Гэтымі днямі інспектары Рассельгаснагляду завяршылі чарговы раўнд праверак у Беларусі. Прагучалі асобныя заўвагі, на якія беларускія спецыялісты далі поўныя і аргументаваныя адказы. Здавалася, многія прэтэнзіі вось-вось будуць зняты і хаця б частку нашых вытворцаў выкрэсляць з "чорнага спіса". Але гэтага так і не адбылося. Мала таго, учора Рассельгаснагляд заявіў пра новыя абмежаванні адносна яшчэ сямі беларускіх прадпрыемстваў. Ці абгрунтаваныя прэтэнзіі расійскага ведамства і якім беларускі бок бачыць выйсце з сітуацыі, у інтэрв'ю карэспандэнту БЕЛТА расказаў міністр сельскай гаспадаркі і харчавання Леанід Заяц.
Аб выніках інспекцый
- Леанід Канстанцінавіч, наколькі аб'ектыўная, на ваш погляд, ацэнка інспектараў Рассельгаснагляду па выніках праверак?
- Першая праверка Рассельгаснагляду ахапіла 18 беларускіх перапрацоўчых прадпрыемстваў. Выказаны заўвагі, але размова не ідзе пра нейкую рызыку для здароўя нашых спажыўцоў. Пытанні гэта больш гаспадарчыя. І мы далі на іх поўныя, вычарпальныя адказы. У справаздачы ўсё распісана дэталёва. Галоўны акцэнт зроблены на малочнай галіне і перапрацоўцы.
Другая інспекцыя закранула 12 прадпрыемстваў. Тут таксама былі заўвагі. І мы гатовы былі іх абмяркоўваць.
- Але прагучала заява Рассельгаснагляду пра новыя абмежаванні з-за астаткаў антыбіётыкаў.
- Так. Апошнія падзеі па абмежаванні паставак нашых малочных прадпрыемстваў выклікаюць здзіўленне і ў нас, і ў нашых заводаў. Увесь год перапрацоўвалі малако, адпраўлялі ўсё ў Расію. Не было ніводнага факта, каб у нашай прадукцыі знайшлі антыбіётыкі. Таму мяне апошнія заявы калег, шчыра кажучы, здзіўляюць. Мы бачым прадузятае стаўленне з боку супрацоўнікаў пэўных ведамстваў да прадукцыі, што пастаўляецца з Беларусі.
А нашы прадукты харчавання, перш за ўсё малочныя, добра ведаюць і любяць у многіх краінах. І ўсё гэта дзякуючы высокай якасці. Наш прадукт - бяспечны, экалагічна чысты.
Мы ўзмацнілі свае патрабаванні згодна з ДАСТамі, у тым ліку павысілі патрабаванні да якасці сыравіны. Дзейнічае шматступеньчаты кантроль - ад сыравіны да перапрацоўкі, адпраўкі прадукцыі на рынак спажыўцоў. Выбудавана эфектыўная сістэма кантролю якасці. Дарэчы, якасць нашага малака перасягае патрабаванні ДАСТаў Еўрапейскага саюза.
Зусім нядаўна беларуская дэлегацыя вярнулася з Кітая. Там нашы прадукты размяшчаюць на адных паліцах з французскім віном, і гэта невыпадкова. Беларускія брэнды шырока вядомы, паўтаруся, за кошт сваёй якасці.
- Дык каму перашкаджаюць беларускія прадукты на расійскім рынку?
- Мы нікому не перашкаджаем. Расіі штогод не хапае амаль 7 млн т малака, і тут мы падстаўляем сваё плячо. За мінулы год у пераліку на малако мы экспартавалі ў РФ 4,1 млн т.
Нашы краіны ўваходзяць у ЕАЭС, і мы павінны захоўваць узаемныя інтарэсы адзін аднаго. Абмяжоўваць прасоўванне беларускай прадукцыі на расійскі рынак - няма падстаў.
На справе пакуль закрытымі для паставак на расійскі рынак застаюцца 12 нашых малочных заводаў і 7 мясакамбінатаў.
Пра новы раўнд перагавораў
- Якое вы бачыце выйсце з сітуацыі?
- У панядзелак, 22 мая, мы будзем сустракацца на пляцоўцы Міністэрства сельскай гаспадаркі Расіі. Абмяркуем пытанні аб зняцці прэтэнзій і адкрыцці доступу нашай прадукцыі на расійскі рынак.
Скажу адно: няма сёння аргументаў і няма фактаў, якія маглі б перашкаджаць прасоўванню нашай прадукцыі ў Расіі.
- Калі плануецца пасяджэнне сумеснай калегіі аграрных ведамстваў Беларусі і Расіі, бо на іх павінны быць зацверджаны гандлёвыя балансы ўзаемных паставак прадуктаў харчавання. Пра якія аб'ёмы ідзе размова?
- Мы балансы ўжо вызначылі і папярэдне ўзгаднілі з Міністэрствам сельскай гаспадаркі Расіі. Як паказвае практыка папярэдніх гадоў, звычайна яны прымаюцца на сумесных калегіях. Пакуль гэта пытанне адкладаецца і, як вынік, тармозіцца пастаўка нашай прадукцыі ў Расію.
Аб дыверсіфікацыі экспарту
- У цэлым ці плануеце павялічваць пастаўкі прадуктаў харчавання ў Расію?
- Накапленняў на складах няма. Мы для сябе ўжо вызначылі іншыя рынкі, дыверсіфікуем сёння экспарт. Будзем пастаўляць прадукцыю таму спажыўцу, які ў ёй мае патрэбу.
Па выніках першага квартала бягучага года прадалі на перспектыўныя рынкі малочнай прадукцыі на $3,9 млн. Пры гэтым за ўвесь мінулы год мы на гэтыя рынкі паставілі прадукцыі на $6 млн. Упрыватнасці, у Кітай у 2016 годзе экспартавалі малочнай прадукцыі на $1 млн, за першы квартал 2017 года - ужо $1,3 млн.
Гэтымі днямі вярнуліся з Кітая з новымі кантрактамі на суму $13,5 млн. Гэта пастаўкі малочнай прадукцыі. Адбыліся перагаворы з Галоўным дзяржаўным упраўленнем па кантролі якасці, інспекцыі і каранціне КНР. Чакаем кіраўніцтва гэтага ведамства ў нас у краіне, каб падпісаць дакументы, якія дадуць магчымасць экспартаваць у Кітай беларускую ялавічыну. Далей на кітайскі рынак плануем вывесці птушкагадоўчыя прадпрыемствы. Ужо заяўлена пяць вялікіх птушкафабрык, якія будуць праходзіць сертыфікацыю для паставак мяса птушкі ў Кітай. Такія пастаўкі плануем пачаць у гэтым годзе.
Ёсць прапановы кітайскіх інвестараў па ўкладанні прамых інвестыцый у эканоміку Беларусі. Вы ўжо ведаеце, што вялікая кітайская карпарацыя заявіла пра гатоўнасць інвесціраваць у Беларусь $1 млрд. Мы запрасілі яе кіраўніцтва наведаць нашу выстаўку "Белагра-2017". На сустрэчы будзем уносіць прапановы, куды эфектыўней укласці заяўленыя інвестыцыі.
Пра будучы ўраджай
- Экспарт плануецца зыходзячы з атрыманага ўраджаю. Якім ён чакаецца ў гэтым годзе з улікам няпростых умоў надвор'я?
- Сапраўды, умовы надвор'я былі няпростымі. Але тут ёсць свае плюсы і мінусы. І плюсоў мы бачым больш. Адмоўныя тэмпературы садзейнічалі добраму кушчэнню азімых збожжавых і яравых збожжавых культур. Я лічу, што гэта паслужыць добрай асновай для таго, каб сфарміраваць гушчыню прадукцыйнасці. Што датычыцца кармавой базы, надвор'е сапраўды наклала адбітак. Травы запаволіліся ў развіцці за кошт халодных тэмператур. Асабліва пацярпелі бабовыя, канюшына, люцэрна, шматгадовыя травы. Трэба аператыўна ўбіраць першы ўкос, каб можна было падкарміць травы і атрымаць паўнацэнны другі ўкос. А непрадукцыйныя кармавыя ўгоддзі, якія выклікаюць апасенні, трэба ўзараць і пасеяць тую культуру, якая сфарміруе добры ўраджай.
Мы выбудоўваем сваю работу ў адпаведнасці з праграмай развіцця аграрнага бізнесу на 2016-2020 гады. На бягучы год перад АПК стаіць амбіцыйная задача - атрымаць добры ўраджай прадукцыі як у раслінаводстве, так і не збаўляць тэмпаў у жывёлагадоўлі. Галоўнае - трэба забяспечыць дастойную заработную плату ў сельскай гаспадарцы.
