2 ліпеня, Мінск /Кар. БЕЛТА/. У праекце БЕЛТА "Краіна гаворыць" на тэму "80-годдзе вызвалення Беларусі ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў" старшыня Пастаяннай камісіі па адукацыі, культуры і навуцы Палаты прадстаўнікоў член-карэспандэнт Нацыянальнай акадэміі навук, доктар гістарычных навук, прафесар Ігар Марзалюк падзяліўся меркаваннем аб тым, якія ўрокі павінны быць засвоены з гісторыі Вялікай Айчыннай вайны.
Разважаючы на тэму таго, што Вялікая Айчынная вайна была ключавым сувязным звяном для ўсіх народаў СССР, а таксама аб тым, што менавіта гэта тэма становіцца мэтай для масіраваных атак для раз'яднання, Ігар Марзалюк адзначыў, што ёсць некалькі ўрокаў, якія павінны быць засвоены.
"Адзін галоўны ўрок, які павінны засвоіць усе, у першую чаргу моладзь: трэба зразумець, што не бывае барацьбы за нацыянальнае шчасце, за свабоду і за сваю краіну, калі ты надзяваеш форму чужой арміі. Не бывае барацьбы за дэмакратыю за кошт чужога ўрада. Гэта заўсёды здрадніцтва. Мы любім ужываць слова "калабарацыяніст", але лепш "здраднік" - гэта трапна апісана", - саказаў ён.
Гаворачы пра пачатак Вялікай Айчыннай вайны, доктар гістарычных навук адзначыў, што ёсць у тым перыядзе паралель, якую можна правесці з 2020 годам: "Тады "Тэлеграма" не было, але пералік тых, хто падлягаў ізаляцыі і знішчэнню, быў. І добраахвотныя памочнікі з мясцовых разам з айнзацгрупай "Б" нямецкай ішлі разам і дапамагалі знішчаць сваіх. Класічны прыклад - бургамістр Барысава Станкевіч, які пасаду атрымаў у падзяку за гэту дзейнасць. І не ён адзін. Гэтыя людзі, якія яшчэ былі завербаваны на першай фазе вайны ў 1939 годзе, з іміграцыі беларускай, як і з іншых эміграцый".
Ігар Марзалюк лічыць, што ёсць і іншы пасыл, які важна разумець. "Вораг заўсёды марыць распаліць агонь грамадзянскай вайны і знішчыць знутры. І 22 чэрвеня (1941 года. - Заўвага БЕЛТА) вучыць нас вельмі важнаму моманту. На гонар беларускага народа, колькасць здраднікаў пасля 22 чэрвеня, тых, хто перайшоў на нацысцкі бок, служыў немцаў верай і праўдай са зброяй у руках, гэта зусім іншыя лічбы ў параўнанні з тымі, хто аказваў ім супраціўленне", - сказаў ён.
"Або ў 2018, або ў 2019 годзе Аляксандр Рыгоравіч Лукашэнка ў адным са сваіх дакладаў (па-мойму, на Дзень незалежнасці) сказаў пра беларускае супраціўленне. Не проста пра партызанскую вайну, а пра беларускае супраціўленне. Таму што былі пасіўныя формы супраціўлення, быў гераізм простай беларускай жанчыны, якая ў гэтых дзікіх умовах, маючы пяць-шэсць ратоў сваіх, мала таго, што гадавала, яна хавала ў гады акупацыі яшчэ яўрэйскіх дзяцей. А за гэта - татальнае знішчэнне, - сказаў Ігар Марзалюк. - Наперакор Алексіевіч і ўсім астатнім, мы не народ паліцаяў, а мы народ герояў. У нас было самае максімальнае супраціўленне ў гэтым сумным рэйтынгу. Мы па бязлітасным супраціўленні немцам сярод усіх акупіраваных народаў і краін займаем першае месца. Потым югаславы, сербы ў першую чаргу, і потым грэкі. Вось рэальна тры народы, якія аказалі самае жорсткае супраціўленне. Памеры супраціўлення нацыстам, узброенага і любога іншага, ва ўсіх астатніх акупіраваных краінах былі непараўнальныя".
Доктар гістарычных навук падкрэсліў, што важна быць пільнымі і разумець, што ўнутраны разлад заўсёды вядзе да страты і катастрофы. "Для нас 22 чэрвеня - гэта яшчэ сімвал страты тэрытарыяльнай цэласнасці краіны, таму што апошні падзел Беларусі - гэта немцы (пасля ўжо вызвалення Беларусі ад немцаў большая частка Беластоцкай вобласці БССР была перададзена Польшчы Сталіным. - Заўвага БЕЛТА). Многія забываюць, што Кубэ руліў толькі 35-37 працэнтаў тэрыторыі вакол Мінска. А ўсё астатняе было разарвана і ўключана ў іншыя тэрыторыі і адміністрацыйна-тэрытарыяльныя фарміраванні. У склад рэйхкамісарыята "Украіна" ўвайшла ўся Брэсцкая вобласць і большая частка Гомельскай (да Гомеля 30 км не дайшлі). Беласточчына і Гродзеншчына - гэта ўжо была Усходняя Прусія (горад Гартэн - па-нямецку так называлі Гродна). І частка тэрыторый - літоўцам. Віцебшчына і Магілёўшчына - гэта тыл групы арміі "Цэнтр". Разам з тым немцы цудоўна разумелі тэрытарыяльныя прэтэнзіі ўсіх нашых суседзяў да нас і феерычна выкарыстоўвалі нацыяналістычны патэнцыял усіх нашых суседзяў", - сказаў на заканчэнне Ігар Марзалюк.-0-
*Праект створаны за кошт сродкаў мэтавага збору на вытворчасць нацыянальнага кантэнту
Разважаючы на тэму таго, што Вялікая Айчынная вайна была ключавым сувязным звяном для ўсіх народаў СССР, а таксама аб тым, што менавіта гэта тэма становіцца мэтай для масіраваных атак для раз'яднання, Ігар Марзалюк адзначыў, што ёсць некалькі ўрокаў, якія павінны быць засвоены.
"Адзін галоўны ўрок, які павінны засвоіць усе, у першую чаргу моладзь: трэба зразумець, што не бывае барацьбы за нацыянальнае шчасце, за свабоду і за сваю краіну, калі ты надзяваеш форму чужой арміі. Не бывае барацьбы за дэмакратыю за кошт чужога ўрада. Гэта заўсёды здрадніцтва. Мы любім ужываць слова "калабарацыяніст", але лепш "здраднік" - гэта трапна апісана", - саказаў ён.
Гаворачы пра пачатак Вялікай Айчыннай вайны, доктар гістарычных навук адзначыў, што ёсць у тым перыядзе паралель, якую можна правесці з 2020 годам: "Тады "Тэлеграма" не было, але пералік тых, хто падлягаў ізаляцыі і знішчэнню, быў. І добраахвотныя памочнікі з мясцовых разам з айнзацгрупай "Б" нямецкай ішлі разам і дапамагалі знішчаць сваіх. Класічны прыклад - бургамістр Барысава Станкевіч, які пасаду атрымаў у падзяку за гэту дзейнасць. І не ён адзін. Гэтыя людзі, якія яшчэ былі завербаваны на першай фазе вайны ў 1939 годзе, з іміграцыі беларускай, як і з іншых эміграцый".
Ігар Марзалюк лічыць, што ёсць і іншы пасыл, які важна разумець. "Вораг заўсёды марыць распаліць агонь грамадзянскай вайны і знішчыць знутры. І 22 чэрвеня (1941 года. - Заўвага БЕЛТА) вучыць нас вельмі важнаму моманту. На гонар беларускага народа, колькасць здраднікаў пасля 22 чэрвеня, тых, хто перайшоў на нацысцкі бок, служыў немцаў верай і праўдай са зброяй у руках, гэта зусім іншыя лічбы ў параўнанні з тымі, хто аказваў ім супраціўленне", - сказаў ён.
"Або ў 2018, або ў 2019 годзе Аляксандр Рыгоравіч Лукашэнка ў адным са сваіх дакладаў (па-мойму, на Дзень незалежнасці) сказаў пра беларускае супраціўленне. Не проста пра партызанскую вайну, а пра беларускае супраціўленне. Таму што былі пасіўныя формы супраціўлення, быў гераізм простай беларускай жанчыны, якая ў гэтых дзікіх умовах, маючы пяць-шэсць ратоў сваіх, мала таго, што гадавала, яна хавала ў гады акупацыі яшчэ яўрэйскіх дзяцей. А за гэта - татальнае знішчэнне, - сказаў Ігар Марзалюк. - Наперакор Алексіевіч і ўсім астатнім, мы не народ паліцаяў, а мы народ герояў. У нас было самае максімальнае супраціўленне ў гэтым сумным рэйтынгу. Мы па бязлітасным супраціўленні немцам сярод усіх акупіраваных народаў і краін займаем першае месца. Потым югаславы, сербы ў першую чаргу, і потым грэкі. Вось рэальна тры народы, якія аказалі самае жорсткае супраціўленне. Памеры супраціўлення нацыстам, узброенага і любога іншага, ва ўсіх астатніх акупіраваных краінах былі непараўнальныя".
Доктар гістарычных навук падкрэсліў, што важна быць пільнымі і разумець, што ўнутраны разлад заўсёды вядзе да страты і катастрофы. "Для нас 22 чэрвеня - гэта яшчэ сімвал страты тэрытарыяльнай цэласнасці краіны, таму што апошні падзел Беларусі - гэта немцы (пасля ўжо вызвалення Беларусі ад немцаў большая частка Беластоцкай вобласці БССР была перададзена Польшчы Сталіным. - Заўвага БЕЛТА). Многія забываюць, што Кубэ руліў толькі 35-37 працэнтаў тэрыторыі вакол Мінска. А ўсё астатняе было разарвана і ўключана ў іншыя тэрыторыі і адміністрацыйна-тэрытарыяльныя фарміраванні. У склад рэйхкамісарыята "Украіна" ўвайшла ўся Брэсцкая вобласць і большая частка Гомельскай (да Гомеля 30 км не дайшлі). Беласточчына і Гродзеншчына - гэта ўжо была Усходняя Прусія (горад Гартэн - па-нямецку так называлі Гродна). І частка тэрыторый - літоўцам. Віцебшчына і Магілёўшчына - гэта тыл групы арміі "Цэнтр". Разам з тым немцы цудоўна разумелі тэрытарыяльныя прэтэнзіі ўсіх нашых суседзяў да нас і феерычна выкарыстоўвалі нацыяналістычны патэнцыял усіх нашых суседзяў", - сказаў на заканчэнне Ігар Марзалюк.-0-
*Праект створаны за кошт сродкаў мэтавага збору на вытворчасць нацыянальнага кантэнту
