Фота з архіва
12 сакавіка, Мінск /Кар. БЕЛТА/. Прэзідэнт Беларусі Аляксандр Лукашэнка запатрабаваў наладзіць адзіны кантроль за распрацоўкай радовішчаў на нарадзе аб стане і развіцці мінеральна-сыравіннай базы рэспублікі, нарошчванні геолагаразведачных работ, у тым ліку па вуглевадароднай сыравіне, перадае карэспандэнт БЕЛТА.
Як адзначыў Прэзідэнт, урад сцвярджае, што дзяржаўная праграма "Ахова навакольнага асяроддзя і ўстойлівае выкарыстанне прыродных рэсурсаў" на 2016-2020 гады паспяхова выканана. Цяпер у рабоце наступная.
"Пры гэтым да цяперашняга часу няма адзінага кантролю за распрацоўкай радовішчаў. Сёння многія ведамствы надзелены правам выкарыстоўваць нетры. І, зразумела, кожны захоўвае свае інтарэсы", - сказаў кіраўнік дзяржавы, запатрабаваўшы прыняць меры для змянення сітуацыі.
Здабыча карысных выкапняў вядзецца па ўсёй тэрыторыі Беларусі. "Кантралюючыя органы дакладваюць, што часта эксплуатацыя і рэкультывацыя кар'ераў ідуць з парушэннямі, - звярнуў увагу кіраўнік дзяржавы. - Прычыны яны бачаць у недастатковым узаемадзеянні нетракарыстальнікаў і мясцовай улады. Увязлі ў бюракратыі, бясконцых узгадненнях, экспертызах дзе трэба і дзе не трэба. А церпіць справа. Я спецыяльна даручыў запрасіць сюды ўсіх губернатараў, каб ні ў каго больш не засталося пытанняў, як працаваць далей".
У сувязі з гэтым Прэзідэнт прывёў шэраг лічбаў па выкарыстанні вытворчых магутнасцей па здабычы айчыннай сыравіны ў 2018-2023 гадах, прадастаўленых кіраўніку дзяржавы ўрадам. Пясок шкляны і фармовачны - 39 працэнтаў, гліна тугаплаўкая - 47 працэнтаў, мел, мергель, гліна і трэпел для цэменту - 53 працэнты, даламіт - 38 працэнтаў, абліцовачны камень - 44 працэнты. "Практычна па кожнай пазіцыі павінна быць 100 працэнтаў, калі мы магутнасці стварылі. Працуем напалавіну! - крытычна заўважыў Прэзідэнт. - Пры гэтым, нягледзячы на наяўнасць дастатковай сыравіннай базы ў краіне, за мінулы год імпартавалі галькі, гравію, шчэбеню амаль 300 тыс. т, таго, што ў нас ёсць. Патрачана больш за $18 млн. Пяску прыроднага закуплена 50 тыс. т амаль на $5 млн. Вялікія лічбы".
"Цэны на карысныя выкапні год ад году растуць. А мы замест таго, каб варушыцца і ўзяць тое, што літаральна ляжыць пад нагамі, пакорліва плацім", - звярнуў увагу Аляксандр Лукашэнка.
Што датычыцца іншых напрамкаў развіцця мінеральна-сыравіннай базы, то карціна, паводле слоў кіраўніка дзяржавы, не такая аптымістычная, як па каліі і нафце.
Прэзідэнт прывёў канкрэтны прыклад, які датычыцца закупак гліны. Беларусь імпартуе гэту сыравіну, хоць ёсць магчымасці асваення ўласных радовішчаў.
Шкляная прамысловасць не поўнасцю забяспечана кварцавым пяском, прадоўжыў кіраўнік дзяржавы. У той жа час аб'ём разведаных толькі на сённяшні дзень запасаў мог бы вырашыць гэту праблему адразу на два гады. Шмат прыкладаў з недастаткова прадуманай лагістыкай.
"І ў выніку што мы маем? Няпоўная загрузка вытворчасцей і зніжэнне аб'ёмаў выпускаемай прадукцыі, што заведама цягне ўніз іншыя паказчыкі", - канстатаваў Прэзідэнт і праілюстраваў гэта свежымі данымі па некаторых пазіцыях экспарту. Так, у 2023 годзе прадпрыемствы Мінбудархітэктуры на чвэрць знізілі экспарт шчэбеню. Мінэнерга амаль у два разы менш паставіла за мяжу тарфяной прадукцыі.
"Зразумела, страцілі і выручку. Усе гавораць: "Санкцыі". Для вас санкцый няма. Шукайце іншыя рынкі", - паставіў задачу кіраўнік дзяржавы.
Прэзідэнт таксама ўказаў на недахопы ў рабоце Навукова-вытворчага цэнтра па геалогіі, які займаецца разведкай для ўсіх напрамкаў. "Камітэт дзяржаўнага кантролю інфармуе, што тэхналагічныя вытворчыя фонды там зношаны на 90 працэнтаў", - сказаў Аляксандр Лукашэнка.
Пры гэтым Прэзідэнт крытычна выказаўся і пра ацэнку ступені зношанасці абсталявання з боку КДК - чаму менавіта 90 працэнтаў, а не 88 працэнтаў. "У 2022 годзе мной прынята рашэнне аб умацаванні гэтай матэрыяльна-тэхнічнай базы. За два гады закуплена 21 адзінка самай сучаснай тэхнікі і абсталявання. Вынік?" - прадоўжыў кіраўнік дзяржавы.
Канкрэтнае пытанне па тэматыцы ўдасканалення геолагаразведкі Аляксандр Лукашэнка адрасаваў і Акадэміі навук: "Ці ёсць у вучоных новыя методыкі, праграмы і прарыўныя тэхналогіі?"-0-
Як адзначыў Прэзідэнт, урад сцвярджае, што дзяржаўная праграма "Ахова навакольнага асяроддзя і ўстойлівае выкарыстанне прыродных рэсурсаў" на 2016-2020 гады паспяхова выканана. Цяпер у рабоце наступная.
"Пры гэтым да цяперашняга часу няма адзінага кантролю за распрацоўкай радовішчаў. Сёння многія ведамствы надзелены правам выкарыстоўваць нетры. І, зразумела, кожны захоўвае свае інтарэсы", - сказаў кіраўнік дзяржавы, запатрабаваўшы прыняць меры для змянення сітуацыі.
Напрыклад, дарожнікам патрэбны пясок - толькі яго з кар'ера і здабываюць, а будаўнікоў цікавіць шчэбень, энергетыкаў - торф. Але калі наступным пластом там ляжаць спадарожныя карысныя выкапні, напрыклад, базальт пад торфам, то хто ацэньвае сітуацыю і вырашае, здабываць ці не, спытаў Прэзідэнт. "Дзе курыруючая роля Мінпрыроды? Ведаю, такая задача вам ставілася больш за год таму. Што змянілася за гэты час?" - задаў пытанні адказным асобам Аляксандр Лукашэнка.
У сувязі з гэтым Прэзідэнт прывёў шэраг лічбаў па выкарыстанні вытворчых магутнасцей па здабычы айчыннай сыравіны ў 2018-2023 гадах, прадастаўленых кіраўніку дзяржавы ўрадам. Пясок шкляны і фармовачны - 39 працэнтаў, гліна тугаплаўкая - 47 працэнтаў, мел, мергель, гліна і трэпел для цэменту - 53 працэнты, даламіт - 38 працэнтаў, абліцовачны камень - 44 працэнты. "Практычна па кожнай пазіцыі павінна быць 100 працэнтаў, калі мы магутнасці стварылі. Працуем напалавіну! - крытычна заўважыў Прэзідэнт. - Пры гэтым, нягледзячы на наяўнасць дастатковай сыравіннай базы ў краіне, за мінулы год імпартавалі галькі, гравію, шчэбеню амаль 300 тыс. т, таго, што ў нас ёсць. Патрачана больш за $18 млн. Пяску прыроднага закуплена 50 тыс. т амаль на $5 млн. Вялікія лічбы".
"Цэны на карысныя выкапні год ад году растуць. А мы замест таго, каб варушыцца і ўзяць тое, што літаральна ляжыць пад нагамі, пакорліва плацім", - звярнуў увагу Аляксандр Лукашэнка.
Што датычыцца іншых напрамкаў развіцця мінеральна-сыравіннай базы, то карціна, паводле слоў кіраўніка дзяржавы, не такая аптымістычная, як па каліі і нафце.
Прэзідэнт прывёў канкрэтны прыклад, які датычыцца закупак гліны. Беларусь імпартуе гэту сыравіну, хоць ёсць магчымасці асваення ўласных радовішчаў.
Шкляная прамысловасць не поўнасцю забяспечана кварцавым пяском, прадоўжыў кіраўнік дзяржавы. У той жа час аб'ём разведаных толькі на сённяшні дзень запасаў мог бы вырашыць гэту праблему адразу на два гады. Шмат прыкладаў з недастаткова прадуманай лагістыкай.
"І ў выніку што мы маем? Няпоўная загрузка вытворчасцей і зніжэнне аб'ёмаў выпускаемай прадукцыі, што заведама цягне ўніз іншыя паказчыкі", - канстатаваў Прэзідэнт і праілюстраваў гэта свежымі данымі па некаторых пазіцыях экспарту. Так, у 2023 годзе прадпрыемствы Мінбудархітэктуры на чвэрць знізілі экспарт шчэбеню. Мінэнерга амаль у два разы менш паставіла за мяжу тарфяной прадукцыі.
"Зразумела, страцілі і выручку. Усе гавораць: "Санкцыі". Для вас санкцый няма. Шукайце іншыя рынкі", - паставіў задачу кіраўнік дзяржавы.
Прэзідэнт таксама ўказаў на недахопы ў рабоце Навукова-вытворчага цэнтра па геалогіі, які займаецца разведкай для ўсіх напрамкаў. "Камітэт дзяржаўнага кантролю інфармуе, што тэхналагічныя вытворчыя фонды там зношаны на 90 працэнтаў", - сказаў Аляксандр Лукашэнка.
Пры гэтым Прэзідэнт крытычна выказаўся і пра ацэнку ступені зношанасці абсталявання з боку КДК - чаму менавіта 90 працэнтаў, а не 88 працэнтаў. "У 2022 годзе мной прынята рашэнне аб умацаванні гэтай матэрыяльна-тэхнічнай базы. За два гады закуплена 21 адзінка самай сучаснай тэхнікі і абсталявання. Вынік?" - прадоўжыў кіраўнік дзяржавы.
Канкрэтнае пытанне па тэматыцы ўдасканалення геолагаразведкі Аляксандр Лукашэнка адрасаваў і Акадэміі навук: "Ці ёсць у вучоных новыя методыкі, праграмы і прарыўныя тэхналогіі?"-0-
