У барацьбе з вытворчым траўматызмам на дзяржаўным узроўні зроблена вельмі шмат, прабуксоўка адбываецца на ўзроўні арганізацыі гэтай работы ў саміх калектывах. Такое меркаванне выказаў дырэктар Дэпартамента дзяржаўнай інспекцыі працы Міністэрства працы і сацыяльнай абароны Беларусі Віктар Сідаровіч на круглым стале - семінары па актуальных пытаннях аховы працы на прадпрыемстве, перадае карэспандэнт БЕЛТА.
"Да пытання лібералізацыі: на ўсю рэспубліку 137 дзяржаўных інспектараў, якія займаюцца пытаннямі аховы працы. І амаль 150 тыс. арганізацый, яшчэ больш ІП, - прывёў для параўнання лічбы Віктар Сідаровіч. - На шчасце, большасць наймальнікаў разумеюць важнасць таго, для чаго нашы інспектары ў выпадку выяўлення парушэнняў прапануюць спыніць станок або вытворчасць. І пагаджаюцца".
Але пры гэтым ён лічыць, што ў Беларусі ўсё яшчэ нізкая сацыяльная адказнасць наймальнікаў. Работнікаў часта ўспрымаюць як інструмент атрымання выгады, які ў любы момант можна замяніць. І гэта якраз становіцца прычынай выпадкаў цяжкага траўміравання і нават смерці, калі гэта адбываецца не па віне самога работніка. "Калі дапускаюць да работы без інструктажу, без практычнага замацавання правіл бяспекі, або калі да гэтага падыходзяць фармальна - платай можа быць чыёсьці жыццё", - сказаў Віктар Сідаровіч. У якасці прыкладу ён прывёў выпадак у Старобінскім лясніцтве Старадарожскага лясгаса. Яно выдзеліла дзялянку індывідуальнаму прадпрымальніку, у дадатак - лесорубный білет і тэхналагічную карту. І на гэтым самаўстаранілася. А ІП, у сваю чаргу, наняў нейкіх знаёмых для работы на лесасецы. У выніку адзін з іх загінуў у час валення дрэва.
Такіх выпадкаў, асабліва калі мае месца прыцягненне падрадных арганізацый, нямала адбываецца ў будаўніцтве, сельскай і лясной гаспадарцы. Гэтыя ж сферы часцей за ўсё фігуруюць і ў агульнай статыстыцы траўматызму.
У цэлым, калі аналізаваць з 1994 года, то вытворчы траўматызм у краіне скараціўся амаль у 10 разоў, са смяротным зыходам - у 2,5 раза. Але ў 2018 годзе статыстыка была не вельмі добрай - 2020 выпадкаў агульнага траўматызму, з іх 144 - смяротныя. І па выніках 10 месяцаў бягучага года таксама намячаецца трывожная тэндэнцыя - ужо зафіксаваны 122 выпадкі траўматызму са смяротным зыходам.
Сярод парушэнняў, якія выяўляюцца пры выбарачных і пазапланавых праверках, пераважную большасць складаюць парушэнні ва ўтрыманні і стане працоўных месцаў. Але нярэдка ўзнікаюць нараканні на ўтрыманне тэрыторыі, забеспячэнне работнікаў сродкамі індывідуальнай абароны, а таксама навучанне і праверку ведаў па ахове працы. Так, у студзені-верасні мабільныя групы правялі больш за 12,5 тыс. абследаванняў (у тым ліку з удзелам дзяржінспектараў працы - больш за 10,7 тыс.) і выявілі амаль 151 тыс. парушэнняў патрабаванняў бяспекі.
Не заўсёды ўсведамляюць наймальнікі і тое, што эканомія на сродках індывідуальнай абароны і іншых мерах бяспекі можа ў выніку каштаваць ім самім фінансавых страт з-за прастою, вялікіх трат па выплаце адміністрацыйных штрафаў. "Каля Br113 млн за 2018 год склалі выплаты па абавязковым страхаванні ад няшчасных выпадкаў на вытворчасці і прафесійных захворванняў. І гэта не лічачы выплат па калектыўных дагаворах", - дадаў дырэктар Дэпартамента дзяржінспекцыі працы.
З іншага боку, вяртаючыся да статыстыкі, з году ў год па чарзе пераважаюць то выпадкі па віне наймальніка, то па віне самога работніка. "Часам мне здаецца, што людзі самі сталі губляць пачуццё самазахавання. Словам, калі работнік будзе выконваць свае службовыя інструкцыі, выконваць тэхніку бяспекі, а наймальнік - прадастаўляць усё неабходнае для захавання жыцця і здароўя людзей, тады будзе парадак. У нашай краіне створаны ўсе ўмовы у частцы заканадаўства - прабуксоўка на стадыі рэалізацыі ў арганізацыях", - лічыць Віктар Сідаровіч.
Як адзначыла дырэктар бізнес-саюза прадпрымальнікаў і наймальнікаў імя Куняўскага Жанна Тарасевіч, семінар завяршае цыкл мерапрыемстваў па праекце кааперацыі з германскімі партнёрамі "Сацыяльны дыялог". На сустрэчу былі запрошаны кіраўнікі і спецыялісты органаў заканадаўчай і выканаўчай улады, прадстаўнікі аб'яднанняў наймальнікаў і прафсаюзаў. "У Беларусі прадаўжаецца працэс лібералізацыі эканомікі. Часткова ён датычыцца і пытанняў аховы працы, асабліва на малых і сярэдніх прадпрыемствах, дзе ў большасці адказнасць за ахову працы і бяспеку работнікаў ускладзена непасрэдна на кіраўніка. З іншага боку, цяпер не так шмат кантралёраў, якія дапускаюцца на прадпрыемствы для праверкі гэтых пытанняў. Разам з тым, праблемы яшчэ застаюцца, таму дыялог неабходны", - склала Жанна Тарасевіч.
