"Прэзідэнт папрасіў выбраць яму каня". Пабывалі на каняферме, дзе гадуюць коней пароды рускі цяжкавоз

Не так часта сустрэнеш тую самую жанчыну, якая "каня на скаку спыніць". Галоўны заатэхнік племянной каняфермы Палескага дзяржаўнага радыяцыйна-экалагічнага запаведніка Алена Болдырава - з такіх. Яна гатова рабіць гэта літаральна кожны дзень. Праўда, з'яўляючыся прафесіяналам, Алена ўжо больш як 20 гадоў пакарае сэрцы коней пароды рускі цяжкавоз не сілай, а любоўю і клопатам. Чым жа такія добрыя гэтыя залатагрывыя насельнікі запаведніка? За адказам карэспандэнт "7 дней" накіравалася ў адну з лепшых племянных гаспадарак краіны.

Статныя і эфектныя

Коні адразу ж зачаравалі нас казачнымі густымі грывамі, рыжай масцю, ідэальнымі прапорцыямі... А яшчэ - свабоднымі, захапляючымі рухамі, добрым норавам і энергіяй, якая б'е цераз край. Гэтыя паўдзікія істоты асабліва прыгожыя, калі збіраюцца ў табун і ідуць на пашу. Цяпер на тое самы час.

 -  Толькі паглядзіце на іх веліч! Немагчыма не ўлюбіцца, прычым з першага погляду, - з усмешкай успамінае сваё знаёмства з пародай рускі цяжкавоз Алена Болдырава. - Гэта было ў 2004 годзе, а нібыта ўчора. Такіх прыгожых скакуноў я ніколі не бачыла і адразу вырашыла: хачу тут працаваць!

- Пасля прыезду ў запаведнік Прэзідэнта Беларусі Аляксандра Лукашэнкі, - адзначае субяседніца. - Тады, згодна з пратаколам даручэнняў кіраўніка дзяржавы, Гомельскаму аблвыканкаму і Міністэрству па надзвычайных сітуацыях было дадзена заданне: стварыць тут эксперыментальную вытворчасць па конегадоўлі.

Даручэнне выканалі. Ужо да канца 1996 года на вывучаную і выведзеную пад сельскагаспадарчае карыстанне зямлю прывезлі першае пагалоўе коней трох парод: рускага і савецкага цяжкавозаў, а таксама рускага рысістага. Усяго каля 60 галоў. Сярод іх пераважалі цяжкавозы, якія засталіся тут па гэты дзень.

Першапачаткова коней размясцілі ў спецыяльна пераабсталяваных былых кароўніках. Статусу каняфермы пляцоўка па іх гадоўлі не мела. Жывёл выкарыстоўвалі для гаспадарчых патрэб: падвозкі дроў, шышак, прызначаных для лесааднаўленчых работ на ахоўных тэрыторыях запаведніка. За наступныя гады назіранняў у зоне эвакуацыі стала зразумела: тут можна гадаваць практычна чыстае маладое патомства перспектыўнай пароды рускі цяжкавоз. І хоць пытанне іх продажу не стаяла, але, каб прадухіліць блізкароднасныя сувязі коней, стварылі яшчэ два ўчасткі: адзін - у Нараўлянскім раёне, куды сталі адпраўляць маладых жарэбчыкаў, другі - для маладых кабыл - у Брагінскім.

Палескія цяжкавозы

Алена Міхайлаўна памятае першы для яе візіт кіраўніка дзяржавы ў 2017 годзе ў вёску Варацец, дзе сёння знаходзіцца асноўны статак каняфермы.

- Пытанні задаваў канкрэтныя: чым кормім коней, дзе нарыхтоўваем корм, колькі яго патрабуецца. Затым Прэзідэнт папрасіў выбраць яму каня. У выніку купіў у нас жарабца па мянушцы Вітас, - расказвае Алена Болдырава і ўспамінае, як атрымалася такое гучнае імя: - Згодна з правіламі племянной конегадоўлі, яно даецца ад першай літары мянушкі маці, але ў ім таксама павінна быць хаця б адна літара з бацькаўскай. У дадзеным выпадку гэта Віта і Салавей.

Паводле слоў субяседніцы, такі конь - сапраўдны памочнік па гаспадарцы. Да таго ж развядзеннем рускага цяжкавоза ў краіне займаюцца ўсяго некалькі племянных гаспадарак.

Важна адзначыць, што Аляксандр Лукашэнка пастаянна трымае ў фокусе ўвагі работу Палескага дзяржаўнага радыяцыйна-экалагічнага запаведніка, у тым ліку і поспехі каняфермы. Так, праз чатыры гады кіраўнік дзяржавы, прыехаўшы ў запаведнік, зноў ацаніў развіццё гэтага напрамку.

- На гэты раз мы сустракалі Прэзідэнта ў Нараўлянскім раёне. На ўчастку, дзе падрастаюць маладыя жарэбчыкі, - успамінае Алена Міхайлаўна і ўдакладняе, што Прэзідэнт тады распытваў не толькі пра корм, утрыманне, але і тое, ці ёсць праблемы з рэалізацыяй племяннога маладняку. - На сённяшні дзень на трох пляцоўках канафермы знаходзіцца больш за 400 жывёл. Штогод атрымліваем яшчэ каля 100 галоў прыплоду, 85 з якіх ідуць на рэалізацыю.

Купляюць іх як гаспадаркі, так і прыватнікі, у тым ліку ўладальнікі аграсядзіб, якія прапануюць адпачывальнікам пракаціцца ў брычцы або тарантасе. На кожнага каня заведзена племянная картка. Усе асобіны чыпаваныя з занясеннем у адзіную базу даных ідэнтыфікацыі сістэмы AITS.

- А як забяспечваеце кормам такое вялікае пагалоўе? - не ўтойваем цікаўнасці.

- Усе сельгасугоддзі, а гэта больш за тысячу гектараў, ідуць пад нарыхтоўку сена, а таксама аўса і ячменю, якія размолваюцца ў муку - яна добра засвойваецца жывёламі. Рускі цяжкавоз не спажывае шмат сена: тры тоны на галаву дастаткова. Плюс яшчэ чатыры кіло аўса ў суткі і соль, - удакладняе гераіня. - Летам коні пасвяцца з самай раніцы і дацямна. Абгароджаных палёў для іх у нас дастаткова.

Любоў да коней - абавязковая

На думку Алены Болдыравай, у справе, якую любіш душой і сэрцам, можна стаць паспяховым:

- Калі правільна арганізаваць кармленне, тады догляд будзе не цяжкім, а радасным, - заўважае яна. - Пры гэтым важна, каб і конь палюбіў чалавека. Мне здаецца, у нас з маімі падапечнымі гэта пачуццё ўзаемнае.

Як удакладняе субяседніца, развіццё племянной конегадоўлі ў Палескім дзяржаўным радыяцыйна-экалагічным запаведніку прадаўжае падтрымліваць і дзяржава, і навука.

- Вучоныя Нацыянальнай акадэміі навук прыязджаюць да нас для правядзення банітавання племянных коней. Прыцягваюць да розных навуковых праграм, важных для развіцця племянной справы, - падкрэслівае Алена Болдырава. - Запаведнік таксама ўдзельнічае ў штогадовым конкурсе па патанненні стойлавага ўтрымання племянных кабыл і жарабцоў, які праводзіць Міністэрства сельскай гаспадаркі і харчавання. Адпавядаючы ўсім умовам, атрымліваем фінансавую падтрымку.

Першае пагалоўе коней адразу трох парод з'явілася на тэрыторыі запаведніка ў 1996 годзе: рускага і савецкага цяжкавозаў, а таксама рускага рысістага. Усяго было 60 галоў. Цяпер жа на трох пляцоўках каняфермы Палескага дзяржаўнага радыяцыйна-экалагічнага запаведніка ўтрымліваецца больш за 400 коней менавіта рускага цяжкавоза.

Праект створаны за кошт сродкаў мэтавага збору на вытворчасць нацыянальнага кантэнту

Тамара МАРКІНА,
фота БЕЛТА,
газета "7 дней".-0-