27 мая, Мінск /Кар. БЕЛТА/. Развіццё медыятыўных і іншых прымірыцельных працэдур становіцца адным з прыярытэтных напрамкаў удасканалення правасуддзя, адзначыў старшыня Вярхоўнага Суда Беларусі Валянцін Сукала, выступаючы на адной з секцый XIX нарады старшынь Вярхоўных судоў дзяржаў - членаў Шанхайскай арганізацыі супрацоўніцтва, якая адбылася ў Ташкенце (Узбекістан), паведамілі БЕЛТА ў прэс-службе ВС.
Валянцін Сукала, у прыватнасці, адзначыў, што медыяцыя сёння знаходзіць шырокую падтрымку ў цывілістычным працэсе многіх дзяржаў, у тым ліку дзяржаў - членаў ШАС.
Старшыня ВС звярнуў увагу, што ў Беларусі развіццё медыятыўных і іншых прымірыцельных працэдур таксама становіцца адным з прыярытэтных напрамкаў удасканалення правасуддзя, яго эканамічнасці і працэсуальнай эканоміі.
Ён нагадаў, што закон "Аб медыяцыі" ў рэспубліцы пачаў дзейнічаць са студзеня 2014 года. На першых этапах медыяцыя пераважна прымянялася ў сферы эканамічных спрэчак, паколькі менавіта на базе судоў эканамічнай кампетэнцыі паспяхова функцыянавала працэдура ўрэгулявання спрэчкі ў парадку пасрэдніцтва пры ўдзеле назначанага судом прымірыцеля. Сёння практычна па кожнай трэцяй справе іскавай вытворчасці, што разглядаецца ў эканамічных судах, праводзіцца прымірыцельная працэдура. Па яе выніках каля паловы спраў заканчваецца заключэннем бакамі пагаднення аб прымірэнні.
У 2019 годзе пасля маштабнай рэвізіі шэрага заканадаўчых актаў сфера прымянення інстытута медыяцыі істотна пашырылася, у тым ліку, у шлюбна-сямейных адносінах і нават у крымінальна-прававой сферы, заўважыў Валянцін Сукала.
На сёння, паводле яго слоў, медыяцыя можа быць праведзена як па-за ўзнікшай судовай спрэчкай, так і ў ходзе судовага разбору. Перайсці ў медыяцыю магчыма і ў судзе апеляцыйнай інстанцыі.
Важнай падзеяй 2024 года для беларускай прававой сістэмы стала прыняцце адзінага Кодэкса грамадзянскага судаводства. Новы працэсуальны рэгламент пашырыў спектр альтэрнатыўных спосабаў урэгулявання спрэчак, замацаваўшы магчымасць прымірэння бакоў у іскавай вытворчасці пры садзейнічанні медыятара для грамадзянскіх спраў усіх катэгорый.
Старшыня ВС адзначыў, што элементы пагаджальных працэдур з асцярожнасцю, у парадку пэўнага эксперымента, укаранёны і ў вытворчасць па вырашэнні адміністрацыйна-прававых спрэчак.
Ён адзначыў, што ўзмацненне прымірэнчай накіраванасці зніжае канфліктнасць і скандальнасць правасуддзя і здольна не толькі прывесці да трансфармацыі самой парадыгмы судовага працэсу, але і садзейнічаць фарміраванню адказнай, кансалідаванай і сталай грамадзянскай супольнасці.-0-
Валянцін Сукала, у прыватнасці, адзначыў, што медыяцыя сёння знаходзіць шырокую падтрымку ў цывілістычным працэсе многіх дзяржаў, у тым ліку дзяржаў - членаў ШАС.
Старшыня ВС звярнуў увагу, што ў Беларусі развіццё медыятыўных і іншых прымірыцельных працэдур таксама становіцца адным з прыярытэтных напрамкаў удасканалення правасуддзя, яго эканамічнасці і працэсуальнай эканоміі.
Ён нагадаў, што закон "Аб медыяцыі" ў рэспубліцы пачаў дзейнічаць са студзеня 2014 года. На першых этапах медыяцыя пераважна прымянялася ў сферы эканамічных спрэчак, паколькі менавіта на базе судоў эканамічнай кампетэнцыі паспяхова функцыянавала працэдура ўрэгулявання спрэчкі ў парадку пасрэдніцтва пры ўдзеле назначанага судом прымірыцеля. Сёння практычна па кожнай трэцяй справе іскавай вытворчасці, што разглядаецца ў эканамічных судах, праводзіцца прымірыцельная працэдура. Па яе выніках каля паловы спраў заканчваецца заключэннем бакамі пагаднення аб прымірэнні.
У 2019 годзе пасля маштабнай рэвізіі шэрага заканадаўчых актаў сфера прымянення інстытута медыяцыі істотна пашырылася, у тым ліку, у шлюбна-сямейных адносінах і нават у крымінальна-прававой сферы, заўважыў Валянцін Сукала.
На сёння, паводле яго слоў, медыяцыя можа быць праведзена як па-за ўзнікшай судовай спрэчкай, так і ў ходзе судовага разбору. Перайсці ў медыяцыю магчыма і ў судзе апеляцыйнай інстанцыі.
Важнай падзеяй 2024 года для беларускай прававой сістэмы стала прыняцце адзінага Кодэкса грамадзянскага судаводства. Новы працэсуальны рэгламент пашырыў спектр альтэрнатыўных спосабаў урэгулявання спрэчак, замацаваўшы магчымасць прымірэння бакоў у іскавай вытворчасці пры садзейнічанні медыятара для грамадзянскіх спраў усіх катэгорый.
Старшыня ВС адзначыў, што элементы пагаджальных працэдур з асцярожнасцю, у парадку пэўнага эксперымента, укаранёны і ў вытворчасць па вырашэнні адміністрацыйна-прававых спрэчак.
Ён адзначыў, што ўзмацненне прымірэнчай накіраванасці зніжае канфліктнасць і скандальнасць правасуддзя і здольна не толькі прывесці да трансфармацыі самой парадыгмы судовага працэсу, але і садзейнічаць фарміраванню адказнай, кансалідаванай і сталай грамадзянскай супольнасці.-0-
