12 красавіка 1961 года адбыўся першы палёт чалавека ў космас. Усе цэнтральныя і рэгіянальныя газеты СССР размясцілі на сваіх першых палосах паведамленні пра палёт Юрыя Гагарына, перададзеныя галоўным інфармацыйным агенцтвам краіны ТАСС.
ПРА ПЕРШЫ Ў СВЕЦЕ ПАЛЁТ ЧАЛАВЕКА Ў КАСМІЧНУЮ ПРАСТОРУ
12 красавіка 1961 года ў Савецкім Саюзе выведзены на арбіту вакол Зямлі першы ў свеце касмічны карабель-спадарожнік "Усход" з чалавекам на борце.
Пілотам-касманаўтам касмічнага карабля-спадарожніка "Усход" з'яўляецца грамадзянін Саюза Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік лётчык маёр Гагарын Юрый Аляксеевіч.
Старт касмічнай многаступеньчатай ракеты прайшоў паспяхова, і пасля набору першай касмічнай скорасці і аддзялення ад апошняй ступені ракеты-носьбіта карабель-спадарожнік пачаў свабодны палёт па арбіце вакол Зямлі.
Паводле папярэдніх даных, перыяд абарачэння карабля-спадарожніка вакол Зямлі складае 89,1 мінуты; мінімальная аддаленасць ад паверхні Зямлі (у перыгеі) роўная 175 кіламетрам, а максімальная адлегласць (у апагеі) складае 302 кіламетры; вугал нахілу плоскасці арбіты да экватара 65 градусаў 4 мінуты.
Вага касмічнага карабля-спадарожніка з пілотам-касманаўтам складае 4.725 кілаграма без уліку вагі канечнай ступені ракеты-носьбіта.
З касманаўтам таварышам Гагарыным устаноўлена і падтрымліваецца двухбаковая радыёсувязь. Частоты бартавых караткахвалевых перадатчыкаў складаюць 9,019 мегагерца і 20,006 мегагерца, а ў дыяпазоне ультракароткіх хваль 143,625 мегагерца. З дапамогай радыётэлеметрычнай і тэлевізійнай сістэм ажыццяўляецца назіранне за станам касманаўта ў палёце.
Перыяд вывядзення карабля-спадарожніка "Усход" на арбіту касманаўт таварыш Гагарын перанёс здавальняюча і цяпер адчувае сябе добра. Сістэмы, якія забяспечваюць неабходныя жыццёвыя ўмовы ў кабіне карабля-спадарожніка, функцыянуюць нармальна.
Палёт карабля-спадарожніка "Усход" з пілотам-касманаўтам таварышам Гагарыным на арбіце прадаўжаецца.
***
Паводле атрыманых даных з борта касмічнага карабля "Усход", у 9 гадзін 52 мінуты па маскоўскім часе пілот-касманаўт маёр Гагарын, знаходзячыся над Паўднёвай Амерыкай, перадаў: "Палёт праходзіць нармальна, адчуваю сябе добра".
У 10 гадзін 15 мінут па маскоўскім часе пілот-касманаўт маёр Гагарын, пралятаючы над Афрыкай, перадаў з борта касмічнага карабля "Усход": "Палёт праходзіць нармальна, стан бязважкасці пераношу добра".
У 10 гадзін 25 мінут па маскоўскім часе, пасля аблёту зямнога шара ў адпаведнасці з зададзенай праграмай, была ўключана тармазная рухальная ўстаноўка і касмічны карабель-спадарожнік з пілотам-касманаўтам маёрам Гагарыным пачаў зніжацца з арбіты для прызямлення ў зададзеным раёне Савецкага Саюза.
АБ ПАСПЯХОВЫМ ВЯРТАННІ ЧАЛАВЕКА З ПЕРШАГА КАСМІЧНАГА ПАЛЁТУ
Пасля паспяховага правядзення намечаных даследаванняў і выканання праграмы палёту 12 красавіка 1961 года ў 10 гадзін 55 мінут па маскоўскім часе савецкі карабель "Усход" зрабіў паспяховую пасадку ў зададзеным раёне Савецкага Саюза.
Лётчык-касманаўт маёр Гагарын паведаміў: "Прашу паведаміць партыі і ўраду і асабіста Мікіту Сяргеевічу Хрушчову, што прызямленне прайшло нармальна, адчуваю сябе добра, траўмаў і ўдараў не маю".
Ажыццяўленне палёту чалавека ў касмічную прастору адкрывае грандыёзныя перспектывы пакарэння космасу чалавецтвам.
(Паведамленні ТАСС у газеце "Известия" 13 красавіка 1961 года)
Першы палёт чалавека ў космас уразіў усю краіну і ўвесь свет. Бясконцым патокам у Маскву ляцелі віншавальныя тэлеграмы. Вось як пра гэта расказваў карэспандэнт БЕЛТА:
Ганарымся грамадзянінам Савецкага Саюза
12 КРАСАВІКА НА МІНСКІМ ЦЭНТРАЛЬНЫМ ТЭЛЕГРАФЕ
Як у святочны дзень, працаваў сёння Мінскі цэнтральны тэлеграф. Сотні віншавальных тэлеграм, адрасаваных Цэнтральнаму Камітэту КПСС, Савецкаму ўраду, Акадэміі навук СССР, рэдакцыям газет і радыё і асабіста Юрыю Аляксеевічу Гагарыну прайшлі праз апараты. Працоўныя Беларусі захапляюцца грандыёзным поспехам Савецкай Радзімы ў асваенні космасу і подзвігам першага ў гісторыі пілота-касманаўта.
Яму, адважнаму савецкаму чалавеку, ужо раніцай паслалі прывітальную тэлеграму студэнты энергетычнага факультэта Беларускага політэхнічнага інстытута. "Мы ў захапленні ад гістарычнага подзвігу, - пісалі яны, - здзейсненага савецкай навукай і асабіста Вамі. Пачуцці гордасці напаўняюць нашы маладыя сэрцы, якія б'юцца ва ўнісон з Вашым палётам. Прыміце гарачыя віншаванні і нашу падзяку".
У кароткай тэлеграме, якая перадавалася праз Мінск у Маскву з Баранавіч, паспяшаліся выказаць свае пачуцці работнікі мясцовага завода буддэталей. Ад усёй душы работнікі прадпрыемства жадаюць Юрыю Аляксеевічу Гагарыну здароўя і шчаслівага вяртання на Зямлю.
Па меры таго, як маскоўскае радыё паведамляла аб паспяховым ходзе палёту і, нарэшце, паведаміла аб шчаслівым вяртанні героя-касманаўта на Зямлю, мяняецца і характар тэлеграм. Усё больш і больш тэлеграм, адрасаваных асабіста Гагарыну. Студэнты 34-й групы пятага курса Мінскага медыцынскага інстытута пішуць аб тым, што здзейснілася найвялікшая падзея ў гісторыі чалавецтва. Ганарымся трыумфам нашай навукі і зайздросцім Гагарыну, - заканчваюць яны сваю тэлеграму.
Работнікі "Галоўаргкалгасбуда" БССР пішуць: "Поўныя гордасці за нашу партыю, за нашу Радзіму, якія выхавалі савецкіх людзей для здзяйснення небывалых дасягненняў. Слава вучоным, якія стварылі карабель "Усход" для палёту чалавека ў космас".
Неўзабаве пасля паведамлення радыё калектыў шчучынскага завода "Аўтапровад" паслаў у Маскву тэлеграму аб тым, што рабочыя і інжынеры прадпрыемства, натхнёныя велізарным дасягненнем савецкай навукі і тэхнікі, Савецкай дзяржавы, гераізмам Юрыя Гагарына, абавязваюцца датэрмінова выканаць красавіцкі план і даць прадукцыю выдатнай якасці.
Пілота-касманаўта, савецкіх вучоных і тэхнікаў павіншавалі інжынеры-петрографы Белгалоўгеалогіі, настаўнікі 4-й школы г. Пінска, супрацоўнікі аддзела галоўнага металурга станкабудаўнічага завода імя Кірава, калектыў Слуцкага хлебазавода, работнікі Любанскай раённай канторы сувязі, супрацоўнікі Мінскага цэнтральнага тэлеграфа і многія іншыя.
Увесь дзень праз Мінскі тэлеграф ішлі віншавальныя тэлеграмы ад працоўных Беларусі. У іх выказвалася велізарная радасць, законная гордасць беларускага народа за нашу вялікую Камуністычную партыю, магутную Савецкую Радзіму, за нашага гераічнага савецкага чалавека, які першым пабываў у космасе і паспяхова вярнуўся на Зямлю.
(Паведамленне БЕЛТА ў газеце "Мінская праўда" 13 красавіка 1961 года).-0-
