
Навіны сюжэта
"Праект "Беларусы ў кадры" на YouTube-канале БЕЛТА"
Беларускае Палессе - скарбніца нацыянальных традыцый нашай краіны. Тут маляўнічая прырода, а людзі - добрыя і гасцінныя, вельмі таленавітыя. У ліку такіх Алена Серада, якую мясцовыя жыхары называюць здабыткам Тураўшчыны, а яе сямейную карчму "Палюшкі" - візітнай карткай раёна. Тут вам не толькі прапануюць пакаштаваць вясковыя далікатэсы з полымя, з жару, але і пагрэцца на печы, што дапаможа некаму ў думках вярнуцца ў дзяцінства, праведзенае ў вёсцы ў бабулі. Браніславаўна, як па-свойску завуць гаспадыню турысты, расказала пра новую главу ў жыцці, да якой падштурхнуў страшны дыягназ, і назвала вялікую колькасць спрадвечна беларускіх страў, якія могуць даць фору знакамітым дранікам.
"Раптам падумала: здаецца, знайшла справу даспадобы"
Усё пачалося з таго, што аднойчы наша гераіня вырашыла выйсці за рамкі. Гаворыць, як чалавек, народжаны ў савецкі перыяд, яна доўгі час знаходзілася ў заложніцах чужога меркавання.
- Важна было, хто і што скажа. Думаю, гэта галоўны мінус той эпохі. Людзі тады быццам пражывалі не сваё жыццё, звяртаючы занадта шмат увагі на навакольных, - пачынае размову Алена Браніславаўна, якая ў 52 гады пасля цяжкай хваробы пачала ўсё з чыстага ліста. - Перамогшы анкалогію, перагледзела сваё жыццё. Вырашыла рабіць тое, што падабаецца, да чаго ляжыць душа, без аглядкі на нечыя меркаванні.
Праўда, справу даспадобы аказалася не так проста знайсці. Дапамог выпадак. І сёння Браніславаўна называе яго званочкам Сусвету.
- Працавала майстрам на кансервавым заводзе. Умовы працы на вытворчасці лёгкімі не назавеш. Калі ішла кансервацыя гарошку, то тэмпература ў цэху даходзіла да 40 і больш градусаў пры 100-працэнтнай вільготнасці і высокім узроўні шуму. Пасля лячэння вярнулася на завод і зразумела, што фізічна ўжо не змагу там працаваць, - прыгадвае субяседніца. - Але як чалавек актыўны, звольніўшыся, доўга сядзець без справы не магла. Узнікла пытанне: чым заняцца? Ведаеце, кожнаму з нас з нараджэння дадзены нейкі талент. Проста адны пра яго даведаюцца ў 20 гадоў, а іншыя пасля 50, як я.
Алена Серада прызнаецца, што заўсёды любіла смачна гатаваць. Праўда, ніколі і не марыла, што калі вырасце, пазнае ўсе сакрэты кулінарнага майстэрства. Хвароба, паводле яе слоў, стала штуршком для таго, каб "пакапацца ў сабе", зразумець, для чаго нарадзілася на гэты свет.

- Разам з філасофскімі думкамі з'явіўся і дух авантурызму: трэба паспрабаваць адно, не атрымаецца - іншае. Муж мяне падтрымліваў ва ўсіх пачынаннях. Звычайна рызыкаваць - доля маладых, а я ў свае 50+ вырашыла рызыкнуць. Аказалася, трапіла ў самы яблычак, - смяецца Алена. - Такім чынам, з чаго ўсё пачалося? Па суседстве з нашым домам ёсць сядзіба, з гаспадыняй якой у мяне былі вельмі добрыя адносіны. Настасся працавала ў веганскім напрамку. Аднойчы да яе прыехалі знаёмыя - мясаеды. Насця патэлефанавала мне і папрасіла іх прыняць, смачна накарміць…
Наша гераіня ўжо і не ўспомніць, што гэта былі за стравы, але гасцям яны спадабаліся, частку нават з сабой павезлі. І сама гаспадыня зрабіла на іх добрае ўражанне.Таму госці абяцалі не проста вярнуцца, але і расказаць усім знаёмым, як смачна іх карміла і гасцінна прымала Браніславаўна. Той выпадак і паклаў пачатак новай главе ў яе жыцці.
- Раптам падумала: "Лена, здаецца, ты знайшла справу даспадобы". Выпечкай я і раней займалася: час ад часу пякла хлеб на заквасцы. Вельмі падабаўся сам працэс, - гаворыць яна. - Так, уласна, і з'явілася ідэя адкрыць дамашнюю кавярню, дзе буду частаваць турыстаў стравамі беларускай кухні.
"Галоўная прыправа да страў - мая любоў"
Кавярню "Палюшкі" выпадкова не знайсці. Па сутнасці, муж і жонка Серада запрашаюць турыстаў да сябе ў госці, таму што карчма знаходзіцца на ўчастку побач з іх домам. Гэта сёння пра вясковую харчэўню ведаюць і тутэйшыя людзі, і падарожнікі па Тураўшчыне - дзе ж яшчэ гасцям прапануюць пагрэцца на печы, пакуль гаспадыня ўвіхаецца з абедам? А некалькі гадоў таму ўсё пачыналася... з пустога месца. Мужу і жонцы хацелася зрабіць нешта аўтэнтычнае, набліжанае да вясковага побыту. Пашанцавала, што летняя кухня, якую перавезлі з ранейшага месца жыхарства, засталася ў добрым стане. Хатка хоць і невялікая, але сцены надзейныя. У цэнтры яе стаіць галоўная памочніца Браніславаўны - вялізная печ.

- Тут быў пусты пакой. Перш за ўсё пачалі з муравання печы, я паціху пачала асвойваць усе тонкасці гатавання ў ёй: тушыць, варыць. Калі справа даспадобы, то яна хутка зацягвае, хочацца навучыцца большаму, - усміхаецца гаспадыня. - Калі працавала ў цэху, то разумела, што працэс ідзе строга па правілах. Цяпер ёсць магчымасці фантазіраваць. Я лічу, што кулінарыя - гэта мастацтва з бязмежным полем для творчасці. Мне цікава гатаваць асаблівыя стравы. Бо рэцэпт - шырокае паняцце, мы маем поўнае права дадаць у яго нешта сваё, асаблівае. Глядзіш, і страва атрымае новы смак.
У мужа і жонкі свая гаспадарка: у двары бегаюць куры, у хляве - кабанчыкі. Таму ўсе прадукты - выключна свойскія. Ёсць сад з ягадамі-фруктамі, участак з рознай агароднінай. Таму ў прадуктовых запасах амаль няма нічога магазіннага. Нават хлеб гаспадыня пячэ сама, а для духмянага чаю збірае і нарыхтоўвае карысныя травы.
Скажам так, выбраць страву з меню кавярні "Палюшкі" - задача з зорачкай. Вочы разбягаюцца! Боршч з пампушкамі, гарохавы суп з вэнджанінай, юшка, патраўка, крупнік, малочная зацірка, мачанка з блінамі, галушкі з душамі, рыба - смажаная, фаршыраваная і запечаная, саленні, пірагі і булачкі - гэта далёка не ўвесь спіс таго, што Алена гатуе ў вясковай печы. Прычым турысты тут бываюць як з Беларусі, так і далёкіх краін, напрыклад Мексікі і Аўстраліі.

- Галоўная прыправа для любой стравы - гэта любоў. Да ўсяго трэба падыходзіць менавіта з гэтым пачуццём. І не важна, зводзіш ты дэбет з крэдытам ці варыш боршч. Я ніколі не гатую з дрэнным настроем, заўсёды настройваю сябе на пазітыў. Перад тым як паставіць чыгун у печ, пагрэюся ля яе, пагляджу на агонь, падумаю пра сваё. І дрэнныя думкі бясследна знікаюць, - дзеліцца Алена Серада. - Як жа прыемна бачыць, калі чалавек, толькі пакаштаваўшы лыжку майго баршчу, закочвае ад асалоды вочы... Для мяне гэта лепшая пахвала.
"Наша груша ці яблык саладзейшыя"
Чым яшчэ здзівіла паляшучка, дык гэта сваімі высновамі. Маўляў, беларусы зусім не бульбашы, а, акрамя знакамітых дранікаў, наша кухня можа здзівіць мноствам нацыянальных страў.
- На самай справе беларусы ніколі не былі бульбашамі - гэта міф. Мы хутчэй бацвіннікі, таму што выкарыстоўвалі ў якасці ежы шмат раслін. У вясковых хатах спакон веку падавалі буракі, рэпу, лебяду, крапіву, моркву, а яшчэ зерневыя кашы, рыбу і грыбы, - прыводзіць доказы Алена і тут жа адзначае, што хоча паказаць сваім гасцям, у тым ліку замежным, што наша кухня вельмі рознабаковая. - Заехалі да мяне неяк італьянцы, якія падарожнічалі па Беларусі. Іх перакладчыца, уладкаваўшыся за сталом і паглядзеўшы на прыгатаваныя мною стравы, раптам гаворыць: "Як добра, што ў вас ёсць нешта акрамя дранікаў". Аказваецца, усюды іх частавалі менавіта бульбянымі блінамі. Стэрэатып, што ў Беларусі ёсць толькі дранікі, вельмі крыўдны. У якое кафэ ні зайдзі, турысту прапануюць менавіта іх. Быццам іншых пачастункаў няма!

Тут жа Алена ўзгадвае радкі з "Новай зямлі" Якуба Коласа: "Тым часам маці даставала чыгунчык з печы, лыжку брала i верашчаку налівала…"
- Давайце прыгадаем такую страву, як верашчака, якую можна прыгатаваць з простымі ці кіслымі блінамі. Суп "крупнік" з пярлоўкай, агароднінай і сухімі грыбамі. Прычым грыбы раней бралі не белыя, а чорныя, таму ў некаторых раёнах і сёння бабулі называюць гэты суп "чорны". Калі дадаць да яго смятаны, то атрымаецца вельмі сытна, смачна - за вушы не адцягнеш, - усміхаецца гаспадыня. - Прыгадаем боршч з крапівы - маладзенькай, зялёнай, поўнай вітамінаў. А рыбныя стравы! Ці малочная зацірка! Кожная сям'я ў вёсцы трымала карову ці казу, якія давалі малако. А сёння мала людзей, калі наогул знойдуцца, якія гатуюць малочную зацірку. А гэта, між іншым, старадаўні рэцэпт.
Разважаючы аб правільным харчаванні, Алена Серада з усмешкай адзначае: у гэтым пытанні яна адназначна не прыклад для пераймання - есць, не лічачы калорыі.

- У абарону нацыянальных страў магу сказаць, што многія з іх гатуюцца найбольш беражлівымі рэжымамі кулінарнай апрацоўкі. Тыя ж мачанка ці верашчака тушацца. Мяса запякаецца ці тушыцца ў печы некалькі гадзін, - гаворыць беларуска і тут жа ўдакладняе, што прадукты нацыянальнай кухні лёгка замяняюцца: не хочаш мяса, бяры грыбы. - Я выступаю за тое, каб выкарыстоўваць выключна мясцовыя прадукты, якія растуць у нас. Якім бы смачным ні быў банан, наша груша ці яблык значна саладзейшыя, да таго ж з іх можна прыгатаваць больш страў.
"Перамогшы анкалогію, хачу сказаць: не апускайце рукі"
У канцы размовы Алена Серада прызнаецца: ні разу за гэтыя гады не пашкадавала аб рашэнні змяніць жыццё. Прыгадвае ўсяго адзін момант, які лічыць "выгараннем".
- Спісваю гэта на праблемы са здароўем. Адчувалася абыякавасць да ўсяго. Але мой унутраны трыгер спрацоўвае, калі трэба, і ў той раз таксама не падвёў, - усміхаецца яна. - Да таго ж я занялася любімай справай, бо дамашняя кавярня - наш сямейны праект, названы ў гонар палескай булачкі. Ён прэзентуе ў першую чаргу культуру нашай краіны, у тым ліку кухню. Нейкі час я працавала старшынёй сельсавета і вельмі шмат сустракалася са старажыламі тутэйшых вёсак. Цікавілася рэцэптамі, усё канспектавала і цяпер гатую па іх стравы, якія госці больш нідзе не пакаштуюць.
Другая частка праекта, паводле слоў субяседніцы, - культурна-этнаграфічная. Многія прадстаўнікі маладога пакалення не бачылі ніколі сапраўдную вясковую печ, не гаворачы ўжо пра сельскі побыт беларусаў. Паляшучка ж дапамагае ім даведацца пра гэта як мага падрабязней. Таму ўбранне хлебасольнай хаты прадумана да дробязей: вокны ўпрыгожаны ажурнымі фіранкамі, на сценах - вышытыя ручнікі, сіта, якому больш за 100 гадоў. Прадметы з гісторыяй збіралі па сваяках і суседзях. Напрыклад, калаўрот, што стаіць у куце, - самы старадаўні прадмет у карчме. Дастаўся ад свекрыві, якой яго таксама ў свой час перадала свякроў. У будучым Алена спадзяецца падарыць сямейную рэліквію ўжо сваёй нявестцы.

- Я чалавек, які прайшоў і перамог анкалогію, хачу паказаць сваім прыкладам людзям, што знаходзяцца ў такой жа сітуацыі: не трэба апускаць рукі. Ва ўсім старайцеся шукаць пазітыў, мяняйце жыццё, падарожнічайце, пакідайце ў мінулым таксічных людзей і адносіны, любіце, не замыкайцеся ў сабе, - упэўнена гаворыць Алена Серада. - Да мяне ў сядзібу проста так можа прыехаць любы чалавек, у якога была ці ёсць анкалогія. Паляжым на печы, спячом хлеб ці булкі, з'ездзім за травамі, разам паплачам і парагочам. Я, вядома, нікога не вылечу, але нават калі маленькае зярнятка надзеі прарасце ў душы ў чалавека, для мяне гэта будзе вялікая перамога. Напэўна, галоўнае ў маім праекце - паказаць людзям, што не трэба здавацца.
Марына ВАЛАХ,
фота - БЕЛТА і з архіва гераіні,
газета "7 дней".-0-
*Праект створаны за кошт сродкаў мэтавага збору на вытворчасць нацыянальнага кантэнту.
"Раптам падумала: здаецца, знайшла справу даспадобы"
Усё пачалося з таго, што аднойчы наша гераіня вырашыла выйсці за рамкі. Гаворыць, як чалавек, народжаны ў савецкі перыяд, яна доўгі час знаходзілася ў заложніцах чужога меркавання.
- Важна было, хто і што скажа. Думаю, гэта галоўны мінус той эпохі. Людзі тады быццам пражывалі не сваё жыццё, звяртаючы занадта шмат увагі на навакольных, - пачынае размову Алена Браніславаўна, якая ў 52 гады пасля цяжкай хваробы пачала ўсё з чыстага ліста. - Перамогшы анкалогію, перагледзела сваё жыццё. Вырашыла рабіць тое, што падабаецца, да чаго ляжыць душа, без аглядкі на нечыя меркаванні.
Праўда, справу даспадобы аказалася не так проста знайсці. Дапамог выпадак. І сёння Браніславаўна называе яго званочкам Сусвету.
- Працавала майстрам на кансервавым заводзе. Умовы працы на вытворчасці лёгкімі не назавеш. Калі ішла кансервацыя гарошку, то тэмпература ў цэху даходзіла да 40 і больш градусаў пры 100-працэнтнай вільготнасці і высокім узроўні шуму. Пасля лячэння вярнулася на завод і зразумела, што фізічна ўжо не змагу там працаваць, - прыгадвае субяседніца. - Але як чалавек актыўны, звольніўшыся, доўга сядзець без справы не магла. Узнікла пытанне: чым заняцца? Ведаеце, кожнаму з нас з нараджэння дадзены нейкі талент. Проста адны пра яго даведаюцца ў 20 гадоў, а іншыя пасля 50, як я.
Алена Серада прызнаецца, што заўсёды любіла смачна гатаваць. Праўда, ніколі і не марыла, што калі вырасце, пазнае ўсе сакрэты кулінарнага майстэрства. Хвароба, паводле яе слоў, стала штуршком для таго, каб "пакапацца ў сабе", зразумець, для чаго нарадзілася на гэты свет.

- Разам з філасофскімі думкамі з'явіўся і дух авантурызму: трэба паспрабаваць адно, не атрымаецца - іншае. Муж мяне падтрымліваў ва ўсіх пачынаннях. Звычайна рызыкаваць - доля маладых, а я ў свае 50+ вырашыла рызыкнуць. Аказалася, трапіла ў самы яблычак, - смяецца Алена. - Такім чынам, з чаго ўсё пачалося? Па суседстве з нашым домам ёсць сядзіба, з гаспадыняй якой у мяне былі вельмі добрыя адносіны. Настасся працавала ў веганскім напрамку. Аднойчы да яе прыехалі знаёмыя - мясаеды. Насця патэлефанавала мне і папрасіла іх прыняць, смачна накарміць…
Наша гераіня ўжо і не ўспомніць, што гэта былі за стравы, але гасцям яны спадабаліся, частку нават з сабой павезлі. І сама гаспадыня зрабіла на іх добрае ўражанне.Таму госці абяцалі не проста вярнуцца, але і расказаць усім знаёмым, як смачна іх карміла і гасцінна прымала Браніславаўна. Той выпадак і паклаў пачатак новай главе ў яе жыцці.
- Раптам падумала: "Лена, здаецца, ты знайшла справу даспадобы". Выпечкай я і раней займалася: час ад часу пякла хлеб на заквасцы. Вельмі падабаўся сам працэс, - гаворыць яна. - Так, уласна, і з'явілася ідэя адкрыць дамашнюю кавярню, дзе буду частаваць турыстаў стравамі беларускай кухні.
"Галоўная прыправа да страў - мая любоў"
Кавярню "Палюшкі" выпадкова не знайсці. Па сутнасці, муж і жонка Серада запрашаюць турыстаў да сябе ў госці, таму што карчма знаходзіцца на ўчастку побач з іх домам. Гэта сёння пра вясковую харчэўню ведаюць і тутэйшыя людзі, і падарожнікі па Тураўшчыне - дзе ж яшчэ гасцям прапануюць пагрэцца на печы, пакуль гаспадыня ўвіхаецца з абедам? А некалькі гадоў таму ўсё пачыналася... з пустога месца. Мужу і жонцы хацелася зрабіць нешта аўтэнтычнае, набліжанае да вясковага побыту. Пашанцавала, што летняя кухня, якую перавезлі з ранейшага месца жыхарства, засталася ў добрым стане. Хатка хоць і невялікая, але сцены надзейныя. У цэнтры яе стаіць галоўная памочніца Браніславаўны - вялізная печ.

- Тут быў пусты пакой. Перш за ўсё пачалі з муравання печы, я паціху пачала асвойваць усе тонкасці гатавання ў ёй: тушыць, варыць. Калі справа даспадобы, то яна хутка зацягвае, хочацца навучыцца большаму, - усміхаецца гаспадыня. - Калі працавала ў цэху, то разумела, што працэс ідзе строга па правілах. Цяпер ёсць магчымасці фантазіраваць. Я лічу, што кулінарыя - гэта мастацтва з бязмежным полем для творчасці. Мне цікава гатаваць асаблівыя стравы. Бо рэцэпт - шырокае паняцце, мы маем поўнае права дадаць у яго нешта сваё, асаблівае. Глядзіш, і страва атрымае новы смак.
У мужа і жонкі свая гаспадарка: у двары бегаюць куры, у хляве - кабанчыкі. Таму ўсе прадукты - выключна свойскія. Ёсць сад з ягадамі-фруктамі, участак з рознай агароднінай. Таму ў прадуктовых запасах амаль няма нічога магазіннага. Нават хлеб гаспадыня пячэ сама, а для духмянага чаю збірае і нарыхтоўвае карысныя травы.
Скажам так, выбраць страву з меню кавярні "Палюшкі" - задача з зорачкай. Вочы разбягаюцца! Боршч з пампушкамі, гарохавы суп з вэнджанінай, юшка, патраўка, крупнік, малочная зацірка, мачанка з блінамі, галушкі з душамі, рыба - смажаная, фаршыраваная і запечаная, саленні, пірагі і булачкі - гэта далёка не ўвесь спіс таго, што Алена гатуе ў вясковай печы. Прычым турысты тут бываюць як з Беларусі, так і далёкіх краін, напрыклад Мексікі і Аўстраліі.

- Галоўная прыправа для любой стравы - гэта любоў. Да ўсяго трэба падыходзіць менавіта з гэтым пачуццём. І не важна, зводзіш ты дэбет з крэдытам ці варыш боршч. Я ніколі не гатую з дрэнным настроем, заўсёды настройваю сябе на пазітыў. Перад тым як паставіць чыгун у печ, пагрэюся ля яе, пагляджу на агонь, падумаю пра сваё. І дрэнныя думкі бясследна знікаюць, - дзеліцца Алена Серада. - Як жа прыемна бачыць, калі чалавек, толькі пакаштаваўшы лыжку майго баршчу, закочвае ад асалоды вочы... Для мяне гэта лепшая пахвала.
"Наша груша ці яблык саладзейшыя"
Чым яшчэ здзівіла паляшучка, дык гэта сваімі высновамі. Маўляў, беларусы зусім не бульбашы, а, акрамя знакамітых дранікаў, наша кухня можа здзівіць мноствам нацыянальных страў.
- На самай справе беларусы ніколі не былі бульбашамі - гэта міф. Мы хутчэй бацвіннікі, таму што выкарыстоўвалі ў якасці ежы шмат раслін. У вясковых хатах спакон веку падавалі буракі, рэпу, лебяду, крапіву, моркву, а яшчэ зерневыя кашы, рыбу і грыбы, - прыводзіць доказы Алена і тут жа адзначае, што хоча паказаць сваім гасцям, у тым ліку замежным, што наша кухня вельмі рознабаковая. - Заехалі да мяне неяк італьянцы, якія падарожнічалі па Беларусі. Іх перакладчыца, уладкаваўшыся за сталом і паглядзеўшы на прыгатаваныя мною стравы, раптам гаворыць: "Як добра, што ў вас ёсць нешта акрамя дранікаў". Аказваецца, усюды іх частавалі менавіта бульбянымі блінамі. Стэрэатып, што ў Беларусі ёсць толькі дранікі, вельмі крыўдны. У якое кафэ ні зайдзі, турысту прапануюць менавіта іх. Быццам іншых пачастункаў няма!

Тут жа Алена ўзгадвае радкі з "Новай зямлі" Якуба Коласа: "Тым часам маці даставала чыгунчык з печы, лыжку брала i верашчаку налівала…"
- Давайце прыгадаем такую страву, як верашчака, якую можна прыгатаваць з простымі ці кіслымі блінамі. Суп "крупнік" з пярлоўкай, агароднінай і сухімі грыбамі. Прычым грыбы раней бралі не белыя, а чорныя, таму ў некаторых раёнах і сёння бабулі называюць гэты суп "чорны". Калі дадаць да яго смятаны, то атрымаецца вельмі сытна, смачна - за вушы не адцягнеш, - усміхаецца гаспадыня. - Прыгадаем боршч з крапівы - маладзенькай, зялёнай, поўнай вітамінаў. А рыбныя стравы! Ці малочная зацірка! Кожная сям'я ў вёсцы трымала карову ці казу, якія давалі малако. А сёння мала людзей, калі наогул знойдуцца, якія гатуюць малочную зацірку. А гэта, між іншым, старадаўні рэцэпт.
Разважаючы аб правільным харчаванні, Алена Серада з усмешкай адзначае: у гэтым пытанні яна адназначна не прыклад для пераймання - есць, не лічачы калорыі.

- У абарону нацыянальных страў магу сказаць, што многія з іх гатуюцца найбольш беражлівымі рэжымамі кулінарнай апрацоўкі. Тыя ж мачанка ці верашчака тушацца. Мяса запякаецца ці тушыцца ў печы некалькі гадзін, - гаворыць беларуска і тут жа ўдакладняе, што прадукты нацыянальнай кухні лёгка замяняюцца: не хочаш мяса, бяры грыбы. - Я выступаю за тое, каб выкарыстоўваць выключна мясцовыя прадукты, якія растуць у нас. Якім бы смачным ні быў банан, наша груша ці яблык значна саладзейшыя, да таго ж з іх можна прыгатаваць больш страў.
"Перамогшы анкалогію, хачу сказаць: не апускайце рукі"
У канцы размовы Алена Серада прызнаецца: ні разу за гэтыя гады не пашкадавала аб рашэнні змяніць жыццё. Прыгадвае ўсяго адзін момант, які лічыць "выгараннем".
- Спісваю гэта на праблемы са здароўем. Адчувалася абыякавасць да ўсяго. Але мой унутраны трыгер спрацоўвае, калі трэба, і ў той раз таксама не падвёў, - усміхаецца яна. - Да таго ж я занялася любімай справай, бо дамашняя кавярня - наш сямейны праект, названы ў гонар палескай булачкі. Ён прэзентуе ў першую чаргу культуру нашай краіны, у тым ліку кухню. Нейкі час я працавала старшынёй сельсавета і вельмі шмат сустракалася са старажыламі тутэйшых вёсак. Цікавілася рэцэптамі, усё канспектавала і цяпер гатую па іх стравы, якія госці больш нідзе не пакаштуюць.
Другая частка праекта, паводле слоў субяседніцы, - культурна-этнаграфічная. Многія прадстаўнікі маладога пакалення не бачылі ніколі сапраўдную вясковую печ, не гаворачы ўжо пра сельскі побыт беларусаў. Паляшучка ж дапамагае ім даведацца пра гэта як мага падрабязней. Таму ўбранне хлебасольнай хаты прадумана да дробязей: вокны ўпрыгожаны ажурнымі фіранкамі, на сценах - вышытыя ручнікі, сіта, якому больш за 100 гадоў. Прадметы з гісторыяй збіралі па сваяках і суседзях. Напрыклад, калаўрот, што стаіць у куце, - самы старадаўні прадмет у карчме. Дастаўся ад свекрыві, якой яго таксама ў свой час перадала свякроў. У будучым Алена спадзяецца падарыць сямейную рэліквію ўжо сваёй нявестцы.

- Я чалавек, які прайшоў і перамог анкалогію, хачу паказаць сваім прыкладам людзям, што знаходзяцца ў такой жа сітуацыі: не трэба апускаць рукі. Ва ўсім старайцеся шукаць пазітыў, мяняйце жыццё, падарожнічайце, пакідайце ў мінулым таксічных людзей і адносіны, любіце, не замыкайцеся ў сабе, - упэўнена гаворыць Алена Серада. - Да мяне ў сядзібу проста так можа прыехаць любы чалавек, у якога была ці ёсць анкалогія. Паляжым на печы, спячом хлеб ці булкі, з'ездзім за травамі, разам паплачам і парагочам. Я, вядома, нікога не вылечу, але нават калі маленькае зярнятка надзеі прарасце ў душы ў чалавека, для мяне гэта будзе вялікая перамога. Напэўна, галоўнае ў маім праекце - паказаць людзям, што не трэба здавацца.
Марына ВАЛАХ,
фота - БЕЛТА і з архіва гераіні,
газета "7 дней".-0-
*Праект створаны за кошт сродкаў мэтавага збору на вытворчасць нацыянальнага кантэнту.