Міжнародная касмічная станцыя (МКС) - пілатуемая арбітальная станцыя, з'яўляецца сумесным міжнародным праектам 14 краін. 20 лістапада 1998 г. з касмадрома Байканур стартавала ракета-носьбіт "Пратон-К" з першым модулем МКС*.
З 2000 г. на МКС бесперапынна працуюць экіпажы працяглых экспедыцый.
Выканана 280 запускаў да МКС (на пачатак сакавіка 2024 г.), на станцыі пабывала амаль 300 чалавек з розных краін.
Самы доўгі палёт - 370 сутак 21 гадзіна 22 мінуты 16 секунд - здзейснілі Сяргей Пракоп'еў, Дзмітрый Пяцелін і Францыска Рубіа (палёт завершаны 27 верасня 2023 г.).
Сусветным рэкардсменам па сумарнай працягласці касмічных палётаў з'яўляецца расійскі касманаўт Алег Кананенка. Як чакаецца, да 5 чэрвеня 2024 г. ён палепшыць сусветны рэкорд, давёўшы яго да 1110 сутак.
МКС - буйнейшы касмічны апарат, пабудаваны чалавекам:
складаецца з 17 модуляў,
маса станцыі - звыш 420 тон,
робіць поўны абарот вакол Зямлі за 1,5 гадзіны.
На МКС сёння працуе экіпаж 70-й і 71-й працяглых экспедыцый.
Экіпаж 21-й экспедыцыі наведвання МКС (ЭП-21)**:
асноўны склад - Алег Навіцкі (камандзір), Трэйсі Дайсан, Марына Васілеўская;
дубліруючы склад - Іван Вагнер (камандзір), Дональд Пеціт, Настасся Лянкова.
Перад ЭП-21 стаіць агульная задача: выкананне праграмы касмічнага палёту, яе навуковых эксперыментаў і работ на борце станцыі.
Старт пілатуемага карабля "Саюз МС-25" (камандзір карабля - касманаўт А. Навіцкі) на МКС запланаваны 21 сакавіка 2024 г.
Працягласць работы экіпажа ЭП-21 на расійскім сегменце МКС складзе 12 сутак.
Марына Васілеўская і Настасся Лянкова адабраны з шасці беларускіх кандыдатаў, якія прайшлі медыцынскае абследаванне ў Цэнтры падрыхтоўкі касманаўтаў у снежні 2022 года.
*Ракетай выведзены на арбіту функцыянальна-грузавы блок "Зара", у тым жа годзе модуль прыстыкаваны да модуля Unity.
**Экспедыцыі наведвання МКС (ЭП) - кароткатэрміновыя пілатуемыя экспедыцыі.
Крыніцы: "Раскосмас", НАН Беларусі, Цэнтр падрыхтоўкі касманаўтаў імя Ю.А. Гагарына, адкрытыя крыніцы.
