Навіны сюжэта
"Праект "Беларусы ў кадры" на YouTube-канале БЕЛТА"
У заслужанага майстра спорту па вольнай барацьбе Ірыны Курачкінай шмат узнагарод, у тым ліку і самага высокага ўзроўню. Паколькі яна сярэбраны прызёр Алімпійскіх гульняў - 2020, уладальнік бронзавага медаля чэмпіянатаў свету 2017, 2019 і 2024 гадоў, трохразовая чэмпіёнка Еўропы. А цяпер - і лаўрэат спецыяльнай прэміі Прэзідэнта "Беларускі спартыўны Алімп". Мы сустрэліся з Ірынай у Стайках і даведаліся, з-за чаго ў юнацтве яна хацела кінуць спорт і што яе спыніла, чаму знакамітую спартсменку не знайсці ў сацсетках і бой з якім самым галоўным сапернікам яна пакуль не можа выйграць, хоць вельмі стараецца.
"Нам з сёстрамі ў дзяцінстве нічога не давалася проста так"
Ірына Курачкіна вырасла ў вёсцы Ракушава на Магілёўшчыне. Шматдзетная сям'я трымала вялікую гаспадарку, таму будучай чэмпіёнцы і яе пяці сёстрам работы хапала. Больш за ўсё ёй падабалася працаваць побач з бацькам: часта ездзіла з ім на трактары, дапамагала рамантаваць тэхніку. Успамінаючы дзяцінства, яна дзякуе бацькам за важныя ўрокі, якія дапамаглі ёй у жыцці.
- Проста так нам нічога не давалася: мы ўвесь час то ў полі, то на ўчастку, спраў хапала і ў доме. Сваімі дасягненнямі я шмат у чым абавязана бацькам, якія прывучылі мяне да працы, навучылі шанаваць і паважаць людзей, якія прыходзяць на дапамогу, - расказвае Ірына Курачкіна.
Першыя крокі ў спорце ў яе пачаліся з лёгкай атлетыкі. Успамінае, што адбор у Бабруйскае вучылішча алімпійскага рэзерву прайшла выпадкова. Адна з кандыдатак адмовілася ад далейшай вучобы, і на яе месца залічылі Ірыну. Цяпер яна прызнаецца: жадання старанна трэніравацца ў гэтым відзе спорту не было, таму часта прагульвала заняткі. А потым атрымала траўму ахілавага сухажылля. Працэс выздараўлення заняў шмат часу, але будучая чэмпіёнка не здавалася: яна зразумела, што хоча вярнуцца ў спорт.
- Але не ў лёгкую атлетыку - да яе душа не ляжала. Мне больш падабаліся сілавыя практыкаванні: адцісканні, прэс, падняцце штангі. У дзяўчат з вольнай барацьбы стваралася нейкая свая атмасфера, яны былі зараджаны на перамогу і высокія рэзультаты. Таму ў 16 гадоў перайшла да іх, адна са спартсменак трэніравала мяне. Пазней за мяне ўзяўся Артур Зайцаў і вывеў на сусветны ўзровень, - успамінае сярэбраны прызёр Алімпіяды. - Дарэчы, бацькі мой выбар падтрымалі. Яны заўсёды гаварылі: твой спорт - тваё жыццё.
Дасягаць вынікаў у новым відзе часта даводзілася праз слёзы і боль. Для пачатку Ірыне трэба было набраць патрэбную фізічную форму, дагнаць іншых барцоў, вывучыць прыёмы і эфектыўна іх выкарыстоўваць.
- У мяне было па дзве трэніроўкі ў дзень. Пакуль астатнія юніёркі паказвалі рэзультат, я яшчэ толькі напрацоўвала тэхнічную базу. Без яе нікуды - гэта аснова. Праз нейкі час сталі дапускаць да спаборніцтваў. Спачатку часта прайгравала, але не здавалася. Пасля трох гадоў старанных трэніровак усё ж перамагла на абласных спаборніцтвах, і гэта вельмі дадало мне ўпэўненасці ў сваіх сілах. Затым быў бронзавы медаль на рэспубліканскіх спаборніцтвах, - расказвае Ірына Курачкіна. - Я расла ад адной схваткі да другой. Але канчаткова паверыла ў свае сілы пасля перамогі на рэспубліканскім турніры сярод юніёраў. Зразумела: дасягну сваіх мэт, калі буду старанна працаваць. Кожны медаль - гэта цана за працу.
"Я не прывыкла мірыцца з нахабнасцю"
На першым сваім міжнародным старце ў Рызе Ірына Курачкіна заваявала серабро. Не спыніла яе нават тое, што саперніца выкарыстала забаронены прыём.
- Кожная хоча перамагчы! Тое, што ў іншым відзе спорту лічаць грубасцю, у вольнай барацьбе - норма. Але я характарная і не прывыкла мірыцца з нахабнасцю, таму, калі саперніца, ідучы на захоп, схапіла мяне за валасы, а суддзі не заўважылі парушэння, я адказала тым жа. Проста іншых варыянтаў не заставалася. Яна тут жа адпусціла руку, і мы прадоўжылі сумленную барацьбу, - расказвае Ірына.
У 2018 годзе яна стала чэмпіёнкай Еўропы ў вазе 55 кг, затым перайшла ў алімпійскую катэгорыю і пачала выступаць у вазе 57 кг. Прайшла адбор на ІІ Еўрапейскія гульні ў 2019 годзе ў Мінску, дзе выйграла золата. І з захапленнем успамінае тую атмасферу:
- Гэта былі мае першыя спаборніцтвы такога грандыёзнага маштабу. Побач столькі вялікіх спартсменаў, якія раней здаваліся недасягальнымі! Гэта вельмі матывавала на поспех, я зрабіла ўсё, каб перамагчы. Дзякуючы гэтаму і стараннай падрыхтоўцы, у напружанай барацьбе залаты медаль дастаўся мне, - усміхаецца чэмпіёнка.
Пасля перамогі на першынстве свету ў 2018 годзе яна атрымала допуск да ўдзелу ў Алімпіядзе-2020 у Токіа. Гэта былі асаблівыя Гульні: з-за пандэміі каранавіруса іх давялося перанесці на год, захаваўшы дату 2020. Ірына Курачкіна ўспамінае: напружанне ў спартсменаў тады не спадала яшчэ і таму, што даволі доўга не было зразумела, ці адбудуцца гэтыя спаборніцтвы наогул.
- Верагоднасць таго, што Алімпіяду адменяць, была высокай. Умовы трэніровак сталі больш строгімі - мы не маглі праводзіць іх у залах. Таму прадоўжылі падрыхтоўку на адкрытым паветры за горадам: бегалі па лесе, штурхалі цюкі саломы і кідалі шыны. Не пераставалі трэніравацца ні на дзень і вельмі ўзрадаваліся таму, што Алімпіяда ў Токіа ўсё ж будзе, - расказвае субяседніца. Яна адзначае, што Нацыянальны алімпійскі камітэт зрабіў усё магчымае, каб спартсмены адчувалі сябе камфортна ў сталіцы Японіі: іх сустрэлі каля трапа самалёта, размясцілі ў алімпійскай вёсцы, арганізавалі харчаванне…
У Токіа Ірына Курачкіна выйграла серабро, уступіўшы японцы ў фінальным паядынку па ачках.
- Засмуцілася, вядома, што не змагла ўзяць золата. Але я зрабіла ўсё, што змагла, а сілы былі няроўныя - саперніца нагнала вагу перад схваткай, не хапіла моцы перамагчы яе. На ўзнагароджванні я расплакалася. Потым падумала: калі на гэты раз не склалася, паспрабую ў наступны, - гаворыць спартсменка.
Пуцёўку на Алімпіяду-2024 яна атрымала на турніры еўрапейскай кваліфікацыі ў Баку, але пабываць там так і не змагла - з-за санкцый яе не дапусцілі да Гульняў у Парыжы. Такая несправядлівасць з боку МАК стала для Ірыны ўзрушэннем.
- Пасля прызавога месца на Алімпіядзе планавала завяршыць кар'еру ў вольнай барацьбе, заняцца трэнерскай работай або адкрыць для сябе нешта новае, пайсці вучыцца, напрыклад. НАК ваяваў за нас да апошняга. Калі з-за санкцый мяне не пусцілі на Гульні, знікла жаданне прыходзіць у залу і прадаўжаць займацца. Тады вельмі падтрымала сям'я, трэнеры, спартсмены і многія іншыя неабыякавыя людзі, - адзначае чэмпіёнка свету. - Калі эмоцыі супакоіліся, усё ж вярнулася ў залу. І зразумела, што не гатова пакінуць яе. Я ж не да канца рэалізавала сябе, ёсць шмат амбіцый і жаданне заваёўваць узнагароды. За гэта асобны дзякуй усяму персаналу цэнтра алімпійскай падрыхтоўкі "Стайкі" і Сяргею Хмялькову, што не далі проста так здацца.
Аб прысуджэнні спецыяльнай прэміі "Беларускі спартыўны Алімп" Ірына Курачкіна даведалася, калі патэлефанавалі з Мінспорту і турызму.
- Гэта прэмія - вялікі гонар для мяне, стымул рухацца далей, пакараць спартыўны Алімп на карысць нашай радзімы. Уяўляеце, сам кіраўнік дзяржавы даў ацэнку маёй працы. Ды яшчэ якую! А якую падтрымку аказвае наша дзяржава развіццю спорту! Не кожная краіна зможа такім пахваліцца. Гэта дарагога варта! - з гонарам гаворыць яна.
"Навучылася адносіцца да сябе з разуменнем"
У звычайным жыцці алімпійскую чэмпіёнку без кос-каласкоў на галаве мала хто пазнае. У сацсетках Ірыну Курачкіну не знайсці: яна не з тых, хто любіць выстаўляць асабістае жыццё напаказ. Але на наша вельмі асабістае пытанне - аб замужжы - усё ж адказвае:
- Цяпер не гатова выйсці замуж і нарадзіць дзяцей. Я не спяшаюся ў гэтым пытанні, упэўнена, што з часам усё прыйдзе само. А на гэты момант у мяне ёсць графік трэніровак і турніраў, да якога прывыкла. Яго будзе вельмі цяжка сумяшчаць з сям'ёй, давядзецца выбіраць нешта адно, - разважае яна. - Заўсёды захапляюся спартсменкамі, якія пасля нараджэння дзіцяці вяртаюцца ў спорт і дабіваюцца высокіх рэзультатаў.
У вольны час Ірына слухае музыку, гуляе на свежым паветры і чытае кнігі. Літаратурныя густы залежаць ад настрою і графіка трэніровак: калі шчыльны расклад - аддае перавагу казкам і лёгкім апавяданням, калі крыху свабаднейшая - паглыбляецца ва ўніверсітэцкія падручнікі па псіхалогіі. Нядаўна закончыла чытаць кнігу "Аднаўленне спартсменаў".
- Але любімы твор - "Майстар і Маргарыта". У рамане падабаецца сатыра на грамадства, падабенства паводзін герояў з рэальнымі людзьмі. Некалькі разоў перачытвала, выпісвала ў сшытак самыя цікавыя моманты, - гаворыць яна. - Яшчэ цікаўлюся часопісамі аб сусветных гістарычных падзеях.
А вось на зборах не да кніг, прызнаецца спартсменка. Туды яна бярэ планшэт, на якім пасля трэніровак глядзіць інтэрв'ю з тытулаванымі атлетамі. Ёй падабаецца пазнаваць, як развіваюцца розныя віды спорту.
- Мужчынская барацьба цікавая, а жаночая - эмацыянальная. Многія і ўявіць сабе не могуць, якую работу праводзяць спартсмены, каб дабіцца высокіх рэзультатаў! Падабаецца назіраць за барацьбой японкі Юі Сусакі, прыгожа некалі выступаў расіянін Арсен Фадзаеў. Безумоўна, захапляе непераўзыдзеная тэхніка Аляксандра Васільевіча Мядзведзя. Для мяне гонар змагацца на турніры, які назвалі ў яго гонар, - адзначае Ірына Курачкіна.
Цікавімся ў спартсменкі: ці ўдалося ёй адолець галоўнага праціўніка?
- Сябе? Пакуль у працэсе. Гэта складаны шлях. Я толькі нядаўна навучылася адносіцца да сябе з разуменнем, гонарам і павагай. Раней унутраны крытык, не лічачыся з маім станам, пастаянна падбухторваў: рабі, рабі, рабі. Цяпер знаходжу кампраміс з сабой у спрэчных момантах. Трэба пастаянна трэніравацца не толькі ў спорце, але і ў жыцці: у чымсьці пераадолець сябе, каб перамагчы, - усміхаецца Ірына Курачкіна.
Вадзім КАНДРАЦЮК,
газета "7 дней".-0-
*Праект створаны за кошт сродкаў мэтавага збору на вытворчасць нацыянальнага кантэнту
"Нам з сёстрамі ў дзяцінстве нічога не давалася проста так"
Ірына Курачкіна вырасла ў вёсцы Ракушава на Магілёўшчыне. Шматдзетная сям'я трымала вялікую гаспадарку, таму будучай чэмпіёнцы і яе пяці сёстрам работы хапала. Больш за ўсё ёй падабалася працаваць побач з бацькам: часта ездзіла з ім на трактары, дапамагала рамантаваць тэхніку. Успамінаючы дзяцінства, яна дзякуе бацькам за важныя ўрокі, якія дапамаглі ёй у жыцці.
- Проста так нам нічога не давалася: мы ўвесь час то ў полі, то на ўчастку, спраў хапала і ў доме. Сваімі дасягненнямі я шмат у чым абавязана бацькам, якія прывучылі мяне да працы, навучылі шанаваць і паважаць людзей, якія прыходзяць на дапамогу, - расказвае Ірына Курачкіна.
Першыя крокі ў спорце ў яе пачаліся з лёгкай атлетыкі. Успамінае, што адбор у Бабруйскае вучылішча алімпійскага рэзерву прайшла выпадкова. Адна з кандыдатак адмовілася ад далейшай вучобы, і на яе месца залічылі Ірыну. Цяпер яна прызнаецца: жадання старанна трэніравацца ў гэтым відзе спорту не было, таму часта прагульвала заняткі. А потым атрымала траўму ахілавага сухажылля. Працэс выздараўлення заняў шмат часу, але будучая чэмпіёнка не здавалася: яна зразумела, што хоча вярнуцца ў спорт.
- Але не ў лёгкую атлетыку - да яе душа не ляжала. Мне больш падабаліся сілавыя практыкаванні: адцісканні, прэс, падняцце штангі. У дзяўчат з вольнай барацьбы стваралася нейкая свая атмасфера, яны былі зараджаны на перамогу і высокія рэзультаты. Таму ў 16 гадоў перайшла да іх, адна са спартсменак трэніравала мяне. Пазней за мяне ўзяўся Артур Зайцаў і вывеў на сусветны ўзровень, - успамінае сярэбраны прызёр Алімпіяды. - Дарэчы, бацькі мой выбар падтрымалі. Яны заўсёды гаварылі: твой спорт - тваё жыццё.
Дасягаць вынікаў у новым відзе часта даводзілася праз слёзы і боль. Для пачатку Ірыне трэба было набраць патрэбную фізічную форму, дагнаць іншых барцоў, вывучыць прыёмы і эфектыўна іх выкарыстоўваць.
- У мяне было па дзве трэніроўкі ў дзень. Пакуль астатнія юніёркі паказвалі рэзультат, я яшчэ толькі напрацоўвала тэхнічную базу. Без яе нікуды - гэта аснова. Праз нейкі час сталі дапускаць да спаборніцтваў. Спачатку часта прайгравала, але не здавалася. Пасля трох гадоў старанных трэніровак усё ж перамагла на абласных спаборніцтвах, і гэта вельмі дадало мне ўпэўненасці ў сваіх сілах. Затым быў бронзавы медаль на рэспубліканскіх спаборніцтвах, - расказвае Ірына Курачкіна. - Я расла ад адной схваткі да другой. Але канчаткова паверыла ў свае сілы пасля перамогі на рэспубліканскім турніры сярод юніёраў. Зразумела: дасягну сваіх мэт, калі буду старанна працаваць. Кожны медаль - гэта цана за працу.
"Я не прывыкла мірыцца з нахабнасцю"
На першым сваім міжнародным старце ў Рызе Ірына Курачкіна заваявала серабро. Не спыніла яе нават тое, што саперніца выкарыстала забаронены прыём.
- Кожная хоча перамагчы! Тое, што ў іншым відзе спорту лічаць грубасцю, у вольнай барацьбе - норма. Але я характарная і не прывыкла мірыцца з нахабнасцю, таму, калі саперніца, ідучы на захоп, схапіла мяне за валасы, а суддзі не заўважылі парушэння, я адказала тым жа. Проста іншых варыянтаў не заставалася. Яна тут жа адпусціла руку, і мы прадоўжылі сумленную барацьбу, - расказвае Ірына.
У 2018 годзе яна стала чэмпіёнкай Еўропы ў вазе 55 кг, затым перайшла ў алімпійскую катэгорыю і пачала выступаць у вазе 57 кг. Прайшла адбор на ІІ Еўрапейскія гульні ў 2019 годзе ў Мінску, дзе выйграла золата. І з захапленнем успамінае тую атмасферу:
- Гэта былі мае першыя спаборніцтвы такога грандыёзнага маштабу. Побач столькі вялікіх спартсменаў, якія раней здаваліся недасягальнымі! Гэта вельмі матывавала на поспех, я зрабіла ўсё, каб перамагчы. Дзякуючы гэтаму і стараннай падрыхтоўцы, у напружанай барацьбе залаты медаль дастаўся мне, - усміхаецца чэмпіёнка.
Пасля перамогі на першынстве свету ў 2018 годзе яна атрымала допуск да ўдзелу ў Алімпіядзе-2020 у Токіа. Гэта былі асаблівыя Гульні: з-за пандэміі каранавіруса іх давялося перанесці на год, захаваўшы дату 2020. Ірына Курачкіна ўспамінае: напружанне ў спартсменаў тады не спадала яшчэ і таму, што даволі доўга не было зразумела, ці адбудуцца гэтыя спаборніцтвы наогул.
- Верагоднасць таго, што Алімпіяду адменяць, была высокай. Умовы трэніровак сталі больш строгімі - мы не маглі праводзіць іх у залах. Таму прадоўжылі падрыхтоўку на адкрытым паветры за горадам: бегалі па лесе, штурхалі цюкі саломы і кідалі шыны. Не пераставалі трэніравацца ні на дзень і вельмі ўзрадаваліся таму, што Алімпіяда ў Токіа ўсё ж будзе, - расказвае субяседніца. Яна адзначае, што Нацыянальны алімпійскі камітэт зрабіў усё магчымае, каб спартсмены адчувалі сябе камфортна ў сталіцы Японіі: іх сустрэлі каля трапа самалёта, размясцілі ў алімпійскай вёсцы, арганізавалі харчаванне…
У Токіа Ірына Курачкіна выйграла серабро, уступіўшы японцы ў фінальным паядынку па ачках.
- Засмуцілася, вядома, што не змагла ўзяць золата. Але я зрабіла ўсё, што змагла, а сілы былі няроўныя - саперніца нагнала вагу перад схваткай, не хапіла моцы перамагчы яе. На ўзнагароджванні я расплакалася. Потым падумала: калі на гэты раз не склалася, паспрабую ў наступны, - гаворыць спартсменка.
Пуцёўку на Алімпіяду-2024 яна атрымала на турніры еўрапейскай кваліфікацыі ў Баку, але пабываць там так і не змагла - з-за санкцый яе не дапусцілі да Гульняў у Парыжы. Такая несправядлівасць з боку МАК стала для Ірыны ўзрушэннем.
- Пасля прызавога месца на Алімпіядзе планавала завяршыць кар'еру ў вольнай барацьбе, заняцца трэнерскай работай або адкрыць для сябе нешта новае, пайсці вучыцца, напрыклад. НАК ваяваў за нас да апошняга. Калі з-за санкцый мяне не пусцілі на Гульні, знікла жаданне прыходзіць у залу і прадаўжаць займацца. Тады вельмі падтрымала сям'я, трэнеры, спартсмены і многія іншыя неабыякавыя людзі, - адзначае чэмпіёнка свету. - Калі эмоцыі супакоіліся, усё ж вярнулася ў залу. І зразумела, што не гатова пакінуць яе. Я ж не да канца рэалізавала сябе, ёсць шмат амбіцый і жаданне заваёўваць узнагароды. За гэта асобны дзякуй усяму персаналу цэнтра алімпійскай падрыхтоўкі "Стайкі" і Сяргею Хмялькову, што не далі проста так здацца.
Аб прысуджэнні спецыяльнай прэміі "Беларускі спартыўны Алімп" Ірына Курачкіна даведалася, калі патэлефанавалі з Мінспорту і турызму.
- Гэта прэмія - вялікі гонар для мяне, стымул рухацца далей, пакараць спартыўны Алімп на карысць нашай радзімы. Уяўляеце, сам кіраўнік дзяржавы даў ацэнку маёй працы. Ды яшчэ якую! А якую падтрымку аказвае наша дзяржава развіццю спорту! Не кожная краіна зможа такім пахваліцца. Гэта дарагога варта! - з гонарам гаворыць яна.
"Навучылася адносіцца да сябе з разуменнем"
У звычайным жыцці алімпійскую чэмпіёнку без кос-каласкоў на галаве мала хто пазнае. У сацсетках Ірыну Курачкіну не знайсці: яна не з тых, хто любіць выстаўляць асабістае жыццё напаказ. Але на наша вельмі асабістае пытанне - аб замужжы - усё ж адказвае:
- Цяпер не гатова выйсці замуж і нарадзіць дзяцей. Я не спяшаюся ў гэтым пытанні, упэўнена, што з часам усё прыйдзе само. А на гэты момант у мяне ёсць графік трэніровак і турніраў, да якога прывыкла. Яго будзе вельмі цяжка сумяшчаць з сям'ёй, давядзецца выбіраць нешта адно, - разважае яна. - Заўсёды захапляюся спартсменкамі, якія пасля нараджэння дзіцяці вяртаюцца ў спорт і дабіваюцца высокіх рэзультатаў.
У вольны час Ірына слухае музыку, гуляе на свежым паветры і чытае кнігі. Літаратурныя густы залежаць ад настрою і графіка трэніровак: калі шчыльны расклад - аддае перавагу казкам і лёгкім апавяданням, калі крыху свабаднейшая - паглыбляецца ва ўніверсітэцкія падручнікі па псіхалогіі. Нядаўна закончыла чытаць кнігу "Аднаўленне спартсменаў".
- Але любімы твор - "Майстар і Маргарыта". У рамане падабаецца сатыра на грамадства, падабенства паводзін герояў з рэальнымі людзьмі. Некалькі разоў перачытвала, выпісвала ў сшытак самыя цікавыя моманты, - гаворыць яна. - Яшчэ цікаўлюся часопісамі аб сусветных гістарычных падзеях.
А вось на зборах не да кніг, прызнаецца спартсменка. Туды яна бярэ планшэт, на якім пасля трэніровак глядзіць інтэрв'ю з тытулаванымі атлетамі. Ёй падабаецца пазнаваць, як развіваюцца розныя віды спорту.
- Мужчынская барацьба цікавая, а жаночая - эмацыянальная. Многія і ўявіць сабе не могуць, якую работу праводзяць спартсмены, каб дабіцца высокіх рэзультатаў! Падабаецца назіраць за барацьбой японкі Юі Сусакі, прыгожа некалі выступаў расіянін Арсен Фадзаеў. Безумоўна, захапляе непераўзыдзеная тэхніка Аляксандра Васільевіча Мядзведзя. Для мяне гонар змагацца на турніры, які назвалі ў яго гонар, - адзначае Ірына Курачкіна.
Цікавімся ў спартсменкі: ці ўдалося ёй адолець галоўнага праціўніка?
- Сябе? Пакуль у працэсе. Гэта складаны шлях. Я толькі нядаўна навучылася адносіцца да сябе з разуменнем, гонарам і павагай. Раней унутраны крытык, не лічачыся з маім станам, пастаянна падбухторваў: рабі, рабі, рабі. Цяпер знаходжу кампраміс з сабой у спрэчных момантах. Трэба пастаянна трэніравацца не толькі ў спорце, але і ў жыцці: у чымсьці пераадолець сябе, каб перамагчы, - усміхаецца Ірына Курачкіна.
Вадзім КАНДРАЦЮК,
газета "7 дней".-0-
*Праект створаны за кошт сродкаў мэтавага збору на вытворчасць нацыянальнага кантэнту
Падпісвайцеся на нас у
