Размеркаванне - рэальная сацыяльная гарантыя дзяржавы. Выпускнікі ВНУ і каледжаў, па сутнасці, не маючы багатага прафесійнага вопыту, гарантавана атрымліваюць сваё першае рабочае месца. Аднак часам па тых ці іншых абставінах маладыя спецыялісты пераразмяркоўваюцца або перанакіроўваюцца. У чым розніца паміж гэтымі працэсамі і якія асаблівасці ёсць у сістэме аховы здароўя, расказалі эксперты ў час круглага стала ў БЕЛТА.
Для пачатку варта растлумачыць, што Кодэксам аб адукацыі дакладна вызначаны тры катэгорыі. Да размеркаваных адносяцца тыя маладыя спецыялісты, якія навучаліся за кошт сродкаў бюджэту і атрымалі размеркаванне на работу. Накіраваныя на работу - тыя, хто навучаецца на ўмовах мэтавай падрыхтоўкі і атрымаў накіраванне на работу. У гэту катэгорыю ўваходзяць і тыя, хто навучаўся на платнай аснове і сам звярнуўся за накіраваннем на работу. Трэцяя катэгорыя - працаўладкаваныя ў лік броні. Да іх адносяцца дзеці-сіроты або асобы з асаблівасцямі псіхафізічнага развіцця, гэта значыць сацыяльна слабаабароненыя катэгорыі насельніцтва, якім прадастаўлена асаблівая траекторыя працаўладкавання ў кошт броні.
Начальнік упраўлення прафесійна-тэхнічнай і сярэдняй спецыяльнай адукацыі Міністэрства адукацыі Аляксандра Пятрова растлумачыла, калі задзейнічаецца механізм працаўладкавання ў кошт броні, напрыклад, у адносінах да дзяцей-сірот. Так, калі ўстанова адукацыі не можа размеркаваць маладога чалавека па нейкіх аб'ектыўных прычынах (напрыклад, у населеным пункце, у якім сірата забяспечваецца жыллём, няма падыходзячага месца для яго працаўладкавання), пасля звароту ў мясцовыя органы кіравання яму прадастаўляецца працаўладкаванне ў кошт броні.
Умовы і плюсы
Адпаведна, калі ў маладога спецыяліста ўзнікае неабходнасць змяніць першае месца работы, задзейнічаюцца розныя працэсы - пераразмеркаванне або перанакіраванне. Пераразмеркаванне ажыццяўляецца ў адносінах да выпускнікоў, маладых спецыялістаў, якія былі размеркаваны. Перанакіраванне на работу ажыццяўляецца ў адносінах да выпускнікоў, маладых спецыялістаў, якія былі накіраваны на работу.
Паводле слоў Аляксандры Пятровай, пераразмеркаванне адбываецца адносна проста, аднак неабходна выканаць тры ўмовы. Па-першае, у выпускніка павінна быць такое жаданне. Па-другое, наймальнік, які прымае на работу, павінен даць пісьмовую згоду. Па-трэцяе, павінен згадзіцца з такім рашэннем наймальнік, да якога выпускнік першапачаткова быў размеркаваны. Калі хаця б адна з гэтых умоў не выконваецца, то і прадмета для размовы няма.
"Перанакіраванне магчыма толькі пры ўмове пэўных абставін, якія прапісаны ў заканадаўстве. Калі гэтых абставін у маладога чалавека не ўзнікла, ён павінен адпрацаваць тэрмін у той арганізацыі, з якой заключыў мэтавы дагавор пры паступленні ва ўстанову адукацыі", - адзначыла Аляксандра Пятрова.
Мэтавае накіраванне дае стабільнасць, у якой самі абітурыенты і іх бацькі зацікаўлены, што прадэманстравала прыёмная кампанія гэтага года. У Міністэрства адукацыі і прыёмныя камісіі ўстаноў адукацыі былі званкі ад бацькоў паступаючых з пытаннямі, у якой канкрэтна арганізацыі будуць працаваць іх дзеці пасля заканчэння навучання. Абітурыенты ўжо на этапе паступлення ва ўстановы адукацыі хочуць ведаць, у якой канкрэтна арганізацыі яны будуць працаваць у будучым. А значыць свядома выбіраюць мэтавае накіраванне.
"Мэтавікі ўпэўнены ў сваёй будучыні. Пры паступленні яны разумеюць, у інтарэсах якога прадпрыемства, якой арганізацыі яны навучаюцца, дзе будуць праходзіць практыку, у які калектыў трапяць, якія гарантыі ім прадаставіць канкрэтнае прадпрыемства. Усё гэта на фоне больш працяглай адпрацоўкі бачыцца як плюс", - адзначыла Аляксандра Пятрова.
Свае асаблівасці ёсць і пры размеркаванні. Першае рабочае месца, куды трапіць малады чалавек, залежыць ад некалькіх фактараў, якія пасля завяршэння навучання дазваляюць выбудоўваць рэйтынг выпускнікоў. Улічваюцца вынікі ў навучанні, актыўнасць у грамадскім жыцці і іншыя моманты. У выніку выпускніку прапануецца нейкі спектр арганізацый для працаўладкавання.
Чым адрозніваецца сістэма аховы здароўя?
Асаблівасці ў галіне аховы здароўя растлумачыла начальнік галоўнага ўпраўлення кадравай работы і прафесійнай адукацыі Міністэрства аховы здароўя Вольга Калюпанава.
Яна заўважыла, што ў галіне мэтавы дагавор не заключаюць канкрэтныя заказчыкі - бальніцы і паліклінікі. І вось чаму. У краіне вельмі шмат цэнтральных раённых бальніц, якія знаходзяцца ў невялікіх раёнах. Колькасць урачоў-спецыялістаў, якія павінны там працаваць згодна са штатным раскладам, абмежавана колькасцю насельніцтва, якое пражывае ў гэтым раёне. Часта бальніцы рэальна не патрэбны 10 хірургаў, 10 анестэзіёлагаў-рэаніматолагаў ці 10 акушэраў-гінеколагаў.
Раней, калі была магчымасць заключаць мэтавыя дагаворы з маленькімі цэнтральнымі раённымі бальніцамі, пры накіраванні на работу маладых спецыялістаў маглі ўзнікаць складанасці. Так, да моманту выпуску з установы адукацыі ўрач той ці іншай спецыяльнасці канкрэтна ў гэтай установе аховы здароўя мог і не патрабавацца. Вакансія магла быць занята. Атрымліваецца, што мэтавы дагавор ёсць, а размеркаваць туды маладога спецыяліста нельга.
Сёння згодна з заканадаўствам заказчыкамі кадраў выступаюць галоўныя ўпраўленні па ахове здароўя і камітэт па ахове здароўя Мінгарвыканкама, што прадугледжана пастановай Міністэрства аховы здароўя, прынятай у мінулым годзе. "У мэтавым дагаворы прапісваецца, што выпускнік абавязаны адпрацаваць у адной з арганізацый аховы здароўя, падпарадкаваных ГУАЗ або камітэту. Заказчык кадраў - рэгіён", - растлумачыла Вольга Калюпанава.
Менавіта таму выпускнік медыцынскай ВНУ, які навучаўся па мэтавым накіраванні, можа паехаць адпрацоўваць не па месцы жыхарства. Мэтавы дагавор з Магілёўскай вобласцю не гарантуе, што малады спецыяліст адправіцца працаваць у Магілёў. Ён можа паехаць у Клічаў, Крычаў, Горкі, у любую арганізацыю, якую вызначыць заказчык - галоўнае ўпраўленне па ахове здароўя.
Узгадненне Міністэрства аховы здароўя
Рашэнне камісій устаноў адукацыі аб пераразмеркаванні або перанакіраванні ўзгадняе Міністэрства аховы здароўя. Камісія, якую ўзначальвае намеснік міністра аховы здароўя, вывучыўшы дакументы з універсітэта або каледжа, выносіць рашэнне - і не заўсёды на карысць выпускніка. Нават калі выпускнік заключыў шлюб і яго муж (жонка) працуе ў іншым горадзе, гэта не дае стапрацэнтную гарантыю, што яго пераразмяркуюць або перанакіруюць за ім (за ёй).
Начальнік галоўнага ўпраўлення заўважыла, што такая гарантыя ёсць толькі ў дзяўчат, якія выходзяць замуж за ваенных. Іх, безумоўна, пераразмяркуюць або перанакіруюць за мужам. У цэлым жа ў кожным канкрэтным выпадку індывідуальны падыход.
"Мы адказваем за галіну. Мы адказваем за арганізацыі аховы здароўя ўсёй краіны. Кіраўнік дзяржавы паставіў задачу: дапамога павінна дайсці да кожнага жыхара нашай краіны, да маленькага сяла, да маленькай вёскі, да маленькага аграгарадка, а не канцэнтравацца толькі ў абласных цэнтрах", - адзначыла Вольга Калюпанава.
На канкрэтным прыкладзе яна растлумачыла, калі могуць адмовіць у перанакіраванні. Выпускніца вучылася па мэтавым накіраванні і была накіравана ў адзін з невялікіх раёнаў Гомельскай вобласці. Установа аховы здароўя, куды яна павінна была прыбыць, ужо даўно мела патрэбу ва ўрачы псіхіятры-нарколагу. Пакуль дзяўчына праходзіла інтэрнатуру, яна выйшла замуж і папрасіла перанакіраваць яе ў больш буйны горад, дзе аднак дастаткова ўрачоў-спецыялістаў яе профілю.
"Безумоўна, мы адмовілі. Я думаю, зразумее нас кожны. Не даўшы такога спецыяліста гэтаму раёну, які мае патрэбу ў ім, мы выступілі б супраць нашага насельніцтва, таму што яно не атрымала б гэтай дапамогі. Але мы адмовілі з той думкай, што калі будзе там спецыяліст - мы яе адпусцім", - адзначыла Вольга Калюпанава.
Яна дадала, што Міністэрства аховы здароўя адказвае за дэмаграфічную бяспеку краіны, а дэмаграфічная бяспека залежыць ад здароўя насельніцтва.
БЕЛТА.-0-
Для пачатку варта растлумачыць, што Кодэксам аб адукацыі дакладна вызначаны тры катэгорыі. Да размеркаваных адносяцца тыя маладыя спецыялісты, якія навучаліся за кошт сродкаў бюджэту і атрымалі размеркаванне на работу. Накіраваныя на работу - тыя, хто навучаецца на ўмовах мэтавай падрыхтоўкі і атрымаў накіраванне на работу. У гэту катэгорыю ўваходзяць і тыя, хто навучаўся на платнай аснове і сам звярнуўся за накіраваннем на работу. Трэцяя катэгорыя - працаўладкаваныя ў лік броні. Да іх адносяцца дзеці-сіроты або асобы з асаблівасцямі псіхафізічнага развіцця, гэта значыць сацыяльна слабаабароненыя катэгорыі насельніцтва, якім прадастаўлена асаблівая траекторыя працаўладкавання ў кошт броні.
Начальнік упраўлення прафесійна-тэхнічнай і сярэдняй спецыяльнай адукацыі Міністэрства адукацыі Аляксандра Пятрова растлумачыла, калі задзейнічаецца механізм працаўладкавання ў кошт броні, напрыклад, у адносінах да дзяцей-сірот. Так, калі ўстанова адукацыі не можа размеркаваць маладога чалавека па нейкіх аб'ектыўных прычынах (напрыклад, у населеным пункце, у якім сірата забяспечваецца жыллём, няма падыходзячага месца для яго працаўладкавання), пасля звароту ў мясцовыя органы кіравання яму прадастаўляецца працаўладкаванне ў кошт броні.
Умовы і плюсы
Адпаведна, калі ў маладога спецыяліста ўзнікае неабходнасць змяніць першае месца работы, задзейнічаюцца розныя працэсы - пераразмеркаванне або перанакіраванне. Пераразмеркаванне ажыццяўляецца ў адносінах да выпускнікоў, маладых спецыялістаў, якія былі размеркаваны. Перанакіраванне на работу ажыццяўляецца ў адносінах да выпускнікоў, маладых спецыялістаў, якія былі накіраваны на работу.
Паводле слоў Аляксандры Пятровай, пераразмеркаванне адбываецца адносна проста, аднак неабходна выканаць тры ўмовы. Па-першае, у выпускніка павінна быць такое жаданне. Па-другое, наймальнік, які прымае на работу, павінен даць пісьмовую згоду. Па-трэцяе, павінен згадзіцца з такім рашэннем наймальнік, да якога выпускнік першапачаткова быў размеркаваны. Калі хаця б адна з гэтых умоў не выконваецца, то і прадмета для размовы няма.
"Перанакіраванне магчыма толькі пры ўмове пэўных абставін, якія прапісаны ў заканадаўстве. Калі гэтых абставін у маладога чалавека не ўзнікла, ён павінен адпрацаваць тэрмін у той арганізацыі, з якой заключыў мэтавы дагавор пры паступленні ва ўстанову адукацыі", - адзначыла Аляксандра Пятрова.
Мэтавае накіраванне дае стабільнасць, у якой самі абітурыенты і іх бацькі зацікаўлены, што прадэманстравала прыёмная кампанія гэтага года. У Міністэрства адукацыі і прыёмныя камісіі ўстаноў адукацыі былі званкі ад бацькоў паступаючых з пытаннямі, у якой канкрэтна арганізацыі будуць працаваць іх дзеці пасля заканчэння навучання. Абітурыенты ўжо на этапе паступлення ва ўстановы адукацыі хочуць ведаць, у якой канкрэтна арганізацыі яны будуць працаваць у будучым. А значыць свядома выбіраюць мэтавае накіраванне.
"Мэтавікі ўпэўнены ў сваёй будучыні. Пры паступленні яны разумеюць, у інтарэсах якога прадпрыемства, якой арганізацыі яны навучаюцца, дзе будуць праходзіць практыку, у які калектыў трапяць, якія гарантыі ім прадаставіць канкрэтнае прадпрыемства. Усё гэта на фоне больш працяглай адпрацоўкі бачыцца як плюс", - адзначыла Аляксандра Пятрова.
Свае асаблівасці ёсць і пры размеркаванні. Першае рабочае месца, куды трапіць малады чалавек, залежыць ад некалькіх фактараў, якія пасля завяршэння навучання дазваляюць выбудоўваць рэйтынг выпускнікоў. Улічваюцца вынікі ў навучанні, актыўнасць у грамадскім жыцці і іншыя моманты. У выніку выпускніку прапануецца нейкі спектр арганізацый для працаўладкавання.
Разам з тым размеркаваныя маюць магчымасць у год выпуску з установы адукацыі паступіць на больш высокі ўзровень адукацыі. У гэтым выпадку ім не давядзецца кампенсаваць сродкі за сваё навучанне.
Асаблівасці ў галіне аховы здароўя растлумачыла начальнік галоўнага ўпраўлення кадравай работы і прафесійнай адукацыі Міністэрства аховы здароўя Вольга Калюпанава.
Яна заўважыла, што ў галіне мэтавы дагавор не заключаюць канкрэтныя заказчыкі - бальніцы і паліклінікі. І вось чаму. У краіне вельмі шмат цэнтральных раённых бальніц, якія знаходзяцца ў невялікіх раёнах. Колькасць урачоў-спецыялістаў, якія павінны там працаваць згодна са штатным раскладам, абмежавана колькасцю насельніцтва, якое пражывае ў гэтым раёне. Часта бальніцы рэальна не патрэбны 10 хірургаў, 10 анестэзіёлагаў-рэаніматолагаў ці 10 акушэраў-гінеколагаў.
Раней, калі была магчымасць заключаць мэтавыя дагаворы з маленькімі цэнтральнымі раённымі бальніцамі, пры накіраванні на работу маладых спецыялістаў маглі ўзнікаць складанасці. Так, да моманту выпуску з установы адукацыі ўрач той ці іншай спецыяльнасці канкрэтна ў гэтай установе аховы здароўя мог і не патрабавацца. Вакансія магла быць занята. Атрымліваецца, што мэтавы дагавор ёсць, а размеркаваць туды маладога спецыяліста нельга.
Сёння згодна з заканадаўствам заказчыкамі кадраў выступаюць галоўныя ўпраўленні па ахове здароўя і камітэт па ахове здароўя Мінгарвыканкама, што прадугледжана пастановай Міністэрства аховы здароўя, прынятай у мінулым годзе. "У мэтавым дагаворы прапісваецца, што выпускнік абавязаны адпрацаваць у адной з арганізацый аховы здароўя, падпарадкаваных ГУАЗ або камітэту. Заказчык кадраў - рэгіён", - растлумачыла Вольга Калюпанава.
Менавіта таму выпускнік медыцынскай ВНУ, які навучаўся па мэтавым накіраванні, можа паехаць адпрацоўваць не па месцы жыхарства. Мэтавы дагавор з Магілёўскай вобласцю не гарантуе, што малады спецыяліст адправіцца працаваць у Магілёў. Ён можа паехаць у Клічаў, Крычаў, Горкі, у любую арганізацыю, якую вызначыць заказчык - галоўнае ўпраўленне па ахове здароўя.
Узгадненне Міністэрства аховы здароўя
Рашэнне камісій устаноў адукацыі аб пераразмеркаванні або перанакіраванні ўзгадняе Міністэрства аховы здароўя. Камісія, якую ўзначальвае намеснік міністра аховы здароўя, вывучыўшы дакументы з універсітэта або каледжа, выносіць рашэнне - і не заўсёды на карысць выпускніка. Нават калі выпускнік заключыў шлюб і яго муж (жонка) працуе ў іншым горадзе, гэта не дае стапрацэнтную гарантыю, што яго пераразмяркуюць або перанакіруюць за ім (за ёй).
Начальнік галоўнага ўпраўлення заўважыла, што такая гарантыя ёсць толькі ў дзяўчат, якія выходзяць замуж за ваенных. Іх, безумоўна, пераразмяркуюць або перанакіруюць за мужам. У цэлым жа ў кожным канкрэтным выпадку індывідуальны падыход.
"Мы адказваем за галіну. Мы адказваем за арганізацыі аховы здароўя ўсёй краіны. Кіраўнік дзяржавы паставіў задачу: дапамога павінна дайсці да кожнага жыхара нашай краіны, да маленькага сяла, да маленькай вёскі, да маленькага аграгарадка, а не канцэнтравацца толькі ў абласных цэнтрах", - адзначыла Вольга Калюпанава.
На канкрэтным прыкладзе яна растлумачыла, калі могуць адмовіць у перанакіраванні. Выпускніца вучылася па мэтавым накіраванні і была накіравана ў адзін з невялікіх раёнаў Гомельскай вобласці. Установа аховы здароўя, куды яна павінна была прыбыць, ужо даўно мела патрэбу ва ўрачы псіхіятры-нарколагу. Пакуль дзяўчына праходзіла інтэрнатуру, яна выйшла замуж і папрасіла перанакіраваць яе ў больш буйны горад, дзе аднак дастаткова ўрачоў-спецыялістаў яе профілю.
"Безумоўна, мы адмовілі. Я думаю, зразумее нас кожны. Не даўшы такога спецыяліста гэтаму раёну, які мае патрэбу ў ім, мы выступілі б супраць нашага насельніцтва, таму што яно не атрымала б гэтай дапамогі. Але мы адмовілі з той думкай, што калі будзе там спецыяліст - мы яе адпусцім", - адзначыла Вольга Калюпанава.
Яна дадала, што Міністэрства аховы здароўя адказвае за дэмаграфічную бяспеку краіны, а дэмаграфічная бяспека залежыць ад здароўя насельніцтва.
БЕЛТА.-0-
Падпісвайцеся на нас у
