Шулейка: біржавы гандаль служыць каталізатарам эканамічнага росту

11 чэрвеня, Мінск /Кар. БЕЛТА/. Біржавы гандаль служыць каталізатарам эканамічнага росту. Аб гэтым заявіў намеснік прэм'ер-міністра Юрый Шулейка на Міжнародным біржавым форуме, перадае карэспандэнт БЕЛТА.

"У эпоху імклівых перамен і лічбавай трансфармацыі сусветнай эканомікі біржавы гандаль выступае надзейным фундаментам для развіцця міжнароднага гандлёва-эканамічнага супрацоўніцтва. Пры гэтым ён не толькі забяспечвае эфектыўны механізм цэнаўтварэння і кіравання рызыкамі, але і служыць каталізатарам эканамічнага росту. Літаральна за апошнія некалькі гадоў біржавы рынак ператварыўся ў магутны драйвер міжнароднага гандлю і эканамічнага ўзаемадзеяння. Ён стварае ўнікальныя магчымасці для ўстанаўлення дзелавых адносін, дае магчымасць кампаніям з розных краін знаходзіць адна адну і выбудоўваць доўгатэрміновыя партнёрскія адносіны. Таму на сёння біржавы гандаль - гэта не проста інструмент куплі-продажу актываў, а складаная экасістэма, якая аб'ядноўвае таварныя і фінансавыя рынкі, забяспечвае празрыстасць цэнаўтварэння і садзейнічае фарміраванню моцных гандлёвых сувязей паміж дзяржавамі", - сказаў Юрый Шулейка.

Ён адзначыў, што сённяшняе мерапрыемства - гэта ў першую чаргу пляцоўка для адкрытага дыялогу, абмену ідэямі і пошуку сумесных рашэнняў. Тут вядучыя эксперты ў сферы біржавога гандлю абмяркуюць актуальныя тэндэнцыі, падзеляцца поспяховым вопытам і вызначаць новыя перспектыўныя напрамкі развіцця біржавога рынку. "Не сумняваюся, што вынікі форуму дапамогуць умацаваць трансгранічныя гандлёва-эканамічная сувязі і адкрыюць новыя гарызонты для міжнароднага супрацоўніцтва", - адзначыў віцэ-прэм'ер.

Адна з тэм для абмеркавання на форуме - як біржы дапамагаюць у вырашэнні дзяржаўных задач у эканоміцы краіны: у гандлі, фарміраванні празрыстых рынкаў, цэнаўтварэнні, фарміраванні справядлівых цэн, рэгуляванні і кантролі, стрымліванні інфляцыі і неаб'ектыўных цэнавых ваганняў. "Спакон вякоў біржы адыгрывалі ключавую ролю ў развіцці гандлю, забяспечваючы празрысты і эфектыўны інструмент фарміравання цэн на асноўныя сыравінныя рэсурсы. Сёння гэта фажнейшая функцыя біржавога механізма па-ранейшаму актуальна. Пры гэтым, што немалаважна, на біржавыя каціроўкі абапіраюцца не толькі ўдзельнікі біржавых таргоў, але і суб'екты гаспадарання, якія заключаюць здзелкі на пазабіржавым рынку. Гэта значыць для бізнесу біржа - гэта перш за ўсё цэнавы арыенцір, які дапамагае прымаць правільныя тактычныя і стратэгічныя рашэнні, у той час як для дзяржавы гэта дзейсны сродак кантролю за ўстойлівасцю ўнутранага рынку і маніторынгу эканамічнага стану краіны", - звярнуў увагу Юрый Шулейка.

У Беларусі пытанням біржавога гандлю ўдзяляецца самая пільная ўвага. "Цяпер у нас працуюць дзве біржы - таварная і валютна-фондавая. Абедзве яны створаны пры падтрымцы дзяржавы і цесна інтэграваны ў эканоміку краіны, дапамагаючы вырашаць шырокі спектр задач. Важнейшая з іх - падтрыманне ўстойлівасці рынку за кошт насычэння неабходным таварным асартыментам і захавання цэнавай стабільнасці. Па прыклады далёка хадзіць не трэба. У прыватнасці, на ўнутраным рынку біржавы механізм неаднаразова даказваў сваю эфектыўнасць як інструмент нейтралізацыі ўплыву такіх негатыўных фактараў, як ваганне курсаў валют, падаражэнне лагістыкі, парушэнне традыцыйных ланцужкоў паставак. Што датычыцца знешняга контуру, то і тут біржа - надзейны памочнік, які дае магчымасць дыверсіфікаваць рынкі збыту, знаходзіць новых дзелавых партнёраў, выпрацоўваць правільную маркетынгавую палітыку. За 20 гадоў сваёй работы створаная па даручэнні Прэзідэнта Беларуская ўніверсальная таварная біржа стала неад'емным элементам эканамічнай сістэмы краіны. Дзякуючы біржы эфектыўна рэгулююцца працэсы на аптовым таварным рынку, развіваецца канкурэнцыя, не дапускаецца маніпуляванне цэнамі, а айчынныя вытворцы маюць магчымасць максімальна рэалізоўваць свой экспартны патэнцыял", - падкрэсліў віцэ-прэм'ер.

Штогод на біржы ажыццяўляецца больш за 550 тыс. здзелак па шырокай таварнай наменклатуры: ад прадукцыі АПК і лесаматэрыялаў да металапракату і нафтахіміі. Сума сэканомленых сродкаў і дадатковай выручкі беларускіх удзельнікаў таргоў з моманту стварэння біржы перавысіла $2 млрд. "Запатрабаванасць біржавога механізма ў гандлёва-закупачнай дзейнасці наглядна дэманструе і рост долі біржавых продажаў у аптовым тавараабароце Беларусі. У 2024 годзе гэты паказчык дасягнуў 7,2 працэнта. Зацікаўленасць у выкарыстанні біржавой пляцоўкі праяўляюць усё большая колькасць удзельнікаў. На сёння на біржы акрэдытавана больш за 36 тыс. удзельнікаў з 82 краін", - зрабіў акцэнт Юрый Шулейка.

Урадам устаноўлены пералік стратэгічна важных таварных рэсурсаў, здзелкі з якімі суб'екты гаспадарання абавязаны ажыццяўляць на біржавых таргах. На думку віцэ-прэм'ера, у цэлым гэты інструмент сябе апраўдвае як для экспартнага, так і для ўнутранага рынку. Плюс да гэтага на заканадаўчым узроўні замацаваны абавязак рэгістраваць пазабіржавыя здзелкі з гэтымі таварамі ў выпадках, калі яны не былі рэалізаваны на таргах або былі рэалізаваны з пэўнымі выключэннямі. Такім чынам, на біржы фарміруецца ўнікальная база даных па ажыццёўленых здзелках, што дае магчымасць ёй выконваць адну з асноўных функцый, вызначаных законам аб таварных біржах. Гэта інфармаванне ўдзельнікаў аб кан'юнктуры на таварным рынку шляхам публікацыі цэнавых індыкатараў па біржавым і пазабіржавым сегментах.

Акрамя таго, з гэтага года разам са штодзённымі каціроўкамі біржа пачала публікаваць біржавыя цэнавыя індэксы, якія даюць магчымасць дэталёва аналізаваць рынак і прымаць узважаныя рашэнні пры закупцы або продажы таго ці іншага тавару.