Выступленне Старшыні Савета Рэспублікі Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь Качанавай Н.І. на адкрыцці шостай сесіі Савета Рэспублікі Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь сёмага склікання
Паважаныя члены Савета Рэспублікі!
Паважаныя запрошаныя!
Мінулы паслявыбарны год паказаў, што мы жывём у абсалютна новых палітычных і эканамічных рэаліях. Прывычнае жыццё змянілася.
Цяперашняя сітуацыя застаецца напружанай. Супраць беларускай дзяржавы актыўна выкарыстоўваецца гібрыднае ўздзеянне - нарошчваецца палітычны, эканамічны, ваенны і інфармацыйны націск.
Намаганні па дэстабілізацыі абстаноўкі не спыняюцца, іх характар становіцца ўсё больш дзёрзкім, цынічным, вераломным. Радыкалізацыя нарастае - замах на журналіста, спробы падпалу дамоў дэпутатаў і дзяржслужачых, а цяпер - нахабнае забойства супрацоўніка КДБ пры выкананні службовага абавязку.
Усё гэта сведчыць аб тым, што замежныя куратары робяць стаўку на тэрарызм і экстрэмізм. Ідэолагі збеглай апазіцыі да гэтага часу не страчваюць надзеі рукамі людзей, якія пражываюць у Беларусі, ажыццявіць дзяржаўны пераварот.
Нам ні ў якім разе нельга дапускаць распальвання варожасці ў грамадстве, прапаганды нянавісці, насілля, распаўсюджвання чутак, якія правакуюць паніку і пагражаюць сацыяльна-палітычнай стабільнасці. Трэба ствараць такія ўмовы, каб любіцелі ўчыняць правакацыі і сеяць разлад не знаходзілі сабе месца сярод нас. Усе абавязаны паважаць закон. За любое парушэнне парадку давядзецца адказваць па ўсёй строгасці.
І задача парламентарыяў - удасканаленне заканадаўства, яго актуалізацыя, работа на апярэджанне. Прынятыя законы павінны спыняць любыя замахі на мір, парадак, спакой і стабільнасць. Прававыя механізмы барацьбы з тэрарызмам і экстрэмізмам павінны быць максімальна жорсткімі.
Мы добра ведаем гісторыю і як ніхто іншы разумеем каштоўнасць мірнага суіснавання. Беларусь неаднаразова была арэнай разбуральных войнаў, развязаных не намі і не па нашай волі. І мы не хочам страціць сваю краіну.
Таму адказам на актуальныя выклікі будзе паслядоўная рэалізацыя ідэі народнага адзінства, якая ўзяла старт у гэтым годзе.
Члены Савета Рэспублікі павінны ўнесці свой уклад для таго, каб асоба, грамадства і дзяржава былі адзіным цэласным арганізмам.
Паважаныя члены Савета Рэспублікі!
На вясенняй сесіі мы ўжо адобрылі пакет законапраектаў, накіраваных на ўмацаванне суверэнітэту нашай краіны, абарону канстытуцыйнага ладу і тэрытарыяльнай цэласнасці.
На мінулым тыдні пры абмеркаванні праекта новай Канстытуцыі на пашыраным пасяджэнні Канстытуцыйнай камісіі Прэзідэнтам вызначаны выразны алгарытм дзеянняў па дапрацоўцы Асноўнага закона. Перад рэферэндумам гэты праект яшчэ раз будзе разгледжаны Канстытуцыйнай камісіяй.
У мэтах процідзеяння падрыву палітычнай стабільнасці, грамадзянскага міру і грамадскай бяспекі, для абароны нацыянальных інтарэсаў, правоў грамадзян і суб'ектаў гаспадарання падрыхтаваны змяненні ў Крымінальны кодэкс, якія ўстанаўліваюць адказнасць за заклікі да абмежавальных (санкцыйных) дзеянняў супраць нашай краіны.
Адказам на палітыку двайных стандартаў Еўрасаюза ў адносінах да Беларусі з'яўляецца законапраект "Аб прыпыненні дзеяння пагаднення паміж Рэспублікай Беларусь і Еўрапейскім саюзам аб рэадмісіі асоб, якія знаходзяцца без дазволу". Заклікаю членаў Савета Рэспублікі і ў далейшым дзейнічаць згодна з нацыянальнымі інтарэсамі.
Для вырашэння такіх важных і складаных задач на сучасным этапе, безумоўна, патрэбны высокакваліфікаваныя кадры. На гэта накіраваны законапраект "Аб дзяржаўнай службе". Нам трэба прыцягнуць у дзяржаўны апарат вопытных спецыялістаў і перспектыўную моладзь - надзейных людзей і сапраўдных патрыётаў сваёй Айчыны.
Значнае месца на асенняй сесіі зойме блок эканамічных пытанняў. Нам давядзецца разгледзець праект рэспубліканскага бюджэту на 2022 год. Савет Рэспублікі будзе і далей пашыраць базавыя прынцыпы. Гэта сацыяльная накіраванасць бюджэтных расходаў, павышэнне фінансавай самастойнасці рэгіёнаў, поўнае і своечасовае абслугоўванне дзярждоўгу.
Ва ўвязцы з бюджэтам будуць разгледжаны папраўкі ў Падатковы кодэкс. Мы павінны разумець, што сацыяльная абароненасць не павінна ператварацца ў бесперастаннае льгатаванне. Для гэтага неабходна выпрацаваць меры па аптымізацыі бюджэтных расходаў і падатковых ільгот.
Прашу ўсіх сенатараў нефармальна падысці да разгляду пакета бюджэтных законапраектаў і ўнесці свае прапановы. Лічу, што гэта пытанне мэтазгодна папярэдне абмеркаваць на пашыраным пасяджэнні Прэзідыума Савета Рэспублікі.
Асаблівая ўвага будзе ўдзелена новай рэдакцыі Кодэкса Рэспублікі Беларусь аб адукацыі. У ходзе Рэспубліканскага педагагічнага савета Прэзідэнт указаў на недапушчальнасць разгляду адукацыі як сферы паслуг. Адукацыя - гэта апора беларускай дзяржаўнасці і сацыяльна значная галіна эканомікі. Расстаўленыя акцэнты павінны быць прапрацаваны членамі Савета Рэспублікі і ўлічаны ў законапраекце.
Эфектыўным механізмам павышэння якасці заканадаўства з'яўляецца экспертны савет, створаны па даручэнні Прэзідэнта пры Савеце Рэспублікі.
Вынікі яго дзейнасці паказваюць, што некаторым праектам не хапае комплекснасці і сістэмнасці, належнага прагназавання наступстваў іх прыняцця. У мэтах выключэння ў працэсе правапрымянення негатыўных сацыяльных, прававых, эканамічных і іншых наступстваў кіраўніку дзяржавы накіроўваюцца адпаведныя заключэнні. Такі прынцыповы і ўзважаны падыход да ацэнкі заканадаўчых навацый будзе прадоўжаны.
Цяпер ідзе фарміраванне плана падрыхтоўкі заканадаўчых актаў на наступны год.
Прадугледжваецца, што ў яго будуць уключаны не толькі законапраекты, але і праекты ўказаў Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь. Як бачыце, сфера планавання пашыраецца. Трэба сканцэнтраваць увагу на пытаннях абароны інфармацыі, кібербяспекі і лічбавізацыі, прадухіленні інфармацыйных пагроз.
На нарадзе з кіраўніцтвам Адміністрацыі Прэзідэнта кіраўнік дзяржавы зрабіў акцэнт на кадыфікацыі заканадаўства, даручыў прапрацаваць пытанне аб канцэптуалізацыі прававой палітыкі Рэспублікі Беларусь.
Савету Рэспублікі неабходна ў бліжэйшы час уключыцца ў вырашэнне гэтых задач.
Паважаныя калегі!
Важным складнікам дзейнасці членаў Савета Рэспублікі з'яўляецца ўзаемадзеянне з мясцовымі органамі ўлады. Яго развіццю будзе садзейнічаць рэалізацыя шэрага прапаноў Савета Рэспублікі, падтрыманых кіраўніком дзяржавы.
Распрацаваны механізм эфектыўнага і аператыўнага ажыццяўлення прапанаваных грамадзянамі праектаў, накіраваных на эфектыўнае развіццё тэрыторый. Падтрыманыя раённымі, гарадскімі Саветамі дэпутатаў ініцыятывы будуць прафінансаваны абласнымі асацыяцыямі мясцовых Саветаў дэпутатаў у межах выдзеленых на гэтыя мэты сродкаў на конкурснай аснове.
У горадзе Мінску будуць створаны акруговыя Саветы тэрытарыяльнага грамадскага самакіравання. Гэта дасць магчымасць павысіць рэзультатыўнасць вырашэння пытанняў мясцовага значэння, палепшыць якасць работы з насельніцтвам.
Паважаныя калегі!
Сёння работа са зваротамі грамадзян выходзіць на першы план для ўсіх органаў улады. Людзі ж прыходзяць да нас са сваім болем, надзеяй быць пачутымі і разлічваюць на дапамогу і падтрымку.
Прэзідэнт Рэспублікі Беларусь Аляксандр Рыгоравіч Лукашэнка на нарадзе з вертыкаллю ўлады дакладна вызначыў: "Мы павінны хутка і адэкватна рэагаваць на звароты грамадзян, яшчэ важней - папярэджваць гэтыя звароты. І не таму, што ўсё сказанае ператвараецца ў вострую медыйную падставу для нездаволенасці. Важна, каб народ, які паслядоўна падтрымлівае нас, адчуваў, што знаходзіцца пад нашай абаронай".
Савет Рэспублікі - гэта ўніверсальная пляцоўка, дзе акумулюецца інфармацыя з усіх рэгіёнаў, і мы стараемся аператыўна прапрацоўваць усе вострыя праблемы. Для нас прадстаўнічая функцыя не менш значная, чым заканадаўчая.
Толькі ў адкрытым, сумленным узаемадзеянні могуць нараджацца сапраўды запатрабаваныя ідэі, законапраекты, што адпавядаюць рэальным запатрабаванням грамадства.
Добра зарэкамендавала сябе новая форма работы сенатараў з насельніцтвам - адзіны дзень выязных асабістых прыёмаў грамадзян у рэгіёнах.
Пачынаючы з чэрвеня ў ходзе такіх прыёмаў у Мінскім раёне, Віцебскай і Брэсцкай абласцях, горадзе Мінску прынята больш за 500 чалавек. Вынікі разгледжаны на выязных пасяджэннях Прэзідыума Савета Рэспублікі.
Гэты фармат работы дае магчымасць выяўляць спецыфіку праблем кожнага рэгіёна, адчуваць настроі людзей, аналізаваць сітуацыю на месцах.
На жаль, многія пытанні, якія знаходзяцца ў кампетэнцыі мясцовай улады, пачынаюць вырашацца толькі таму, што да іх прыцягнута ўвага вышэйстаячых органаў.
Напрыклад, у Віцебскай вобласці яшчэ да пачатку прыёму было вырашана каля 30 працэнтаў "жыццёвых пытанняў", з якімі звярталіся людзі. А многія ўзнятыя праблемы вырашаліся непасрэдна ў ходзе прыёму.
У Брэсцкай вобласці сенатары далучыліся да правядзення адзінага дня прыёму грамадзян старшынямі райвыканкамаў. Людзі атрымалі магчымасць звярнуцца да прадстаўнікоў як заканадаўчай, так і выканаўчай улады. Вынік уражвае: 147 чалавек з 200 звернутых прыйшлі менавіта да членаў Савета Рэспублікі.
Яшчэ раз хачу акцэнтаваць увагу на тым, што і члены Савета Рэспублікі, і мясцовая вертыкаль, валодаючы адпаведнымі кампетэнцыямі і прававой дасведчанасцю, павінны праяўляць большую гатоўнасць да вырашэння праблем людзей, трымаць сітуацыю на кантролі, унікаць у дэталі і старацца дапамагчы.
Трэба нарэшце цалкам пазбавіцца ад фармалізму і павярхоўнага разгляду зваротаў.
Паважаныя калегі!
Адна з асноўных задач парламентарыяў - быць актыўнымі ў справе абароны і адстойвання нацыянальных інтарэсаў на міжнароднай арэне. Для аб'ектыўнага інфармавання аб рэальнай сітуацыі ў Беларусі члены Савета Рэспублікі ў міжсесіённы перыяд задзейнічалі міжпарламенцкія пляцоўкі і двухбаковыя кантакты.
Выключна важным стаў зварот членаў Савета Рэспублікі і дэпутатаў усіх узроўняў да міжнароднай супольнасці ў сувязі з сітуацыяй вакол Беларусі. У сваім пісьме старшыня Сената Федэральнага парламента Бельгіі адзначыла, што аб'ектыўная інфармацыя мае велізарнае значэнне для выбудоўвання міждзяржаўных адносін.
У верасні з трыбуны пятай сусветнай канферэнцыі спікераў парламентаў мы агучылі пазіцыю аб непрымальнасці дэстабілізацыі сітуацыі ў Беларусі. Падкрэслена, што ўвядзенне новых эканамічных санкцый падрывае асновы міжнароднага права, пагражае міжнароднаму міру і ўстойліваму развіццю не толькі нашай краіны, але і рэгіёна ў цэлым.
У ходзе трынаццатага саміту жанчын-спікераў парламентаў прадстаўлены вопыт Рэспублікі Беларусь па рэалізацыі гендарнай палітыкі, падтрымцы жанчын, у тым ліку ва ўмовах пандэміі.
У міжсесіённы перыяд пашырыўся ўдзел сенатараў у развіцці саюзнага будаўніцтва. У рамках пасяджэнняў камісій і семінараў Парламенцкага сходу Саюза Беларусі і Расіі выпрацаваны прапановы ў сферы інвестыцыйнай палітыкі, імпартазамяшчэння прадуктаў харчавання, прыгранічнага супрацоўніцтва рэгіёнаў, адбыўся абмен вопытам арганізацыі аздараўлення дзяцей і моладзі.
Адно з ключавых мерапрыемстваў на двухбаковым парламенцкім трэку - удзел членаў Савета Рэспублікі ў складзе Місіі наглядальнікаў ад Садружнасці Незалежных Дзяржаў у міжнародным назіранні за выбарамі дэпутатаў Дзяржаўнай думы Федэральнага сходу Расійскай Федэрацыі. Беларускія парламентарыі мелі магчымасць азнаёміцца з навацыямі ў расійскім выбарчым працэсе, аб'ектыўна ацанілі ход падрыхтоўкі і правядзення выбараў, а таксама абмеркавалі пытанні далейшага ўсебаковага ўзаемадзеяння з калегамі ў Савеце Федэрацыі.
Ва ўмовах усё больш вострага знешняга націску на нашу краіну неабходна прадоўжыць метадамі парламенцкай дыпламатыі работу па эфектыўнай рэалізацыі скарэкціраваных Прэзідэнтам Беларусі ў ходзе сустрэчы з кіраўнікамі дыпламатычных місій напрамкаў знешняй палітыкі, нарошчванні ўзаемавыгадных сувязей з дзяржавамі, якія зацікаўлены ў дыялогу з намі, а таксама па забеспячэнні магчымасцей для стабільнага развіцця эканомікі і павышэння ўзроўню жыцця грамадзян.
Вектары супрацоўніцтва Беларусі і Расіі вызначаны ў 28 саюзных праграмах, якія нядаўна былі ўзгоднены прэзідэнтамі Беларусі і Расіі. Закладзеныя ў іх напрамкі стануць магутным імпульсам працэсу ўніфікацыі і гарманізацыі нацыянальных заканадаўстваў, пераходу на адзіныя прынцыпы ўмоў дзейнасці суб'ектаў гаспадарання дзвюх краін, пабудовы фінансавага і энергетычнага рынкаў, транспартнай прасторы, прамысловай і сельскагаспадарчай, мытнай і падатковай палітыкі. Заклікаю ўсіх сенатараў актыўна ўключыцца ў гэты працэс.
З 29 чэрвеня па 1 ліпеня адбыўся VIII Форум рэгіёнаў Беларусі і Расіі, які надаў чарговы імпульс інтэграцыйнаму супрацоўніцтву ў эканамічнай, сацыяльнай, прававой, навукова-інавацыйнай і іншых сферах саюзнага будаўніцтва. Рэкамендацыі форуму ўжо адпрацоўваюцца на пляцоўках Парламенцкага сходу Саюза Беларусі і Расіі сумесна з Пастаянным камітэтам Саюзнай дзяржавы.
Беларусь у юбілейны год 30-годдзя Садружнасці Незалежных Дзяржаў прыняла старшынства ў арганізацыі. Нашы намаганні павінны быць накіраваны на дасягненне агульнай мэты - рэгіянальнай кансалідацыі і прагрэсу, павышэння дабрабыту грамадзян краін Садружнасці. Цяпер ажыццяўляецца падрыхтоўка мерапрыемстваў Міжпарламенцкай асамблеі дзяржаў - удзельніц СНД.
У ходзе пленарнага пасяджэння асамблеі трэба разгледзець шэраг важных для нашай краіны мадэльных заканадаўчых актаў, у тым ліку "Аб нацыянальнай бяспецы" і "Аб дагаворным праве". Думаю, сенатарам варта сур'ёзна прапрацаваць гэтыя і іншыя мадэльныя законы з улікам пазіцыі і інтарэсаў беларускай дзяржавы.
Рост ваенна-палітычнай напружанасці на заходніх граніцах Рэспублікі Беларусь павышае значнасць дзейнасці Парламенцкай асамблеі Арганізацыі Дагавора аб калектыўнай бяспецы, якая павінна стаць міжпарламенцкай пляцоўкай для аператыўнага і ўсебаковага абмеркавання прапаноў па захаванні стабільнасці ў еўразійскім рэгіёне.
Нам трэба ўлічваць, што канфлікты, якія разгараюцца ў свеце, могуць сур'ёзна ўплываць на нашу рэспубліку. У прыватнасці, сітуацыя ў Афганістане, выкліканая вывадам амерыканскіх войскаў, можа ўскладніць створаны нашымі краінамі-суседзямі міграцыйны крызіс, які выкарыстоўваецца Захадам у гібрыднай вайне супраць Беларусі. Мы павінны паказваць жорсткі і антыгуманны характар дзеянняў Польшчы, Літвы, Латвіі ў адносінах да мігрантаў, запрошаных Еўрасаюзам у свае краіны.
Рэспубліка Беларусь ніколі не была крыніцай гэтага крызісу і, насупраць, дэманструе ўсяму свету чалавечны ўдзел у лёсе людзей, якія апынуліся ў складанай сітуацыі, паверыўшы заклікам еўрапейскіх палітыкаў.
Мяркую, што для вырашэння гэтага і іншых пытанняў міжнароднага парадку дня варта задзейнічаць патэнцыял рабочых груп па супрацоўніцтве з замежнымі парламентамі. Пра гатоўнасць актывізавацца ў гэтым напрамку выказаліся ў сваіх пасланнях да нас, у прыватнасці, парламенты Арменіі, Малдовы, Пакістана, Славеніі, Узбекістана.
Палітыка, якая рэалізуецца сёння, дае магчымасць нашай краіне займаць высокія месцы ў глабальным рэйтынгу Мэт устойлівага развіцця. Пры гэтым чакаем ад членаў Савета па ўстойлівым развіцці, а таксама міжнародных партнёраў больш актыўных дзеянняў, накіраваных на абарону інтарэсаў грамадзян Рэспублікі Беларусь. Мы павінны рабіць усё для таго, каб мэты заставаліся прыярытэтам, працавалі на паляпшэнне жыцця і дабрабыту чалавека і выконваліся Рэспублікай Беларусь.
Наша мэта - своечасова і эфектыўна адказваць на выклікі, звязаныя з эканамічнымі санкцыямі "калектыўнага Захаду".
І нам гэта ўдаецца. У бягучым годзе назіраецца станоўчая дынаміка сацыяльна-эканамічнага развіцця краіны. За 8 месяцаў рост ВУП склаў 103 працэнты. Па ўсіх абласцях і горадзе Мінску назіраецца рост валавога рэгіянальнага прадукту, што з'яўляецца індыкатарам збалансаванага развіцця тэрыторый. За 7 месяцаў рост экспарту тавараў і паслуг склаў 132,2 працэнта, рэальнай заработнай платы - 105,4 працэнта.
Разам з тым узровень інфляцыі перавышае прагнозныя значэнні. Таму работу сенатарскага корпуса па маніторынгу цэн у рознічнай сетцы неабходна прадаўжаць, звяртаючы ўвагу рэгулятара і кантралюючых структур на факты значнага росту цэн, асабліва на сацыяльна значныя тавары.
Паважаныя члены Савета Рэспублікі!
Другі год пры Нацыянальным сходзе працуе Маладзёжны парламент.
Маладыя калегі прапануюць актуальныя ідэі, прымаюць удзел у жыцці краіны, працуюць у грамадскіх прыёмных, прысутнічаюць на адзіных днях прыёму грамадзян і выязных пасяджэннях Прэзідыума Савета Рэспублікі.
За гэты невялікі перыяд рэалізаваны шэраг рэспубліканскіх праектаў, якія маюць на мэце захаванне гістарычнай праўды. У іх ліку - адкрыццё мемарыяльнай дошкі ў гонар дзяржаўнага дзеяча БССР Сяргея Прытыцкага, рэканструкцыя памятнага знака "Бяроза-Картузская" на месцы былога канцлагера і іншыя.
Сумесна з маладзёжным парламентам на тэлеканале СТБ запушчана новая рубрыка "Сенат". Мы атрымалі яшчэ адну пляцоўку для дыялогу з насельніцтвам, асвятлення заканадаўчай і міжнароднай дзейнасці Савета Рэспублікі, падзей у рэгіёнах і работы сенатараў.
Разам з тым я хачу звярнуцца да маладых парламентарыяў - часцей выязджайце ў рэгіёны, сустракайцеся з равеснікамі, даносьце праўдзівую інфармацыю. Каб у інтэрнэт-крыніц, якія распаўсюджваюць гразь, хлусню і фэйкі, не засталося ніякага шанцу ўплываць на розумы нашай моладзі.
З боку дзяржавы забяспечана поўная падтрымка вашых ініцыятыў.
Паважаныя калегі!
На сучасным этапе перад намі стаяць сур'ёзныя задачы, рэалізацыя якіх запатрабуе максімальнай самааддачы, мабілізацыі ўсіх нашых ведаў і прафесіяналізму.
Наш абавязак - у поўнай меры апраўдаць чаканні беларускага народа, які даверыў нам права выступаць ад яго імя і адстойваць нацыянальныя інтарэсы.
Упэўнена, што мы зробім усё магчымае для развіцця і працвітання нашай любімай Беларусі.-0-
