Сцяг Пятніца, 29 сакавіка 2024
Усе навіны
Усе навіны
Грамадства
30 красавіка 2021, 09:00

Пайшла па блаце на фронт, брала Прагу і не стала псаваць біяграфію каханаму - гісторыя суперпазітыўнай 97-гадовай сібірачкі з Гродна

97-гадовая Валянціна Пятроўна Баранава - чалавек добра вядомы ў Гродне. Ветэран, якая прайшла вайну ад украінскага Старабельска да чэшскай Прагі, удзельнічала ва ўзяцці Берліна, сёння вядзе вельмі актыўны лад жыцця. Яна моднічае, віртуозна акампаніруе на фартэпіяна і акардэоне, вучыць гасцей страявой песні маладосці "Махорачка", якую сваім цудоўным сапрана запявала ў роце, па гадзіне ганяе на велатрэнажоры, а таксама адкрыта дзеліцца сакрэтамі даўгалецця. Яе лёс не быў бясхмарным, хутчэй вельмі цяжкім, як ва ўсіх, хто перажыў ваеннае ліхалецце, але Валянціна Пятроўна з аптымізмам глядзіць на жыццё і нават пра такі радок у сваёй біяграфіі, як "дачка ворага народа", цяпер згадвае з усмешкай.

Член праўлення Беларускага саюза жанчын, журналіст БЕЛТА Аліна Грышкевіч прадаўжае цыкл аўтарскіх матэрыялаў, што рыхтуецца ва ўзаемадзеянні з БСЖ у Год народнага адзінства, да 80-годдзя пачатку Вялікай Айчыннай вайны, расказам пра лёс гэтай дзіўнай таленавітай жанчыны, якая марыла стаць балерынай, на фронт трапіла па вялікім блаце, а азбуку Морзэ памятае да гэтага часу.

Сібірскія карані

Ваенная сувязістка ў свае 97 гадоў - проста ўзор маладосці і актыўнасці. Яна смела дасць фору маладым: стройная жанчына з роўнай спінай, у модных сучасных уборах пад туфлікі-абцасікі, пры гэтым з ледзь прыкметным макіяжам, які падкрэслівае яе чароўнасць, а таксама ўпэўнены погляд.

...Валянціна Пятроўна сустрэла мяне на парозе сваёй гродзенскай кватэры ў фартуху на прыгожую сукенку. Яна мітусілася на кухні, задумаўшы спячы свае знакамітыя рагалікі, не пакаштаваўшы якія не адпускае гасцей.

Гэта беларуская гасціннасць мае і сібірскія карані. Яна лічыць сябе беларускай жанчынай, як-ніяк з 1955 года жыве ў Гродне, але добра памятае і свае расійскія карані. Сібірачка нарадзілася 8 лістапада 1923 годзе ў Мінусінскім раёне.

Дзеці "ворага народа"

Яе бацькі ўдзельнічалі ў грамадзянскай вайне, працавалі ў шпіталі, мама была хірургічнай медсястрой. Потым, у 30-я гады, бацька працаваў у ваенкамаце, адкуль яго звольнілі, затым хацеў працаваць у Шушанскім сельгастэхнікуме, у сяле Шушанскім, (дзе адбываў сваю ссылку У.І.Ленін), Валянціна з сястрой Аўгустай каля месяца былі там.

Потым сям'я, у якой падрастала чацвёра дзяцей (тры сястры і брат), пераехала з Мінусінска ў Абакан (цяперашні цэнтр Хакасіі), дзе бацька ўладкаваўся на работу бухгалтарам. Бацькі ніколі не гаварылі пра сваю работу, такі быў час.

Валянціна Пятроўна згадвае: "Ішоў 1936 год, калі даносы і арышты былі штодзённай справай, і ён стаў фатальным для нашай сям'і - бацьку арыштавалі нібыта за растрату, якая потым так і не пацвердзілася. Каля года ён правёў у сумна вядомай Мінусінскай турме, праз якую, дарэчы, у 19 стагоддзі прайшлі многія дзекабрысты. У маіх сяброў бацькі таксама былі арыштаваны, вось і ў маёй сяброўкі Іры Барашкавай, бацька якой займаў кіруючую пасаду, таксама быў у турме. Такімі былі тагачасныя рэаліі. Шмат невінаватых людзей было арыштавана, потым расстраляна. Што датычыцца майго бацькі, недзе праз год усё закончылася добра, як мы тады падумалі, - у выніку праводзімай увесь гэты час рэвізіі растраты не знайшлі. Бацька вярнуўся дадому ў 1937 годзе. На гэты час у жыллі нас пацяснілі - другі пакой забралі, і мы ўсёй вялікай сям'ёй размяшчаліся ў адным. Але галоўнае, што ўсе родныя сабраліся разам, гэта было вялікае шчасце. І зноў да нас у дом пацягнуліся былыя сябры бацькі, якіх год, пакуль ён быў у турме, ніхто не бачыў і не чуў. За чаем, у дыме цыгарэт мужчыны нешта бурна абмяркоўвалі, дзяліліся адзін з адным. Памятаю, мама расказвала, што бацька неяк у кампаніі сказаў: абавязкова дайду да Сталіна і скажу яму, як здзекуюцца са зняволеных. "Сябры" данеслі тут жа, і калі раніцай мы прачнуліся, таты ўжо не было, яго зноў арыштавалі, на гэты раз па палітычным артыкуле. На наша вялікае гора, ён быў расстраляны па 58-м артыкуле крымінальнага кодэкса СССР. А кляймо "дзеці ворага народа" многія гады праследвала нас".

Марыла пра балет

"Я з трох гадоў марыла стаць балерынай, у дзяцінстве займалася ў танцавальных гуртках, якія толькі былі ў нас, выступала ўсюды ў самадзейнасці і спявала таксама. Зразумела, што ніякіх танцавальных касцюмаў нам ніхто не купляў, ды я і не прыгадаю, ці былі такія ў нашых магазінах, і гэта станавілася нашым уласным клопатам, як іх зрабіць. Памятаю, што шылі іх неяк са старых сцягоў, якія былі спісаны, а танцавальныя боцікі майстравалі самі сабе з цыраты, фарбавалі іх потым тушшу ў патрэбны колер. Ох, як гэта было шыкоўна! Мы адчувалі сябе проста прынцэсамі ў гэтых самаробных яркіх уборах. Нават недзе выразка з даваеннай газеты ў мяне захавалася з нашымі тымі фатаграфіямі. Увогуле, мы былі і артысты, і дызайнеры, і краўцы", - жартуе Валянціна Пятроўна.

Калі яна скончыла сем класаў, то трэба было вызначыцца - прадаўжаць вучыцца ў школе або выбіраць вучобу па спецыяльнасці.

"А дома я ўсім вушы пракрычала пра балет. Мама часта мне гаварыла - як трымаеш спіну, яшчэ балерынай хочаш стаць і раз мне далонькай па спіне", - гэты мацярынскі жэст юная танцоўшчыца запомніла на ўсё жыццё.

Зразумела, што балетнай школы ў Абакане і бліжэйшых гарадках не было і для гэтага давялося б ехаць у Маскву, Ленінград, Краснаярск, Томск. Дзяўчыну гэта не спыняла, яна гатова была на край свету імчацца за сваёй марай. Але ёй не наканавана было спраўдзіцца...

Як аказалася, пачынаць займацца балетам трэба было з ранняга ўзросту, і школьніцы сказалі, што яна спазнілася на некалькі гадоў.

Валянціна сумавала нядоўга, і яшчэ больш часу стаў праводзіць на танцавальнай пляцоўцы, практыкуючыся ў сваім майстэрстве. І гэта не засталося незаўважаным. Калі ў пачатку 1940 года яна разам з сяброўкай танцавалі на краявым конкурсе ў Краснаярску, то на таленавітых дзяўчат звярнулі ўвагу і вылучылі іх кандыдатуры для вучобы ў Маскве. На той час Абакан як цэнтр Хакаскай аўтаномнай вобласці мог пасылаць вучыцца адораных вучняў на рэзервовыя месцы ў Маскву і Ленінград.

"Але тады ўжо ішла фінская вайна і, відаць, было не да танцаў, усе такія затратныя мерапрыемствы адмянілі. Таму ўсё маё жыццё складвалася так, што шлях да балета і танцаў быў мне закрыты", - падводзіць вынік сваім танцавальным марам Валянціна Пятроўна.

Яна прадоўжыла вучыцца ў школе, танцавала ў самадзейнасці і проста радавалася жыццю разам з равеснікамі. Да вайны заставалася зусім няшмат.

На заўтра пасля выпускнога пачалася вайна

21 чэрвеня 1941 года ў большасці школ Савецкага Саюза ішлі выпускныя вечары. Валянціна якраз паспяхова скончыла 10 класаў у новенькай, нядаўна пабудаванай школе ў Абакане. Моладзь весялілася, бесклапотна радавалася таму, што школьныя гады ў мінулым і цяпер можна будзе працаваць або вучыцца па спецыяльнасці. У тым, што таленавітую Валянціну Сычову (дзявочае прозвішча), якая выдатна спявала і танцавала, чакае акцёрская будучыня, ніхто нават не сумняваўся. Маладыя людзі марылі, загадвалі жаданні, шмат жартавалі і абяцалі не забываць адзін пра аднаго да старасці.

...А на наступны дзень як гром сярод яснага неба пачалася вайна. Весялосць і радасць змяніліся страхам, разгубленасцю і нявызначанасцю. Літаральна адразу ж усе памяшканні чатырохпавярховай прыгожай новай школы былі перапрафіляваны пад шпіталь. І вельмі хутка сюды сталі везці цяжкапараненых з фронту, іх адпраўлялі ў далёкія шпіталі, паколькі лячэнне патрабавалася доўгае.

"Увесь наш выпускны клас, 24 чалавекі, на трэці дзень пасля пачатку вайны строем ужо маршыраваў да ваенкамата ў Абакане. Там была чарга, проста натоўп жадаючых трапіць на фронт. Прыходзілі сюды ўжо і па павестках, бацькі адпраўлялі дзяцей на вайну. Да нас тады выйшаў афіцэр і сказаў дзяўчатам - без вас бальшавікі абыдуцца, вам работы ў тыле хопіць, а хлопцам - чакайце павесткі", - такім быў пачатак вайны для выпускнікоў па расказах Валянціны Пятроўны.

Добраахвотнікам узялі толькі па блаце

...Усё было трывожна, страшна. Ужо ішлі нярадасныя весткі з баёў, і было незразумела, што чакае наперадзе.

Валянціна ўладкавалася сакратаром у тэхнікум, у яе там была знаёмая па мастацкай самадзейнасці, якая і ўзяла яе на работу. "Калі праз тыдзень-два вайна не закончылася, а стала толькі набіраць сілу, нашы войскі пачалі адступленне, то многія навучальныя ўстановы закрываліся, у тэхнікуме засталося толькі завочнае аддзяленне. Увесь час, дзень за днём, тыдзень за тыднем, месяц за месяцам я пісала заявы ў ваенкамат, каб мяне паслалі на фронт. Было так крыўдна, што мяне не бяруць, бо многіх маіх аднакласніц, знаёмых па школе прызвалі ўжо. Але для мяне па-ранейшаму была адмова за адмовай. І толькі потым я зразумела, у чым прычына - дачка "ворага народа", - вяртаецца ў памяці да пачатку вайны жанчына.

Але адчайвацца яна і не думала, настолькі цвёрдым і нязменным было рашэнне трапіць на фронт і змагацца з ворагам за свабоду сваёй роднай краіны. Пераспрабаваўшы ўсе магчымыя шляхі, яна звярнулася да школьнай сяброўкі Юлі Сумскай, якая працавала ў сакрэтным аддзела абкама партыі.

"Хачу на фронт", - коратка сказала Валянціна. І сяброўка дапамагла. Вельмі хутка прыйшла павестка з ваенкамата.

Вось так, па блаце, Валянціна Пятроўна атрымала права ваяваць.

Вучылася азбуцы Морзэ і страявому кроку

"Быў верасень 1942 года. Разам яшчэ з трыма дзяўчатамі з Абакана, у тым ліку Асяй Паповай з маёй школы, з якой мы сябравалі і пасля вайны, мы адправіліся ў Краснаярск. Было проста падарункам лёсу, што мы трапілі ў адзін полк сувязі і потым разам ваявалі на фронце. У мяне, дарэчы, да гэтага часу захаваліся яе пасляваенныя пісьмы, - расказвае Валянціна Пятроўна. - А тады нас прынялі, і тры дні мы былі на так званым каранціне. Маленькі пакойчык, руская печка. Асабліва ўразілі тады нары, адпаліраваныя да бляску. З даўніх часоў праз Краснаярск ішла катаржная дарога з еўрапейскай часткі Расіі ў Сібір, і колькі ж людзей адпаліравалі сваім адзеннем гэтыя нары, на якіх не было нават ніякага пакрывала! А мы тады апрануты былі наогул у адны паркалёвыя сукеначкі, жылі ж небагата, ды і ведалі, што хутка надзенем ваенную форму, з сабой нічога не бралі".

Яна прадаўжае: "На гэтых нарах у летніх сукенках мы, дзяўчаты, правялі трое сутак. У пакойчыку стаяў бачок з вадой, на ланцугу быў прычэплены кубак. Паесці прыносілі. Але ніякіх размоў весці не дазвалялася, прыёмніка не было, выходзіць - забаронена. Як аказалася, гэтыя тры дні былі дадзены нам для канчатковых роздумаў і разумення, што наперадзе чакаюць не танцы, не спатканні, не родныя, а вайна і такія цяжкія выпрабаванні, якія мы тады нават уявіць не маглі. І, дарэчы, некаторыя пасля каранціну забіралі свае рэчы і вярталіся дадому".

"Мы ўсе вытрымалі гэта першае выпрабаванне. Памятаю, выйшлі, на вуліцы сонейка, надвор'е такое добрае, і на душы стала неяк спакайней. Потым нас размеркавалі па ротах, я трапіла ў роту марзістак (ад - азбука Морзэ), нас было прыкладна 75 чалавек. І паўтара месяца нас інтэнсіўна навучалі ўсім прамудрасцям тэлеграфнай і ваеннай справы. У асноўным, вядома, мы былі заняты вывучэннем азбукі Морзэ, усё адстуквалі (да гэтага часу памятаю яе), а астатні час - страявая падрыхтоўка, вывучэнне зброі. Там не ўлічвалася, хлопец ты або дзяўчына, патрабаванні былі аднолькава строгімі да ўсіх. Але мы трымаліся, хацелі хутчэй усё вывучыць, ірваліся хутчэй на фронт змагацца з ворагам", - прадаўжае Валянціна Пятроўна.

У страі запявала любімую "Махорачку"

Страявой падрыхтоўкай яны займаліся шмат. Калі вучылася ў палку сувязі, яе зрабілі запявалай.

"Неяк я дзяжурыла ў сталовай, і калі ўсе паснедалі, то павінна была прыбраць са сталоў, вымыць падлогу, а песня сядзела ўва мне, яна вырывалася. У мяне, дарэчы, лірыка-каларатурнае сапрана, і ў маім рэпертуары былі рамансы "Салавей" Аляб'ева, "Мне мінула 16 гадоў" Даргамыжскага. Камандзір, пачуўшы, як я спяваю, зрабіў запявалай. Пачынаць спяваць у страі мне падабалася, я рабіла гэта з задавальненнем. І калі гучала "Сычова, запявай", то я зацягвала любімую "Махорачку". Часта гучала "Свяшчэнная вайна", - Валянціна Пятроўна спыняе свой расказ і пад свой страявы крок зацягвае "Махорачку".

"Эх, махорочка-махорка, породнились мы с тобой, вдаль глядят дозоры зорко, мы готовы в бой", - можна толькі захапляцца энергіяй і запалам ветэрана, якая звонка спявае.

Шлях тэлеграфісткі ад Старабельска да Прагі

Праз паўтара месяца вучобы яны здалі вучэбныя экзамены. На фронт ехалі ў чыгуначных вагонах 41 суткі, часам па тры дні стаялі, чакаючы, пакуль адрамантуюць пуці, якія бамбілі немцы. А на фронце потым даводзілася пераадольваць сотні кіламетраў пешшу.

Тэлеграфісткі Валянціна і яе аднакласніца Ася трапілі ў 63-і батальён сувязі, які быў сфарміраваны з кастрычніка 1942 года. "Ён складаўся з шасці рот. Чатыры лінейныя роты цягнулі сувязь ад пункта да пункта. Асноўная сувязь была правадная, без яе ніяк. Пра ўсё, што адбывалася, паведамлялі тэлеграфісты і марзісты. Лінейная рота гэта як сапёры, калі б вы ведалі, колькі іх гінула, калі цягнулі сувязь", - ветэран шмат расказвае пра франтавыя нягоды, тысячы пройдзеных кіламетраў.

"На фронце ў кожнага была свая спецыяльнасць. Мы, дзяўчаты, тэлефаністкі і марзісткі, былі на менш небяспечных участках. Тэлеграф гэта, можна сказаць, франтавое сэрца, мы перадавалі ўсё пра падзеі, якія адбыліся ў нашым корпусе, у дзвюх нашых дывізіях, у палках. Мы не механізаваныя, мы пяхота, шмат часу ішлі пешшу. Памятаю, што калі пачалося наступленне, нас пасадзілі на машыны. І ў гэты час аварыя здараецца з машынай, на якой ехалі мы, шэсць дзяўчат. Даведаўшыся, што наша машына не на хаду, камандзір корпуса паслаў нам падмогу, аўтамабіль з гаспадарчай часці, і нас цягнулі на буксіры", - некаторыя франтавыя падрабязнасці яна памятае да гэтага часу.

Франтавое каханне. Лейтэнант Арлоў

На ўсё жыццё Валянціна запомніла лейтэнанта Арлова, які быў у яе закаханы на фронце.

"Калі мы прыбылі на фронт, да нас на ваенную тэлеграфную станцыю прыслалі лейтэнанта Мікалая Арлова. Жартаўнік, за словам у кішэню не лез. З усімі трымаўся роўна, але панібрацтва не дапускаў. Па ўзросце мы з ім былі аднагодкі, і нейкая іскра нібыта прабегла паміж намі з самага пачатку", - вясёлы голас Валянціны Пятроўны становіцца сумным, паколькі ў гэтага кахання не было шчаслівага канца.

Яна згадвае, калі аднойчы ў польскім Сандамірскім лесе ў выкапаных бліндажах кватаравалася ваенна-тэлеграфная станцыя, а фронт тады стаяў у абароне, то паступіў загад паказаць канцэрт. Вядома ж, пра запевалу Валянціну ведалі ўсе, і пытанне аб яе ўдзеле вырашылася само сабой. Баяністам жа быў хлопец, які да вайны вучыўся ў кансерваторыі. Чорна-белае фота, на якім Валянціна накіроўваецца на той канцэрт, да гэтага часу захавалася ў яе ў сямейным архіве.

Хто ведае, можа, той канцэрт і стаў ключавым момантам, калі лейтэнант Арлоў канчаткова і беспаваротна закахаўся ў гарэзлівую і стройную спявачку. Ён прызнаўся ў каханні перад тым, як яго перавялі ў іншую часць. Вядома ж, пачуцці былі ўзаемнымі…

Аднаго не ведала дзяўчына, што кляймо дачкі "ворага народа" многія гады пасля расстрэлу бацькі будзе яе праследваць і не дазволіць лёсу скласціся так, як хацелася.

...Потым, калі закончылася вайна, і здавалася б, усё было прадвызначана ў іх лёсе, яны абодва вельмі хацелі быць разам, усё павярнулася зусім інакш.

"Уся яго сям'я чакала мяне, калі я павінна была прыехаць да іх на Новы год. І я збіралася. Але сястра Аўгуста, калі даведалася, што ў Мікалая дзядзька генерал, камандуючы, а бацька інжынер на ваенным заводзе, то строга забараніла мне "псаваць" біяграфію каханаму, па сваім вопыце ведаючы пра стаўленне да дачок "ворагаў народа", - расказвае Валянціна Пятроўна. - Калі мая сястра была накіравана ў Волагду галоўным санітарным урачом, то адразу ж у яе адбылася размова з сакратаром парткама, які па-бацькоўску яе перасцярог, маўляў, падумай добра перш чым ісці на гэту пасаду, бо калі што-небудзь здарыцца, пры любой эпідэміі, а хвароб тады хапала, цябе першай абвінавацяць у чым заўгодна. Сястра, вядома ж, была вельмі ўдзячна за тое, што зусім чужы чалавек яе пра гэта папярэджваў, клапаціўся. На шчасце, нічога не здарылася, усё было добра, сястра паспяхова прапрацавала галоўным санітарным урачом".

Аўгуста гаварыла Валянціне: як ты можаш сапсаваць яму жыццё? Арлоў жа не ведаў пра "расстрэльны" артыкул іх бацькі. Хоць, магчыма, нават калі б і даведаўся, то не адмовіўся б ад каханай.

Але Валянціна не хацела, каб на лёс чалавека, які стаў ёй даражэйшым за ўсіх на свеце, паўплывала яе біяграфія. Такі быў час, у ім трэба было жыць, каб усё зразумець.

Валянціна змучылася, але вырашыла цвёрда - яна не стане перашкодай у жыцці яго сям'і і яго самога. Правільна яна зрабіла ці не, складана сказаць, але да гэтага часу захоўвае ў памяці ўсё, што звязана было з каханым.

Новы год прайшоў, яна не прыехала. Ён зразумеў, што і не прыедзе. Прыслаў пісьмо і прыклаў фота з надпісам "Ці памятаеш ты?". Вядома ж, яна ўсё памятала. Няўжо можна забыць сваё каханне? Гэта фатаграфія каханага больш за 70 гадоў захоўваецца ў альбоме ў Валянціны Пятроўны…

Фатаграфіі лейтэнанта Арлова - самыя дарагія для яе. "Гэта маё каханне", - коратка гаворыць яна.

Пасляваеннае жыццё і замужжа

Пасля вайны, у 1945 годзе, яна яшчэ чатыры месяцы служыла тэлеграфісткай, праўда, форму насіла грамадзянскую, зарплату добрую атрымлівала. Потым вучылася ў Волагдзе ў інстытуце, дзе і пазнаёмілася з будучым мужам Мікалаем Баранавым. Разам з ім вучыўся зямляк Мікалая Арлова, які і расказаў пра адносіны з Валянцінай.

"Мой будучы муж Мікалай, былы сапёр, тры гады да мяне заляцаўся, але я неяк сур'ёзна яго не ўспрымала. Пакуль аднойчы паміж намі не адбылася сур'ёзная размова і Баранаў, стукнуўшы кулаком па стале, абурыўся - ты што, мяне на запас трымаеш? У рэшце рэшт я згадзілася выйсці за яго замуж", - згадвае ветэран.

У 1955 годзе яе мужа запрасілі на работу ў Гродзенскі сельгасінстытут (гэта ж быў Савецкі Саюз і такі абмен кадрамі быў звычайнай справай), дзе ён працаваў дэканам зааінжынернага факультэта. І з таго часу лёс сям'і ўжо быў звязаны з Беларуссю.

Пасляваенная сустрэча ў Таўрычаскім палацы

У чэрвені 1973 года былы камсамольскі арганізатар роты лейтэнант Міхаіл Ялыгін арганізаваў у Ленінградзе сустрэчу тых, хто застаўся жывым, з першай роты 63-га батальёна сувязі. Сустрэча праходзіла ў Таўрычаскім палацы. Былыя франтавікі склалі карту ўсіх населеных пунктаў, праз якія прайшоў батальён. Як жа рады былі сустрэчы баявыя сябры, і столькі было ўспамінаў!

Валянціна Пятроўна паказвае фотакарткі: "Вось гэта Ялыгін, а вось на экране карта - шлях нашага батальёна з падрабязным апісаннем. І каля гэтай карты ўсе мы выступалі, расказвалі пра сябе. Быў Вася Уласаў - лінейшчык, на фронце мы амаль не сустракаліся, а ён мяне ўсё ж такі запомніў. А вось на фатаграфіі наш паштальён, ён таксама быў лінейшчыкам, яго франтавое заданне было пісьмы развозіць.

Ветэран-актывіст

На грудзях ветэрана зіхацяць ордэны Чырвонай Зоркі, Айчыннай вайны і шмат іншых узнагарод. Першай атрыманай узнагародай, дарэчы, быў медаль "За баявыя заслугі".

Больш за дваццаць пяць гадоў Валянціна Пятроўна Баранава працавала ў Гродзенскім гуманітарным каледжы, рыхтавала будучых настаўнікаў музыкі. Яе прозвішча - у Кнізе славы Гродзенскай вобласці.

Валянціна Пятроўна па-ранейшаму маладая, энергічная і вясёлая. Да кавіднай эпідэміі яна часта выступала на мерапрыемствах, сустракалася з моладдзю. Дні тады ў ветэрана былі распісаны літаральна па гадзінах. Вельмі шмат расказвала пра вайну, пасляваенныя гады, аднаўленне краіны, пра тое, як нялёгка складвалася цяперашняе мірнае жыццё Беларусі.

Гэту частку свайго жыцця яна таксама лічыць вельмі важнай - выхаванне падрастаючага пакалення на прыкладах гісторыі, дасягненняў, традыцый сваёй краіны.

У яе вялікі архіў дакументаў, фатаграфій, захаваліся пасляваенныя пісьмы ад франтавых сябровак і сяброў.

Разважаючы аб сённяшніх рэаліях і закранаючы жаданне некаторых замежных палітыкаў сказіць гісторыю Другой сусветнай вайны, ветэран адназначна і цвёрда выказваецца за тое, каб захоўваць гістарычную праўду аб ваенных падзеях, сапраўдных героях, беларусах, расіянах, прадстаўніках усіх савецкіх рэспублік, якія не шкадавалі сваіх жыццяў у імя Вялікай Перамогі.

"76 гадоў на нашай планеце няма вайны. Тыя, хто сёння не цэніць мір, не даражыць мірным жыццём, спрабуе развязаць новае ваеннае процістаянне - безразважныя", - пераканана Валянціна Пятроўна.

Яна лічыць сябе шчаслівай жанчынай, у яе трое дзяцей, трое ўнукаў, шэсць праўнукаў, усе ўладкаваны.

Сакрэты даўгалецця

Ветэран яшчэ тая модніца. За час нашай сустрэчы яна змяніла тры ўборы, праўда, гэта з улікам фотасесіі. "У гэтым уборы я ўжо фатаграфавалася. Можа, я гэту сукенку памяняю на бэзавую... А потым апрануся для велапрабежкі", - 97-гадовая модніца і прыгажуня для велатрэнажора выбірае яшчэ адзін убор.

Калі пытаюся пра сакрэты даўгалецця, яна гаворыць: "Спіна павінна быць роўнай, як мяне мама вучыла. А са спінай практычна ўвесь арганізм звязаны. Гэта вельмі важна".

І тут жа з гумарам успамінае, як не так даўно падчас узнагароджвання яе запрасілі на сцэну разам з маладымі дзяўчатамі. Два маладыя чалавекі прапанавалі падтрымаць ветэрана з абодвух бакоў, калі яна падымалася па прыступках. Яна з гарэзлівасцю адхіліла гэту дапамогу. І з роўнай спінай, амаль страявым крокам прыгожа падышла да вядучага. Зала заапладзіравала.

"Да гэтага часу выходжу з дома з макіяжам, з роўнай спінай. А, так, адзін раз, калі яшчэ працавала, мае калегі гавораць: бачылі вас учора, напэўна, вельмі стаміліся, у вас была гарбатая спіна. А я ж была тады класным кіраўніком, у мяне сумка была вялікая, а яшчэ пакет з прадуктамі з магазіна. Калі яны мне так сказалі, я адразу пра маму ўспомніла, як бы яна на мяне насварылася. Усё, цяпер мая спіна пад маім кантролем", - жартуе жанчына.

Яна расказвае, што ўвесь час трымае сябе ў тонусе, хоць гэта не так проста даецца, патрабуе напружання сіл і энергіі.

"Я па жыцці вялікі аптыміст. А аптымізм патрабуе вялікіх сіл. Нядаўна я прачытала ў кнізе: на вялікі жаль, да такіх гадоў дажывалі толькі аптымісты. Ведаеце, я нікога ніколі не абмяркоўваю і ў нас у сям'і так прынята. Каб быць доўгажыхаром, трэба быць аптымістам - ён жадае дабра сабе і іншым", - дзеліцца сакрэтамі Валянціна Пятроўна.

Яна любіць паганяць на велатрэнажоры гадзіну-другую пад серыял па тэлевізары.

А яшчэ Валянціна Пятроўна іграе на старадаўнім фартэпіяна. Гукі мелодый Штрауса плывуць па гродзенскай кватэры, вяртаючы яе ва ўспамінах у гады юнацтва.

У ліку любімых інструментаў і акардэон, які яна стоячы ўпэўнена трымае ў руках, акампаніруючы сабе ў выкананні "Цветочницы Анюты", "Одессита Мишки" і "Священной войны".

Можна толькі захапляцца і вучыцца ў суперпазітыўнай беларускай жанчыны яе аптымізму, добраму погляду на жыццё.

Валянціна Пятроўна гаворыць: "Малю Бога, каб захаваўся мір. Больш нічога не патрэбна".

Аліна ГРЫШКЕВІЧ,

Фота Леаніда Шчаглова і Аліны Грышкевіч,

БЕЛТА.-0-

Падпісвайцеся на нас у
Twitter
Топ-навіны
Свежыя навіны Беларусі