5 ліпеня, Мінск /Кар. БЕЛТА/. Намеснік старшыні Камітэта дзяржаўнага кантролю Андрэй Лабовіч расказаў журналістам аб змяненнях, якія рэгламентуе праграма па стабілізацыі цэн, удасканаленні метадалогіі цэнаўтварэння і кантролі за выкананнем заканадаўства аб цэнаўтварэнні на 2022 год, перадае карэспандэнт БЕЛТА.
"Узровень цэн склаўся вышэйшы за гадавы прагноз. Таму КДК сумесна з урадам распрацавалі праграму па стрымліванні цэн, удасканаленні цэнаўтварэння і кантрольнай дзейнасці. У яе ўключана каля 40 мерапрыемстваў рознай накіраванасці", - адзначыў Андрэй Лабовіч.
Вынікі праверак Камітэта дзяржкантролю паказваюць, што ў кожным пятым гандлёвым аб'екце парушаецца дысцыпліна цэн: на асобныя тавары цэны завышаюцца ў разы.
Напрыклад, у час маніторынгаў у Магілёўскай вобласці ў чэрвені выяўлены і спынены парушэнні дысцыпліны цэн у 16 гандлёвых аб'ектах. Цэны завышаліся на больш як 130 найменняў тавараў. У асобных аб'ектах гандлёвыя надбаўкі на мыла былі завышаны да 5,5 раза, на плодаагароднінную прадукцыю - да 4,5 раза, на пральны парашок - больш як у 2 разы.
У мэтах абароны правоў спажыўцоў кантрольныя органы (КДК, МАРГ, Міністэрства аховы здароўя, Дзяржстандарт) будуць надзелены правам прыпыняць работу гандлёвых аб'ектаў у выпадку грубых парушэнняў заканадаўства, у тым ліку пры выяўленні фактаў завышэння цэн. Узмацненне адказнасці накіравана на абарону інтарэсаў пакупнікоў і павінна прывесці да павышэння дысцыпліны цэн у гандлёвых аб'ектах.
Андрэй Лабовіч расказаў, што ўжо на працягу пяці гадоў зніжаецца доля айчынных тавараў у аб'ёме продажаў. "За гэты перыяд мы страцілі да пяці працэнтных пунктаў як па харчовай, так і нехарчовай групах тавараў. Пры гэтым у нас зацверджана дактрына нацыянальнай харчовай бяспекі, дзе да 2030 года вызначаны параметры, у тым ліку і доля продажу беларускіх тавараў. У сувязі з гэтым будуць прыняты меры для павышэння долі рэалізуемай айчыннай прадукцыі ў гандлёвых аб'ектах (як у сеткавых магазінах, так і ў магазінах крокавай даступнасці)", - адзначыў ён.
Паводле слоў намесніка старшыні, праверкі паказваюць, што ў асобных выпадках у гандлёвых аб'ектах пакупнікам прапануюць няякасную імпартную прадукцыю. "Адно з нядаўніх мерапрыемстваў - мы правяралі адну з вялікіх гандлёвых сетак, дзе прадаваліся імпартныя тавары. Па выніках праверкі была забаронена рэалізацыя амаль тысячы найменняў тавараў (дзіцячае і жаночае адзенне, кандытарскія вырабы і іншае). З рэалізацыі знята каля 38 тыс. адзінак імпартнай прадукцыі, якая не адпавядала стандартам якасці і іншым параметрам", - расказаў Андрэй Лабовіч.
Рэгулюючыя дзяржорганы змогуць уносіць змяненні (дадаваць найменні прадукцыі) у пералік сацыяльна значнай прадукцыі для абароны насельніцтва ад неабгрунтаванага росту цэн, што дазволіць мабільна рэагаваць на магчымы рэзкі рост кошту пэўных груп тавараў.
Такім чынам Камітэт дзяржкантролю і ўрад даюць дакладны сігнал бізнесу аб неабходнасці ўстанаўлення справядлівых цэн і самастойнага прыняцця такіх мер. "Напрыклад, на фоне валацільнасці курса беларускага рубля ў лютым-сакавіку бягучага года, многія скарысталіся гэтым і павялічылі цэны ў разы. Але, калі ў маі курс умацаваўся, то асноўная маса суб'ектаў гаспадарання не пералічыла кошт тавараў. Паказальнай стала сітуацыя на рынку лекавых сродкаў, калі нормы дзеючага заканадаўства дазваляюць з улікам змяненняў курса рубля пераглядаць кошт прэпаратаў, цэны на лякарствы былі пералічаны ў красавіку па высокім курсе, а ў маі ніхто не збіраўся іх мяняць. Пасля ўмяшання КДК цэны на лекавыя прэпараты былі зніжаны да 30 працэнтаў. Праграмай стрымлівання цэн прадугледжана заканадаўча зацвердзіць абавязак імпарцёраў лякарстваў праводзіць абавязковую пераацэнку кошту медпрэпаратаў пры ўмацаванні беларускага рубля як у станоўчы, так і ў адмоўны бок, а таксама вызначыць парадак фарміравання кошту медыцынскіх паслуг", - падкрэсліў Андрэй Лабовіч.
Нягледзячы на гэта, не ўсе суб'екты прыслухаліся да рэкамендацый КДК. У камітэт паступае шмат скаргаў на кошт будаўнічых матэрыялаў, аўтазапчастак. Цана гэтых тавараў засталася такой жа, як у сакавіку-красавіку. Цяпер сітуацыю вывучаюць дзяржкантралёры. У выпадку выяўлення неабгрунтаванага завышэння цэн Камітэт дзяржкантролю будзе прымаць строгія меры.
Таксама намеснік старшыні адзначыў, што ў праграме прадугледжаны змяненні, якія датычацца закладкі плодаагароднінай прадукцыі ў стабфонды. "Як паказаў міжсезонны перыяд 2021-2022 гадоў, нягледзячы на тое, што прадуктаў у стабфонды было закладзена больш, чым мінулыя гады, гэтага ўсё роўна не хапіла. Таму адно з мерапрыемстваў праграмы - распрацоўка методыкі па напаўненні стабілізацыйных фондаў айчыннай агародніннай прадукцыяй і яе эфектыўным выкарыстанні. Трэба забяспечыць штогадовую закладку неабходнай і дастатковай колькасці гэтай прадукцыі, бесперабойны гандаль айчыннай прадукцыяй належнай якасці, аказаць належны ўплыў на зніжэнне ўзроўню цэн", - расказаў Андрэй Лабовіч.
Шэраг мерапрыемстваў, вызначаных у праграме сумесных дзеянняў, накіраваны на спыненне выпадкаў удзелу нядобрасумленных пасрэднікаў у дзяржаўных закупках за кошт бюджэтных сродкаў. Для спынення выпадкаў набыцця тавараў па неабгрунтавана завышаных цэнах устанаўліваецца парадак вызначэння арыенціровачнага кошту прадмета дзяржзакупкі, а таксама магчымае ўкараненне электроннага каталога прадукцыі ў дзяржзакупкі і біржавыя таргі. Пры правядзенні дзяржаўных закупак і закупак за кошт уласных сродкаў па завышаных цэнах такія дзеянні будуць кваліфікавацца як шкода.
"Усе гэтыя меры накіраваны ў першую чаргу на абарону насельніцтва ад нядобрасумленнага росту цэн, а таксама даюць пасыл бізнесу аб устанаўленні справядлівага ўзроўню цэн, які сёння магчымы з улікам і кан'юнктуры на ўнутраным рынку, і турбулентнасці на знешніх рынках", - сказаў на заканчэнне прадстаўнік Камітэта дзяржкантролю.-0-
