Навіны сюжэта
"Праект "Беларусы ў кадры" на YouTube-канале БЕЛТА"
"Страшна сыкае, можа ўкусіць або нават задушыць!" Калі і вы так думаеце аб змеях, абавязкова прачытайце гэты матэрыял. Яго героі - Вера і Дзмітрый Варанцовы - сцвярджаюць: ўдавы і пітоны могуць быць ласкавымі і пяшчотнымі гадаванцамі.
"Каму не падабаецца маё захапленне, у госці не прыходзіць"
Сталічная кватэра Варанцовых - сапраўдны дамашні серпентарый: тут жывуць 29 змей. Чалавеку, не знаёмаму з тонкасцямі іх развядзення, складана ўявіць, колькі прасторы ім патрэбна для камфортнага пражывання. Аказваецца, пры рацыянальным падыходзе дастаткова і аднаго пакоя. Самыя вялікія асобіны займаюць прасторныя шкляныя тэрарыумы, пры гэтым становячыся падобнымі на жывыя карціны за шклом. Астатнім змеям домам сталі звычайныя пластыкавыя кантэйнеры, расстаўленыя на паліцах уздоўж сцяны. Першыя мінуты ў пакоі амаль з трыма дзясяткамі змей хочацца гаварыць шэптам: яны, скруціўшыся ў кольцы, дрэмлюць або ціха назіраюць за намі. Трывожыць іх боязна - усё ж такі драпежнікі! Аднак адразу адзначым: каралеўскі пітон, маісавы полаз, звычайны ўдаў і іншыя гадаванцы Варанцовых - неядавітыя. Ва ўсіх жывёл ёсць пашпарты, яны зарэгістраваны ў Міністэрстве прыродных рэсурсаў і аховы навакольнага асяроддзя, здаровыя і не ўяўляюць зусім ніякай небяспекі для наваколля.
Гаспадыня змяінага царства Вера запэўнівае: за дзесяць гадоў паўзуны ніколі не збягалі са свайго жылля, не палохалі суседзяў і не дастаўлялі нязручнасцей. Па кватэры гадаванцам поўзаць не дазваляюць - у першую чаргу дзеля іх жа бяспекі. Варанцовы з вялікай пяшчотай адносяцца да сваіх змей, амаль як клапатлівыя бацькі да дзяцей.
- Каму не падабаецца маё захапленне, у госці не прыходзіць. Я ніколі нікому нічога не навязваю. Гэта мае любімыя гадаванцы, таму, калі адносіцеся да іх з пазітывам, - рады вас прыняць, - гаворыць Вера і папярэджвае, што не дае сваіх змей у рукі чужым, каб не падвяргаць жывёлін стрэсу.
Цікавімся: а якія яны навобмацак? Гаспадыня з усмешкай тлумачыць:
- Не слізкія, халодныя або мокрыя, як многія думаюць. Змеі - цёплыя, сухія, мяккія і гладкія.
Яе любоў да паўзуноў пачалася менавіта з першага дакранання да іх, гэта было яшчэ ў раннім дзяцінстве.
- Пасля кантакту са змеямі меркаванне людзей аб іх поўнасцю мяняецца, - запэўнівае разводчыца. - Ва ўсіх змей розны характар, але многія дружалюбныя. Любяць, каб ім пачухалі шыйку.
Непатрабавальныя, жывуць 50 гадоў
Першынец Веры - каралеўскі пітон па імені Жужык. Ён з'явіўся ў сям'і крыху больш як 10 гадоў таму і стаў пачаткам вялікага захаплення. З той пары калекцыя змей Варанцовых значна папоўнілася, і кожны гадаванец стаў часткай іх жыцця.
- Пітоны не вялікія. Вырастаюць да метра дваццаці ў даўжыню, па вазе могуць быць ад трох да чатырох з палавінай кілаграмаў. Афарбоўка ў іх самая розная. А галоўнае - гэтыя змеі спакойныя і добрыя. Дарэчы, Жужыкам пітона назвала мая дачка, ёй тады было ўсяго тры гады. Выбіраючы змяю, я думала, каб дзіцяці было з ёю камфортна, - тлумачыць гераіня праекта. - Змяя - ідэальны дамашні гадаванец. Проста ў нашых людзей ад няведання сфарміравалася прадузятае стаўленне да іх. Але каралеўскія пітоны нават у прыродзе не нясуць для чалавека ніякай шкоды, таму страху перад тым, каб узяць такую змяю ў дом, у мяне не ўзнікала. Рашэнне было абдуманым.
- Класны гадаванец, - падтрымлівае жонку Дзмітрый, і яны разам пералічваюць плюсы таго, каб трымаць халаднакроўных дома.
Па-першае, працягласць жыцця ў няволі ў змяі - да 50 гадоў. Па-другое, яны гіпаалергенныя, а ў кватэры ад іх не з'яўляецца якога-небудзь спецыфічнага паху. Па-трэцяе, змей не трэба выгульваць. І яны ўжо сапраўды не пашкодзяць мэблю, як робяць гэта кіпцюрамі сабакі і каты. Ды і догляд паўзуноў мінімальны. Карміць дарослую асобіну можна ўсяго адзін раз у два-тры тыдні. Малышоў - раз у тыдзень. Калі едзеце на адпачынак, не трэба прасіць сваякоў паклапаціцца пра гадаванца. Дастаткова, каб у яго была вада. Паколькі змеі рэдка ядуць, то і ў туалет ходзяць не часта, такім чынам, прыбіраць іх жыллё дастаткова адзін раз на тыдзень. Вера спраўляецца з гэтай работай за тры гадзіны, прычым не адчувае пры гэтым цяжкасцей, догляд рэптылій ёй дастаўляе задавальненне.
Ядуць яны грызуноў, у асноўным замарожаных. Маленькім змейкам Вера спачатку дае жывых мышэй, усё ж гэтыя рэптыліі драпежнікі. Яна адзначае, што кармленне нованароджаных - асаблівае майстэрства. Каб наладзіць харчаванне, трэба набрацца цярпення. У Веры якраз цяпер на ператрымцы знаходзіцца адна малютка, якая магла памерці з-за таго, што не навучылася прымаць ежу.
Каралеўскія пітоны - яйкародныя, але малых яны не выседжваюць. Вера сама зрабіла інкубатар, у якім яйкі знаходзяцца каля двух тыдняў.
- Калі бачыш іх нараджэнне, з'яўляецца нейкае асаблівае пачуццё. Ты дапамагаеш ім з'явіцца на свет, вучыш іх есці, бачыш, як яны гадуюцца, у іх з'яўляецца свой характар. Гэта надзвычай цікава! - запэўнівае змеезаводчыца.
Калі пітоны становяцца "шарамі"
Вера прызнаецца, што пасля з'яўлення першага пітона складана было спыніцца і не завесці яшчэ адну змяю. І яшчэ адну. І яшчэ...
- Захацелася розных форм і колераў. Завяла карычневую з чорным - захацелася яшчэ жоўтую, чырвоную, белую. Напрыклад, каралеўскі пітон як паліморфны від мае больш за 25 тысяч розных форм, афарбоўкі, малюнкаў. А калі праз год атрымалася сваіх змеек развесці, яшчэ цікавей стала, - гаворыць наша гераіня.
- Жужык - адзін з маіх любімчыкаў, - прызнаецца Дзмітрый. - Ён вельмі добры, нікога не баіцца. Я яго называю кайфушнікам: Жужыка на які-небудзь участак цела пасадзі - будзе кайфаваць, нікуды не паўзе, не спяшаецца. У яго ўсё добра!
Больш за ўсё паўзуны любяць знаходзіцца ў чалавека на шыі - там цяплей. Таксама гэта частка цела нагадвае ім галінку дрэва.
Імператарскі ўдаў па мянушцы Рыма - самая вялікая "дзяўчынка" ў Варанцовых. Яе вага - восем з палавінай кілаграмаў, даўжыня - два метры дваццаць сантыметраў. Удаву было ўсяго пяць дзён ад нараджэння, калі Вера яго купіла. У гэтым годзе Рыме споўніцца дзесяць гадоў. Гаспадыня характарызуе сваю гадаванку так: вельмі добрая і ласкавая, але баязлівая. Баіцца, калі чужыя людзі прыходзяць. Ад гуку фотаапарата Рыма нервуецца. Вера ўдакладняе: не трэба баяцца, што ўдаў, нават калі ён знаходзіцца ў стрэсе, на нас накінецца. Змеі адчуваюць, калі чалавек трывожыцца, і ў такой сітуацыі стараюцца адпаўзці.
А мы заўважаем: чым больш часу праводзім побач са змеямі, тым менш іх баімся. Страху як такога ў нас ужо і няма. Больш таго: пачынаем заўважаць іх прыгажосць і тое, як зграбна змеі, нібы ртуць, перамяшчаюцца па руках мужа і жонкі Варанцовых.
- Каралеўскія пітоны, калі палохаюцца, згортваюцца ў мячык, таму іх яшчэ называюць "пітон-шар". Яны хаваюць галаву тыпу "калі я не бачу праблемы, значыць, яе няма". Гэтыя змеі абсалютна не агрэсіўныя, - дадае Дзмітрый.
Успамінае, што яго, як новага члена сям'і, паўзуны асцерагаліся пару тыдняў - пакуль не прывыклі. Асцерагаліся, удакладняе Дзмітрый, значыць хаваліся.
- Калі змяя высоўвае язычок - гэта для таго, каб абнюхаць гасцей у сваёй кватэры, а не ўкусіць, - адзначае ён.
І па гараскопу Змяя
Пакуль для Веры змеі - гэта захапленне. Але часам у яе ўзнікае ідэя ператварыць яго ў бізнес. Паколькі сёння за некаторых гадаванцаў Варанцовым прапаноўваюць ад ста да дзвюх тысяч долараў. Але наша гераіня не ў кожныя рукі гатова аддаць сваіх змеек, хоць і разумее: сачыць за іх лёсам яна не зможа.
Дарэчы, Вера па адукацыі прадавец, таваразнавец і эканаміст - у яе тры дыпломы. Але дзякуючы свайму захапленню яна ўжо крыху ветэрынар і заолаг. У яе шмат сяброў як у Беларусі, так і ў Расіі, якія таксама займаюцца развядзеннем паўзуноў. Аднадумцы актыўна падтрымліваюць стасункі, дзеляцца вопытам.
Калі цікавімся ў Веры, чаму яе навучылі экзатычныя дамашнія гадаванцы, чуем прызнанне:
- Я шмат чым падобна на змей. Напрыклад, сваім спакоем. А яшчэ я па гараскопу Змяя.
Прызнаёмся: пасля сустрэчы з Варанцовымі і іх гадаванцамі нашы адносіны да змей змяніліся. Паколькі за іх знешняй халоднасцю скрываюцца цёплыя, дзіўныя істоты, якія могуць стаць часткай сям'і.
*Праект створаны за кошт сродкаў мэтавага збору на вытворчасць нацыянальнага кантэнту
"Каму не падабаецца маё захапленне, у госці не прыходзіць"
Сталічная кватэра Варанцовых - сапраўдны дамашні серпентарый: тут жывуць 29 змей. Чалавеку, не знаёмаму з тонкасцямі іх развядзення, складана ўявіць, колькі прасторы ім патрэбна для камфортнага пражывання. Аказваецца, пры рацыянальным падыходзе дастаткова і аднаго пакоя. Самыя вялікія асобіны займаюць прасторныя шкляныя тэрарыумы, пры гэтым становячыся падобнымі на жывыя карціны за шклом. Астатнім змеям домам сталі звычайныя пластыкавыя кантэйнеры, расстаўленыя на паліцах уздоўж сцяны. Першыя мінуты ў пакоі амаль з трыма дзясяткамі змей хочацца гаварыць шэптам: яны, скруціўшыся ў кольцы, дрэмлюць або ціха назіраюць за намі. Трывожыць іх боязна - усё ж такі драпежнікі! Аднак адразу адзначым: каралеўскі пітон, маісавы полаз, звычайны ўдаў і іншыя гадаванцы Варанцовых - неядавітыя. Ва ўсіх жывёл ёсць пашпарты, яны зарэгістраваны ў Міністэрстве прыродных рэсурсаў і аховы навакольнага асяроддзя, здаровыя і не ўяўляюць зусім ніякай небяспекі для наваколля.
Гаспадыня змяінага царства Вера запэўнівае: за дзесяць гадоў паўзуны ніколі не збягалі са свайго жылля, не палохалі суседзяў і не дастаўлялі нязручнасцей. Па кватэры гадаванцам поўзаць не дазваляюць - у першую чаргу дзеля іх жа бяспекі. Варанцовы з вялікай пяшчотай адносяцца да сваіх змей, амаль як клапатлівыя бацькі да дзяцей.
- Каму не падабаецца маё захапленне, у госці не прыходзіць. Я ніколі нікому нічога не навязваю. Гэта мае любімыя гадаванцы, таму, калі адносіцеся да іх з пазітывам, - рады вас прыняць, - гаворыць Вера і папярэджвае, што не дае сваіх змей у рукі чужым, каб не падвяргаць жывёлін стрэсу.
Цікавімся: а якія яны навобмацак? Гаспадыня з усмешкай тлумачыць:
- Не слізкія, халодныя або мокрыя, як многія думаюць. Змеі - цёплыя, сухія, мяккія і гладкія.
Яе любоў да паўзуноў пачалася менавіта з першага дакранання да іх, гэта было яшчэ ў раннім дзяцінстве.
- Пасля кантакту са змеямі меркаванне людзей аб іх поўнасцю мяняецца, - запэўнівае разводчыца. - Ва ўсіх змей розны характар, але многія дружалюбныя. Любяць, каб ім пачухалі шыйку.
Непатрабавальныя, жывуць 50 гадоў
Першынец Веры - каралеўскі пітон па імені Жужык. Ён з'явіўся ў сям'і крыху больш як 10 гадоў таму і стаў пачаткам вялікага захаплення. З той пары калекцыя змей Варанцовых значна папоўнілася, і кожны гадаванец стаў часткай іх жыцця.
- Пітоны не вялікія. Вырастаюць да метра дваццаці ў даўжыню, па вазе могуць быць ад трох да чатырох з палавінай кілаграмаў. Афарбоўка ў іх самая розная. А галоўнае - гэтыя змеі спакойныя і добрыя. Дарэчы, Жужыкам пітона назвала мая дачка, ёй тады было ўсяго тры гады. Выбіраючы змяю, я думала, каб дзіцяці было з ёю камфортна, - тлумачыць гераіня праекта. - Змяя - ідэальны дамашні гадаванец. Проста ў нашых людзей ад няведання сфарміравалася прадузятае стаўленне да іх. Але каралеўскія пітоны нават у прыродзе не нясуць для чалавека ніякай шкоды, таму страху перад тым, каб узяць такую змяю ў дом, у мяне не ўзнікала. Рашэнне было абдуманым.
- Класны гадаванец, - падтрымлівае жонку Дзмітрый, і яны разам пералічваюць плюсы таго, каб трымаць халаднакроўных дома.
Па-першае, працягласць жыцця ў няволі ў змяі - да 50 гадоў. Па-другое, яны гіпаалергенныя, а ў кватэры ад іх не з'яўляецца якога-небудзь спецыфічнага паху. Па-трэцяе, змей не трэба выгульваць. І яны ўжо сапраўды не пашкодзяць мэблю, як робяць гэта кіпцюрамі сабакі і каты. Ды і догляд паўзуноў мінімальны. Карміць дарослую асобіну можна ўсяго адзін раз у два-тры тыдні. Малышоў - раз у тыдзень. Калі едзеце на адпачынак, не трэба прасіць сваякоў паклапаціцца пра гадаванца. Дастаткова, каб у яго была вада. Паколькі змеі рэдка ядуць, то і ў туалет ходзяць не часта, такім чынам, прыбіраць іх жыллё дастаткова адзін раз на тыдзень. Вера спраўляецца з гэтай работай за тры гадзіны, прычым не адчувае пры гэтым цяжкасцей, догляд рэптылій ёй дастаўляе задавальненне.
Ядуць яны грызуноў, у асноўным замарожаных. Маленькім змейкам Вера спачатку дае жывых мышэй, усё ж гэтыя рэптыліі драпежнікі. Яна адзначае, што кармленне нованароджаных - асаблівае майстэрства. Каб наладзіць харчаванне, трэба набрацца цярпення. У Веры якраз цяпер на ператрымцы знаходзіцца адна малютка, якая магла памерці з-за таго, што не навучылася прымаць ежу.
Каралеўскія пітоны - яйкародныя, але малых яны не выседжваюць. Вера сама зрабіла інкубатар, у якім яйкі знаходзяцца каля двух тыдняў.
- Калі бачыш іх нараджэнне, з'яўляецца нейкае асаблівае пачуццё. Ты дапамагаеш ім з'явіцца на свет, вучыш іх есці, бачыш, як яны гадуюцца, у іх з'яўляецца свой характар. Гэта надзвычай цікава! - запэўнівае змеезаводчыца.
Калі пітоны становяцца "шарамі"
Вера прызнаецца, што пасля з'яўлення першага пітона складана было спыніцца і не завесці яшчэ адну змяю. І яшчэ адну. І яшчэ...
- Захацелася розных форм і колераў. Завяла карычневую з чорным - захацелася яшчэ жоўтую, чырвоную, белую. Напрыклад, каралеўскі пітон як паліморфны від мае больш за 25 тысяч розных форм, афарбоўкі, малюнкаў. А калі праз год атрымалася сваіх змеек развесці, яшчэ цікавей стала, - гаворыць наша гераіня.
- Жужык - адзін з маіх любімчыкаў, - прызнаецца Дзмітрый. - Ён вельмі добры, нікога не баіцца. Я яго называю кайфушнікам: Жужыка на які-небудзь участак цела пасадзі - будзе кайфаваць, нікуды не паўзе, не спяшаецца. У яго ўсё добра!
Больш за ўсё паўзуны любяць знаходзіцца ў чалавека на шыі - там цяплей. Таксама гэта частка цела нагадвае ім галінку дрэва.
Імператарскі ўдаў па мянушцы Рыма - самая вялікая "дзяўчынка" ў Варанцовых. Яе вага - восем з палавінай кілаграмаў, даўжыня - два метры дваццаць сантыметраў. Удаву было ўсяго пяць дзён ад нараджэння, калі Вера яго купіла. У гэтым годзе Рыме споўніцца дзесяць гадоў. Гаспадыня характарызуе сваю гадаванку так: вельмі добрая і ласкавая, але баязлівая. Баіцца, калі чужыя людзі прыходзяць. Ад гуку фотаапарата Рыма нервуецца. Вера ўдакладняе: не трэба баяцца, што ўдаў, нават калі ён знаходзіцца ў стрэсе, на нас накінецца. Змеі адчуваюць, калі чалавек трывожыцца, і ў такой сітуацыі стараюцца адпаўзці.
- Больш агрэсію праяўляе чалавек да змяі, чым яна да яго. Людзі ёй не цікавы, яны - не яе кармавы аб'ект, - удакладняе Вера.
А мы заўважаем: чым больш часу праводзім побач са змеямі, тым менш іх баімся. Страху як такога ў нас ужо і няма. Больш таго: пачынаем заўважаць іх прыгажосць і тое, як зграбна змеі, нібы ртуць, перамяшчаюцца па руках мужа і жонкі Варанцовых.
- Каралеўскія пітоны, калі палохаюцца, згортваюцца ў мячык, таму іх яшчэ называюць "пітон-шар". Яны хаваюць галаву тыпу "калі я не бачу праблемы, значыць, яе няма". Гэтыя змеі абсалютна не агрэсіўныя, - дадае Дзмітрый.
Успамінае, што яго, як новага члена сям'і, паўзуны асцерагаліся пару тыдняў - пакуль не прывыклі. Асцерагаліся, удакладняе Дзмітрый, значыць хаваліся.
- Калі змяя высоўвае язычок - гэта для таго, каб абнюхаць гасцей у сваёй кватэры, а не ўкусіць, - адзначае ён.
І па гараскопу Змяя
Пакуль для Веры змеі - гэта захапленне. Але часам у яе ўзнікае ідэя ператварыць яго ў бізнес. Паколькі сёння за некаторых гадаванцаў Варанцовым прапаноўваюць ад ста да дзвюх тысяч долараў. Але наша гераіня не ў кожныя рукі гатова аддаць сваіх змеек, хоць і разумее: сачыць за іх лёсам яна не зможа.
Калі цікавімся ў Веры, чаму яе навучылі экзатычныя дамашнія гадаванцы, чуем прызнанне:
- Я шмат чым падобна на змей. Напрыклад, сваім спакоем. А яшчэ я па гараскопу Змяя.
Прызнаёмся: пасля сустрэчы з Варанцовымі і іх гадаванцамі нашы адносіны да змей змяніліся. Паколькі за іх знешняй халоднасцю скрываюцца цёплыя, дзіўныя істоты, якія могуць стаць часткай сям'і.
*Праект створаны за кошт сродкаў мэтавага збору на вытворчасць нацыянальнага кантэнту
Святлана КІРСАНАВА,
Фота Надзеі КАСЦЕЦКАЙ,
газета "7 дней".-0- Падпісвайцеся на нас у
