тым, каб аграрная ВНУ выпускала высакакласных спецыялістаў, здольных гарантаваць харчовую бяспеку краіны, - падкрэслівае ён. - Прадпрыемства, куды юнакі і дзяўчаты прыйдуць пасля заканчэння ВНУ, не павінна за свае грошы вучыць іх рабоце на сучасных машынах. Мы зрабілі ўсё магчымае, каб нашы выпускнікі ўжо да моманту размеркавання станавіліся прафесіяналамі.
У вучэбна-выставачным цэнтры БДСГА навінкі сельскагаспадарчага машынабудавання з'яўляюцца раней, чым іх запускаюць у масавую вытворчасць. Сакрэт у тым, што сюды трапляюць прататыпы - першыя ўзоры агрэгатаў, якія толькі-толькі паспяхова прайшлі ўсе выпрабаванні.
- Пакуль іх год-два рыхтуюць да серыйнай вытворчасці, нашы студэнты ўжо вучацца кіраваць гэтымі машынамі, - тлумачыць дэкан.
Цяпер ён здымае для ЦікТока ролікі і аб гэтым. А самае першае відэа, у якім дэкан з'явіўся ў кадры, было прысвечана дадатковаму набору ў сельгасакадэмію.
- Ён у нас заканчваецца на два дні пазней, чым у ВНУ Міністэрства адукацыі. Але многія аб гэтым не ведаюць. Я вырашыў зняць відэа аб тым, што нават у тых, хто не паступіў некуды, ёсць шанц стаць студэнтамі нашай акадэміі. Той ролік прывёў да нас сем чалавек. Сярод іх была дзяўчынка з Оршы, якая спачатку сумнявалася, падаваць дакументы сюды ці не. Я ёй пазваніў: "Прывітанне, гэта дэкан з ЦікТока". Мы пагаварылі. І яна стала нашай студэнткай, - расказвае Уладзімір Уладзіміравіч.
Ён адзначае, што многія завочнікі прыйшлі ў сельгасакадэмію дзякуючы ЦікТоку. Да гэтага часу інтарэс да паступлення сюды вялікі: як мінімум ужо 40 чалавек пыталі ў дэкана, як стаць студэнтам завочнага аддзялення.
"Работа ў сельскай гаспадарцы не грашовая? Няпраўда!"
З'яўленне Уладзіміра Гусарава ў ЦікТоку не засталося незаўважаным і апазіцыйнымі рэсурсамі. На іх вельмі хутка апублікавалі навіну, маўляў, дэкан сельгасакадэміі заманьвае ў ВНУ праз сацсеткі.
- Зразумела, што яны разлічвалі на негатыўную рэакцыю чытачоў. "Дэкан заманьвае" - такая фармулёўка сведчыць шмат аб чым. Але сітуацыя атрымалася адваротная: абсалютна ўсе каментарыі аказаліся станоўчымі, у іх было шмат добрых слоў у адрас ВНУ, - успамінае Уладзімір Гусараў.
Ён адзначае, што "заманьвае" будучых студэнтаў у БДСГА толькі праўдай. Напрыклад, развенчвае міф аб безграшоўі аграрнай прафесіі.
- На самай справе ў нас юнакі і дзяўчаты ўжо на практыцы зарабляюць добрыя грошы. Вось рэальны прыклад: студэнт 2-га курса, які паступіў сюды пасля каледжа, адпрацаваў 6 тыдняў на пасяўной у Дрыбінскім раёне і купіў аўто. Так, ён адзін засеяў 60 працэнтаў плошчаў гаспадаркі, але ж і атрымаў за гэта нядрэнныя грошы. Я спрабую данесці простую ісціну: калі ты лодар і гультай, то любая прафесія для цябе будзе безграшовай. Прычым і ў вёсцы, і ў горадзе. Гавораць, аграрыі зарабляюць мала. Праўда? Адкрыйце любую раёнку, там у аб'явах убачыце: "патрабуецца трактарыст, заработная плата ад 2 тысяч", "патрабуюцца даяркі - ад 2200". Гэта дрэнны заработак? Не думаю, што нават у горадзе кожны такі атрымлівае. Мая задача - дапамагчы людзям перастаць думаць стэрэатыпамі, што сельская гаспадарка - не прыбыткова. На самай справе гэта работа і грашовая, і пачэсная, - падкрэслівае Уладзімір Гусараў.
Беларусы добра ўмеюць працаваць на зямлі. Лепшае пацвярджэнне гэтаму - вынікі нашай каманды, у якую ўвайшоў і Уладзімір Гусараў, на праведзеным не так даўно ў Саратаве ХІ Адкрытым чэмпіянаце Расіі па ворыве. Нашы землякі з Горак - у дзясятцы лепшых.
Праект створаны за кошт сродкаў мэтавага збору на вытворчасць нацыянальнага кантэнту.
Алена ІВАШКА,
фота - з адкрытых інтэрнэт-крыніц,
газета "7 дней".-0-
Мы адпраўляемся ў Горкі на знаёмства з "дэканам з ЦікТока", як называе сябе сам Уладзімір Гусараў. У сваіх яркіх відэа ён ламае ўсе стэрэатыпы аб тым, што значыць быць аграрыем.
"У нас у сям'і працы не баяліся"
Колькі Уладзімір Гусараў сябе памятае, яго жыццё было звязана з сельскай працай. Нарадзіўся і вырас у вёсцы Пышна Віцебскай вобласці. З 10 гадоў ужо з усіх сіл дапамагаў па гаспадарцы не толькі бацькам, але і бабулі, у якой было 15 авечак, 2 каровы, свінні, конь і 30 сем'яў пчол.
- З братам усё лета праводзілі ў яе. Пакуль іншыя дзеці купаліся ў возеры, мы з дарослымі нарыхтоўвалі сена, дровы, збіралі каларадскіх жукоў на бульбяных палях, даглядалі пчальнік... Працавалі як мае быць! У нас у сям'і ніхто работы не цураўся. Напэўна, таму тата, які прыйшоў у калгас звычайным вадзіцелем, дарос да старшыні, а мама - ад простага настаўніка да дырэктара школы, - адзначае Уладзімір Уладзіміравіч.
У 17 гадоў ён упершыню трапіў на ўборачную памочнікам камбайнера і ўлюбіўся ў працу хлебаробаў. Дэкан да гэтага часу з задавальненнем успамінае пах поля, на якім працуе тэхніка, - яго ні з чым не зблытаеш.
- Гэты пах вельмі своеасаблівы, класны. Я ў першую ўборачную кампанію ўжо зразумеў, што ўбіраць збожжа - праца цяжкая, але высакародная. Ты выгрузіў першы бункер збожжа - лічы, твая сям'я галоднай не застанецца. Выгрузіў другі - накарміў суседскую. Так пакрыху за ўборачную забяспечыў усю вёску - гэта ж вялікая справа! - упэўнены Уладзімір Гусараў.
Ён са шкадаваннем канстатуе: цяпер далёка не ўсе разумеюць цану хлеба. Дэкан тлумачыць гэта так:
- Нашы дзяды перажылі пасляваенны голад, бацькі - дэфіцыт у 1990-я. Моладзь усяго гэтага не бачыла, таму і не разумее каштоўнасць хлеба. Памятаю, у час уборачнай быў выпадак: у час абеду памочнік камбайнера, яшчэ зусім хлопчык, адкусіў акрайчык, астатняе выкінуў. Камбайнер у гадах яму заляпіў такую аплявуху! Я лічу, заслужана. Нашым дзецям проста пашанцавала, што Прэзідэнт у свой час зрабіў акцэнт на развіцці вёскі. Дзякуючы гэтаму сёння мы можам сябе накарміць. Ды і вёска змянілася ў лепшы бок: ёй на змену прыйшлі аграгарадкі, дзе больш жыхароў і лепшая інфраструктура. А што было б, калі б такой увагі вёсцы не ўдзялялася?"
"Вёска ў шоку: сын дырэктара школы ідзе ў "хабзу"!
У 18 гадоў Уладзімір Гусараў першы раз стаў камбайнерам: працаваў на старэнькім "Доне-1500" і быў шчаслівы ад таго, што сам сядзіць за рулём, убірае збожжа. У тым ліку і таму пытанне аб тым, ВНУ якога профілю выбраць для паступлення, перад ім не стаяла. Вядома ж, аграрную! Прыгледзецца да Беларускай дзяржаўнай сельскагаспадарчай акадэміі Уладзіміру Уладзіміравічу параіў бацька. Ён, ужо з'яўляючыся старшынёй калгаса, праходзіў тут курсы павышэння кваліфікацыі і застаўся пад вялікім уражаннем. Настолькі моцным, што і малодшага брата нашага героя - Івана - таксама адправіў вучыцца ў акадэмію ў Горках.
- Я трапіў у БДСГА пасля ПТВ. Калі бацькі мяне туды аддавалі, уся вёска была ў шоку: сын дырэктара школы ідзе ў "хабзу"! Але маці ведала, што робіць. У той год у ПТВ нумар 175 упершыню адкрылі ліцэйскі фізіка-матэматычны клас. Нашу групу з 20 чалавек вучылі так старанна, што мы выйгравалі рэспубліканскія алімпіяды. А з усяго класа толькі двое не паступілі ў ВНУ - яны па сваім жаданні адразу пайшлі ў армію, - успамінае дэкан.
Уладзімір Гусараў не планаваў заставацца ў сельгасакадэміі пасля яе заканчэння. Быў упэўнены, што накіруецца маладым спецыялістам на адно з сельгаспрадпрыемстваў у Полацкім раёне. Ён нават паспеў з'ездзіць туды і пазнаёміцца з усімі.
- Але калі надышоў дзень размеркавання, цяпер ужо нябожчык прафесар Аляксандр Клачкоў заявіў, што пакідае мяне ў акадэміі. Кіраўнік сельгаспрадпрыемства, куды я павінен быў адправіцца, абурыўся, маўляў, забіраеце спецыяліста! Але Аляксандр Віктаравіч прапанаваў: "Замест Гусарава аддам вам траіх выпускнікоў". Таму мяне, лічы, выкупілі, - смяецца дэкан.
Тым, як склалася кар'ера, Уладзімір Уладзіміравіч задаволены. Гаворыць, у 2006 годзе сваім прыходам на кафедру сельгасмашын задаволіў пажаданні абодвух бацькоў: тата хацеў бачыць інжынерам, мама - настаўнікам. Уладзіміру Гусараву ўдалося сумясціць.
"Я ўсё рабіў "па падручніку", і вынік здзівіў"
Да 2018-га, калі наш герой стаў дэканам факультэта механізацыі сельскай гаспадаркі, ён абавязкова ўдзельнічаў ва ўборачнай кампаніі. Прычым вельмі паспяхова: двойчы вывеў свой маладзёжны экіпаж у раённыя лідары. Але новы статус прынёс Уладзіміру Гусараву шмат дадатковай работы, таму цяпер знайсці час на ўборачную ў яго пры ўсім жаданні не атрымліваецца.
- Выключэнне зрабіў толькі раз - у 2022 годзе. Але там сітуацыя была нерадавая. Тэрмін уборкі ўжо заканчваўся, а ў гаспадарцы захварэў перадавік - высакакласны спецыяліст. Кіраўнік папрасіў мяне сесці за руль камбайна. І я згадзіўся. Якраз у гэты час нашы юнакі працавалі ў студатрадах на ўборачнай па ўсёй краіне. Напісаў ім у чаце: "Далучаюся да вас!". Яны ўдакладнілі: "З праверкай прыедзеце?". Калі я прыслаў ім фота з кабіны камбайна "Палессе GS12", здзівіліся: "Дэкан на камбайне? Ды ну?!" - успамінае Уладзімір Уладзіміравіч.
Сваё рашэнне ён тлумачыць не толькі жаданнем дапамагчы сельгаспрадпрыемству, але і паказаць студэнтам, што можна ўцерці нос нават вопытным камбайнерам, калі выкарыстоўваць тэарэтычныя веды.
- Да нас паступаюць юнакі, у якіх ужо ёсць вопыт работы на ўборачнай. Таму некаторыя з іх глядзяць на выкладчыкаў з ухмылкай, маўляў, што вы нам тут тэорыю расказваеце, самі вось на полі вынік паказаць зможаце? А я даказаў: змагу! Выкарыстоўваў тую самую тэорыю і намалаціў 1,5 тысячы тон збожжа. І студэнты прызадумаліся: можа, ёсць сэнс слухаць тое, што ў аўдыторыі расказваюць, калі гэта працуе?
- успамінае Уладзімір Гусараў.
Спачатку прадузята да дэкана на полі ставіліся і камбайнеры. Паціскалі плячыма: "Чаму нас ты, беларучка, можаш навучыць? Мы і так усё ведаем". Аднаго дня хапала, каб зразумець: яны моцна памыляюцца.
- У адной гаспадарцы страчвалі ў час уборкі палавіну гароху: ён ляжаў на зямлі - важдацца з ім ніхто не хацеў. Я ж рабіў усё "па падручніку". Вынік: яны бункер гароху засыпалі, я два, яны бункер, я два. У канцы дня не вытрымалі, падышлі: "Як у цябе гэта атрымліваецца?" Я паказаў, яны паспрабавалі. Так нечакана ўраджайнасць гароху ў гаспадарцы вырасла ў два разы, - усміхаецца дэкан.
"Можам пракарміць не толькі сябе"
Уладзімір Уладзіміравіч згодны з агульнавядомым сцвярджэннем, што ўсе прафесіі патрэбны, але адзначае: для такой аграрнай краіны, як Беларусь, спецыялісты сельскагаспадарчага профілю асабліва важныя. Шкада толькі, цяпер працаваць на зямлі не так прэстыжна, як раней.
- Мы нядаўна разважалі наконт гэтага з цесцем - ён старшыня калгаса. Прыйшлі да высновы, што раней у сельскую гаспадарку ішлі таму, што ведалі: тут стабільная зарплата, жыллё, сацыяльныя гарантыі. Цяпер гэтага ўжо недастаткова. Моладзь лічыць гэта чымсьці самім сабой зразумелым, таму што яна не жыла ў пачатку 1990-х з іх дэфіцытам, капеечнымі заработкамі і неразуменнем, што будзе заўтра. Не склалася ў нас у краіне такой крытычнай сітуацыі, каб людзі раптам зноў ацанілі работу аграрыяў, як у пандэмію - медыкаў. Але гэта і добра. Значыць, паліцы ў нас у магазінах не пустыя. Мы ж можам пракарміць не толькі сябе, але і суседзяў, - адзначае Уладзімір Гусараў.
На яго думку, зрабіць сельгаспецыяльнасці больш прэстыжнымі можна і менш экстрэмальнымі спосабамі. Напрыклад, паказваць важнасць работы аграрыяў у СМІ. Успамінае, як некалькі гадоў таму ўсяго адзін такі рэпартаж з палёў адыграў вялікую ролю ў жыцці рабацягі-падлетка.
- На адной уборачнай са мной працавалі на камбайне бацька і сын. Ноччу прыводзілі сваю тэхніку ў парадак, рамантавалі, а ў 5 раніцы выязджалі ў поле. Пры гэтым 14-гадовы Арцём працаваў нараўне з дарослымі. Пазней я даведаўся, што ён са шматдзетнай сям'і і, як мог, дапамагаў тату зарабляць. Але аднакласнікі з хлопца паджартоўвалі, нават мянушку прыдумалі крыўдную - Арцём-мазут. На той уборачнай я стаў першым тысячнікам, таму на поле прыехаў журналіст з мясцовай газеты - хацеў падрыхтаваць пра мяне артыкул. Я папрасіў напісаць пра Арцёма і тое, якую вялікую справу ён робіць. Пасля таго як выйшаў матэрыял пра гэтага маленькага працаўніка, аднакласнікі змянілі адносіны да яго, сталі паважаць. У гэтым годзе юнак заканчвае 11 клас і будзе паступаць у БДСГА. Такім матываваным абітурыентам, якія ўмеюць працаваць на зямлі і любяць гэта, я вельмі рады, - прызнаецца дэкан.
"У сваіх відэа разбіваю стэрэатыпы"
Каб прыцягнуць больш увагі патэнцыяльных студэнтаў, у сельгасакадэміі прынялі правілы гульні моладзі і пачалі папулярызаваць сябе праз сацсеткі. У прыватнасці, праз ЦікТок. Уладзімір Уладзіміравіч прызнаецца: спачатку было нялёгка, паколькі да гэтага ён карыстаўся ў асноўным сеткай "Аднакласнікі" і звышпрагрэсіўным лічыў вядзенне акаўнта сваёй ВНУ ў Інстаграме. Ды і не было б ніякага "дэкана з ЦікТока", калі б не выпадак.
- Моладзь, якая прыходзіць вучыцца на мой тэхнічны факультэт, хоча тут не толькі страчыць канспекты, але і нешта круціць-вярцець. Таму мы вырашылі разам са студэнтамі аднаўляць тэхніку. Да 2020 года прывялі ў парадак трактар, які стаяў у нас на пастаменце 55 гадоў. У дзень святкавання юбілею акадэміі запусцілі рухавік гэтай машыны. Адзін з нашых майстроў запісаў гэты момант на відэа і выклаў у ЦікТок. Яно ў момант набрала 100 тысяч праглядаў! І ўзялі на заметку, што можна папулярызаваць сельгасакадэмію ў гэтай сацсетцы. А потым я трапіў з кавідам у бальніцу. Свабоднага часу - вагон! Спампаваў ЦікТок, пачаў вывучаць. Зразумеў, што там можна расказаць аб прафесіі сучаснага інжынера, паказаць нашу матэрыяльна-тэхнічную базу. Таму што некаторыя думаюць: калі ў нас не сталіца, то і пахваліцца асабліва няма чым. Я ў сваіх відэа разбіваю гэты стэрэатып, - адзначае дэкан.
На самай справе матэрыяльна-тэхнічнай базе яго факультэта можна пазайздросціць: толькі за апошнія пяць гадоў у яе развіццё ўкладзена каля трох мільёнаў долараў. У вучэбна-выставачным цэнтры, куды запрашае нас Уладзімір Гусараў, сабраны ўзоры найноўшай сельгастэхнікі агульным коштам прыкладна 1,5 мільёна долараў.
- Матэрыяльна-тэхнічная база вельмі важная, гэта апраўданая інвестыцыя дзяржавы, зацікаўленай у тым, каб аграрная ВНУ выпускала высакакласных спецыялістаў, здольных гарантаваць харчовую бяспеку краіны, - падкрэслівае ён. - Прадпрыемства, куды юнакі і дзяўчаты прыйдуць пасля заканчэння ВНУ, не павінна за свае грошы вучыць іх рабоце на сучасных машынах. Мы зрабілі ўсё магчымае, каб нашы выпускнікі ўжо да моманту размеркавання станавіліся прафесіяналамі.
У вучэбна-выставачным цэнтры БДСГА навінкі сельскагаспадарчага машынабудавання з'яўляюцца раней, чым іх запускаюць у масавую вытворчасць. Сакрэт у тым, што сюды трапляюць прататыпы - першыя ўзоры агрэгатаў, якія толькі-толькі паспяхова прайшлі ўсе выпрабаванні.
- Пакуль іх год-два рыхтуюць да серыйнай вытворчасці, нашы студэнты ўжо вучацца кіраваць гэтымі машынамі, - тлумачыць дэкан.
Цяпер ён здымае для ЦікТока ролікі і аб гэтым. А самае першае відэа, у якім дэкан з'явіўся ў кадры, было прысвечана дадатковаму набору ў сельгасакадэмію.
- Ён у нас заканчваецца на два дні пазней, чым у ВНУ Міністэрства адукацыі. Але многія аб гэтым не ведаюць. Я вырашыў зняць відэа аб тым, што нават у тых, хто не паступіў некуды, ёсць шанц стаць студэнтамі нашай акадэміі. Той ролік прывёў да нас сем чалавек. Сярод іх была дзяўчынка з Оршы, якая спачатку сумнявалася, падаваць дакументы сюды ці не. Я ёй пазваніў: "Прывітанне, гэта дэкан з ЦікТока". Мы пагаварылі. І яна стала нашай студэнткай, - расказвае Уладзімір Уладзіміравіч.
Ён адзначае, што многія завочнікі прыйшлі ў сельгасакадэмію дзякуючы ЦікТоку. Да гэтага часу інтарэс да паступлення сюды вялікі: як мінімум ужо 40 чалавек пыталі ў дэкана, як стаць студэнтам завочнага аддзялення.
"Работа ў сельскай гаспадарцы не грашовая? Няпраўда!"
З'яўленне Уладзіміра Гусарава ў ЦікТоку не засталося незаўважаным і апазіцыйнымі рэсурсамі. На іх вельмі хутка апублікавалі навіну, маўляў, дэкан сельгасакадэміі заманьвае ў ВНУ праз сацсеткі.
- Зразумела, што яны разлічвалі на негатыўную рэакцыю чытачоў. "Дэкан заманьвае" - такая фармулёўка сведчыць шмат аб чым. Але сітуацыя атрымалася адваротная: абсалютна ўсе каментарыі аказаліся станоўчымі, у іх было шмат добрых слоў у адрас ВНУ, - успамінае Уладзімір Гусараў.
Ён адзначае, што "заманьвае" будучых студэнтаў у БДСГА толькі праўдай. Напрыклад, развенчвае міф аб безграшоўі аграрнай прафесіі.
- На самай справе ў нас юнакі і дзяўчаты ўжо на практыцы зарабляюць добрыя грошы. Вось рэальны прыклад: студэнт 2-га курса, які паступіў сюды пасля каледжа, адпрацаваў 6 тыдняў на пасяўной у Дрыбінскім раёне і купіў аўто. Так, ён адзін засеяў 60 працэнтаў плошчаў гаспадаркі, але ж і атрымаў за гэта нядрэнныя грошы. Я спрабую данесці простую ісціну: калі ты лодар і гультай, то любая прафесія для цябе будзе безграшовай. Прычым і ў вёсцы, і ў горадзе. Гавораць, аграрыі зарабляюць мала. Праўда? Адкрыйце любую раёнку, там у аб'явах убачыце: "патрабуецца трактарыст, заработная плата ад 2 тысяч", "патрабуюцца даяркі - ад 2200". Гэта дрэнны заработак? Не думаю, што нават у горадзе кожны такі атрымлівае. Мая задача - дапамагчы людзям перастаць думаць стэрэатыпамі, што сельская гаспадарка - не прыбыткова. На самай справе гэта работа і грашовая, і пачэсная, - падкрэслівае Уладзімір Гусараў.
Беларусы добра ўмеюць працаваць на зямлі. Лепшае пацвярджэнне гэтаму - вынікі нашай каманды, у якую ўвайшоў і Уладзімір Гусараў, на праведзеным не так даўно ў Саратаве ХІ Адкрытым чэмпіянаце Расіі па ворыве. Нашы землякі з Горак - у дзясятцы лепшых.
Праект створаны за кошт сродкаў мэтавага збору на вытворчасць нацыянальнага кантэнту.
Алена ІВАШКА,
фота - з адкрытых інтэрнэт-крыніц,
газета "7 дней".-0-
Падпісвайцеся на нас у
