Фота з архіва
11 чэрвеня, Мінск /Кар. БЕЛТА/. Сёння, 11 чэрвеня, уступілі ў сілу асноўныя палажэнні закона ад 5 снежня 2024 года нумар 44-З "Аб змяненні законаў па пытаннях дзяржаўнай рэгістрацыі нерухомай маёмасці, правоў на яе і здзелак з ёй". Аб гэтым БЕЛТА паведамілі ў прэс-службе Палаты прадстаўнікоў.
Істотнай навацыяй закона з'яўляецца замацаванае агульнае правіла аб абавязковасці дзяржаўнай рэгістрацыі нерухомай маёмасці, правоў на яе і здзелак з ёй (што забяспечыць дакладнасць, актуальнасць і паўнату адзінага рэгістра нерухомай маёмасці, правоў на яе і здзелак з ёй). Павялічваецца тэрмін для выканання такога абавязку не больш за шэсць месяцаў з моманту надыходу абставін, з якімі заканадаўства звязвае наяўнасць падстаў для дзяржрэгістрацыі (пры гэтым іншымі заканадаўчымі актамі могуць устанаўлівацца спецыяльныя, больш працяглыя або скарочаныя тэрміны).
У законе асабліва агаворваецца, што дзяржаўная рэгістрацыя нерухомай маёмасці, правоў, абмежаванняў (абцяжаранняў) правоў на яе і здзелак з ёй на аснове "старых дакументаў", гэта значыць выдадзеных да ўступлення ў сілу адпаведнага палажэння закона, ажыццяўляецца да 1 студзеня 2031 года.
Уводзіцца экстэрытарыяльнасць дзяржаўнай рэгістрацыі (гэта значыць па дзяржрэгістрацыю нерухомай маёмасці заяўнік зможа звярнуцца ў любую арганізацыю па дзяржрэгістрацыі незалежна ад месца знаходжання нерухомай маёмасці без дадатковай платы за такую опцыю). Прадугледжваецца магчымасць засведчання дагавора двума або больш рэгістратарамі адной альбо розных арганізацый па дзяржрэгістрацыі, што дасць магчымасць ажыццявіць такую працэдуру ва ўзгоднены адзіны час у розных рэгістратараў у рэжыме відэа-канферэнц-сувязі без сумеснай вочнай прысутнасці бакоў здзелкі. Устанаўліваецца абавязковасць унясення ў рэгістр нерухомай маёмасці звестак аб сумеснай уласнасці мужа і жонкі (былых мужа і жонкі) пры дзяржрэгістрацыі права ўласнасці на аб'ект нерухомай маёмасці, які падлягае аднясенню да сумеснай уласнасці (сёння такі можа быць легальна зарэгістраваны або толькі за мужам, або толькі за жонкай, што стварае глебу для злоўжыванняў пры распараджэнні ім тытульным уладальнікам).
Уводзіцца забарона на заняцце пасады рэгістратара асобамі, якія маюць не знятую або не пагашаную ва ўстаноўленым парадку судзімасць за ўчыненае наўмыснае злачынства (што выключыць магчымасць учынення ад імя дзяржавы правазасведчвальных дзеянняў асобамі, якія наўмысна парушылі крымінальны закон).
Устанаўліваецца ў аўтаматычным рэжыме ўнясенне выпраўленняў у рэгістр нерухомай маёмасці ў сувязі са змяненнем адрасоў аб'ектаў нерухомай маёмасці і персанальных даных праваўладальнікаў, а таксама змяненнем правоў на нерухомую маёмасць у выпадку стварэння індывідуальным прадпрымальнікам камерцыйнай арганізацыі, якая засноўваецца адной асобай (унясенне выпраўленняў будзе ажыццяўляцца без неабходнасці для зацікаўленых асоб падаваць заявы і ажыццяўляць аплату за адпаведныя дзеянні, што павысіць зручнасць для заяўнікаў і дакладнасць рэгістра нерухомай маёмасці). Прадугледжваецца неабходнасць унясення ў рэгістр нерухомай маёмасці звестак аб наяўнасці разглядаемай ва ўстаноўленым парадку зямельнай спрэчкі ў адносінах да зямельных участкаў на падставе інфармацыі, якая паступае з мясцовых выканаўчых камітэтаў і (або) судоў (што павысіць празрыстасць здзелак і дасць магчымасць мінімізаваць выпадкі заключэння здзелак з аб'ектамі, якія з'яўляюцца прадметамі нявырашаных канфліктаў).
Упершыню замацоўваецца правіла аб тым, што ў выпадку прызнання несапраўднай (устанаўлення факта нязначнасці) здзелкі з нерухомай маёмасцю несапраўднай з'яўляецца таксама (аўтаматычна) дзяржаўная рэгістрацыя такой здзелкі і заснаваных на ёй правоў, абмежаванняў (абцяжаранняў) правоў (гэта значыць пасля аспрэчвання ў судзе здзелкі не будзе патрабавацца аспрэчванне ў судзе дзяржрэгістрацыі здзелкі і заснаваных на ёй правоў, што скароціць часавыя і матэрыяльныя затраты зацікаўленых асоб і знізіць нагрузку на суды). Устанаўліваецца аптымальны вычарпальны пералік падстаў для адмовы рэгістратарам у засведчанні дакументаў, якія з'яўляюцца падставай для дзяржрэгістрацыі здзелкі з нерухомай маёмасцю, з якіх вынікае волевыяўленне грамадзяніна на яе ажыццяўленне, што дазволіць на практыцы скараціць колькасць скаргаў на правамернасць такіх адмоў.
Упершыню ўводзіцца абавязковае дасудовае абскарджанне рашэнняў, дзеянняў (бяздзейнасці) рэгістратараў у Нацыянальнае кадастравае агенцтва, адначасова выключаецца магчымасць падачы скаргі ў тэрытарыяльнае агенцтва па месцы знаходжання нерухомай маёмасці, што будзе садзейнічаць больш якаснаму разгляду скаргаў зацікаўленых асоб вышэйстаячай арганізацыяй і знізіць нагрузку на суды.
Істотна аптымізуецца парадак узаемадзеяння паміж натарыусамі і рэгістратарамі. У прыватнасці, устанаўліваецца, што ўжо ў момант пачатку засведчання натарыусам дакумента, які з'яўляецца падставай для дзяржрэгістрацыі здзелкі з нерухомай маёмасцю, натарыус праз спецыяльны электронны сэрвіс будзе накіроўваць адпаведнае паведамленне ў арганізацыю па дзяржрэгістрацыі, на падставе якога ў рэгістры нерухомай маёмасці аўтаматычна будзе прастаўлена адзнака, якая перашкаджае іншаму натарыусу або рэгістратару ажыццяўляць паралельныя засведчвальныя дзеянні у адносінах да гэтага ж аб'екта нерухомай маёмасці. Дзяржрэгістрацыя нерухомай маёмасці, правоў на яе і здзелак з ёю, а таксама ўнясенне выпраўленняў у рэгістр нерухомай маёмасці, на падставе дакументаў, выдадзеных або засведчаных натарыусам, будзе ажыццяўляцца без заявы зацікаўленых асоб, толькі на падставе электронных копій натарыяльных актаў і адпаведнага паведамлення натарыуса, што накіроўваюцца ў абавязковым парадку рэгістратару ў дзень ажыццяўлення натарыяльнага дзеяння, што здыме з заяўнікаў абавязак па самастойнай падачы заявы аб дзяржрэгістрацыі без ускладання пры гэтым на іх абавязку па аплаце такой паслугі натарыуса. Такая дзяржрэгістрацыя, у адрозненне ад дзяржрэгістрацыі па заяве праваўладальнікаў, выводзіцца з катэгорыі адміністрацыйных працэдур і, адпаведна, са сферы рэгулявання закона аб асновах адміністрацыйных працэдур.
Прыём накіраваных натарыусам дакументаў і накіраванне звестак аб памеры платы за ажыццяўленне дзяржрэгістрацыі будуць ажыццяўляцца рэгістратарам на працягу адной гадзіны з часу паступлення такіх дакументаў у сістэму.
Пры прыняцці рашэння аб правядзенні рэгістрацыйных дзеянняў на падставе накіраваных натарыусам дакументаў рэгістратар не высвятляе ці запатрабаваны натарыусам згоды асоб (дазволы органаў), адмовы асоб, калі такія згоды (дазволы), адмовы ў адпаведнасці з заканадаўствам неабходны для ажыццяўлення здзелкі, не высвятляе іншыя абставіны, якія мелі значэнне для натарыяльнага засведчання здзелкі, што выключыць дубліраванне функцый натарыуса і рэгістратара.
У дзень ажыццяўлення дзяржрэгістрацыі рэгістратар накіроўвае натарыусу пасведчанне аб дзяржаўнай рэгістрацыі, складзенае па агульным правіле ў выглядзе электроннага дакумента, для перадачы (накіравання) яго праваўладальніку, кандыдату ў праваўладальнікі. Пры гэтым засведчаная натарыусам або рэгістратарам форма знешняга прадстаўлення такога электроннага дакумента атрымае роўную юрыдычную сілу з арыгіналам.-0-
Істотнай навацыяй закона з'яўляецца замацаванае агульнае правіла аб абавязковасці дзяржаўнай рэгістрацыі нерухомай маёмасці, правоў на яе і здзелак з ёй (што забяспечыць дакладнасць, актуальнасць і паўнату адзінага рэгістра нерухомай маёмасці, правоў на яе і здзелак з ёй). Павялічваецца тэрмін для выканання такога абавязку не больш за шэсць месяцаў з моманту надыходу абставін, з якімі заканадаўства звязвае наяўнасць падстаў для дзяржрэгістрацыі (пры гэтым іншымі заканадаўчымі актамі могуць устанаўлівацца спецыяльныя, больш працяглыя або скарочаныя тэрміны).
У законе асабліва агаворваецца, што дзяржаўная рэгістрацыя нерухомай маёмасці, правоў, абмежаванняў (абцяжаранняў) правоў на яе і здзелак з ёй на аснове "старых дакументаў", гэта значыць выдадзеных да ўступлення ў сілу адпаведнага палажэння закона, ажыццяўляецца да 1 студзеня 2031 года.
Уводзіцца экстэрытарыяльнасць дзяржаўнай рэгістрацыі (гэта значыць па дзяржрэгістрацыю нерухомай маёмасці заяўнік зможа звярнуцца ў любую арганізацыю па дзяржрэгістрацыі незалежна ад месца знаходжання нерухомай маёмасці без дадатковай платы за такую опцыю). Прадугледжваецца магчымасць засведчання дагавора двума або больш рэгістратарамі адной альбо розных арганізацый па дзяржрэгістрацыі, што дасць магчымасць ажыццявіць такую працэдуру ва ўзгоднены адзіны час у розных рэгістратараў у рэжыме відэа-канферэнц-сувязі без сумеснай вочнай прысутнасці бакоў здзелкі. Устанаўліваецца абавязковасць унясення ў рэгістр нерухомай маёмасці звестак аб сумеснай уласнасці мужа і жонкі (былых мужа і жонкі) пры дзяржрэгістрацыі права ўласнасці на аб'ект нерухомай маёмасці, які падлягае аднясенню да сумеснай уласнасці (сёння такі можа быць легальна зарэгістраваны або толькі за мужам, або толькі за жонкай, што стварае глебу для злоўжыванняў пры распараджэнні ім тытульным уладальнікам).
Уводзіцца забарона на заняцце пасады рэгістратара асобамі, якія маюць не знятую або не пагашаную ва ўстаноўленым парадку судзімасць за ўчыненае наўмыснае злачынства (што выключыць магчымасць учынення ад імя дзяржавы правазасведчвальных дзеянняў асобамі, якія наўмысна парушылі крымінальны закон).
Устанаўліваецца ў аўтаматычным рэжыме ўнясенне выпраўленняў у рэгістр нерухомай маёмасці ў сувязі са змяненнем адрасоў аб'ектаў нерухомай маёмасці і персанальных даных праваўладальнікаў, а таксама змяненнем правоў на нерухомую маёмасць у выпадку стварэння індывідуальным прадпрымальнікам камерцыйнай арганізацыі, якая засноўваецца адной асобай (унясенне выпраўленняў будзе ажыццяўляцца без неабходнасці для зацікаўленых асоб падаваць заявы і ажыццяўляць аплату за адпаведныя дзеянні, што павысіць зручнасць для заяўнікаў і дакладнасць рэгістра нерухомай маёмасці). Прадугледжваецца неабходнасць унясення ў рэгістр нерухомай маёмасці звестак аб наяўнасці разглядаемай ва ўстаноўленым парадку зямельнай спрэчкі ў адносінах да зямельных участкаў на падставе інфармацыі, якая паступае з мясцовых выканаўчых камітэтаў і (або) судоў (што павысіць празрыстасць здзелак і дасць магчымасць мінімізаваць выпадкі заключэння здзелак з аб'ектамі, якія з'яўляюцца прадметамі нявырашаных канфліктаў).
Упершыню замацоўваецца правіла аб тым, што ў выпадку прызнання несапраўднай (устанаўлення факта нязначнасці) здзелкі з нерухомай маёмасцю несапраўднай з'яўляецца таксама (аўтаматычна) дзяржаўная рэгістрацыя такой здзелкі і заснаваных на ёй правоў, абмежаванняў (абцяжаранняў) правоў (гэта значыць пасля аспрэчвання ў судзе здзелкі не будзе патрабавацца аспрэчванне ў судзе дзяржрэгістрацыі здзелкі і заснаваных на ёй правоў, што скароціць часавыя і матэрыяльныя затраты зацікаўленых асоб і знізіць нагрузку на суды). Устанаўліваецца аптымальны вычарпальны пералік падстаў для адмовы рэгістратарам у засведчанні дакументаў, якія з'яўляюцца падставай для дзяржрэгістрацыі здзелкі з нерухомай маёмасцю, з якіх вынікае волевыяўленне грамадзяніна на яе ажыццяўленне, што дазволіць на практыцы скараціць колькасць скаргаў на правамернасць такіх адмоў.
Упершыню ўводзіцца абавязковае дасудовае абскарджанне рашэнняў, дзеянняў (бяздзейнасці) рэгістратараў у Нацыянальнае кадастравае агенцтва, адначасова выключаецца магчымасць падачы скаргі ў тэрытарыяльнае агенцтва па месцы знаходжання нерухомай маёмасці, што будзе садзейнічаць больш якаснаму разгляду скаргаў зацікаўленых асоб вышэйстаячай арганізацыяй і знізіць нагрузку на суды.
Істотна аптымізуецца парадак узаемадзеяння паміж натарыусамі і рэгістратарамі. У прыватнасці, устанаўліваецца, што ўжо ў момант пачатку засведчання натарыусам дакумента, які з'яўляецца падставай для дзяржрэгістрацыі здзелкі з нерухомай маёмасцю, натарыус праз спецыяльны электронны сэрвіс будзе накіроўваць адпаведнае паведамленне ў арганізацыю па дзяржрэгістрацыі, на падставе якога ў рэгістры нерухомай маёмасці аўтаматычна будзе прастаўлена адзнака, якая перашкаджае іншаму натарыусу або рэгістратару ажыццяўляць паралельныя засведчвальныя дзеянні у адносінах да гэтага ж аб'екта нерухомай маёмасці. Дзяржрэгістрацыя нерухомай маёмасці, правоў на яе і здзелак з ёю, а таксама ўнясенне выпраўленняў у рэгістр нерухомай маёмасці, на падставе дакументаў, выдадзеных або засведчаных натарыусам, будзе ажыццяўляцца без заявы зацікаўленых асоб, толькі на падставе электронных копій натарыяльных актаў і адпаведнага паведамлення натарыуса, што накіроўваюцца ў абавязковым парадку рэгістратару ў дзень ажыццяўлення натарыяльнага дзеяння, што здыме з заяўнікаў абавязак па самастойнай падачы заявы аб дзяржрэгістрацыі без ускладання пры гэтым на іх абавязку па аплаце такой паслугі натарыуса. Такая дзяржрэгістрацыя, у адрозненне ад дзяржрэгістрацыі па заяве праваўладальнікаў, выводзіцца з катэгорыі адміністрацыйных працэдур і, адпаведна, са сферы рэгулявання закона аб асновах адміністрацыйных працэдур.
Прыём накіраваных натарыусам дакументаў і накіраванне звестак аб памеры платы за ажыццяўленне дзяржрэгістрацыі будуць ажыццяўляцца рэгістратарам на працягу адной гадзіны з часу паступлення такіх дакументаў у сістэму.
Пры прыняцці рашэння аб правядзенні рэгістрацыйных дзеянняў на падставе накіраваных натарыусам дакументаў рэгістратар не высвятляе ці запатрабаваны натарыусам згоды асоб (дазволы органаў), адмовы асоб, калі такія згоды (дазволы), адмовы ў адпаведнасці з заканадаўствам неабходны для ажыццяўлення здзелкі, не высвятляе іншыя абставіны, якія мелі значэнне для натарыяльнага засведчання здзелкі, што выключыць дубліраванне функцый натарыуса і рэгістратара.
У дзень ажыццяўлення дзяржрэгістрацыі рэгістратар накіроўвае натарыусу пасведчанне аб дзяржаўнай рэгістрацыі, складзенае па агульным правіле ў выглядзе электроннага дакумента, для перадачы (накіравання) яго праваўладальніку, кандыдату ў праваўладальнікі. Пры гэтым засведчаная натарыусам або рэгістратарам форма знешняга прадстаўлення такога электроннага дакумента атрымае роўную юрыдычную сілу з арыгіналам.-0-
Падпісвайцеся на нас у
