Напярэдадні Радаўніцы - дня памінання памерлых, значнага для большасці беларусаў, - тэма добраўпарадкавання могілак набывае асаблівую актуальнасць. Штогод тысячы мінчан і жыхароў Мінскага раёна адпраўляюцца на месцы пахаванняў, каб аддаць даніну памяці родным і блізкім. У гэтыя дні асабліва важныя парадак, чысціня і камфорт. Як арганізаваны вываз смецця, ці хапае вады і санітарных зон, якія меры прымаюцца для зручнасці наведвальнікаў - аб гэтым у інтэрв'ю карэспандэнту БЕЛТА расказаў дырэктар КУП "Спецкамбінат КБА" Аляксандр Мышкавец.
- Раскажыце аб арганізацыі складзіравання і вывазу смецця на могілках Мінска ў святочны перыяд.
- Мы кожны год устанаўліваем дадатковыя кантэйнеры вялікага аб'ёму - ад 8 да 20 куб.м, у залежнасці ад памеру і напаўняльнасці кантэйнерных могілак. У гэтым годзе пачалі ўстанаўліваць іх ужо 15 красавіка. Яны будуць стаяць на працягу ўсяго перадсвяточнага тыдня, у святочныя дні і тыдзень пасля Радаўніцы. Гэта неабходна, каб хутка і эфектыўна вывозіць буйнагабарытнае смецце: галіны, бетон, вянкі. У гэтым годзе такіх кантэйнераў мы ўстанавілі дадаткова 6-7 штук, усе яны размешчаны на гарадскіх могілках і арандаваны спецыяльна на гэты перыяд.
Усяго на могілках горада ўстаноўлена больш як 2 тыс. кантэйнераў. У мінулым годзе мы поўнасцю замянілі металічныя кантэйнеры аб'ёмам 0,75 куб.м на пластыкавыя 1,1 куб.м - гэта дало магчымасць значна павялічыць аб'ём збіраемага смецця. Таксама мы закупілі два новыя кантэйнеравозы з задняй загрузкай, якія падыходзяць пад гэтыя кантэйнеры. Металічныя бакі не выкідваем - кожны год зімой рамантуем каля 300-400 штук. Але ў цэлым курс узяты на пераход да пластыку, гэта больш зручна і сучасна.
- Ці ўключана вада на могілках, ці працуюць туалеты?
- На буйных могілках - Лясных, у Калодзішчах, Міханавічах - ёсць свае вадаправоды і свідравіны. Ваду пачалі падаваць ужо з 20-х чысел сакавіка. Крыху перашкодзілі маразы - былі выпадкі размарозкі труб і кранаў, але цяпер усё адноўлена. Вада падаецца, туалеты працуюць. Таксама ў гэтым годзе мы абнавілі агароджу на Усходніх і Ваенных могілках, поўнасцю прывялі ў парадак уваходную групу Паўночных могілак. Работы па добраўпарадкаванні вядуцца штогод.
- Як змяніўся рэжым работы смеццявозаў на перыяд свят? Колькі чалавек і тэхнікі задзейнічана?
- Мы ў гэты перыяд пераходзім на ўзмоцнены графік. Дадатковыя змены пачалі з 19 красавіка. На Вялікдзень смеццявозы не працуюць - гэта прынцыпова, але наглядчыкі, загадчыкі могілак - усе на месцах. А з 26-га чысла пачынаем работу ў пашыраным рэжыме. Звычайна выязджаем з 6-7 раніцы да 10.00 - далей праехаць становіцца складана з-за наплыву людзей. Потым выходзім яшчэ раз - з 16.00 да 19-20 гадзін. На Радаўніцу прыбіраем толькі да апоўдня - пазней тэхніка проста не праедзе. З 30 красавіка па 1 мая ўжо ідзе поўнае прыбіранне.
Кожны дзень працуюць 11 смеццявозаў, 12 трактароў (у тым ліку 4 франтальныя пагрузчыкі). Па меры неабходнасці нам дапамагаюць калегі са "Спецкамунаўтатранса", асабліва на Паўночных і Чыжоўскіх могілках. Усяго ў прыбіранні і абслугоўванні могілак штодзень задзейнічана каля 180 чалавек.
- Дзе наведвальнік можа ўзяць у арэнду інвентар для прыбірання магіл?
- Такая магчымасць ёсць не толькі на гарадскіх, але і на раённых могілках. Працуюць пункты пракату: граблі, лапаты, мётлы - усё закупляецца загадзя, вясной, перад рэлігійнымі святамі. Цана пракату даступная - каля Br2,5 за любы інвентар, без абмежавання па часе. Гэта цалкам пад'ёмная сума для ўсіх.
- Ці ўдзельнічаюць у прыбіранні валанцёры, студэнты, ваенныя? Або спраўляецеся сваімі сіламі?
- Удзельнічаюць, і гэта вялікая дапамога. Па рашэнні адміністрацый раёнаў замацоўваюцца ўчасткі на могілках, за якімі сочаць валанцёры, студэнты, ваенныя. Асабліва актыўна яны дапамагаюць у добраўпарадкаванні мемарыялаў, гістарычных месцаў. Такая практыка працуе.
- Цяпер па-ранейшаму пакідаюць ежу, алкаголь, пластыкавыя кветкі... Наколькі гэта дарэчы і экалагічна?
- Стэрэатыпы паціху ламаюцца і мяняецца культура паводзін на могілках. З экалагічнага пункту гледжання пластыкавыя кветкі - гэта, вядома, не лепшае рашэнне. Яны дрэнна ўтылізуюцца: хтосьці іх спальвае, хтосьці разбірае вянкі, аддзяляючы метал. Адзінага падыходу няма, і гэта сапраўды праблема. Два гады таму на нашым прадпрыемстве пачалі прадаваць жывыя кветкі - цесна супрацоўнічаем з Мінскім парнікова-цяплічным камбінатам. Спачатку было няпроста: закупілі халадзільнікі, наладзілі пастаўкі, але людзі не адразу ведалі, што можна купіць жывыя кветкі адразу на месцы - многія прывозілі з сабой штучныя. А цяпер сітуацыя змянілася: мы прадаём каля 7-7,5 тыс. жывых кветак штомесяц. Часам нават не хапае - асабліва ў святочныя дні. Людзі прывыклі, што на могілках ёсць выбар, і ўсё часцей аддаюць перавагу менавіта жывым кветкам, у тым ліку ў гаршках. Усё больш наведвальнікаў высаджваюць іх на магілах, як гэта рабілі раней нашы бацькі і бабулі.
Што датычыцца ежы і алкаголю... Маё асабістае меркаванне: наладжваць застоллі на могілках - гэта, мякка кажучы, недарэчы. Асабліва са спіртным. Гэта не проста неэстэтычна, але і небяспечна: на могілках шмат агароджаў з вострымі элементамі, вузкія праходы... Усё ж такі гэта месца памяці, а не святкавання.
Кірыл НІКІЦІН, БЕЛТА.-0-
- Раскажыце аб арганізацыі складзіравання і вывазу смецця на могілках Мінска ў святочны перыяд.
- Мы кожны год устанаўліваем дадатковыя кантэйнеры вялікага аб'ёму - ад 8 да 20 куб.м, у залежнасці ад памеру і напаўняльнасці кантэйнерных могілак. У гэтым годзе пачалі ўстанаўліваць іх ужо 15 красавіка. Яны будуць стаяць на працягу ўсяго перадсвяточнага тыдня, у святочныя дні і тыдзень пасля Радаўніцы. Гэта неабходна, каб хутка і эфектыўна вывозіць буйнагабарытнае смецце: галіны, бетон, вянкі. У гэтым годзе такіх кантэйнераў мы ўстанавілі дадаткова 6-7 штук, усе яны размешчаны на гарадскіх могілках і арандаваны спецыяльна на гэты перыяд.
Усяго на могілках горада ўстаноўлена больш як 2 тыс. кантэйнераў. У мінулым годзе мы поўнасцю замянілі металічныя кантэйнеры аб'ёмам 0,75 куб.м на пластыкавыя 1,1 куб.м - гэта дало магчымасць значна павялічыць аб'ём збіраемага смецця. Таксама мы закупілі два новыя кантэйнеравозы з задняй загрузкай, якія падыходзяць пад гэтыя кантэйнеры. Металічныя бакі не выкідваем - кожны год зімой рамантуем каля 300-400 штук. Але ў цэлым курс узяты на пераход да пластыку, гэта больш зручна і сучасна.
- Ці ўключана вада на могілках, ці працуюць туалеты?
- На буйных могілках - Лясных, у Калодзішчах, Міханавічах - ёсць свае вадаправоды і свідравіны. Ваду пачалі падаваць ужо з 20-х чысел сакавіка. Крыху перашкодзілі маразы - былі выпадкі размарозкі труб і кранаў, але цяпер усё адноўлена. Вада падаецца, туалеты працуюць. Таксама ў гэтым годзе мы абнавілі агароджу на Усходніх і Ваенных могілках, поўнасцю прывялі ў парадак уваходную групу Паўночных могілак. Работы па добраўпарадкаванні вядуцца штогод.
- Як змяніўся рэжым работы смеццявозаў на перыяд свят? Колькі чалавек і тэхнікі задзейнічана?
- Мы ў гэты перыяд пераходзім на ўзмоцнены графік. Дадатковыя змены пачалі з 19 красавіка. На Вялікдзень смеццявозы не працуюць - гэта прынцыпова, але наглядчыкі, загадчыкі могілак - усе на месцах. А з 26-га чысла пачынаем работу ў пашыраным рэжыме. Звычайна выязджаем з 6-7 раніцы да 10.00 - далей праехаць становіцца складана з-за наплыву людзей. Потым выходзім яшчэ раз - з 16.00 да 19-20 гадзін. На Радаўніцу прыбіраем толькі да апоўдня - пазней тэхніка проста не праедзе. З 30 красавіка па 1 мая ўжо ідзе поўнае прыбіранне.
Кожны дзень працуюць 11 смеццявозаў, 12 трактароў (у тым ліку 4 франтальныя пагрузчыкі). Па меры неабходнасці нам дапамагаюць калегі са "Спецкамунаўтатранса", асабліва на Паўночных і Чыжоўскіх могілках. Усяго ў прыбіранні і абслугоўванні могілак штодзень задзейнічана каля 180 чалавек.
- Дзе наведвальнік можа ўзяць у арэнду інвентар для прыбірання магіл?
- Такая магчымасць ёсць не толькі на гарадскіх, але і на раённых могілках. Працуюць пункты пракату: граблі, лапаты, мётлы - усё закупляецца загадзя, вясной, перад рэлігійнымі святамі. Цана пракату даступная - каля Br2,5 за любы інвентар, без абмежавання па часе. Гэта цалкам пад'ёмная сума для ўсіх.
- Ці ўдзельнічаюць у прыбіранні валанцёры, студэнты, ваенныя? Або спраўляецеся сваімі сіламі?
- Удзельнічаюць, і гэта вялікая дапамога. Па рашэнні адміністрацый раёнаў замацоўваюцца ўчасткі на могілках, за якімі сочаць валанцёры, студэнты, ваенныя. Асабліва актыўна яны дапамагаюць у добраўпарадкаванні мемарыялаў, гістарычных месцаў. Такая практыка працуе.
- Цяпер па-ранейшаму пакідаюць ежу, алкаголь, пластыкавыя кветкі... Наколькі гэта дарэчы і экалагічна?
- Стэрэатыпы паціху ламаюцца і мяняецца культура паводзін на могілках. З экалагічнага пункту гледжання пластыкавыя кветкі - гэта, вядома, не лепшае рашэнне. Яны дрэнна ўтылізуюцца: хтосьці іх спальвае, хтосьці разбірае вянкі, аддзяляючы метал. Адзінага падыходу няма, і гэта сапраўды праблема. Два гады таму на нашым прадпрыемстве пачалі прадаваць жывыя кветкі - цесна супрацоўнічаем з Мінскім парнікова-цяплічным камбінатам. Спачатку было няпроста: закупілі халадзільнікі, наладзілі пастаўкі, але людзі не адразу ведалі, што можна купіць жывыя кветкі адразу на месцы - многія прывозілі з сабой штучныя. А цяпер сітуацыя змянілася: мы прадаём каля 7-7,5 тыс. жывых кветак штомесяц. Часам нават не хапае - асабліва ў святочныя дні. Людзі прывыклі, што на могілках ёсць выбар, і ўсё часцей аддаюць перавагу менавіта жывым кветкам, у тым ліку ў гаршках. Усё больш наведвальнікаў высаджваюць іх на магілах, як гэта рабілі раней нашы бацькі і бабулі.
Што датычыцца ежы і алкаголю... Маё асабістае меркаванне: наладжваць застоллі на могілках - гэта, мякка кажучы, недарэчы. Асабліва са спіртным. Гэта не проста неэстэтычна, але і небяспечна: на могілках шмат агароджаў з вострымі элементамі, вузкія праходы... Усё ж такі гэта месца памяці, а не святкавання.
Кірыл НІКІЦІН, БЕЛТА.-0-
