Навіны сюжэта
"Праект "Беларусы ў кадры" на YouTube-канале БЕЛТА"
У гэтым беларускім сямействе прынята выбіраць адну з самых рэдкіх прафесій у свеце. З прыкладна 15 сканістаў на ўсёй планеце чацвёра горда носяць прозвішча Тэсля.
Па 10-12 гадзін запар можа тварыць у поўнай цішыні і яго сястра Святлана. Яе сожскай сканню, як і Віталя, зацікавіў брат Уладзіслаў. "Ужо 20 гадоў ствараю як на адным дыханні, - прызнаецца яна. - Ідэй заўсёды шмат. Калі ствараю нешта новае, з'яўляецца такі моцны азарт, што магу спаць па дзве гадзіны ў суткі. Падабаецца сам працэс стварэння незвычайных рэчаў. Ёсць нейкае асаблівае задавальненне ў тым, каб зрабіць тое, што яшчэ ніхто да цябе не рабіў. Вельмі люблю сваю работу. Сумую па ёй, калі раптам атрымліваецца ўзяць нават невялікі водпуск".
Кожны тыдзень у газеце "7 дней" і на сайце БЕЛТА мы глядзім на свет вачамі простых беларусаў, якія шчыра любяць сваю справу, сям'ю і краіну. Усе нашы героі ўнікальныя, але іх аб'ядноўвае адно - вернасць сабе і зямлі, дзе яны жывуць.-0-
*Праект створаны за кошт сродкаў мэтавага збору на вытворчасць нацыянальнага кантэнту
Віталь у дзяцінстве часта бываў у майстэрні Уладзіміра Цакунова - чалавека, які фактычна прыдумаў сожскую скань. Хлапчанём пасля школы прыбягаў туды, дзе старэйшы брат Уладзіслаў цярпліва авалодваў тонкасцямі непараўнана прыгожага віду мастацтва, і кожны раз думаў: ужо ж ён такой нуднай справай займацца ніколі не стане. "Аднойчы брат падбухторыў мяне: пакажы, ці зможаш ты так. Я паспрабаваў раз, другі... Тады, напэўна, упершыню і адчуў да сожскай скані цікавасць. Але ўцягнуўся ў гэту справу, калі ўжо стаў старэйшы і зразумеў: у гэтай тэхніцы дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва атрымаецца рабіць тое, што больш ніхто не зможа. Цяпер без скані не магу. Спрабаваў неяк кінуць, але не атрымалася - цягне, падабаецца", - тлумачыць Віталь.
Пазней за ўсіх да сканістаў далучылася жонка Віталя Тэслі Надзея. Спачатку яна толькі глядзела, як той працуе. Потым пачала пакрыху дапамагаць. А цяпер удзельнічае ў праектах сямейнай майстэрні разам з астатнімі. Гэта толькі з боку здаецца: няма нічога прасцей, чым клеіць драўляную стружку на аснову з такога жа матэрыялу. На самай справе такая карпатлівая работа не кожнаму па сілах. Стружка вельмі тонкая і крохкая, ад празмернага націскання можа зламацца. А яшчэ, запэўнівае Віталь Тэсля, у працэсе творчасці важна быць у добрым настроі. Калі яго няма, суткамі можна сядзець над пано або іконай, а толку нуль.
Над вельмі тонкай работы шкатулкамі, іконамі, карцінамі і пано майстры карпеюць мінімум тры дні. Але часцей пры стварэнні шэдэўраў размова ідзе пра месяцы. І гэта толькі для таго, каб укласці рознакаляровыя стружкі ў патрэбную карціну і пакрыць лакам. Калі ж браць усю яе вытворчасць ад пачатку да канца, уключаючы пошук падыходзячых парод дрэў, то ідзе каля года. І ўвесь гэты час сканісты Тэсля стараюцца нікому не паказваць незавершаную работу. Віной тут сямейныя прымхі. "Бывала, паказвалі ўжо амаль завершаны праект, і пасля гэтага ён пераставаў ісці. Вельмі складана станавілася завяршыць работу і прычыну ніхто не разумеў. Таму вырашылі для сябе, што паказваем толькі завершаныя праекты", - гаворыць Віталь.
Над буйнымі работамі працуе не адзін майстар. Напрыклад, ікону шырынёй метр і даўжынёй два для храма Усіх Святых у Мінску суткі напралёт рабіла ўсё сямейства Тэсля. "Гэтыя тры месяцы мы спалі максімум па пяць гадзін, не больш. Ікону падзялілі па сектарах, кожнаму майстру свой. Аптымізавалі працэс так, каб дапаўняць адзін аднаго, прыўносіць у работу лепшае, што ўмее рабіць кожны з нас. У кожнага сканіста свае моцныя бакі, гэта абавязкова трэба ўлічваць у агульным праекце", - тлумачыць Віталь.
Ён адзначае, што іконы - самыя складаныя ў выкананні работы. Неабходна дакладна падабраць палітру колераў для ліку, адзення. Але ўсе прадстаўнікі сямейства Тэсля сходзяцца тут у адным: чым складаней справа, тым цікавей.
Сканісты Тэсля - чарговыя героі праекта "Беларусы ў кадры". Мы ўбачылі ў іх майстэрні, як з драўлянай стружкі нараджаюцца шэдэўры, якія дораць тым, у каго ўжо ўсё ёсць, і даведаліся, чаму пошук патрэбных матэрыялаў нярэдка ператвараецца ў квест, а незавершаныя праекты тут стараюцца нікому не паказваць.
*Праект створаны за кошт сродкаў мэтавага збору на вытворчасць нацыянальнага кантэнту
Падпісвайцеся на нас у
