13 кастрычніка, Гомель /Кар. БЕЛТА/. Музейны пакой у будынку ўпраўлення Дзяржаўнага камітэта судовых экспертыз па Гомельскай вобласці папоўніўся экспазіцыяй аб генацыдзе беларускага народа, паведамілі карэспандэнту БЕЛТА ва ўпраўленні ДКСЭ па Гомельскай вобласці.
У аснове тэматычнай экспазіцыі - прадметы, якія нядаўна былі падняты з глыбіні расстрэльных ям у Чонкаўскім лесе. Знойдзеныя пошукавым атрадам у рамках крымінальнай справы аб генацыдзе ў гады Вялікай Айчыннай вайны прадметы адпраўляюць на экспертызы. Сярод экспанатаў - асабістыя рэчы расстраляных мірных жыхароў, некалькі чэрапаў з кулявымі адтулінамі, часткі касцявых астанкаў з засеўшымі ў іх кулямі, расчоскі, кашалькі, нямецкія манеты і інш.
У папцы сабраны фатаграфіі з месца раскопак. Яны выкананы ў спецыяльнай тэхніцы, наведвальнікам прапануюць іх разгледзець у 3D-акулярах. Дзякуючы гэтаму карцінка набывае аб'ём, стварае эфект прысутнасці. Экспанаты не пакідаюць абыякавымі ні дарослых, ні дзяцей.
Гэта экспазіцыя стала лагічным дапаўненнем выстаўкі ў музейным пакоі, створанай ва ўпраўленні ДКСЭ па Гомельскай вобласці. Паколькі немалаважная роля ў расследаванні крымінальнай справы аб генацыдзе ў гады Вялікай Айчыннай вайны адведзена і прадстаўнікам ведамства. У цэлым тут сабраны ўнікальныя экспанаты, якія адлюстроўваюць дзейнасць экспертаў рэгіёна.
Так, адкрывае выстаўку стылізаваная рэтраспекцыя з адлюстраваннем судова-медыцынскіх экспертаў розных гадоў. Дзякуючы магчымасцям камп'ютарнай графікі ўдалося аб'яднаць прадстаўнікоў розных пакаленняў гэтага напрамку. Кожны з адлюстраваных на фотапартрэце ўнёс уклад у развіццё судова-медыцынскай экспертызы. Прадметную экспазіцыю пачынае маштабіраваная чорна-белая лінейка - нязменны атрыбут кожнага эксперта на месцы здарэння.
Экспанаты дапамагалі сабраць супрацоўнікі ўсіх падраздзяленняў у раёнах вобласці. Дарэчы, створаны і зборны вобраз самога эксперта. Гэта ручная работа аднаго з супрацоўнікаў падраздзяленняў упраўлення ДКСЭ па Гомельскай вобласці. Эксперт у мініяцюры створаны з рабочых інструментаў: штатываў, фотаапаратаў, пінцэтаў і інш. Фігура змайстравана, нібы ў руху, пакідаючы гіпсавы след. Такія злепкі слядоў абутку з месца злачынства - штодзённая работа трасолага. "Без натхнення ствараць такія экзэмпляры, як і якасна выконваць сваю работу, немагчыма. І мы пастаянна ўдасканальваем умовы для нашых супрацоўнікаў", - упэўнены Іван Сыса.
Роўным радам стаяць энцыклапедыі рэдакцыі 1924 года і наступных гадоў. Пад экспанаты, якія адлюстроўваюць кожны від экспертызы, адведзены асобныя стэлажы.
"Гэтыя акуляры ў футляры 1977 года ўнікальныя тым, што маюць дзве пары шкла: для людзей з аслабленым зрокам, а таксама для неабходнага эфекту павелічэння. Побач - дакладныя аптэкарскія вагі, мікраскопы", - расказвае Іван Сыса.
Пад шклом - і архіўныя заключэнні, па якіх вынесены прыгаворы судоў. Дзесяцігоддзі таму заключэнні экспертаў гэтак жа дапамагалі аднавіць ісціну і прыцягнуць да крымінальнай адказнасці вінаватых у цяжкіх і асабліва цяжкіх злачынствах. Напрыклад, матэрыялы крымінальнай справы 1959 года: мужчына застрэліў сваю жонку, спрабуючы пазбегнуць пакарання, спасылаўся на выдуманае нападзенне. Мужчына настойваў, што абараняўся пры нападзенні. Пры гэтым следчыя разглядалі і другі варыянт. На падставе заключэння эксперта ўдалося даказаць віну і дачыненне мужа да забойства жанчыны. Як высветлілася, ён выстраліў праз акно - у тканках чэрапа забітай знайшлі асколкі шкла і пораху. Балісты пацвердзілі: выстрал зроблены праз шкло, наўмысна з блізкай адлегласці. Рашэнне суда таксама прыкладзена да заключэння эксперта.
Ёсць экспанаты, якія пакідаюць асаблівае ўражанне. Напрыклад, выразна прасочваецца храналогія развіцця спецыяльнай тэхнікі для фота- і відэафіксацыі ад плёначных апаратаў да лічбавых. Так, сучасныя аб'ектывы даюць магчымасць зрабіць дакладную карцінку з далёкай адлегласці. Намеснік начальніка ўпраўлення каардынацыі службовай дзейнасці УКДСЭ па Гомельскай вобласці Ігар Пазняк прадэманстраваў фатаграфіі верхняй кропкі гомельскай тэлевышкі, зробленыя ў раёне гасцініцы "Турыст". На здымку выразна бачны самыя дробныя элементы збудавання.
Светлая частка музея адведзена пад канферэнц-зону з маніторам. Сіламі супрацоўнікаў створаны фільм аб развіцці розных відаў экспертызы ў Гомельскай вобласці, які дэманструецца наведвальнікам і асабоваму складу. Работу па гэтай лініі вядзе таксама намеснік начальніка аддзела кадраў і ідэалагічнай работы Таццяна Майсейкава. Тут праводзяцца семінары з магчымасцю канферэнц-сувязі, урачыстыя рытуалы, пасвячэнне ў прафесію і інш. Гэта частка - аб перспектывах судовай экспертызы, сучасных тэхналогіях.
Экспазіцыя будзе дапаўняцца, як і запісы ў Кнігу гонару і Кнігу ганаровых гасцей. Дарэчы, права першага запісу прадастаўлена старшыні Дзяржаўнага камітэта судовых эксперт Аляксею Волкаву.-0-
