Яшчэ сем гадоў таму Ганна Паборцава лічылася тыповым гарадскім жыхаром, які ў вёсцы не быў і кароў з козамі паблізу ніколі не бачыў. Праўда, пасля нараджэння сыноў яна рашуча змяніла сваё жыццё: пайшла з прэстыжнай работы і перабралася ў вёску, акружаную лесам. Сёння Ганна вядомы сыравар, робіць эксклюзіўны прадукт па аўтарскіх рэцэптурах. Даведаліся ў яе, як хутка ўдалося наладзіць сельскі быт, завёўшы вялікі статак коз, і ці плануе яна калі-небудзь вярнуцца ў сталічную мітусню.
"Алергія да вёскі давяла!"
На машыне ад сталіцы да вёскі Казельшчына ў Мінскім раёне менш за 30 кіламетраў. Здаецца, мы ўсяго толькі за паўгадзіны язды ад шумнага мегаполіса, а ад маляўнічых краявідаў дух займае - умее ж восень размаляваць прыроду рознымі фарбамі. Мясцовасць тут узгорыстая, таму, забраўшыся на невялікую горку, убачылі перад сабой вёсачку, абрамленую барвовым лісцем.
"Я звольнілася з прэстыжнай работы і паехала ў вёску". Шматдзетная маці робіць эксклюзіўныя сыры з казінага малака
Злева ад дарогі заўважаем вялікую пашу, дзе некалькі дзясяткаў коз пашчыпваюць пажоўклую траву. Відаць, мы прыехалі па адрасе! Пацвярджаюць здагадкі тры вясёлыя хлапчукі, якія, выбегшы з-за драўлянага хлява, навыперадкі нясуцца нам насустрач. Следам за імі спяшаецца прывітаць гасцей і сама гераіня - уладальніца СФГ "Чырвоная каза" Ганна Паборцава. Светлавалосая, стройная, усмешлівая… Нават складана ўявіць, як такая, на першы погляд, далікатная жанчына кіруе вялізнай гаспадаркай, вырабляе ўнікальныя сыры, а яшчэ выхоўвае сыноў і сочыць за парадкам у доме.
- Маім галоўным матывам пераехаць з горада ў вёску паслужыла здароўе сыноў. Яны ў мяне пагодкі і ўсе як адзін цярпелі ад алергіі, у прыватнасці на малочныя прадукты, - успамінае Ганна, з чаго пачалася яе вялікая справа. - Даведаліся, што казінае малако лягчэй засвойваецца і не выклікае алергічных рэакцый, таму што па бялковым саставе яно бліжэй за ўсё да груднога.
Субяседніца прызнаецца, што да пераезду яна лічыла сябе выключна гарадскім жыхаром. Да таго ж сваякоў у вёсцы ў яе ніколі і не было. Таму ні кароў, ні коз Ганна ніколі паблізу не бачыла. Але, як гавораць, было б жаданне, а навучыцца магчыма ўсяму.
- Можна сказаць, алергія да вёскі давяла! Рашэнне аб пераездзе з дзецьмі за горад і куплі коз прынялі літаральна за тыдзень. Адразу набылі пяць козачак і казла. Уяўляеце, я на той момант нічога не ведала пра іх. Калі гаспадыню, якая прадавала нам коз, папрасіла навучыць мяне іх даіць, тая была ў шоку, маўляў, каму прадае жывёл, - з усмешкай успамінае Ганна. - Вось так крок за крокам усё спасцігала: шмат чытала на форумах у інтэрнэце, штудзіравала кнігі па жывёлагадоўлі, звярталася пры выпадку за дапамогай да ветэрынараў. Адным словам, калі ўзнікала праблема, тут жа шукала шляхі яе вырашэння.
"Змяніла абцасікі на гумавыя боты"
Праз 7 гадоў сельскага жыцця ў гаспадарцы ў Ганны Паборцавай ужо каля 70 жывёл, 50 з якіх - дойны статак. Усе як на падбор - дагледжаныя і такія ласкавыя, што нават з незнаёмымі журналістамі хутка ідуць на кантакт.
- Зямлю для пашы атрымала не адразу, давялося крыху павазіцца з дакументамі. Важна, каб участак быў максімальна блізкі да дома, а на гектары ў Мінскім раёне попыт, як ведаеце, вельмі вялікі. Але мне пашанцавала! - гаворыць яна. - Напісала добры бізнес-план і абараніла яго ў райвыканкаме. Плюс я яшчэ і шматдзетная маці, якая марыла займацца карыснай справай. А наша дзяржава працавітым беларусам заўсёды ідзе насустрач.
Папрацаваць на ўчастку памерам 17 гектараў давялося старанна: разам з дзецьмі ўласнаручна высякалі зараснікі, перакопвалі і апрацоўвалі зямлю. Толькі пасля гэтага на ўчастку з'явіўся хлеў з загонам для коз і даільнае абсталяванне.
- Дойка двойчы на дзень: раніцай і ўвечары. За суткі ў сярэднім атрымліваецца 50-60 літраў малака. Праўда, акрамя таго яшчэ шмат клопатаў, жывёл жа трэба добра карміць. Сена нарыхтоўваем самі, а частку, якой не хапае, закупляю. На год трэба не менш за 18-20 тон, прычым якаснага, каб і аддача была адпаведная. Нездарма ж у сельскай гаспадарцы гавораць, што малако ў каровы на языку. Гэта ж прымяняльна і да казы. Абавязкова сачу, каб на працягу дня ў жывёл было дастаткова вады, а яшчэ солі, - падкрэслівае Ганна. - У вясенне-асенні перыяд, як толькі сыходзіць раса, мае козы на вольным выпасе. Раніцай пайшлі, з надыходам цемры - вярнуліся. На 17 гектарах ім сапраўды ўжо ёсць дзе разгуляцца.
Цяпер Ганна ведае літаральна ўсё пра сваіх падапечных: які рацыён пажаданы, як падтрымліваць іх здароўе. Не тое што педыкюр навучылася рабіць, а нават роды ў коз прымае.
- У снежні-студзені чакаю чарговае папаўненне. На самай справе працэс абсалютна нескладаны, і часта мая дапамога не патрабуецца, яны нараджаюць самастойна. Галоўнае - уладкаваць для іх месца і быць побач на выпадак непрадбачанай сітуацыі, - удакладняе субяседніца і дапаўняе, што да сельскага жыцця вельмі хутка прывыкла. - Літаральна адразу адаптавалася, хоць да дэкрэтаў і займала кіруючую пасаду ў будаўнічай арганізацыі. Кожны дзень на абцасах і ў касцюмчыку, але да таго часу, калі з'явіліся козы, у мяне ўжо было трое дзяцей. Таму ведала, што такое красоўкі і зручнае адзенне. Такім чынам, атрымліваецца, змяніла абцасікі на гумавыя боты.
Дарэчы, дзеці яшчэ хутчэй, чым дарослыя, пасябравалі з жывёламі: усе козачкі сталі маментальна "загладжаныя" і "залюбленыя". Цяпер Прохар, Міша і Гаўрыла - самыя галоўныя памочнікі па гаспадарцы. Прычым клопат пра жывёл яны паспяваюць сумяшчаць з вучобай у школе, заняткамі ў гуртках. Раней хлопцы вучыліся ў заслаўскай гімназіі, з гэтага года маці вырашыла перавесці іх у сталічную школу. Кожны дзень возіць на ўрокі і гурткі і забірае назад. Або сямейства застаецца з начлегам у мінскай кватэры.
- Прохару цяпер адзінаццаць гадоў, Мішку - дзесяць, а Гаўрушу - восем, але нягледзячы на такі юны ўзрост сіл і кемлівасці ў іх, можа быць, больш маіх. Хлопцы заняты справай і, як мне здаецца, сталі куды больш адказныя. Самі гаспадарнічаюць на ферме: могуць хлеў ад гною пачысціць, накарміць і напаіць коз, пакласці цюкі з сенам... Толькі малодшанькі наш той яшчэ жартаўнік: накруціць яблыкі казе на рогі і выпускае яе. Тая бяжыць, а статак за ёю і спрабуе гэтыя яблыкі адабраць. Карціна, я вам скажу, гумарыстычная атрымліваецца, - смяецца шматдзетная маці.
"Попыт на смачную прадукцыю з прыстаўкай "эка" сёння вялікі"
З павелічэннем пагалоўя, калі і малака стала ў разы больш, Ганна задумалася над працэсам сыраварства. Аснова статка - чэшская караткашэрсная каза, у якой няма характэрнага казінага паху. Усё малако смачнае, сметанковае, яго нават часам блытаюць з каровіным. Дарэчы, спрабавала сялянка завесці і кароў, купіла адразу дзвюх бурых. Але з імі аказалася куды складаней, чым з парнакапытнымі паменш.
Запісалася на семінар па сыраварстве да вопытнага педагога і тэхнолага з Расіі. Гаворыць, што хапіла пяці заняткаў, каб навучыцца ўсяму неабходнаму, нейкія нюансы пазнавала ў працэсе гатавання. Жанчыне адразу ж давялося пазнаёміцца з закваскамі, ферментамі і набыць спецыяльнае абсталяванне. Успамінае, як пачынала на ўласнай кухні з варэння адыгейскага клінковага сыру, які можа прыгатаваць любая гаспадыня. Цяпер жа ў яе арсенале больш за дзесяць унікальных рэцэптаў. З рэалізацыяй прадукцыі дапамагае маці Ганны, якая гандлюе на адным з фермерскіх рынкаў сталіцы.
- Цяпер у аснове - маладыя, так званыя хуткія сыры, якія вытрымліваюцца прыкладна чацвёра сутак пасля варэння. Попыт на такую смачную прадукцыю з прыстаўкай "эка" вельмі вялікі. Раблю іх з пажытнікам, кменам, праванскімі травамі, журавінамі і іншымі натуральнымі дабаўкамі. Не менш папулярны халумі - сыр для смажання на аліўкавым алеі або грылі. Як па мне, гэта асаблівы прадукт, бадай, адзін з маіх любімых, - адзначае майстар і пералічвае розныя віды вырабаў: - Белпер-кнале - гэта рознакаляровыя сыры-шарыкі ў папрыцы, чорным перцы, кмене і іншых спецыях. Курт - салёныя шарыкі - могуць захоўвацца літаральна гадамі. Таксама раблю мацарэлу, чэчыл, сулугуні, камамбер і многія-многія іншыя.
Эксклюзіўным Ганна Паборцава лічыць сыр Сент-Мор-дэ-Турэн, які мае цыліндрычную форму і пакрыты далікатнай, пушыстай скарыначкай цвілі і попелам фруктовых дрэў. Прадукт вызначаецца саланаватым смакам з лёгкай кіслінкай.
Субяседніца прызнаецца, што ў сваёй рабоце заўсёды знаходзіць час і месца эксперыментам: робіць і спрабуе нешта новае, а калі сыр атрымліваецца, то абавязкова ідзе ў продаж. Планаў у майстра-сыравара мноства. Хацелася б павялічыць колькасць кропак продажаў сваёй прадукцыі ў фармаце магазінаў здаровага харчавання, ужо вельмі вялікім попытам яна карыстаецца.
- У бок горада ўжо не гляджу. Калі раней я нават не магла сабе ўявіць жыццё ў вёсцы, то цяпер, наадварот, не ведаю, чым бы займалася ў шумным Мінску. Планую паспрабаваць сябе ў раслінаводстве, напрыклад, вырошчваць збожжа. Вясной займуся пчалярствам, у мяне ж ёсць яшчэ і пчальнік з вуллямі. А яшчэ - буду разводзіць авечак, - усміхаецца Ганна Паборцава і ківае ў бок сыноў. - Памочнікі ў мяне ёсць, з імі і дзеля іх любыя задачы пад сілу!
Праект створаны за кошт сродкаў мэтавага збору на вытворчасць нацыянальнага кантэнту
Марына ВАЛАХ,
фота Таццяны МАТУСЕВІЧ,
газета "7 дней".-0-
"Алергія да вёскі давяла!"
На машыне ад сталіцы да вёскі Казельшчына ў Мінскім раёне менш за 30 кіламетраў. Здаецца, мы ўсяго толькі за паўгадзіны язды ад шумнага мегаполіса, а ад маляўнічых краявідаў дух займае - умее ж восень размаляваць прыроду рознымі фарбамі. Мясцовасць тут узгорыстая, таму, забраўшыся на невялікую горку, убачылі перад сабой вёсачку, абрамленую барвовым лісцем.
"Я звольнілася з прэстыжнай работы і паехала ў вёску". Шматдзетная маці робіць эксклюзіўныя сыры з казінага малака
Злева ад дарогі заўважаем вялікую пашу, дзе некалькі дзясяткаў коз пашчыпваюць пажоўклую траву. Відаць, мы прыехалі па адрасе! Пацвярджаюць здагадкі тры вясёлыя хлапчукі, якія, выбегшы з-за драўлянага хлява, навыперадкі нясуцца нам насустрач. Следам за імі спяшаецца прывітаць гасцей і сама гераіня - уладальніца СФГ "Чырвоная каза" Ганна Паборцава. Светлавалосая, стройная, усмешлівая… Нават складана ўявіць, як такая, на першы погляд, далікатная жанчына кіруе вялізнай гаспадаркай, вырабляе ўнікальныя сыры, а яшчэ выхоўвае сыноў і сочыць за парадкам у доме.
- Маім галоўным матывам пераехаць з горада ў вёску паслужыла здароўе сыноў. Яны ў мяне пагодкі і ўсе як адзін цярпелі ад алергіі, у прыватнасці на малочныя прадукты, - успамінае Ганна, з чаго пачалася яе вялікая справа. - Даведаліся, што казінае малако лягчэй засвойваецца і не выклікае алергічных рэакцый, таму што па бялковым саставе яно бліжэй за ўсё да груднога.
Субяседніца прызнаецца, што да пераезду яна лічыла сябе выключна гарадскім жыхаром. Да таго ж сваякоў у вёсцы ў яе ніколі і не было. Таму ні кароў, ні коз Ганна ніколі паблізу не бачыла. Але, як гавораць, было б жаданне, а навучыцца магчыма ўсяму.
- Можна сказаць, алергія да вёскі давяла! Рашэнне аб пераездзе з дзецьмі за горад і куплі коз прынялі літаральна за тыдзень. Адразу набылі пяць козачак і казла. Уяўляеце, я на той момант нічога не ведала пра іх. Калі гаспадыню, якая прадавала нам коз, папрасіла навучыць мяне іх даіць, тая была ў шоку, маўляў, каму прадае жывёл, - з усмешкай успамінае Ганна. - Вось так крок за крокам усё спасцігала: шмат чытала на форумах у інтэрнэце, штудзіравала кнігі па жывёлагадоўлі, звярталася пры выпадку за дапамогай да ветэрынараў. Адным словам, калі ўзнікала праблема, тут жа шукала шляхі яе вырашэння.
"Змяніла абцасікі на гумавыя боты"
Праз 7 гадоў сельскага жыцця ў гаспадарцы ў Ганны Паборцавай ужо каля 70 жывёл, 50 з якіх - дойны статак. Усе як на падбор - дагледжаныя і такія ласкавыя, што нават з незнаёмымі журналістамі хутка ідуць на кантакт.
- Зямлю для пашы атрымала не адразу, давялося крыху павазіцца з дакументамі. Важна, каб участак быў максімальна блізкі да дома, а на гектары ў Мінскім раёне попыт, як ведаеце, вельмі вялікі. Але мне пашанцавала! - гаворыць яна. - Напісала добры бізнес-план і абараніла яго ў райвыканкаме. Плюс я яшчэ і шматдзетная маці, якая марыла займацца карыснай справай. А наша дзяржава працавітым беларусам заўсёды ідзе насустрач.
Папрацаваць на ўчастку памерам 17 гектараў давялося старанна: разам з дзецьмі ўласнаручна высякалі зараснікі, перакопвалі і апрацоўвалі зямлю. Толькі пасля гэтага на ўчастку з'явіўся хлеў з загонам для коз і даільнае абсталяванне.
- Дойка двойчы на дзень: раніцай і ўвечары. За суткі ў сярэднім атрымліваецца 50-60 літраў малака. Праўда, акрамя таго яшчэ шмат клопатаў, жывёл жа трэба добра карміць. Сена нарыхтоўваем самі, а частку, якой не хапае, закупляю. На год трэба не менш за 18-20 тон, прычым якаснага, каб і аддача была адпаведная. Нездарма ж у сельскай гаспадарцы гавораць, што малако ў каровы на языку. Гэта ж прымяняльна і да казы. Абавязкова сачу, каб на працягу дня ў жывёл было дастаткова вады, а яшчэ солі, - падкрэслівае Ганна. - У вясенне-асенні перыяд, як толькі сыходзіць раса, мае козы на вольным выпасе. Раніцай пайшлі, з надыходам цемры - вярнуліся. На 17 гектарах ім сапраўды ўжо ёсць дзе разгуляцца.
Цяпер Ганна ведае літаральна ўсё пра сваіх падапечных: які рацыён пажаданы, як падтрымліваць іх здароўе. Не тое што педыкюр навучылася рабіць, а нават роды ў коз прымае.
- У снежні-студзені чакаю чарговае папаўненне. На самай справе працэс абсалютна нескладаны, і часта мая дапамога не патрабуецца, яны нараджаюць самастойна. Галоўнае - уладкаваць для іх месца і быць побач на выпадак непрадбачанай сітуацыі, - удакладняе субяседніца і дапаўняе, што да сельскага жыцця вельмі хутка прывыкла. - Літаральна адразу адаптавалася, хоць да дэкрэтаў і займала кіруючую пасаду ў будаўнічай арганізацыі. Кожны дзень на абцасах і ў касцюмчыку, але да таго часу, калі з'явіліся козы, у мяне ўжо было трое дзяцей. Таму ведала, што такое красоўкі і зручнае адзенне. Такім чынам, атрымліваецца, змяніла абцасікі на гумавыя боты.
Дарэчы, дзеці яшчэ хутчэй, чым дарослыя, пасябравалі з жывёламі: усе козачкі сталі маментальна "загладжаныя" і "залюбленыя". Цяпер Прохар, Міша і Гаўрыла - самыя галоўныя памочнікі па гаспадарцы. Прычым клопат пра жывёл яны паспяваюць сумяшчаць з вучобай у школе, заняткамі ў гуртках. Раней хлопцы вучыліся ў заслаўскай гімназіі, з гэтага года маці вырашыла перавесці іх у сталічную школу. Кожны дзень возіць на ўрокі і гурткі і забірае назад. Або сямейства застаецца з начлегам у мінскай кватэры.
- Прохару цяпер адзінаццаць гадоў, Мішку - дзесяць, а Гаўрушу - восем, але нягледзячы на такі юны ўзрост сіл і кемлівасці ў іх, можа быць, больш маіх. Хлопцы заняты справай і, як мне здаецца, сталі куды больш адказныя. Самі гаспадарнічаюць на ферме: могуць хлеў ад гною пачысціць, накарміць і напаіць коз, пакласці цюкі з сенам... Толькі малодшанькі наш той яшчэ жартаўнік: накруціць яблыкі казе на рогі і выпускае яе. Тая бяжыць, а статак за ёю і спрабуе гэтыя яблыкі адабраць. Карціна, я вам скажу, гумарыстычная атрымліваецца, - смяецца шматдзетная маці.
"Попыт на смачную прадукцыю з прыстаўкай "эка" сёння вялікі"
З павелічэннем пагалоўя, калі і малака стала ў разы больш, Ганна задумалася над працэсам сыраварства. Аснова статка - чэшская караткашэрсная каза, у якой няма характэрнага казінага паху. Усё малако смачнае, сметанковае, яго нават часам блытаюць з каровіным. Дарэчы, спрабавала сялянка завесці і кароў, купіла адразу дзвюх бурых. Але з імі аказалася куды складаней, чым з парнакапытнымі паменш.
Запісалася на семінар па сыраварстве да вопытнага педагога і тэхнолага з Расіі. Гаворыць, што хапіла пяці заняткаў, каб навучыцца ўсяму неабходнаму, нейкія нюансы пазнавала ў працэсе гатавання. Жанчыне адразу ж давялося пазнаёміцца з закваскамі, ферментамі і набыць спецыяльнае абсталяванне. Успамінае, як пачынала на ўласнай кухні з варэння адыгейскага клінковага сыру, які можа прыгатаваць любая гаспадыня. Цяпер жа ў яе арсенале больш за дзесяць унікальных рэцэптаў. З рэалізацыяй прадукцыі дапамагае маці Ганны, якая гандлюе на адным з фермерскіх рынкаў сталіцы.
- Цяпер у аснове - маладыя, так званыя хуткія сыры, якія вытрымліваюцца прыкладна чацвёра сутак пасля варэння. Попыт на такую смачную прадукцыю з прыстаўкай "эка" вельмі вялікі. Раблю іх з пажытнікам, кменам, праванскімі травамі, журавінамі і іншымі натуральнымі дабаўкамі. Не менш папулярны халумі - сыр для смажання на аліўкавым алеі або грылі. Як па мне, гэта асаблівы прадукт, бадай, адзін з маіх любімых, - адзначае майстар і пералічвае розныя віды вырабаў: - Белпер-кнале - гэта рознакаляровыя сыры-шарыкі ў папрыцы, чорным перцы, кмене і іншых спецыях. Курт - салёныя шарыкі - могуць захоўвацца літаральна гадамі. Таксама раблю мацарэлу, чэчыл, сулугуні, камамбер і многія-многія іншыя.
Эксклюзіўным Ганна Паборцава лічыць сыр Сент-Мор-дэ-Турэн, які мае цыліндрычную форму і пакрыты далікатнай, пушыстай скарыначкай цвілі і попелам фруктовых дрэў. Прадукт вызначаецца саланаватым смакам з лёгкай кіслінкай.
Субяседніца прызнаецца, што ў сваёй рабоце заўсёды знаходзіць час і месца эксперыментам: робіць і спрабуе нешта новае, а калі сыр атрымліваецца, то абавязкова ідзе ў продаж. Планаў у майстра-сыравара мноства. Хацелася б павялічыць колькасць кропак продажаў сваёй прадукцыі ў фармаце магазінаў здаровага харчавання, ужо вельмі вялікім попытам яна карыстаецца.
- У бок горада ўжо не гляджу. Калі раней я нават не магла сабе ўявіць жыццё ў вёсцы, то цяпер, наадварот, не ведаю, чым бы займалася ў шумным Мінску. Планую паспрабаваць сябе ў раслінаводстве, напрыклад, вырошчваць збожжа. Вясной займуся пчалярствам, у мяне ж ёсць яшчэ і пчальнік з вуллямі. А яшчэ - буду разводзіць авечак, - усміхаецца Ганна Паборцава і ківае ў бок сыноў. - Памочнікі ў мяне ёсць, з імі і дзеля іх любыя задачы пад сілу!
Праект створаны за кошт сродкаў мэтавага збору на вытворчасць нацыянальнага кантэнту
Марына ВАЛАХ,
фота Таццяны МАТУСЕВІЧ,
газета "7 дней".-0-
Падпісвайцеся на нас у
