"Паводзіць сябе як патрабавальны чалавек". Беларус пасадзіў плантацыю фундуку на 4 тыс. дрэў

У Арсенія Васько мноства выдатных ідэй па развіцці сваёй малой радзімы - аграгарадка Лошніца, што ў Барысаўскім раёне. Некаторыя з іх ён ужо ўвасобіў у жыццё. Напрыклад, пасадзіў плантацыю фундуку на 4 тыс. дрэў. Карэспандэнт "7 дней" даведаўся пра асаблівасці вырошчвання гэтай паўднёвай культуры ў нашых шыротах, чым гусі дапамагаюць у экабізнесе і якая галоўная мара ў бацькі сыноў, якія звязалі сваё жыццё са спортам.

"Фундук паводзіць сябе як патрабавальны чалавек"

Пасля заканчэння Мінскага абласнога вучылішча алімпійскага рэзерву Арсень Васько нават і не думаў, што некалі звяжа сваё жыццё з будаўнічай галіной, а тым больш фермерствам. Але ў лёсу, як кажуць, свае планы.
- З'явілася сям'я, якую трэба забяспечваць. Паехаў на заработкі ў Расію, уладкаваўся афіцыйна ў будаўнічую фірму. Мне хацелася спачатку ўсё памацаць рукамі, убачыць вачамі, пераняць вопыт, каб потым адкрыць сваю справу, - расказвае прадпрымальнік і дадае: - Праз пэўны час я заняўся будаўнічым бізнесам, ён актыўна развіваўся і ў хуткім часе пачаў прыносіць даход.

Крыху пазней у Арсенія ўзнікла задума аб уласнай ферме. Вырашыў заняцца садаводствам: вырошчваць фундук у аграгарадку Лошніца. Праўда, для пачатку абмеркаваў усе нюансы на сямейным савеце - родныя поўнасцю падтрымалі.

- У нас так прынята: з'яўляецца ідэя, мы садзімся з жонкай і размаўляем, абмяркоўваем усе за і супраць. Яна прапаноўвае свае варыянты, я - свае. У выніку прыходзім да адной роўніцы, што задавольвае абодвух, - сцвярджае Арсень Васько і адзначае, што сям'я яму заўсёды дапамагае ў справах, без яе падтрымкі ніяк не абысціся.


- Культура, у прынцыпе, непатрабавальная і ад вясенніх замаразкаў наогул не пацярпела. У той час як ягады, фруктовыя і пладовыя пасадкі пацярпелі нават у Брэсцкай вобласці. Нашы ж 4 тысячы дрэў прыжыліся ўсе на 100 працэнтаў - ніводнае не загінула. Мы нават эксперыментавалі над некаторымі і абразалі саджанцы да 50 см ад зямлі. Тым не менш яны змаглі даць парасткі, якія пойдуць у будучым на пашырэнне плантацыі, - расказвае пра тонкасці справы кіраўнік фермерскай гаспадаркі і дадае: - Пяць гадоў фундук павінен сам рыхтаваць сабе глебу, шукаць пажыўныя рэчывы і дадатковыя рэсурсы. Ён паводзіць сябе як патрабавальны чалавек: варта адзін раз падкарміць - будзе хацець угнаенняў заўсёды.

У планах Арсенія - пастаянна пашырацца ў выбраным напрамку, каб ствараць рабочыя месцы для людзей. Прыцягнуць і задзейнічаць моладзь, якую зацікавіць сельскагаспадарчая галіна і ўзнікне жаданне ў далейшым звязаць сваё жыццё з фермерствам або аграноміяй.

Субяседнік праводзіць селекцыйныя вопыты ў сваім садзе, каб дрэвы фундуку маглі даўжэй знаходзіцца на піку плоданашэння, які прыпадае на ўзрост 18-20 гадоў. У сярэднім жа арэх расце да 80-90 гадоў. У планах - кожныя дзесяць гадоў перараджаць дрэвы на плантацыі, каб іх узрост быў роўны 18 гадам. Тады добры ўраджай можна будзе збіраць кожны сезон.

"Без укладанняў не будзе даходу"

Акрамя дрэў фундуку, фермер разводзіць авечак і гусей. Дарэчы, свойская птушка выконвае немалаважную функцыю на арэхавых плантацыях.


Паводле яго слоў, у Беларусь паступае замежнага арэху практычна 98 працэнтаў, таму айчынны вельмі неабходны. Да таго ж ён саладзейшы, чым вырашчаны ў Азербайджане або Грузіі.

Парасткі фундуку фермер збіраецца высаджваць на новых тэрыторыях. Цяперашнюю плошчу саду памерам 10 га праз два гады плануе пашырыць да 40, а ў бліжэйшыя пяць-шэсць гадоў і зусім да 100 га. Тады будзе відавочны прагрэс, атрымаецца пастаўляць прадукцыю кандытарскім фабрыкам і выйсці на самаакупнасць. У сваю чаргу імпартазамяшчэнне фундуку дасць магчымасць эканоміць сродкі на лагістыку. Ды і цана на свой арэх будзе куды меншая, чым на прывазны. Таксама субяседнік разлічвае на з'яўленне ў будучым дзяржпраграмы, якая дасць магчымасць абсталяваць у гаспадарцы завод па перапрацоўцы фундуку.

Арсень культывуе пераважна кандытарскія сарты. Большую частку займае каталонскі, невялікая адведзена пад барселонскі і касфордскі. Тлумачыць, што фундук пачынае плоданасіць у прамысловых маштабах толькі на шосты год росту. Да гэтага ж узросту патрабуе немалых укладанняў, аднак рызыка апраўдвае сродкі.

- Многія адразу жадаюць атрымаць імгненны прыбытак. Так не бывае, асабліва ў сельскай гаспадарцы. Я выдатна разумею, што акрамя фермерства яшчэ ў бліжэйшыя гады буду прывязаны да другой сваёй дзейнасці. Кожны, хто плануе займацца той ці іншай справай, павінен разумець, што даход не прыйдзе адразу і без укладанняў яго не дачакацца, - сцвярджае Арсень Васько і адзначае, што ў Беларусі ёсць шмат праграм падтрымкі па развіцці сельскай гаспадаркі. Адной з іх ён карыстаецца. Таксама дапамагае мясцовая і гарадская ўлада ў пытаннях куплі тэхнікі.

Восенню гэтага года наш герой збіраецца перасаджваць саджанцы фундуку на асноўнае поле, пасля таго як мясцовая гаспадарка ўбярэ азімыя. Па праекце дрэвы будуць размяшчацца адно ад аднаго на адлегласці 5х5 м, што дазволіць ім максімальна разрасціся - да 7 м у вышыню, а такім чынам, павялічыць пладаноснасць.

- Уздоўж дарогі вакол плантацыі высадзім дзікарослыя сосны і елкі. Хвойныя адводзяць на сябе мурашак, здольных нашкодзіць фундуку. Таксама створаць падушку, якая засцеражэ паўднёвую культуру ад замаразкаў, - расказвае Арсень Васько і дадае: - Пры ўездзе будуць стаяць сцягі - дзяржаўныя і нашай гаспадаркі. У планах узяць яшчэ больш зямлі, каб стварыць матачнік для парасткаў. Вакол нашага возера ёсць палі, якія трэба браць у распрацоўку. Добра было б усю прылеглую тэрыторыю прывесці ў парадак.

"З 20 дзяцей адзін ды і выйдзе добрым аграномам"

Выручаныя ў будаўнічым бізнесе грошы Арсень укладвае таксама ў добраўпарадкаванне аграгарадка, аказвае матэрыяльную падтрымку школе і гімназіі.

- Пад нашай апекай знаходзіцца парк воінскай славы, у якім мы ўвесь час падтрымліваем парадак. І ніколі нікому не адмаўляем у дапамозе. Па меры магчымасці даглядаем тэрыторыю школы і гімназіі. Нават нягледзячы на маю загружанасць, дырэктар ведае, што калі не сёння, то заўтра абавязкова ўсё зраблю, - расказвае Арсень Васько.

Акрамя таго, кіраўнік фермерскай гаспадаркі плануе прывесці ў парадак возера, у якім часта купаўся ў дзяцінстве. Вадаём з часам зарос хмызняком і высокім чаротам. Аб'ём работы вялікі, і спатрэбіцца комплексны падыход, каб прывесці тэрыторыю ў належны выгляд. Як адзначае субяседнік, пры жаданні і вялікім імкненні можна ўсё зрабіць.

Акрамя ўсіх клопатаў, Арсень Васько імкнецца ўдзяляць увагу выхаванню падрастаючага пакалення. З дырэктарам мясцовай гімназіі абмяркоўвалася пытанне прыцягнення дзяцей на практыку ў фермерскую гаспадарку, каб прывучаць іх да працы і адарваць ад гаджэтаў.

- Можа, камусьці з іх наша галіна спадабаецца. З 20 хлопчыкаў і дзяўчынак адзін ды і выйдзе добрым аграномам, які прыйдзе да нас на работу, - разважае кіраўнік гаспадаркі.

"Да нас будуць прыязджаць і дзівіцца"

Вялікі гонар для Арсенія Васько - яго сыны, якія звязалі сваё жыццё з грэка-рымскай барацьбой. Ён сочыць за кожным іх выступленнем і па-бацькоўску радуецца заваяваным узнагародам. Нават узвёў у гонар чэмпіёнаў асобны трафейны домік, у якім сцены ўпрыгожаны іх медалямі і кубкамі.

- Старэйшы ў нас вучыцца ў вучылішчы алімпійскага рэзерву. А дома захоўваюцца яго ўзнагароды, з першынстваў Беларусі і Еўропы, - расказвае Арсень і дадае: - На ўсю сцяну мая сястра намалявала мурал з фатаграфіі, дзе старэйшы на спаборніцтвах, а побач з ім малодшы, які пакуль вучыцца ў школе і ўсюды цягнецца за братам.

Арсень Васько з'яўляецца яшчэ і намеснікам старшыні Мінскай абласной арганізацыі Беларускай федэрацыі барацьбы. Выхоўвае будучых спартсменаў як у цэнтральным рэгіёне, так і ў сваім аграгарадку. Наш герой мае намер рэалізаваць у родным краі яшчэ адну грандыёзную мару.
- У цэнтры Лошніцы ёсць вялікі ўчастак зямлі, на якім хачу пабудаваць палац спорту. Калі ўсё атрымаецца ажыццявіць, то дзецям не давядзецца ездзіць на трэніроўкі ў горад. Наадварот, да нас будуць прыязджаць і дзівіцца, што і ў вёсцы можна стаць чэмпіёнам, - рэзюмуе Арсень Васько.

Вадзім КАНДРАЦЮК,
фота Надзеі КАСЦЕЦКАЙ,
"7 дней".-0-

*Праект створаны за кошт сродкаў мэтавага збору на вытворчасць нацыянальнага кантэнту