17 кастрычніка, Мінск /Кар. БЕЛТА/. Вядомаму беларускаму літаратару, старшыні Саюза пісьменнікаў Беларусі, народнаму пісьменніку Беларусі Мікалаю Чаргінцу сёння спаўняецца 85 гадоў.
Мікалай Іванавіч нарадзіўся 17 кастрычніка 1937 года ў Мінску. Яго дзяцінства прыпала на ваенныя гады. Акупацыю сям'я Чаргінцоў перажыла ў Мінску, а бацька будучага пісьменніка ваяваў на фронце. Пасля вайны Мікалай Чаргінец паступіў у сярэднюю мужчынскую школу, адзіную ў акрузе, дзе вучыўся да сёмага класа. Пасля гэтага пайшоў у вячэрнюю школу, каб была магчымасць працаваць.
З дзяцінства гуляў з сябрамі ў футбол. Маладога футбаліста заўважылі, пасля чаго ўзялі на грамадскіх пачатках у спартыўную школу. Затым ён трапіў у футбольную школу моладзі. У 1958-1962 гадах на прафесійнай аснове Мікалай Іванавіч гуляў у футбольных камандах Мінска, Вінніцы, Кішынёва.
У 1963 годзе скончыў Вышэйшую школу трэнераў. Пасля гэтага паступіў на журфак, паколькі вельмі марыў быць спартыўным журналістам. Скончыў два курсы і перавёўся на юрыдычны факультэт Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта па спецыяльнасці "правазнаўства", які скончыў у 1969 годзе.
Пасля вучобы пачаў служыць у органах унутраных спраў, дзе прайшоў шлях ад радавога супрацоўніка да начальніка ўпраўлення крымінальнага вышуку Міністэрства ўнутраных спраў Рэспублікі Беларусь. З 1984 па 1987 год ён удзельнічаў у вайне ў Афганістане. З 1987 па 1993 год займаў пасаду начальніка ўпраўлення ўнутраных спраў на транспарце Міністэрства ўнутраных спраў Рэспублікі Беларусь. З 1993 па 1997 год быў старшынёй Камітэта па сацыяльнай абароне ваеннаслужачых, ветэранаў вайны і ўвекавечання памяці загінулых пры Савеце Міністраў Рэспублікі Беларусь.
З 1997 па 2008 год узначальваў Пастаянную камісію Савета Рэспублікі Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь па міжнародных справах і нацыянальнай бяспецы. З 1988 да 2008 год быў дэлегатам Рэспублікі Беларусь у ААН.
Мікалай Іванавіч - старшыня аб'яднання Саюза пісьменнікаў Беларусі, сустаршыня Саюза пісьменнікаў Саюзнай дзяржавы, старшыня "Рэспубліканскага грамадскага савета па маральнасці", член "Кансультацыйнага савета пры Адміністрацыі Прэзідэнта РБ", старшыня Таварыства дружбы "Беларусь Кыргызстан". Сустаршыня Міжнароднага літаратурнага фонду, сакратар міжнароднай асацыяцыі пісьменнікаў-баталістаў, член Саюза журналістаў, Саюза кінематаграфістаў Рэспублікі Беларусь. Узнагароджаны 11 ордэнамі, больш як 40 медалямі СССР, Рэспублікі Беларусь, Рэспублікі Афганістан, Рэспублікі Польшча, шматлікімі ганаровымі граматамі.
Мікалай Чаргінец - кандыдат юрыдычных навук, акадэмік Міжнароднай акадэміі арганізацыйных і кіраўніцкіх навук, акадэмік Міжнароднай акадэміі інфармацыйных рэсурсаў і тэхналогій; прафесар, гранд-доктар філасофіі і права Сусветнага размеркаванага ўніверсітэта ААН; акадэмік, віцэ-прэзідэнт Міжнароднай акадэміі народаў свету; лаўрэат міжнародных літаратурных прэмій імя А.Фадзеева і В.Пікуля, лаўрэат Міжнароднай літаратурнай прэміі С.У. Міхалкова за 2009 год у намінацыі "Лепшая кніга краін СНД", лаўрэат Нацыянальнай літаратурнай прэміі "Залатое пяро Расіі" - 2009 год, лаўрэат прэміі "Чалавек года, які прадстаўляе Беларусь" - за прызнаны Амерыканскім біяграфічным інстытутам выдатны ўклад у развіццё краіны, а таксама шматлікіх саюзных і рэспубліканскіх прэмій; генерал-лейтэнант. У 2022 годзе яму было прысвоена ганаровае званне "Народны пісьменнік Беларусі". За разнапланавыя дасягненні ў галіне культуры і навукі ў 1998 годзе ўнесены ў Кнігу рэкордаў Гінеса.
Мікалай Іванавіч прымаў актыўны ўдзел у стварэнні і ўмацаванні Саюзнай дзяржавы Беларусі і Расіі, у распрацоўцы прававых актаў СНД, быў ініцыятарам і выканаўцам рашэння СНД аб уваходжанні ў Міжпарламенцкую Асамблею АБСЕ і іншых ініцыятыў на міжнароднай арэне па лініі СНД.
Літаратурнай дзейнасцю Мікалай Іванавіч пачаў займацца ў 1970 годзе. Гэтаму садзейнічала работа ў органах унутраных спраў. У 1973 годзе выйшла першая кніга "Чацвёрты след", затым "Служба трывогі", "Следства працягваецца", "Фінал Краба". У 80-я гады быў апублікаваны раман-дылогія "За секунду да выстралу", першая частка якога асвятляе падзеі Вялікай Айчыннай вайны, а другая апісвае нялёгкую працу супрацоўнікаў міліцыі ў мірны час. Удзел у ваенных дзеяннях у Афганістане падштурхнуў аўтара напісаць такія раманы, як "Тайна Чорных Гор" і "Сыны". Пазней выйшлі вострасюжэтныя сучасныя дэтэктывы "Чорны сабака" і "Забойца", палітычны дэтэктыў "Тайна Авальнага кабінета", гістарычны палітычны дэтэктыў аб станаўленні савецкай улады ў Беларусі "Загад №1". У 2021 годзе быў апублікаваны ваенны раман "А ён не вярнуўся з бою". У кнізе расказваецца пра трагічныя і гераічныя лёсы маладых хлопцаў, якія прайшлі вайну ў Афганістане, пакуты палону і пра неадназначнае стаўленне на Радзіме да тых, хто вярнуўся з гэтай вайны.
Мікалай Іванавіч аўтар больш як 50 навуковых прац і звыш 40 мастацкіх твораў, ім напісаны некалькі сцэнарыяў да мастацкіх кінафільмаў. Яго кнігі перакладзены больш як на 15 моў свету. Многія раманы ўнесены ў спіс лепшых твораў свету.
Па матывах дэтэктыўных твораў Мікалая Чаргінца здымаюцца фільмы, якія становяцца папулярнымі і любімымі ў гледачоў. У 2019 годзе свет убачыў 4-серыйны баявік, створаны "Беларусьфільмам" і ТАА "Нью Арт Сінема прадакшн", "Чорны сабака". Па сюжэце маёр спецназа Андрэй Рубцоў, выконваючы заданне па нейтралізацыі банды тэрарыстаў, страчвае ў няроўным баі ўсіх баявых таварышаў. Цудам выжыўшы, ён вымушаны правесці доўгі час у бяспамяцтве ў чужой краіне. Вярнуўшыся на радзіму, Рубцоў помсціць за гібель сяброў, ратуе сваю сям'ю і дапамагае ліквідаваць верхаводаў міжнароднай злачыннай групоўкі, што імкнулася паставіць свет на мяжу маштабнай гуманітарнай катастрофы.
Сёлета павінны пачацца здымкі поўнаметражнага мастацкага фільма паводле рамана Мікалая Іванавіча "Аперацыя "Кроў". Над карцінай будуць працаваць сумесна кампаніі "Белраскіно" і Monumental Vision. Пра старт работы над экранізацыяй заявілі беларускія і расійскія кінематаграфісты на мітынгу ў аграгарадку Сёмкава, дзе ў гады Вялікай Айчыннай вайны размяшчаўся дзіцячы канцлагер, трагедыя якога апісана ў кнізе.-0-
