25 лістапада, Мінск /Кар. БЕЛТА/. У Нацыянальнай бібліятэцы Беларусі адбылося мерапрыемства, прысвечанае 880-годдзю з дня нараджэння вялікага азербайджанскага паэта, класіка персідскай паэзіі Нізамі Гянджэві, паведамляе карэспандэнт БЕЛТА.
Генеральны дырэктар Нацыянальнай бібліятэкі Аксана Кніжнікава, адкрываючы сустрэчу, падкрэсліла важнасць супрацоўніцтва паміж Беларуссю і Азербайджанам, а таксама паміж бібліятэкамі дзвюх краін.
Надзвычайны і Паўнамоцны Пасол Азербайджанскай Рэспублікі ў Беларусі Ульві Бахшаліеў звярнуў увагу, што 2021 год у Азербайджане аб'яўлены Годам Нізамі Гянджэві - выдатнага прадстаўніка сусветнай літаратуры і класіка персідскай паэзіі, які жыў і тварыў у XII стагоддзі ў адным з найбуйнейшых гарадоў і культурных цэнтраў Азербайджана - Гянджы. Паводле слоў кіраўніка азербайджанскай дыпламатычнай місіі, у Азербайджане і за мяжой праводзіцца шмат вечароў і сустрэч, прысвечаных знамянальнай даце. Менавіта з улікам выключнага значэння творчасці гэтага азербайджанскага паэта Нацыянальная бібліятэка Беларусі сумесна з пасольствам Азербайджана ў Беларусі арганізавалі юбілейнае мерапрыемства. Ульві Бахшаліеў лічыць, што яно будзе садзейнічаць далейшаму развіццю беларуска-азербайджанскіх культурных сувязей.
Пасол таксама расказаў, што ў Мінску ў бліжэйшы час плануецца ўстанавіць помнік Нізамі Гянджэві, што стане сімвалічным у дружбе Беларусі і Азербайджана. У родным горадзе паэта Гянджы ўзведзены маўзалей, у Расіі, Італіі, Узбекістане, Малдове і Кітаі ўстаноўлены помнікі паэту-мысліцелю. Інстытут літаратуры Нацыянальнай акадэміі навук Азербайджана і Нацыянальны музей азербайджанскай літаратуры маюць імя Нізамі Гянджэві. Паспяхова функцыянуе цэнтр Нізамі Гянджэві ў Оксфардскім універсітэце.
У ліку гасцей на сустрэчы прысутнічаў дырэктар Нацыянальнага музея азербайджанскай літаратуры імя Нізамі Гянджэві, дэпутат парламента Азербайджана, доктар філалагічных навук, прафесар Рафаэль Гусейнаў. Ён расказаў шмат цікавага пра творчасць і жыццё паэта і прывёў такі факт: у 1941 годзе ў Савецкім Саюзе павінны былі шырока адзначаць 800-годдзе Нізамі, аднак пачалася Вялікая Айчынная вайна. Юбілей усё ж адзначылі - у тагачасным Ленінградзе, у Эрмітажы, на 42-і дзень блакады горада. Гэта, вядома ж, было данінай найвялікшай павагі да азербайджанскага паэта.
"Нізамі - азербайджанскі паэт, усё жыццё ён правёў у родным паселішчы, аднак стаў сусветным паэтам. Трэба разумець, што ён тварыў у XII стагоддзі, калі было шмат непісьменных. І тым самым ён надаў вялікі імпульс развіццю персідскай літаратуры і паэзіі, - сказаў Рафаэль Гусейнаў. - Цяпер, амаль праз дзевяць стагоддзяў, творчасць Нізамі па-ранейшаму актуальная".
У сваю чаргу старшыня Саюза пісьменнікаў Беларусі Мікалай Чаргінец падкрэсліў важнасць захавання памяці аб класіках літаратуры і паэзіі. Выступілі таксама дырэктар Інстытута літаратуры Нацыянальнай акадэміі навук Рэспублікі Беларусь Іван Саверчанка і кандыдат гістарычных навук Дзмітрый Сяўрук.
Увазе гасцей быў прадстаўлены фільм азербайджанскага рэжысёра Эльдара Куліева "Нізамі" (1982), які расказвае пра жыццёвы шлях вялікага паэта і філосафа-гуманіста Усходу. Дарэчы, яго творчасць запатрабавана і сёння, аб чым сведчылі лірычныя выступленні студэнтаў МДЛУ і Беларускага дзяржаўнага педагагічнага ўніверсітэта імя М.Танка.
Цікавым аспектам мерапрыемства стала выстава-прагляд твораў Нізамі Гянджэві. У прыватнасці, выданні яго першай паэмы "Скарбніца таямніц" і паэмы "Хасроў і Шырын", якая зрабіла пераварот у літаратурным жыцці таго часу і прынесла славу аўтару. Былі таксама прадстаўлены літаратуразнаўчыя, мастацтвазнаўчыя і музыказнаўчыя даследаванні творчасці Нізамі.
Выдатны прадстаўнік азербайджанскай і сусветнай літаратуры, геніяльны паэт і мысліцель Нізамі Гянджэві нарадзіўся, жыў і тварыў у старажытным азербайджанскім горадзе Гянджа, адным з важных культурных цэнтраў Сярэдневякоўя. Безумоўна, ён быў унікальнай асобай, якая адкрыла новую старонку ў летапісе мастацкай думкі чалавецтва. Яркая спадчына вялікага майстра, што стала неад'емнай часткай духоўнасці азербайджанскага народа, на працягу многіх стагоддзяў займае дастойнае месца ў скарбніцы непаўторных культурных каштоўнасцей.
Яго творы перакладзены на многія мовы свету, да даследавання яго твораў звяртаюцца вучоныя розных краін. Нізамі пакінуў вялікую літаратурную спадчыну, узоры любоўнай і філасофскай лірыкі. Паэт-мысліцель заклаў аснову вялікай літаратурнай школы, якая складалася з яго шматлікіх паслядоўнікаў. Ён стварыў цудоўныя жамчужыны слоўнага мастацтва, узбагацілі гісторыю філасофска-грамадскай і мастацка-эстэтычнай думкі Блізкага і Сярэдняга Усходу. Нізамі быў вяшчальнікам, заснавальнікам высокіх ідэалаў гуманізму, заклікаў людзей да дабра, спагады, выступаў за дружалюбныя сувязі паміж народамі і вучыў любіць свет, людзей і радзіму.
Дасканалая і мастацкая форма паэзіі Нізамі. Паэтычныя традыцыі, закладзеныя ім, былі прадоўжаны многімі ўсходнімі паэтамі, водгукі тэм яго твораў можна ўбачыць і ў заходняй літаратуры.-0-
