Беларусь у 2023 годзе будзе старшынстваваць у АДКБ. На пленарным пасяджэнні сесіі Савета калектыўнай бяспекі АДКБ у Ерэване Прэзідэнт Беларусі Аляксандр Лукашэнка агучыў мэты і прыярытэты беларускага старшынства. У іх аснове - умацаванне супрацоўніцтва, кансалідацыя і "мяккая сіла" арганізацыі. Кіраўнік дзяржавы чарговы раз падкрэсліў: вайна нікому не патрэбна, усім патрэбны мір і да гэтага абавязкова трэба імкнуцца. Прыярытэты беларускага старшынства ў гутарцы з карэспандэнтам БЕЛТА прааналізаваў незалежны ваенны аналітык Аляксандр Алесін.
- Прэзідэнт Беларусі на сесіі Савета калектыўнай бяспекі ў Ерэване агучыў дэвіз беларускага старшынства ў АДКБ - "Праз салідарнасць і супрацоўніцтва - да міру і бяспекі". Аляксандр Лукашэнка таксама выкарыстаў прымяняльна да АДКБ такі тэрмін як "мяккая сіла". На ваш погляд, што за гэтым стаіць?
- Апошнім часам АДКБ знаходзіцца ў вельмі цяжкай сітуацыі. Задача Лукашэнкі, як мне бачыцца, - з'яднаць АДКБ. Перш за ўсё, звярнуцца да здаровых сіл у гэтых краінах, якія прытрымліваюцца інтэграцыйных планаў, і зрабіць з АДКБ сапраўдную арганізацыю, якая магла б забяспечыць бяспеку і ваенную, і палітычную, і эканамічную ўсім краінам-членам.
У першую чаргу што такое "мяккая сіла" - гэта пашырэнне ўплыву. АДКБ павінна правесці такія рэформы ўнутры сябе, каб усе бачылі, у тым ліку і блок НАТА, што гэта сур'ёзная палітычная і ваенная сіла. Акрамя таго, каб дзякуючы ўзмацненню ўплыву АДКБ краіны, якія раней уваходзілі ў склад Савецкага Саюза і якія некаторы час знаходзіліся ў складзе АДКБ, увайшлі ў склад арганізацыі. Так, як уваходзяць толькі ў моцную арганізацыю. Гэта і Узбекістан, і Азербайджан. Я прадбачу, што развіццё міжнароднай сітуацыі прывядзе да таго, што ўдасца ўключыць гэтыя краіны ў сферу ўплыву АДКБ. Прэзідэнт менавіта аб гэтым і гаварыў - аб пашырэнні палітычнага ўплыву АДКБ на прасторы былога СССР і нават за яго межамі. Каб разглядалі АДКБ як сілу, раўнацэнную ў ваенных адносінах блоку НАТА, якая здольна на роўных удзельнічаць у падтрыманні міру.
- Цяпер ядро АДКБ адчуваецца? Адзінства Беларусі і Расіі можа стаць прыкладам для іншых краін аб'яднання?
- Ёсць такі выраз - донары бяспекі. Дык вось, донары бяспекі ў гэтай арганізацыі, якая забяспечвае бяспеку ўсіх астатніх яе ўдзельнікаў, - вядома, Беларусь і Расія. Не толькі таму, што яны выстаўляюць значны воінскі кантынгент і склад, але і таму, што ў іх цвёрдая лінія, цвёрдая палітыка. Яны не зведваюць ваганняў. Іх планы зразумелыя - не дапусціць узмацнення ўплыву варожых сіл на прасторы АДКБ і не дапусціць ператварэння краін-членаў у прыдатак Захаду, сыравінную крыніцу. Не дапусціць адраджэння, прынамсі, неакаланіялізму.
- Прэзідэнт чарговы раз агучыў з высокай трыбуны пасыл, што вайна нікому не патрэбна, нам патрэбны мір. І менавіта гэту міралюбную палітыку Беларусь будзе пашыраць у перыяд свайго старшынства ў АДКБ. Як думаеце, наш голас пачуюць усе?
- Справа ў тым, што калі гэты голас будзе падмацаваны адзінствам удзельнікаў АДКБ, іх рэальнай ваеннай магутнасцю, то тады ён будзе пачуты. Слабых не чуюць. Калі нашы партнёры, мякка кажучы, убачаць з таго боку, то мы з'яднаныя, што арганізацыя суцэльная ў палітычных адносінах, што яе ваенная моц вялікая і прырастае, я думаю, што да нашага голасу яшчэ як прыслухаюцца.
- Беларусь у нялёгкі перыяд часу прымае старшынства ў АДКБ, і гэта падкрэсліў кіраўнік дзяржавы. Міжнародная, ваенна-палітычная сітуацыя няпростая. Але Беларусі не ўпершыню браць на сябе цяжкую ношу. Мы заўсёды паказваем, як можна з годнасцю выйсці з любых складаных сітуацый, і заўсёды гатовы быць пляцоўкай для мірных перагавораў...
- Роля Беларусі ў АДКБ заключаецца ў цвёрдасці, адзінстве пазіцыі. У тым, што Беларусь у сваім палітычным курсе не віляе. Калі сябры - дык сябры, калі праціўнікі - дык праціўнікі. І Беларусь разумее, што без уласных намаганняў, уласнага ўкладу ў забеспячэнне бяспекі гэта само не зваліцца. Мы цвёрда прытрымліваемся ўзятых на сябе абавязацельстваў і ў рамках саюзнага дагавора Беларусі і Расіі, і ў рамках АДКБ. Думаю, што менавіта гэта з'яўляецца залогам аўтарытэту Беларусі і, можна так сказаць, яе ўплыву не толькі ў АДКБ, але і нават у сусветным маштабе сярод краін, якія прытрымліваюцца курсу на незалежнасць.
- Мы знаходзімся ў няпростых умовах, санкцыйны прэсінг павялічваецца. Але ў той жа час Беларусь не трымаецца ўбаку ад сусветных праблем. Мы заўсёды гатовы аказаць любую дапамогу іншым краінам. Наколькі такая актыўнасць важна для самой краіны?
- Гэта вельмі важна. Калі мы не будзем удзельнічаць у вырашэнні сусветных праблем, агульных крызісаў, прычым у якасці станоўчай сілы, то гэтыя пытанні будуць вырашацца тады без нас і не ў нашых інтарэсах. Таму Беларусь паводзіць сябе актыўна. Можа, нават непрапарцыянальна сваёй велічыні тэрытарыяльнай, сваёй ваеннай сіле. Але дзякуючы аўтарытэту, цвёрдай лініі і сваёй заслужанай славе дзяржавы, якая не здраджвае сваім саюзнікам і выконвае ўзятыя на сябе абавязацельствы, Беларусь адыгрывае вельмі важную ролю ў вырашэнні многіх значных канфліктаў. І добра, што мы прымаем беды суседніх народаў, як свае. Бо мы разумеем, што калі загарэлася ў суседа, то заўтра агонь можа перакінуцца і на цябе. І лепш дапамагчы суседу, чым потым тушыць пажар ва ўласным доме.
- Мы бачым, як многія заходнія інтэграцыйныя аб'яднанні знаходзяцца пад пагрозай разбурэння. Не сакрэт, Захад хоча пасварыць Беларусь і Расію, разваліць АДКБ. Чаму ім не ўдаецца рэалізаваць свае каварныя планы?
- Тут, вядома, вялікую ролю адыгрывае савецкая спадчына. Гэта і эканамічныя сувязі, якія не разарваны з таго часу, і культурныя, нават, скажам, роднасныя сувязі. Бо выхадцы са шматлікіх краін былога Савецкага Саюза пражываюць практычна на тэрыторыі ўсіх незалежных дзяржаў. І гэта галоўнае. Акрамя таго, усведамленне таго, што паасобку, як кажуць, нас перадушаць. Калі сціснутыя разам - мы кулак, які можа адбіць сур'ёзную пагрозу, то ў растапыраным выглядзе - мы пальцы, якія паасобку лёгка пераламаць. І гэта ўсведамленне павінна прыйсці да кіраўніцтва ўсіх дзяржаў, якія ўваходзяць у склад АДКБ, і нават тых, хто яшчэ вагаецца, знаходзіцца яшчэ за межамі гэтай арганізацыі.
- Беларусь ніколі нікога не палохала і не бразгала зброяй. Наша пазіцыя зразумелая ўсім - мы выступаем за мір і дабрабыт народаў усіх краін. Як вы думаеце, пазіцыя Беларусі ў год старшынства ў АДКБ дазволіць членам арганізацыі па-іншаму зірнуць на тое, што адбываецца?
- Я думаю, так. Беларусь шмат у чым з'яўляецца і лідарам, і лакаматывам, і прыкладам. Беларусь з'яўляецца найбольш дакладным выразнікам інтарэсу да адзінства. І таму мы з'яўляемся той самай змацавальнай сілай, якая ўтрымлівае арганізацыю АДКБ на плаву і якая садзейнічае прагрэсу гэтай арганізацыі.
Святлана СУХАРКО,
БЕЛТА.
