Скрыншот відэа
17 мая, Мінск /Кар. БЕЛТА/. Галоўным козырам Прэзідэнта Беларусі Аляксандра Лукашэнкі з'яўляецца яго ўменне гаварыць з самымі рознымі катэгорыямі людзей. Сваімі ўспамінамі пра кіраўніка дзяржавы, яго першыя кіраўніцкія крокі ў рэпартажы тэлеканала "Першы інфармацыйны" падзялілася ветэран працы, якая прайшла вялікі жыццёвы шлях, Вера Касценка, паведамляе БЕЛТА.
"Легенда Прыдняпроўскага краю, першы сакратар райкама партыі Шклоўскага раёна, ударніца працы, ідэолаг. Бачыла першыя кіраўніцкія крокі будучага Прэзідэнта", - так прадставілі Веру Касценка журналісты.
У бягучым годзе гэтай вядомай і паважанай жыхарцы Магілёўшчыны споўнілася 90 гадоў. У яе жыцці было і ваеннае дзяцінства, і 50 гадоў працоўнага стажу. Яна прайшла вялікі жыццёвы шлях, набыла вялікі вопыт. Станаўленне беларускай дзяржаўнасці праходзіла на вачах Веры Касценка.
Менавіта яна праводзіла гутарку з Аляксандрам Лукашэнкам - педагогам, як кіраўніком саўгаса "Гарадзец", адпраўляла ў Маскву на сустрэчу з кіраўніком СССР Міхаілам Гарбачовым. І менавіта яе подпіс быў абавязковы пры залічэнні Аляксандра Лукашэнкі на службу ў армію.
Вера Касценка і сёння сочыць за работай Прэзідэнта.
"У яго ёсць адзін вялікі козыр. Вельмі вялікі. І ён яго ўсё жыццё трымае пры сабе. І гэты козыр - слова ж нічым не заменіш - дзе б ён ні быў, скажам, у сялянскім асяроддзі, з ваеннаслужачымі, а асабліва з журналістамі. Як ён умее з усімі катэгорыямі гаварыць! Гэта ўменне, чаго не хапае многім кіраўнікам. Але каб гэта ўмець, гэта патрэбны каласальны багаж ведаў. Гэта трэба смеласць. Ды яшчэ ўлічваючы, што пасада такая, такая "рамачнасць". Таму што ты не проста размаўляеш. Ты акрэсліваеш розныя дзяржаўныя напрамкі, характарызуеш краіну, даеш экскурс, як ісці далей. Вось гэта дар у яго", - сказала Вера Касценка.
"Словам можна забіць, словам можна выратаваць, словам можна палкі за сабой павесці", - працытавала яна вядомыя радкі паэта Вадзіма Шэфнера.
Вера Касценка прыгадвае, як Аляксандр Лукашэнка, працуючы ў свой час у таварыстве "Веды", дапазна ў бібліятэцы вывучаў палітычную літаратуру: "Вечарамі ішоў, забіраў дзяцей - Дзіму і Віктара - усаджваў іх за стол. Яны гарталі часопісы, а ён працаваў. Я прыязджаю позна. Машыну ставіць вадзіцель. І гарыць святло. Заходжу, а гэта Аляксандр Рыгоравіч працуе з палітычнай літаратурай. Гэта быў статны, працавіты чалавек.
Вера Касценка расказала, што часам Аляксандр Лукашэнка праяўляў і вельмі суровы нораў. "На рабоце кожны дзень сустракаліся. Ён, бывала, прыйдзе, як раззлуецца, як пачне ўказваць", - успамінае яна.
Але лічыць, што гэта нават плюс для тых, на каго накіравана крытыка: "Хто табе шчыра гаворыць пра непаладкі, крытыку, ты павінен яму тройчы дзякаваць і кланяцца. Ён цябе ратуе гэтым".
У час здымак рэпартажу журналісты разам з Верай Касценка пабывалі на малой радзіме Аляксандра Лукашэнкі, у тым ліку на эксперыментальных прэзідэнцкіх палях, дзе яна адзначыла добрыя ўсходы. "Я ведаю, як Прэзідэнт душой і сэрцам звязаны з зямлёй, сялянствам. Усё, што ў яго ў жыцці ёсць. Не толькі дыпламатычная дзейнасць, не толькі як архітэктар дзяржавы, а яго трымае святое стаўленне да зямлі", - падкрэсліла яна.
Вера Касценка адыграла сваю ролю і ў гісторыі з паездкай Аляксандра Лукашэнкі на нараду да Міхаіла Гарбачова. На той момант будучы Прэзідэнт толькі нядаўна ўзначаліў саўгас "Гарадзец". Размова ішла аб развіцці арэнднага падраду ў рамках новай эканамічнай палітыкі. Гэта было навацыяй для сельскай гаспадаркі. "Раптам тэлефануюць з ЦК партыі, што трэба накіраваць двух чалавек на размову з Гарбачовым. Там нарада аб перабудове ў сельскай гаспадарцы. Сакратар абкама сказаў: "Давайце пашлём самога Аляксандра Рыгоравіча". Там некаторыя бурчалі: "Ён малады! У нас 400 калгасаў, чаму яго?" Не, настаялі - яго. Калі ён адтуль прыехаў, мы даведаліся, што ён двойчы падняўся на гэтай нарадзе. Некаторых ён паправіў сам. Гэта якая смеласць!" - успамінае ветэран працы.
"Як сталі ехаць усе на семінар. А не гатова ж у "Гарадцы" яшчэ. Што ён зрабіў? Ён настолькі там, суткамі відаць, працаваў. Ён столькі зрабіў! Ён любіў рэкорды", - расказала Вера Касценка.
Напрыклад, Аляксандру Лукашэнку было цікава, якую плошчу пры добрасумленнай і эфектыўнай працы можа за змену апрацаваць трактарыст. Гэта значыць будучы Прэзідэнт ужо тады матываваў людзей на працу, але, адказваючы на іх запыты, і прадастаўляў новую добрую тэхніку. А гэтым прыкладам паказваў, якіх паказчыкаў можна дасягаць у сельскай гаспадарцы.
Як расказала Вера Касценка, час развалу СССР яна вельмі цяжка перажывала, аж да праблем з сэрцам. "Няма краіны. Каму ўручыць кіраваць, калі такі шторм ідзе - гістарычны, чалавечы. Каму даць руль кіраваць Беларуссю? Народ настолькі ўбачыў, што тут трэба зусім іншыя павароты, што трэба браць з народа кагосьці. Мне думаецца, што гэта грамадства было гатова ацаніць яго як кандыдата. Падумайце, колькі шляхоў ён прайшоў да 40 гадоў. Стаць за штурвал карабля, павесці, але так, каб мачты не зламаліся, каб людзі жывыя былі", - вельмі эмацыянальна і вобразна дзеліцца сваімі перажываннямі ветэран працы.
Яна звярнула ўвагу, што асабліва першыя гады Аляксандру Лукашэнку на прэзідэнцкай пасадзе давялося прайсці цяжкі шлях, але ён раіўся з народам, знайшоў спосабы, каб сцэментаваць уладу: "Гэта быў найцяжэйшы шлях, і ён яго вытрымаў. Пры гэтым усім вельмі зайздросна было, што гэта астравок, на якім многія напрамкі Краіны Саветаў утрымліваюцца. Колькі перашкод было, каб саюза з Расіяй не было. Чытаючы матэрыялы і ўяўляючы ўсю гэту армаду, якая накіроўвалася (супраць Прэзідэнта Беларусі. - Заўвага БЕЛТА), гэта толькі нястомны (чалавек на гэта здольны. - Заўвага БЕЛТА)".
Вера Касценка таксама адзначыла, што вельмі перажывала, калі ў мінулыя гады пасля развалу СССР заціралі паняцці "ідэалогія" і "агітацыя". "Мяне раніла. Таму што я ў гэтым бачыла нейкае здрадніцтва, нейкае няведанне. Любая дзяржава без ідэалогіі мёртвая", - упэўнена яна.
Вяртаючыся да дзіцячых і падлеткавых гадоў Аляксандра Лукашэнкі, ветэран працы адзначыла яго беражлівасць, бо ён ведаў, як цяжка даваліся заработкі. "Ён ведаў, што такое трымаць сякеру, касу, што такое здабываць хлеб", - адзначыла Вера Касценка.
Тады ў памяці былі яшчэ зусім свежыя цяжкія ваенныя і пасляваенныя гады, і ўсе ад малога да вялікага ведалі, што такое праца.
Разам з Верай Касценка пабывалі журналісты і ў пякарні ў Копысі, куды нядаўна прыязджаў у час рабочай паездкі і сам Аляксандр Лукашэнка. Гэта прадпрыемства - узор, і гэты вопыт Прэзідэнт хоча распаўсюджваць і на іншыя такія невялікія населеныя пункты.
Ветэран працы амаль са слязамі на вачах успомніла, як у ваенныя гады людзям, і яе маці ў тым ліку, часам проста не было чым накарміць дзяцей. "Мяне пераносіць у ваенныя гады. Калі стаіць мама побач са мной. Брат меншы: "Хачу есці!" А слёзы мамы мне капаюць, што няма чаго даць, - успамінае яна. - Пра нашу краіну, я думаю, ведаюць найперш, што мы столькі саграваем людскіх душ, пасылаючы прадукты. Нам проста зайздросцяць усе, што мы маем такую магчымасць - накарміць свой народ".
Вера Касценка марыць, каб калі-небудзь дзяржавы абменьваліся не нотамі пратэсту, а рэцэптамі, і прапанавала ўстанавіць помнік хлебу і хлебаробам.
"У нас моладзь вельмі ласкавая. Мы ўсё зрабілі, каб нараджалі дзяцей. Даём ім столькі. Гэтаму цаны ніколі не можа быць. І наўрад ці нейкія часы могуць параўнацца з гэтым. Такое параўнанне паставіць побач немагчыма, калі ты ў мірнай краіне, з дастатковым узроўнем усіх даброт чалавечых. Гэта вельмі каштоўна. Сёння я нават думаю, што гэта толькі трэба было марыць калісьці", - дадала ветэран працы.
Крыху па-жаночы або па-мацярынску Вера Касценка нават шкадуе кіраўніка дзяржавы, адзначаючы вялікі пласт работы, які ён выконвае літаральна кожны дзень: "Тое, што ён абышоў усю краіну, тое, што ён можа за адны суткі тры-чатыры напрамкі агульнадзяржаўныя мець у руках і на ўвесь свет трансліраваць, - гэта, я вам скажу, трэба нейкім чынам рабіць не столькі ў дзень. Таму што гэтыя намаганні яго - усе, якія ён прыкладае, - не змераць. Такіх шаляў няма, і такой меры пакуль яшчэ не прыдумалі, як змераць яго ўклад штодзённы ў гэта".
Вера Касценка раіць Аляксандру Лукашэнку берагчы сябе, але і адпускаць кіраўніка дзяржавы на спачынак ветэран працы таксама не хоча. "Вы нам патрэбны. Вось цяпер яшчэ пяць гадоў прэзідэнцтва. У яго такі каларыт, яшчэ не адна кніга будзе. І фільмы. Такія каларытныя фігуры, такія асобы вельмі патрэбны і ў далейшым", - сказала яна.-0-
"Легенда Прыдняпроўскага краю, першы сакратар райкама партыі Шклоўскага раёна, ударніца працы, ідэолаг. Бачыла першыя кіраўніцкія крокі будучага Прэзідэнта", - так прадставілі Веру Касценка журналісты.
У бягучым годзе гэтай вядомай і паважанай жыхарцы Магілёўшчыны споўнілася 90 гадоў. У яе жыцці было і ваеннае дзяцінства, і 50 гадоў працоўнага стажу. Яна прайшла вялікі жыццёвы шлях, набыла вялікі вопыт. Станаўленне беларускай дзяржаўнасці праходзіла на вачах Веры Касценка.
Менавіта яна праводзіла гутарку з Аляксандрам Лукашэнкам - педагогам, як кіраўніком саўгаса "Гарадзец", адпраўляла ў Маскву на сустрэчу з кіраўніком СССР Міхаілам Гарбачовым. І менавіта яе подпіс быў абавязковы пры залічэнні Аляксандра Лукашэнкі на службу ў армію.
Вера Касценка і сёння сочыць за работай Прэзідэнта.
"У яго ёсць адзін вялікі козыр. Вельмі вялікі. І ён яго ўсё жыццё трымае пры сабе. І гэты козыр - слова ж нічым не заменіш - дзе б ён ні быў, скажам, у сялянскім асяроддзі, з ваеннаслужачымі, а асабліва з журналістамі. Як ён умее з усімі катэгорыямі гаварыць! Гэта ўменне, чаго не хапае многім кіраўнікам. Але каб гэта ўмець, гэта патрэбны каласальны багаж ведаў. Гэта трэба смеласць. Ды яшчэ ўлічваючы, што пасада такая, такая "рамачнасць". Таму што ты не проста размаўляеш. Ты акрэсліваеш розныя дзяржаўныя напрамкі, характарызуеш краіну, даеш экскурс, як ісці далей. Вось гэта дар у яго", - сказала Вера Касценка.
"Словам можна забіць, словам можна выратаваць, словам можна палкі за сабой павесці", - працытавала яна вядомыя радкі паэта Вадзіма Шэфнера.
Вера Касценка прыгадвае, як Аляксандр Лукашэнка, працуючы ў свой час у таварыстве "Веды", дапазна ў бібліятэцы вывучаў палітычную літаратуру: "Вечарамі ішоў, забіраў дзяцей - Дзіму і Віктара - усаджваў іх за стол. Яны гарталі часопісы, а ён працаваў. Я прыязджаю позна. Машыну ставіць вадзіцель. І гарыць святло. Заходжу, а гэта Аляксандр Рыгоравіч працуе з палітычнай літаратурай. Гэта быў статны, працавіты чалавек.
Адна з сустрэч з будучым Прэзідэнтам была звязана з яго жаданнем пайсці афіцэрам у армію: "Ён паступіў ужо ў сельскагаспадарчую акадэмію, працаваў у нас ва "Ударніку" (калгас. - Заўвага БЕЛТА). І патрэбны мой подпіс. Ваенкам патрабаваў, таму што ён хоча пайсці афіцэрам, а пяць месцаў. Вы прайшлі, гавару, камісію. "Так, прайшоў". Пяць чалавек усяго! Я падпісала дакументы і гавару: "Вы назаўсёды ўжо ці пабудзеце?" А ён гаворыць: "Ну я ж яшчэ ў акадэміі вучуся". Я гавару: "Мне шкада вас як спецыяліста. Вы там вельмі добра спадабаліся народу, і мы вас паслалі ў калгас з такім найменнем - "Ударнік". Дык мы хацелі б, каб вы ў нас тут. Але краіна патрабуе, і вы туды падыходзіце, і ў вас жаданне... Я падпішу".
Вера Касценка расказала, што часам Аляксандр Лукашэнка праяўляў і вельмі суровы нораў. "На рабоце кожны дзень сустракаліся. Ён, бывала, прыйдзе, як раззлуецца, як пачне ўказваць", - успамінае яна.
Але лічыць, што гэта нават плюс для тых, на каго накіравана крытыка: "Хто табе шчыра гаворыць пра непаладкі, крытыку, ты павінен яму тройчы дзякаваць і кланяцца. Ён цябе ратуе гэтым".
У час здымак рэпартажу журналісты разам з Верай Касценка пабывалі на малой радзіме Аляксандра Лукашэнкі, у тым ліку на эксперыментальных прэзідэнцкіх палях, дзе яна адзначыла добрыя ўсходы. "Я ведаю, як Прэзідэнт душой і сэрцам звязаны з зямлёй, сялянствам. Усё, што ў яго ў жыцці ёсць. Не толькі дыпламатычная дзейнасць, не толькі як архітэктар дзяржавы, а яго трымае святое стаўленне да зямлі", - падкрэсліла яна.
Вера Касценка адыграла сваю ролю і ў гісторыі з паездкай Аляксандра Лукашэнкі на нараду да Міхаіла Гарбачова. На той момант будучы Прэзідэнт толькі нядаўна ўзначаліў саўгас "Гарадзец". Размова ішла аб развіцці арэнднага падраду ў рамках новай эканамічнай палітыкі. Гэта было навацыяй для сельскай гаспадаркі. "Раптам тэлефануюць з ЦК партыі, што трэба накіраваць двух чалавек на размову з Гарбачовым. Там нарада аб перабудове ў сельскай гаспадарцы. Сакратар абкама сказаў: "Давайце пашлём самога Аляксандра Рыгоравіча". Там некаторыя бурчалі: "Ён малады! У нас 400 калгасаў, чаму яго?" Не, настаялі - яго. Калі ён адтуль прыехаў, мы даведаліся, што ён двойчы падняўся на гэтай нарадзе. Некаторых ён паправіў сам. Гэта якая смеласць!" - успамінае ветэран працы.
"Як сталі ехаць усе на семінар. А не гатова ж у "Гарадцы" яшчэ. Што ён зрабіў? Ён настолькі там, суткамі відаць, працаваў. Ён столькі зрабіў! Ён любіў рэкорды", - расказала Вера Касценка.
Напрыклад, Аляксандру Лукашэнку было цікава, якую плошчу пры добрасумленнай і эфектыўнай працы можа за змену апрацаваць трактарыст. Гэта значыць будучы Прэзідэнт ужо тады матываваў людзей на працу, але, адказваючы на іх запыты, і прадастаўляў новую добрую тэхніку. А гэтым прыкладам паказваў, якіх паказчыкаў можна дасягаць у сельскай гаспадарцы.
Як расказала Вера Касценка, час развалу СССР яна вельмі цяжка перажывала, аж да праблем з сэрцам. "Няма краіны. Каму ўручыць кіраваць, калі такі шторм ідзе - гістарычны, чалавечы. Каму даць руль кіраваць Беларуссю? Народ настолькі ўбачыў, што тут трэба зусім іншыя павароты, што трэба браць з народа кагосьці. Мне думаецца, што гэта грамадства было гатова ацаніць яго як кандыдата. Падумайце, колькі шляхоў ён прайшоў да 40 гадоў. Стаць за штурвал карабля, павесці, але так, каб мачты не зламаліся, каб людзі жывыя былі", - вельмі эмацыянальна і вобразна дзеліцца сваімі перажываннямі ветэран працы.
Яна звярнула ўвагу, што асабліва першыя гады Аляксандру Лукашэнку на прэзідэнцкай пасадзе давялося прайсці цяжкі шлях, але ён раіўся з народам, знайшоў спосабы, каб сцэментаваць уладу: "Гэта быў найцяжэйшы шлях, і ён яго вытрымаў. Пры гэтым усім вельмі зайздросна было, што гэта астравок, на якім многія напрамкі Краіны Саветаў утрымліваюцца. Колькі перашкод было, каб саюза з Расіяй не было. Чытаючы матэрыялы і ўяўляючы ўсю гэту армаду, якая накіроўвалася (супраць Прэзідэнта Беларусі. - Заўвага БЕЛТА), гэта толькі нястомны (чалавек на гэта здольны. - Заўвага БЕЛТА)".
Вера Касценка таксама адзначыла, што вельмі перажывала, калі ў мінулыя гады пасля развалу СССР заціралі паняцці "ідэалогія" і "агітацыя". "Мяне раніла. Таму што я ў гэтым бачыла нейкае здрадніцтва, нейкае няведанне. Любая дзяржава без ідэалогіі мёртвая", - упэўнена яна.
Вяртаючыся да дзіцячых і падлеткавых гадоў Аляксандра Лукашэнкі, ветэран працы адзначыла яго беражлівасць, бо ён ведаў, як цяжка даваліся заработкі. "Ён ведаў, што такое трымаць сякеру, касу, што такое здабываць хлеб", - адзначыла Вера Касценка.
Тады ў памяці былі яшчэ зусім свежыя цяжкія ваенныя і пасляваенныя гады, і ўсе ад малога да вялікага ведалі, што такое праца.
Разам з Верай Касценка пабывалі журналісты і ў пякарні ў Копысі, куды нядаўна прыязджаў у час рабочай паездкі і сам Аляксандр Лукашэнка. Гэта прадпрыемства - узор, і гэты вопыт Прэзідэнт хоча распаўсюджваць і на іншыя такія невялікія населеныя пункты.
Ветэран працы амаль са слязамі на вачах успомніла, як у ваенныя гады людзям, і яе маці ў тым ліку, часам проста не было чым накарміць дзяцей. "Мяне пераносіць у ваенныя гады. Калі стаіць мама побач са мной. Брат меншы: "Хачу есці!" А слёзы мамы мне капаюць, што няма чаго даць, - успамінае яна. - Пра нашу краіну, я думаю, ведаюць найперш, што мы столькі саграваем людскіх душ, пасылаючы прадукты. Нам проста зайздросцяць усе, што мы маем такую магчымасць - накарміць свой народ".
Вера Касценка марыць, каб калі-небудзь дзяржавы абменьваліся не нотамі пратэсту, а рэцэптамі, і прапанавала ўстанавіць помнік хлебу і хлебаробам.
"У нас моладзь вельмі ласкавая. Мы ўсё зрабілі, каб нараджалі дзяцей. Даём ім столькі. Гэтаму цаны ніколі не можа быць. І наўрад ці нейкія часы могуць параўнацца з гэтым. Такое параўнанне паставіць побач немагчыма, калі ты ў мірнай краіне, з дастатковым узроўнем усіх даброт чалавечых. Гэта вельмі каштоўна. Сёння я нават думаю, што гэта толькі трэба было марыць калісьці", - дадала ветэран працы.
Крыху па-жаночы або па-мацярынску Вера Касценка нават шкадуе кіраўніка дзяржавы, адзначаючы вялікі пласт работы, які ён выконвае літаральна кожны дзень: "Тое, што ён абышоў усю краіну, тое, што ён можа за адны суткі тры-чатыры напрамкі агульнадзяржаўныя мець у руках і на ўвесь свет трансліраваць, - гэта, я вам скажу, трэба нейкім чынам рабіць не столькі ў дзень. Таму што гэтыя намаганні яго - усе, якія ён прыкладае, - не змераць. Такіх шаляў няма, і такой меры пакуль яшчэ не прыдумалі, як змераць яго ўклад штодзённы ў гэта".
Вера Касценка раіць Аляксандру Лукашэнку берагчы сябе, але і адпускаць кіраўніка дзяржавы на спачынак ветэран працы таксама не хоча. "Вы нам патрэбны. Вось цяпер яшчэ пяць гадоў прэзідэнцтва. У яго такі каларыт, яшчэ не адна кніга будзе. І фільмы. Такія каларытныя фігуры, такія асобы вельмі патрэбны і ў далейшым", - сказала яна.-0-
Падпісвайцеся на нас у
