Уключэнне ў праект Эканамічнага пояса Шаўковага шляху павінна значна паўплываць на павышэнне інвестыцыйнай прывабнасці эканомікі Беларусі. Аб гэтым у інтэрв'ю карэспандэнту кітайскага інфармацыйнага агенцтва "Сіньхуа" заявіў старшыня Савета Рэспублікі Нацыянальнага сходу Беларусі Міхаіл Мясніковіч.
- Нядаўна лідары Беларусі і Кітая, сустракаючыся ў Ташкенце на палях пасяджэння Савета кіраўнікоў дзяржаў - членаў Шанхайскай арганізацыі супрацоўніцтва, адзначылі добрую дынаміку развіцця двухбаковых адносін ва ўсіх сферах. Мы ведаем, што Нацыянальны сход Рэспублікі Беларусь у сваёй рабоце таксама ўдзяляе значную ўвагу развіццю міжнародных сувязей вашай краіны. З'яўляючыся кіраўніком урада Беларусі, вы наведвалі Кітай у 2014 годзе з афіцыйным візітам, у ходзе якога была зацверджана Дарожная карта развіцця двухбаковых адносін на бліжэйшыя гады. Якая ваша ацэнка сённяшняга стану адносін паміж Рэспублікай Беларусь і Кітайскай Народнай Рэспублікай?
- Усебаковае развіццё адносін з Кітайскай Народнай Рэспублікай - безумоўны знешнепалітычны прыярытэт Рэспублікі Беларусь. Нядаўна мы ратыфікавалі Дагавор аб дружбе, падпісаны лідарамі дзвюх краін у мінулым годзе. Гэты дакумент замацаваў на ўзроўні міждзяржаўнага прававога акта, што нашы двухбаковыя адносіны з КНР маюць характар усебаковага стратэгічнага партнёрства.
Двухбаковыя кантакты з гэтай краінай заўсёды вызначаліся асаблівай інтэнсіўнасцю і рэзультатыўнасцю. Цяжка пераацаніць важнасць беларуска-кітайскага партнёрства для дыверсіфікацыі нашай міжнароднай кааперацыі. Нядаўні запуск беларускага спадарожніка з кітайскага касмадрома "Січан", стварэнне сучасных абаронных сістэм, новыя вытворчыя праекты ў машынабудаванні вывелі на новую вышыню наша тэхналагічнае супрацоўніцтва.
Відавочна інтэнсіфікацыя кантактаў высокага ўзроўню, экспертнага ўзроўню і дзелавых ва ўсіх без выключэння сферах супрацоўніцтва. Праведзены намі ў маі мінулага года беларуска-кітайскі бізнес-форум даў штуршок развіццю міжрэгіянальных сувязей: усё больш рэгіёнаў Кітая праяўляюць да нас практычны інтарэс.
Супрацоўніцтва парламентаў дзвюх краін таксама ўносіць свой уклад у скарбонку двухбаковых адносін. Трэба адзначыць, што менавіта кантакты на ўзроўні парламентаў заклалі добрыя асновы двухбаковых сувязей у пачатку станаўлення незалежнай Беларусі. Прэзідэнт Беларусі Аляксандр Лукашэнка ўпершыню наведаў Кітай у пачатку 90-х гадоў у складзе дэлегацыі з'яўляючыся дэпутатам Вярхоўнага савета. Старшыні Палаты прадстаўнікоў і Савета Рэспублікі Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь чатыры разы наведвалі Кітай. Пастаянны камітэт УСНП двойчы накіроўваў у Беларусь дэлегацыі на ўзроўні старшыні і шэсць разоў на ўзроўні намесніка старшыні, кожны раз дабаўляючы канкрэтнае напаўненне ў двухбаковы парадак дня.
Падпісаная кіраўніком дзяржавы Дырэктыва нумар 5 "Аб развіцці двухбаковых адносін Рэспублікі Беларусь з Кітайскай Народнай Рэспублікай" ставіць усім дзяржорганам дакладныя і канкрэтныя задачы, па якіх напрамках выбудоўваць работу з Кітаем і якіх мэт дабівацца ў сярэднетэрміновай перспектыве.
Наша ўключэнне ў праект Эканамічнага пояса Шаўковага шляху павінна значна паўплываць на павышэнне інвестыцыйнай прывабнасці эканомікі Беларусі, пашырэнне таварапатокаў, фарміраванне новых вытворчасцей, цэнтраў распрацоўкі і транспартна-лагістычных схем, стварэнне рабочых месц.
Тавараабарот з Кітаем ужо не першы год перавышае $3 млрд. Безумоўна, нам трэба ставіць новыя арыенціры, у тым ліку па асваенні новых ніш у гандлёвым супрацоўніцтве. Пры гэтым прыярытэтам на бліжэйшыя гады застаецца, безумоўна, прыцягненне прамых інвестыцый, якіх у Беларусі пакуль відавочна недастаткова з улікам магчымасцей кітайскага бізнесу на знешніх рынках. Трэба імкнуцца да таго, каб інавацыйны і інвестыцыйны складнікі ў бліжэйшым будучым вызначалі характар нашага ўзаемадзеяння.
Сёння важна актыўна выкарыстоўваць патэнцыял рэгіянальных сувязей. Апошнім часам рэгіянальнае беларуска-кітайскае супрацоўніцтва кардынальна рушыла наперад. Сёння Мінск і амаль кожная вобласць Беларусі маюць пагадненні з дзвюма-трыма правінцыямі і буйнымі гарадамі КНР. Наша ўстаноўка ў бліжэйшы час ахапіць міжрэгіянальным супрацоўніцтвам большасць правінцый і буйных гарадоў Кітая.
Гуманітарнае супрацоўніцтва таксама набірае абароты. Ствараюцца новыя сумесныя навукова-тэхнічныя цэнтры і лабараторыі, павялічваецца колькасць інстытутаў і класаў Канфуцыя ў Беларусі, уключаючы ўнікальны ў свеце інстытут Канфуцыя на базе БНТУ, які спецыялізуецца на падрыхтоўцы кадраў з кітайскай мовай для навукова-тэхнічнай сферы. Пашыраюцца культурныя, адукацыйныя і турыстычныя абмены. Адкрыццё прамога рэйса, спрашчэнне візавых фармальнасцей, уступленне ў сілу пратакола да пагаднення з КНР аб узаемных групавых бязвізавых паездках, развіццё сеткі гасцініц у нашай краіне, уключаючы гасцініцу "Пекін" з кітайскай спецыфікай, ствараюць умовы для прыцягнення значных патокаў турыстаў з Кітая ў Беларусь. Мы хочам, каб як мага большая колькасць прадстаўнікоў дружалюбнага Кітая адкрылі для сябе непаўторную прыроду Беларусі, яе слаўныя гісторыю і традыцыі, новыя дзелавыя магчымасці, ацанілі гасціннасць і міралюбнасць беларускага народа.
- Адной з важных тэм двухбаковага парадку дня, якая знаходзіцца пад пільнай увагай кіраўнікоў дзяржаў і ўрадаў дзвюх краін, з'яўляецца Кітайска-беларускі індустрыяльны парк "Вялікі камень". Як парламентарыі Беларусі бачаць далейшае развіццё і значэнне гэтага праекта?
- Кітайска-беларускі індустрыяльны парк "Вялікі камень" - асаблівы праект, а ўлічваючы ўвагу, якая ўдзяляецца яму з абодвух бакоў, я назваў бы яго нават найбольш важным і перспектыўным напрамкам беларуска-кітайскага супрацоўніцтва.
Трэба думаць, што стратэгічнае рашэнне кіраўніцтва Кітая аб будаўніцтве на тэрыторыі Беларусі самага вялікага замежнага індустрыяльнага парка з кітайскім капіталам было прынята невыпадкова. Гэтаму рашэнню садзейнічалі выгаднае геаграфічнае становішча Беларусі, развітая транспартная інфраструктура, наяўнасць высокакваліфікаваных рабочых і спецыялістаў, а галоўнае - высокі ўзровень даверу паміж нашымі краінамі і жаданне рэалізоўваць гэты праект на прынцыпе ўзаемнай выгады.
Праект будзе садзейнічаць мадэрнізацыі і "амаладжэнню" нашага прамысловага патэнцыялу, ён павінен стаць своеасаблівым арыенцірам або нават эталонам для айчыннай прамысловасці, паколькі ў ліку яго прыярытэтаў будуць такія складнікі, як перадавыя тэхналогіі, высокая дабаўленая вартасць прадукцыі, яе запатрабаванасць і канкурэнтаздольнасць як на беларускім рынку, так і на рынках ЕАЭС, СНД і ЕС. У сваю чаргу кітайскія рэзідэнты "Вялікага каменя" змогуць пры наяўнасці льготных умоў і гарантыі бяспекі іх дзейнасці атрымаць доступы на рынкі, якія іх цікавяць.
У той жа час "Вялікі камень" - адкрыты праект. Апошнім часам адзначаецца інтарэс да яго з боку шэрага краін як блізкага, так і далёкага замежжа. Напрыклад, мы адзначаем, што яшчэ да пачатку будаўніцтва аб'ектаў на тэрыторыі парка Беларусь ужо становіцца месцам для актыўных перагавораў патэнцыяльных партнёраў з Кітая і шэрага краін Еўрапейскага саюза. Мы вітаем, каб нараўне з кітайскімі і беларускімі інвестарамі ў парк увайшлі сур'ёзныя кампаніі з Еўропы, Азіі і Амерыкі, у першую чаргу кампаніі, якія прапануюць самыя сучасныя тэхналогіі і навукаёмістыя праекты. Мы зыходзім з таго, што індустрыяльны парк павінен стаць выйгрышнай тэмай не толькі для беларусаў і кітайцаў, але і для ўсіх, хто прыйдзе ў яго з дзелавымі праектамі.
Падрыхтоўка да рэалізацыі праекта пачалася задоўга да таго, як Старшыня КНР вылучыў канцэпцыю стварэння "Эканамічнага пояса Шаўковага шляху". І я падзяляю яго думку, што "Вялікі камень" не проста вельмі гарманічна ўпісваецца ў гэту канцэпцыю, але, па сутнасці, можа стаць адной з вузлавых платформ эканамічнага пояса.
Цяпер пры ўдзеле буйной кітайскай карпарацыі "Чайна Мерчантс Груп", што з'яўляецца адным з вядучых сусветных ігракоў на рынку лагістыкі, ідзе будаўніцтва на тэрыторыі парка буйнога лагістычнага комплексу, які будзе ўвязаны з адным з прыбалтыйскіх партоў. Плануецца, што гэты цэнтр, у тым ліку, будзе абслугоўваць таварныя патокі паміж Еўропай і Азіяй. Думаю, што мы зможам стварыць прывабныя ўмовы, каб да "Вялікага каменя" і гандлёвага-лагістычнага цэнтра выказалі інтарэс буйныя еўрапейскія і азіяцкія пляцоўкі электроннага гандлю, з якімі мы таксама гатовы выбудоўваць узаемавыгадныя адносіны.
Наша галоўная задача як заканадаўчага органа - забеспячэнне ўмоў для павышэння дабрабыту нашых грамадзян. Напэўна, гэта складана пакуль уявіць, але канчатковы эканамічны эфект праекта мы бачым не толькі ў стварэнні рабочых месц, але ў стварэнні ўнікальнай пляцоўкі, дзе выраблялася б прадукцыя і паслугі сусветнага ўзроўню, магчыма, не маючыя аналагаў, каб развіць тэхналагічны ўклад эканомікі краіны. Нам хацелася б разлічваць, што парк стане ўзорам узаемавыгаднага супрацоўніцтва.
На заканадаўчым узроўні мы будзем імкнуцца ствараць і ўдасканальваць прававы рэжым найбольшага спрыяння для развіцця парка і яго рэзідэнтаў.
- Нядаўна вышэйшыя кіраўнікі Беларусі і Кітая паспяхова правялі сустрэчу ў Ташкенце. Якія важныя падзеі ў беларуска-кітайскіх адносінах стаяць сёння на парадку дня, у тым ліку па парламенцкай лініі?
- У сувязі з запрашэннем Старшыні КНР Сі Цзіньпіна цяпер вядзецца актыўная падрыхтоўка афіцыйнага візіту ў КНР Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь Аляксандра Лукашэнкі.
Да маючага адбыцца візіту на вышэйшым узроўні можа быць падрыхтаваны да падпісання значны пакет двухбаковых дакументаў, у тым ліку звязаных з напрамкамі сумеснай работы па фарміраванні эканамічнага пояса Шаўковага шляху, з супрацоўніцтвам у галіне развіцця вытворчых патэнцыялаў, новымі формамі фінансавага супрацоўніцтва, новымі міжрэгіянальнымі сувязямі, рыхтуецца шэраг крэдытных пагадненняў і камерцыйных кантрактаў. Для падрыхтоўкі візіту ў бліжэйшы час будзе праведзена ў Мінску пасяджэнне Міжурадавага камітэта па супрацоўніцтве.
У планах гэтага года таксама нацыянальная экспазіцыя Беларусі на выстаўцы "ЭКСПА Кітай - Еўразія" ў горадзе Урумчы, шэраг візітаў на ўзроўні губернатараў і членаў урада.
Што датычыцца парламенцкай лініі, вы ведаеце, што ў бліжэйшы час нас чакае кампанія па правядзенні выбараў у Палату прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу. Мы плануем прапрацоўку новых кантактаў на ўзроўні кіраўнікоў Нацыянальнага сходу і Пастаяннага камітэта Усекітайскага сходу народных прадстаўнікоў у 2017 годзе і будзем дасканала рыхтавацца, каб гэтыя кантакты былі рэзультатыўнымі.
- Як вы чулі, апошнім часам з падачы шэрага дзяржаў абвастрыліся спрэчкі па праблематыцы астравоў Паўднёва-Кітайскага мора. У спрэчкі пачынаюць умешвацца трэція сілы. Для Кітая сёння гэта злабадзённае пытанне знешняй палітыкі. Якое стаўленне Беларусі да гэтай праблемы?
- Беларусь знаходзіцца далёка ад Паўднёва-Кітайскага мора, і, здавалася б, сітуацыя ў гэтым рэгіёне не павінна нас закранаць. Але, з другага боку, Беларусь як дзяржава - член ААН і заснавальніца гэтай арганізацыі, якой далёка не абыякавы мэты і прынцыпы Статута ААН, не можа заставацца безуважнай да любых міжнародных праблем, дзе б яны ні адбываліся.
Пазіцыя Рэспублікі Беларусь адносна праблематыкі Паўднёва-Кітайскага мора добра вядома: яе агучваў міністр замежных спраў Беларусі Уладзімір Макей у інтэрв'ю карэспандэнтам інфармацыйнага агенцтва "Сіньхуа" і газеты "Жэньмінь Жыбаа" ў красавіку 2016 года ў Пекіне. Заключаецца яна ў тым, што мы зыходзім з некалькіх прынцыповых момантаў. Па-першае, мы выступаем за вырашэнне гэтай спрэчкі мірным шляхам. Па-другое, мы вітаем узгодненыя намаганні ўсіх зацікаўленых бакоў па вырашэнні гэтай праблемы, у прыватнасці, накіраваныя на прыняцце Кодэкса паводзін у Паўднёва-Кітайскім моры. Па-трэцяе, беларускі бок катэгарычна выступае супраць інтэрнацыяналізацыі гэтай тэмы. Лічым, што трэція краіны не павінны аказваць ніякага націску на зацікаўленыя бакі. І, нарэшце, мы лічым, што зацікаўленыя бакі, уключаныя ў гэту спрэчку, не павінны прыцягваць знешнія сілы для яе вырашэння. Яны не павінны выкарыстоўваць для абмеркавання гэтай тэмы міжнародныя фарматы, у якіх не ўсе яны з'яўляюцца паўнапраўнымі ўдзельнікамі.
БЕЛТА-СІНЬХУА
